Forummer schreef: ↑16 mei 2025, 08:40
Valcke schreef: ↑16 mei 2025, 08:27
Los van de vraag remonstrant of niet remonstrants is het zingen van gezangen in kerkelijke samenkomsten niet klassiek gereformeerd.
De Nederlandse synoden in de 16e eeuw hebben expliciet bepaald dat in de "christelijke samenkomsten der Nederduitse Kerk" geen gezangen gezongen zouden worden "die niet in de Heilige Schrift gevonden worden" (Synode van Dordrecht 1578, Acta, hoofdstuk IV, artikel 24). De z.g. "Enige gezangen" werden ook slechts ten dele in de samenkomsten gezongen (zoals de Lofzangen van Zacharias, Maria en Simeon); ten dele ware zij bedoeld voor de huiselijke samenkomsten (zoals Morgenzang, Avondzang).
Dit principe is gehandhaafd in de 16e, 17e en 18e eeuw. Daarna werden in strijd hiermee in de Nederlandse Hervormde Kerk gezangen buiten de Schrift ingevoerd. O.a. de afgescheiden predikanten en ds. Ledeboer keerden weer terug naar het zingen van uitsluitend psalmen. Ook voor de Gereformeerde Bond (opgericht in 1905) was het alleen zingen van Psalmen een speerpunt. Nu zie je dus het zingen van gezangen weer volop terugkeren, in de PKN en ook in kerkverbanden die voortgekomen zijn uit de afscheiding. Wanneer de gezangbundels die hier besproken worden, ook in de kerkelijke samenkomsten gebruikt worden, is er al op voorhand een goede reden om dit af te wijzen. Dan hoeven we nog niet eens naar de inhoud van deze bundels te kijken.
Waarom alleen de Psalmen tijdens de kerkelijke samenkomsten? De reden is simpel. In de erediensten wordt gepreekt uit Gods Woord, niet uit menselijke geschriften. Zo wordt er ook alleen gezongen uit Gods Woord, en geen menselijke gezangen die niet in de Schrift te vinden zijn. Ook Christus en de apostelen zongen op de laatste avond vóór de gevangenneming van Christus uit de Psalmen en geen gezangen van buiten het Woord. Dat de psalmberijming ten dele ook niet letterlijk is, is waar, en berijmingen zouden ook meer letterlijk behoren te zijn. Maar dat kan nimmer een excuus zijn om het klassiek-gereformeerde uitgangspunt om in de kerkelijke samenkomsten alleen uit Gods Woord te zingen, los te laten.
Het is zeker goed om in de klassiek-gereformeerde traditie te staan. Maar dat hoeft ons niet te verhinderen om buiten die traditie te kijken. Overigens is het heel Schriftuurlijk om God een nieuw lied te zingen.
Dat wil niet zeggen dat alle liederen geschikt zijn om te gebruiken in de klassiek-gereformeerde eredienst. Maar daarbuiten wordt toch ook gezongen en muziek gemaakt en geluisterd?
1. Het gaat niet alleen om een "traditie". Ik heb duidelijk aangegeven dat er gegronde redenen zijn om in de kerkelijke samenkomsten alleen te zingen wat we rechtstreeks in Gods Woord vinden. Er wordt uit de Schrift gepreekt als het goed is en ook uit de Schrift gezongen. Al hoeft het zingen "naar de Schrift" niet volledig afgewezen te worden, dan is het toch een hachelijke zaak om daar bewoordingen van mensen die niet in de Schrift gevonden worden, als uitgangspunt voor te nemen. De Schrift zou als boek van psalmen en gezangen voldoende moeten zijn.
2. Buiten de eredienst kunnen inderdaad gezangen gezongen worden. Dat heb ik ook niet bestreden. Dan dienen ze wel Schriftuurlijk te zijn.
3. De praktijk is over het algemeen dat de invoering van gezangen hand in hand gaat met dwalingen en verval. Bovendien krijgen de psalmen dan maar al te vaak een tweederangs positie. En waar dat niet zo geweest is, zijn dat eerder uitzonderingen dan de regel. Het is daarom goed om de oude paden niet te verzetten.
