Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Gebruikersavatar
memento
Berichten: 11339
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:42

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door memento »

Erasmiaan schreef: Ook Calvijn legt bijvoorbeeld de geschiedenis van Jacob die, die het eerstegeboorterecht op leugenachtige wijze verkreeg, ook anders uit dan alleen letterlijk.
Calvijn wijkt op 3 plaatsen af van zijn eigen regel. Zelfs een man als Calvijn was niet altijd consequent :)
Willem
Berichten: 1933
Lid geworden op: 12 jul 2010, 13:33

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door Willem »

memento schreef:
Willem schreef:
memento schreef:Een theologisch denkraam hanteren, wil zeggen dat je bepaalde dogmatische, theologische of bevindelijke ideeën zodanig hanteert, dat elke tekst binnen die ideeën moet passen.

Wel zegt mijn reactie iets over mijn exegetische methode. In lijn met Calvijn en de gereformeerde exegese (die de verschillende handboeken gereformeerde exegese, zowel hedendaagse als oudere handboeken) houdt ik het erop dat:
1. De tekst gelezen moet worden in de stijl waarin zij zich presenteert. Is het een geschiedenis, dan lees ik het als waar gebeurde geschiedenis beschrijving, en niet als een bekeringsgang.
2. Elke tekst heeft maar één betekenis, en dat is de letterlijke betekenis (letterlijk is hierbij: hetgeen de tekst zegt is wat de tekst bedoeld, er is geen achterliggende, diepere of geestelijke betekenis)
3. De toepassingen die uit de tekst ontleedt worden, moeten voortkomen uit de tekst zelf.
Eigenlijk net zoals een roman wordt gelezen? Zelfs in gangbare literatuur gaat punt 2 niet meer op. In literatuur met een wat meer moralistische inslag gaat ook punt 3 niet op.
Misschien is het goed, om je wat te verdiepen in gereformeerde exegese. Handboeken zijn er genoeg te verkrijgen.

Het idee is: Je leest de tekst zoals deze er staat. Neem bv de geschiedenis van de blindgeborene uit de andere topic. De uitleg is dan: Jezus vindt een blindgeborene, en geneest hem. Dit roept de vraag op: Wie is toch Deze? De Farizeeën ontlopen een eerlijk antwoord op deze vraag. Zelfs de man die genezen is, weet het niet. Maar als Jezus hem onderwijst (en de man láát zich onderwijzen) gelooft Hij dat Jezus de Zoon van God is. De Farizeëen echter zijn geestelijk blind, en hebben Jezus die nota bene bewezen heeft door een wonder de macht van God ontvangen te hebben, en geloven Hem niet.

Even heel in het kort. Er valt natuurlijk meer over te zeggen. Maar dat is het idee: Lezen wat er letterlijk staat. En dáár toepassingen uit trekken. Gods Woord is immers geestelijk. Dat hoeven wij niet geestelijk te maken. Het reikt zelf de toepassingen aan.
Precies wat ds. Schot dus gedaan heeft. En Calvijn. En anderen.
Gebruikersavatar
memento
Berichten: 11339
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:42

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door memento »

Willem schreef:
memento schreef:
Willem schreef:
memento schreef:Een theologisch denkraam hanteren, wil zeggen dat je bepaalde dogmatische, theologische of bevindelijke ideeën zodanig hanteert, dat elke tekst binnen die ideeën moet passen.

Wel zegt mijn reactie iets over mijn exegetische methode. In lijn met Calvijn en de gereformeerde exegese (die de verschillende handboeken gereformeerde exegese, zowel hedendaagse als oudere handboeken) houdt ik het erop dat:
1. De tekst gelezen moet worden in de stijl waarin zij zich presenteert. Is het een geschiedenis, dan lees ik het als waar gebeurde geschiedenis beschrijving, en niet als een bekeringsgang.
2. Elke tekst heeft maar één betekenis, en dat is de letterlijke betekenis (letterlijk is hierbij: hetgeen de tekst zegt is wat de tekst bedoeld, er is geen achterliggende, diepere of geestelijke betekenis)
3. De toepassingen die uit de tekst ontleedt worden, moeten voortkomen uit de tekst zelf.
Eigenlijk net zoals een roman wordt gelezen? Zelfs in gangbare literatuur gaat punt 2 niet meer op. In literatuur met een wat meer moralistische inslag gaat ook punt 3 niet op.
Misschien is het goed, om je wat te verdiepen in gereformeerde exegese. Handboeken zijn er genoeg te verkrijgen.

