Zijn er nog gezelschappen in midden Nederland?

[-DIA-]

Hoe is dat nu anders dan wat Kasparov typte ? Ik zie eigenlijk geen verschil.

Daar zitten wat stereotypen in die voor de buitenwereld wellicht interessant zijn, maar die niet altijd opgaan. Er wordt hier nooit uit Datheen gezongen en ook is niet iedereen per definitie in het zwart. Laten we zeggen: Stemmig donker gekleed.

[gallio]

Hoe is dat nu anders dan wat Kasparov typte ? Ik zie eigenlijk geen verschil.

Daar zitten wat stereotypen in die voor de buitenwereld wellicht interessant zijn, maar die niet altijd opgaan. Er wordt hier nooit uit Datheen gezongen en ook is niet iedereen per definitie in het zwart. Laten we zeggen: Stemmig donker gekleed.

OK. Lijkt me logisch als in de kerkelijke gemeente gezongen wordt uit 1773 dat het in een gezelschap dan ook gedaan wordt, and likewise van Datheen.

[DDD]

Dat lijkt mij helemaal niet zo logisch. Want er zijn ook Bijbelkringen waar heel andere dingen worden gezongen dan op zondag in de kerk.

Maar dat geheel terzijde.

[Delftenaar]

Is dat erg?
Op Bijbelkring hoeven toch niet perse liederen gezongen te worden die ook in de kerkdienst gezongen worden. De liederen op een doordeweekse kring mogen best ruimer zijn dan in de zondagse dienst.

[Dodo]

Bezoek jij zelf een gezelschap, Dia?

Als er een uitnodiging komt wel. Uit mezelf zou ik het niet durven.

Maar hoe werkt dat dan? Word je ook wel eens uitgenodigd?
Je hoort toch juist van vroeger dat mensen er heengingen, als kind bijvoorbeeld, en naar de gesprekken mochten luisteren. Is het niet open voor iedereen?

[Hendrikus]

Op Bijbelkring hoeven toch niet perse liederen gezongen te worden die ook in de kerkdienst gezongen worden. De liederen op een doordeweekse kring mogen best ruimer zijn dan in de zondagse dienst.

"De Lofzangen Israëls" van Johannes Groenewegen en de "Geestelijke gezangen" van Wilhelmus Schortinghuis worden gezien als gezelschapsliederen. Dat was dus een specifiek genre dat niét in de kerk, maar wel op gezelschappen werd gezongen.

Over gezelschappen gesproken: dit vind ik altijd wel weer een treffend schilderij als ik in het Catharijneconvent kom:

niet dat 't zo'n geweldig meesterwerk van schilderkunst is, maar het hééft wel wat

[-DIA-]

Bezoek jij zelf een gezelschap, Dia?

Als er een uitnodiging komt wel. Uit mezelf zou ik het niet durven.

Maar hoe werkt dat dan? Word je ook wel eens uitgenodigd?
Je hoort toch juist van vroeger dat mensen er heengingen, als kind bijvoorbeeld, en naar de gesprekken mochten luisteren. Is het niet open voor iedereen?

Ik neem aan dat waar een gezelschap wordt gehouden de gastheer wel eens een uitnodiging laat horen. Ik denk ook dat deze man de wijsheid heeft om eventueel soms selectief te werk te gaan. Maar dat is maar een gedachte. U moet ook begrijpen dat het niet zo vaak meer voorkomt. Ik weet wel dat ik soms (tot mijn verbazing) uitgenodigd word. Ook wel dat er eens een gezelschap bijeen is waar ik niet uitgenodigd wordt. Hoe dat gaat weet ik dus niet, en daarnaar vragen doe je ook niet zo snel. Wel weet is zeker dat ik op die gezelschappen veel gehoord heb. Dat geeft ook een grote verantwoordelijkheid. Wat die oude kennis van ons scheef in dat RD-artikel, daar kan ik wel wat van begrijpen. Liever luisteren dan praten. Maar er wordt wel gezegd dat je verantwoordelijk bent voor wat je zegt, maar tevens voor wat je niet zegt. Dat geloof ik ook wel, maar de vrijmoedigheid is er echt niet altijd. Lees dat RD-artikel maar even na. (Link hiervoor ergens geplaatst.) Ik kan haar goed begrijpen.

[-DIA-]

Op Bijbelkring hoeven toch niet perse liederen gezongen te worden die ook in de kerkdienst gezongen worden. De liederen op een doordeweekse kring mogen best ruimer zijn dan in de zondagse dienst.

"De Lofzangen Israëls" van Johannes Groenewegen en de "Geestelijke gezangen" van Wilhelmus Schortinghuis worden gezien als gezelschapsliederen. Dat was dus een specifiek genre dat niét in de kerk, maar wel op gezelschappen werd gezongen.

Die liederen zijn vaak helemaal onbekend geworden. Ik lees ze nogal eens in brieven van oude christenen. Blijkbaar waren die vroeger wel wijd en zijd bekend. Ik heb intussen een oud boekje met "De Lofzangen Israëls". Ook in de bundel "Elk zing' Zijn Lof" staan dergelijke oude liederen. Deze waren bekend onder de christenen voor de gezangen in de keken werden ingevoerd. Overigens zijn deze liederen nooit als kerklied bedoeld.

[Hendrikus]

Op Bijbelkring hoeven toch niet perse liederen gezongen te worden die ook in de kerkdienst gezongen worden. De liederen op een doordeweekse kring mogen best ruimer zijn dan in de zondagse dienst.

"De Lofzangen Israëls" van Johannes Groenewegen en de "Geestelijke gezangen" van Wilhelmus Schortinghuis worden gezien als gezelschapsliederen. Dat was dus een specifiek genre dat niét in de kerk, maar wel op gezelschappen werd gezongen.

Die liederen zijn vaak helemaal onbekend geworden. Ik lees ze nogal eens in brieven van oude christenen. Blijkbaar waren die vroeger wel wijd en zijd bekend. Ik heb intussen een oud boekje met "De Lofzangen Israëls". Ook in de bundel "Elk zing' Zijn Lof" staan dergelijke oude liederen. Deze waren bekend onder de christenen voor de gezangen in de keken werden ingevoerd. Overigens zijn deze liederen nooit als kerklied bedoeld.

Van Groenewegen is in 1999 een heruitgave verschenen bij De Groot Goudriaan.
Van Schortinghuis in 2002 bij Koster Barneveld.
Voor de liefhebbers zijn ze dus nog gewoon verkrijgbaar.
Dat ze niet als kerkliederen waren bedoeld, zei ik al.

[Herman]

Over gezelschappen gesproken: dit vind ik altijd wel weer een treffend schilderij als ik in het Catharijneconvent kom:

niet dat 't zo'n geweldig meesterwerk van schilderkunst is, maar het hééft wel wat

Kleine aanvulling. De titel van het schilderij is 'Een dienst van de afgescheidenen in de Achterhoek' en dit plaatje lijkt een versimpeling van het origineel. Het is overigens terecht een iconisch werkje.

https://www.rd.nl/kerk-religie/catharij ... -1.1465140

[eilander]

Het heeft dus niets of niet veel met gezelschappen te maken.

[Hendrikus]

Het heeft dus niets of niet veel met gezelschappen te maken.

Klopt. Toch wordt deze illustratie soms gebruikt wanneer het om conventikels gaat, zo bijvoorbeeld hier: https://gereformeerdekerken.info/2017/0 ... -delfzijl/

[Herman]

Het heeft dus niets of niet veel met gezelschappen te maken.

De conventikels/gezelschappen uit het begin van de 19e eeuw hadden meer het karakter van een kerkdienst dan tegenwoordig. Zeker op de grens van de Afscheiding waren er veel conventikels die zich als gemeente gingen organiseren. Dus je kan je terecht afvragen of dit nog een conventikel of al een geordende (afgescheiden) kerkdienst - met oefenaar weliswaar - is.