Het idee is: Je leest de tekst zoals deze er staat. Neem bv de geschiedenis van de blindgeborene uit de andere topic. De uitleg is dan: Jezus vindt een blindgeborene, en geneest hem. Dit roept de vraag op: Wie is toch Deze? De Farizeeën ontlopen een eerlijk antwoord op deze vraag. Zelfs de man die genezen is, weet het niet. Maar als Jezus hem onderwijst (en de man láát zich onderwijzen) gelooft Hij dat Jezus de Zoon van God is. De Farizeëen echter zijn geestelijk blind, en hebben Jezus die nota bene bewezen heeft door een wonder de macht van God ontvangen te hebben, en geloven Hem niet.

Even heel in het kort. Er valt natuurlijk meer over te zeggen. Maar dat is het idee: Lezen wat er letterlijk staat. En dáár toepassingen uit trekken. Gods Woord is immers geestelijk. Dat hoeven wij niet geestelijk te maken. Het reikt zelf de toepassingen aan.
Precies wat ds. Schot dus gedaan heeft. En Calvijn. En anderen.
Ds. Schot gaat niet uit van de letterlijke betekenis (nl. een genezingswonder, iig tot vs 36), maar ziet een diepere geestelijke betekenis in het hele verhaal, verborgen achter het verhaal van de lichamelijke genezing. De gereformeerde exegese heeft dit zoeken naar een diepere betekenis afgewezen, en gezegt: Het gaat om wat de tekst zegt, er is geen achterliggende, diepere, geestelijke betekenis.
Willem
Berichten: 1933
Lid geworden op: 12 jul 2010, 13:33

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door Willem »

memento schreef:Ds. Schot gaat niet uit van de letterlijke betekenis (nl. een genezingswonder, iig tot vs 36), maar ziet een diepere geestelijke betekenis in het hele verhaal, verborgen achter het verhaal van de lichamelijke genezing. De gereformeerde exegese heeft dit zoeken naar een diepere betekenis afgewezen, en gezegt: Het gaat om wat de tekst zegt, er is geen achterliggende, diepere, geestelijke betekenis.
De exegese die jij gereformeerd noemt. Want Calvijn doet het toch anders bij Zacheüs. Maar dat vind je dan inconsequent.
Laatst gewijzigd door Willem op 23 feb 2011, 14:51, 1 keer totaal gewijzigd.
Erasmiaan
Berichten: 8596
Lid geworden op: 17 okt 2005, 21:25

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door Erasmiaan »

memento schreef:Ds. Schot gaat niet uit van de letterlijke betekenis (nl. een genezingswonder, iig tot vs 36), maar ziet een diepere geestelijke betekenis in het hele verhaal, verborgen achter het verhaal van de lichamelijke genezing. De gereformeerde exegese heeft dit zoeken naar een diepere betekenis afgewezen, en gezegt: Het gaat om wat de tekst zegt, er is geen achterliggende, diepere, geestelijke betekenis.
Zoals Afgewezen hier al eens vaker overtuigend heeft betoogd zijn de genezingswonderen in de Bijbel een beeld van de wedergeboorte. Ook Matthew Henry zegt dit (immers de overeenkomst is wel heel erg groot met het geestelijke, als iemand van blind, ziende wordt). De Heere JEzus legt overigens zelf deze (geestelijke) link, als hij de vragen van de farizeeërs beantwoordt.
Erasmiaan
Berichten: 8596
Lid geworden op: 17 okt 2005, 21:25

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door Erasmiaan »

memento schreef:
Erasmiaan schreef: Ook Calvijn legt bijvoorbeeld de geschiedenis van Jacob die, die het eerstegeboorterecht op leugenachtige wijze verkreeg, ook anders uit dan alleen letterlijk.
Calvijn wijkt op 3 plaatsen af van zijn eigen regel. Zelfs een man als Calvijn was niet altijd consequent :)
En als ik nog drie voorbeelden vind dan wijkt Calvijn zeker op zes plaatsen af van zijn eigen regel...
Gebruikersavatar
memento
Berichten: 11339
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:42

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door memento »

@Willem, wat je zegt klopt feitelijk niet. En zou je anders hiervan een citaat kunnen geven. Want ferme stellingen zonder enige vorm van feitelijke onderbouwing overtuigen me niet echt.
Erasmiaan schreef:
memento schreef:Ds. Schot gaat niet uit van de letterlijke betekenis (nl. een genezingswonder, iig tot vs 36), maar ziet een diepere geestelijke betekenis in het hele verhaal, verborgen achter het verhaal van de lichamelijke genezing. De gereformeerde exegese heeft dit zoeken naar een diepere betekenis afgewezen, en gezegt: Het gaat om wat de tekst zegt, er is geen achterliggende, diepere, geestelijke betekenis.
Zoals Afgewezen hier al eens vaker overtuigend heeft betoogd zijn de genezingswonderen in de Bijbel een beeld van de wedergeboorte. Ook Matthew Henry zegt dit (immers de overeenkomst is wel heel erg groot met het geestelijke, als iemand van blind, ziende wordt). De Heere JEzus legt overigens zelf deze (geestelijke) link, als hij de vragen van de farizeeërs beantwoordt.
Ik denk dat er inderdaad overeenkomsten zijn tussen een genezing en een bekering. Maar die overeenkomsten zou ik benoemen volgens de woorden van de tekst. Dus waar de Heere Jezus zelf de toepassing maakt. Ik zou díe toepassing centraal stellen. In plaats van allerlei details vergeestelijken.

Maar misschien goed om nogmaals te benadrukken: De tekst zelf reikt veelvuldig toepassingen en geestelijke lijnen aan. Die hoeven we zelf niet door middel van een betekenis achter de letterlijke betekenis te zoeken. De Schrift in haar letterlijke betekenis is al scherp en bevindelijk!
Erasmiaan schreef:
memento schreef:
Erasmiaan schreef: Ook Calvijn legt bijvoorbeeld de geschiedenis van Jacob die, die het eerstegeboorterecht op leugenachtige wijze verkreeg, ook anders uit dan alleen letterlijk.
Calvijn wijkt op 3 plaatsen af van zijn eigen regel. Zelfs een man als Calvijn was niet altijd consequent :)
En als ik nog drie voorbeelden vind dan wijkt Calvijn zeker op zes plaatsen af van zijn eigen regel...
Vraag het aan de wetenschappers die hier hun leven lang op gestudeerd hebben. De meest gehoorde verklaring van dit afwijken van Calvijn van zijn eigen regel is, dat hij daarmee een zeer geliefde en ingesleten middeleeuwse uitleg volgt.
Gebruikersavatar
Afgewezen
Berichten: 17323
Lid geworden op: 12 mei 2005, 21:50

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door Afgewezen »

memento schreef:Maar misschien goed om nogmaals te benadrukken: De tekst zelf reikt veelvuldig toepassingen en geestelijke lijnen aan. Die hoeven we zelf niet door middel van een betekenis achter de letterlijke betekenis te zoeken. De Schrift in haar letterlijke betekenis is al scherp en bevindelijk!
Memento, jij opteert voor één bepaald soort Schriftuitleg, namelijk die opkomt uit het kleinste voorliggende gedeelte. Ik opteer meer voor een Schriftuitleg die de lijnen in de gehéle Schrift bij de uitleg betrekt. Zoals ook dat ook in NT steeds gebeurt. Nu kunnen we een eindeloze discussie gaan voeren over wat nu de beste exegese is, maar wees je ervan bewust dat jij een bepaalde methode als superieur ziet en van daaruit de tekst benadert. Dat maakt het allemaal erg relatief.
Gebruikersavatar
Tiberius
Administrator
Berichten: 33316
Lid geworden op: 12 jan 2006, 09:49
Locatie: Breda

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door Tiberius »

Afgewezen schreef:
memento schreef:Maar misschien goed om nogmaals te benadrukken: De tekst zelf reikt veelvuldig toepassingen en geestelijke lijnen aan. Die hoeven we zelf niet door middel van een betekenis achter de letterlijke betekenis te zoeken. De Schrift in haar letterlijke betekenis is al scherp en bevindelijk!
Memento, jij opteert voor één bepaald soort Schriftuitleg, namelijk die opkomt uit het kleinste voorliggende gedeelte. Ik opteer meer voor een Schriftuitleg die de lijnen in de gehéle Schrift bij de uitleg betrekt. Zoals ook dat ook in NT steeds gebeurt. Nu kunnen we een eindeloze discussie gaan voeren over wat nu de beste exegese is, maar wees je ervan bewust dat jij een bepaalde methode als superieur ziet en van daaruit de tekst benadert. Dat maakt het allemaal erg relatief.
Klopt. Dat is een bepaalde exegese wijze die de laatste twee eeuwen in zwang is.
Gebruikersavatar
memento
Berichten: 11339
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:42

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door memento »

Tiberius schreef:
Afgewezen schreef:
memento schreef:Maar misschien goed om nogmaals te benadrukken: De tekst zelf reikt veelvuldig toepassingen en geestelijke lijnen aan. Die hoeven we zelf niet door middel van een betekenis achter de letterlijke betekenis te zoeken. De Schrift in haar letterlijke betekenis is al scherp en bevindelijk!
Memento, jij opteert voor één bepaald soort Schriftuitleg, namelijk die opkomt uit het kleinste voorliggende gedeelte. Ik opteer meer voor een Schriftuitleg die de lijnen in de gehéle Schrift bij de uitleg betrekt. Zoals ook dat ook in NT steeds gebeurt. Nu kunnen we een eindeloze discussie gaan voeren over wat nu de beste exegese is, maar wees je ervan bewust dat jij een bepaalde methode als superieur ziet en van daaruit de tekst benadert. Dat maakt het allemaal erg relatief.
Klopt. Dat is een bepaalde exegese wijze die de laatste twee eeuwen in zwang is.
Neehoor, tegenwoordig is de tekstkritische methode in zwang, die meer kijkt naar de feitelijke tekst, dan nadenkt over de betekenis ervan. De letterlijke exegese die ik bedoel gaat terug op Calvijn en bepaalde Kerkvaders.

Afgewezen, ik wil Schrift-met-Schrift vergelijken ook niet uitsluiten hoor. Dat is ook een wezenlijk onderdeel van gereformeerde exegese. Maar ik mag aannemen, dat elke exegese-methode die zich gereformeerd wil noemen wel doet. Maar misschien is dit een interessant onderwerp om verder over te praten. Misschien kan je een concreet voorbeeld aanreiken, waarin Schrift-met-Schrift vergelijken een wezenlijk verschil oplevert in uitleg.

Tiberius, de uitlegmethode waarin gezocht wordt naar een betekenis achter de letterlijke betekenis is een methode die inderdaad nog maar 2 eeuwen oud is. Tenminste, de methode is ouder (komt in de Radicale Reformatie al voor), maar sindsdien wordt deze ook in bepaalde gereformeerde kringen gebruikt.
learsi
Berichten: 390
Lid geworden op: 21 apr 2009, 10:27

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door learsi »

memento schreef:
learsi schreef:
refo schreef:Dat lijkt me te ver gaan.
What is in a name? Als een roos anders had geheten zou hij even lekker ruiken.

Als Zacheus een andere naam had gehad was de strekking van de geschiedenis niet anders.

Dus de naam wordt zonder enkele reden vermeld? Een ¨niet geinspireerde¨ naam dus?
Ik denk juist dat door het noemen van de naam (onderdeel van een door de Geest geinspireerde tekst) de strekking van de geschiedenis juist duidelijker wordt.
Of denk jij dat de naam gewoon zonder enkele rede door de Schrift vermeld wordt......?

h.g. Learsi
Hoogstens zou je kunnen zeggen: Zacheüs deed zijn naam geen eer aan. Hij, die rechtvaardig heette te zijn, leefde als een zondaar. En vervolgens zou je een toepassing kunnen maken naar allen, die een mooie doopnaam hebben en onbekeerd leven.
Okee, dat is duidelijk. Verder wil / kan jij niet gaan. Ik vind trouwens, dat je nu verder gaat, dan dat wat je exegetisch steeds aanraadt. Je kijkt van buiten (als ¨memento¨) naar de tekst en dan ¨zou¨ je kunnen zeggen, dat hij die rechtvaardig heette te zijn, zijn naam geen eer aan deed en leefde als een zondaar. Daar ligt voor jou een grens (gezien het woord hoogstens, dat je gebruikt). Mijn vraag is nu, wat kunnen we ¨hoogstens¨ met zekerheid zeggen over Zacheus, die zelf die naam droeg en wat deze naam (die hij zichzelf niet gegeven heeft, ook daar refereer je aan en ga je eigenlijk al weer verder dan de de grens die je jezelf met het woord ¨hoogstens¨ oplegt) bij Zacheus teweeg gebracht heeft. Of vindt jij zo een vraag onverantwoord?

h.g. Learsi
Laatst gewijzigd door learsi op 23 feb 2011, 16:01, 1 keer totaal gewijzigd.
Gebruikersavatar
Tiberius
Administrator
Berichten: 33316
Lid geworden op: 12 jan 2006, 09:49
Locatie: Breda

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door Tiberius »

memento schreef:Neehoor, tegenwoordig is de tekstkritische methode in zwang, die meer kijkt naar de feitelijke tekst, dan nadenkt over de betekenis ervan. De letterlijke exegese die ik bedoel gaat terug op Calvijn en bepaalde Kerkvaders.
Nee, dat klopt niet. Juist de nadruk op de letterlijke uitleg, dus met nauwelijks of geen geestelijke lessen, is een product van de moderne bijbelwetenschap van de laatste eeuwen, inderdaad in het kielzog van de tekstkritische methode.
memento schreef:Tiberius, de uitlegmethode waarin gezocht wordt naar een betekenis achter de letterlijke betekenis is een methode die inderdaad nog maar 2 eeuwen oud is. Tenminste, de methode is ouder (komt in de Radicale Reformatie al voor), maar sindsdien wordt deze ook in bepaalde gereformeerde kringen gebruikt.
We hebben het hier al eerder over gehad, maar juist die geestelijke lessen achter de letterlijke betekenis is een methode die al door de Heere Jezus en de apostelen is gehanteerd. Niets nieuws dus, maar al zo'n beetje 2000 jaar oud.
learsi
Berichten: 390
Lid geworden op: 21 apr 2009, 10:27

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door learsi »

Tiberius schreef:
memento schreef:Neehoor, tegenwoordig is de tekstkritische methode in zwang, die meer kijkt naar de feitelijke tekst, dan nadenkt over de betekenis ervan. De letterlijke exegese die ik bedoel gaat terug op Calvijn en bepaalde Kerkvaders.
Nee, dat klopt niet. Juist de nadruk op de letterlijke uitleg, dus met nauwelijks of geen geestelijke lessen, is een product van de moderne bijbelwetenschap van de laatste eeuwen, inderdaad in het kielzog van de tekstkritische methode.
memento schreef:Tiberius, de uitlegmethode waarin gezocht wordt naar een betekenis achter de letterlijke betekenis is een methode die inderdaad nog maar 2 eeuwen oud is. Tenminste, de methode is ouder (komt in de Radicale Reformatie al voor), maar sindsdien wordt deze ook in bepaalde gereformeerde kringen gebruikt.
We hebben het hier al eerder over gehad, maar juist die geestelijke lessen achter de letterlijke betekenis is een methode die al door de Heere Jezus en de apostelen is gehanteerd. Niets nieuws dus, maar al zo'n beetje 2000 jaar oud.
Fris mijn geheugen eens op met een voorbeeld(je) Tiberius?!

b.v.d. Learsi
Gebruikersavatar
memento
Berichten: 11339
Lid geworden op: 29 dec 2001, 11:42

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door memento »

Tiberius schreef:
memento schreef:Neehoor, tegenwoordig is de tekstkritische methode in zwang, die meer kijkt naar de feitelijke tekst, dan nadenkt over de betekenis ervan. De letterlijke exegese die ik bedoel gaat terug op Calvijn en bepaalde Kerkvaders.
Nee, dat klopt niet. Juist de nadruk op de letterlijke uitleg, dus met nauwelijks of geen geestelijke lessen, is een product van de moderne bijbelwetenschap van de laatste eeuwen, inderdaad in het kielzog van de tekstkritische methode.
Ik kan je aanraden een handboek gereformeerde exegese te lezen. Want je verwart de gereformeerde exegese nu met de tekstkritische exegese. De gereformeerde exegese komt wel degelijk tot geestelijke lessen. Alleen die geestelijke lessen komen uit de letterlijke betekenis van de tekst, niet uit een mysterieuze verborgen betekenis áchter de tekst.
memento schreef:Tiberius, de uitlegmethode waarin gezocht wordt naar een betekenis achter de letterlijke betekenis is een methode die inderdaad nog maar 2 eeuwen oud is. Tenminste, de methode is ouder (komt in de Radicale Reformatie al voor), maar sindsdien wordt deze ook in bepaalde gereformeerde kringen gebruikt.
We hebben het hier al eerder over gehad, maar juist die geestelijke lessen achter de letterlijke betekenis is een methode die al door de Heere Jezus en de apostelen is gehanteerd. Niets nieuws dus, maar al zo'n beetje 2000 jaar oud.
Daarover zijn we het inderdaad grondig oneens.
Gebruikersavatar
Afgewezen
Berichten: 17323
Lid geworden op: 12 mei 2005, 21:50

Re: Zacheüs (uit: Schriftuurlijk bevindelijke prediking)

Bericht door Afgewezen »

memento schreef:Alleen die geestelijke lessen komen uit de letterlijke betekenis van de tekst, niet uit een mysterieuze verborgen betekenis áchter de tekst.
Klinkt een beetje stemmingmakerig. Niemand hier gaat ervan uit dat er een "mysterieuze verborgen betekenis áchter de tekst" ligt, ook zij niet die 'verder' gaan dan Calvijn.
Plaats reactie