Psalmen, gezangen, geestelijke liederen

[GerefGemeente-lid]

Ik twijfelde tussen dit draadje en een taalkwestie.

Maar ik vind deze tekst zo raar klinken:

Kom, trouwe dienaars van de HEER,
die altijd klaar staan tot zijn eer,
hef jullie handen op naar Hem.
Zegen de HEER met hart en stem.

https://psalmboek.nl/zingen.php?ber=12&psID=134

Ik heb het idee dat het 'klaar staat' moet zijn, niet klaar staan. Kan dit taalkundig zo wel? Dienaars is wel meervoud, maar het is ook een aanspreekvorm.

Je kunt er een zin van maken:
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer.
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staat tot Gods eer.
En als je er verleden tijd van maakt, wordt het ook meervoud.
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar stonden tot Gods eer.
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar stond tot Gods eer.

Dan zie je dat de zin gewoon juist is.

[DDD]

Maar je haalt nu de hele aanspreekvorm weg. Wat mij betreft, is de eerste zin trouwens ook niet goed.

[GerefGemeente-lid]

Maar je haalt nu de hele aanspreekvorm weg. Wat mij betreft, is de eerste zin trouwens ook niet goed.

Het woordje 'jullie' wijst toch ook op een meervoudsvorm?

Ik begrijp oprecht je punt niet.

[ejvl]

Maar je haalt nu de hele aanspreekvorm weg. Wat mij betreft, is de eerste zin trouwens ook niet goed.

Aldus ChatGPT:

Wat is juist?
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staat tot Gods eer
ChatGPT
De juiste zin is:

"Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer."

In deze zin verwijst "dienaars" naar het meervoud, en daarom moet het werkwoord "staan" ook in het meervoud staan.

Maar dienaars is toch een aanspreekvorm?
ChatGPT
Ook al is "dienaars" een aanspreekvorm, blijft het grammaticaal een meervoudig zelfstandig naamwoord. Hierdoor moet het werkwoord in de zin overeenkomen met dit meervoudige onderwerp. Daarom blijft de juiste vorm:

"Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer."

[Hendrikus]

Maar je haalt nu de hele aanspreekvorm weg. Wat mij betreft, is de eerste zin trouwens ook niet goed.

Aldus ChatGPT:

Wat is juist?
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staat tot Gods eer
ChatGPT
De juiste zin is:

"Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer."

In deze zin verwijst "dienaars" naar het meervoud, en daarom moet het werkwoord "staan" ook in het meervoud staan.

Maar dienaars is toch een aanspreekvorm?
ChatGPT
Ook al is "dienaars" een aanspreekvorm, blijft het grammaticaal een meervoudig zelfstandig naamwoord. Hierdoor moet het werkwoord in de zin overeenkomen met dit meervoudige onderwerp. Daarom blijft de juiste vorm:

"Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer."

En als ChatGPT het zegt, dan is het zo?
Vest op chatbots geen betrouwen, ze gaan maar al te vaak de mist in.
Maar misschien heeft 'ie deze keer wel gelijk...

[ejvl]

Maar je haalt nu de hele aanspreekvorm weg. Wat mij betreft, is de eerste zin trouwens ook niet goed.

Aldus ChatGPT:

Wat is juist?
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer
Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staat tot Gods eer
ChatGPT
De juiste zin is:

"Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer."

In deze zin verwijst "dienaars" naar het meervoud, en daarom moet het werkwoord "staan" ook in het meervoud staan.

Maar dienaars is toch een aanspreekvorm?
ChatGPT
Ook al is "dienaars" een aanspreekvorm, blijft het grammaticaal een meervoudig zelfstandig naamwoord. Hierdoor moet het werkwoord in de zin overeenkomen met dit meervoudige onderwerp. Daarom blijft de juiste vorm:

"Kom, trouwe dienaars die altijd klaar staan tot Gods eer."

En als ChatGPT het zegt, dan is het zo?
Vest op chatbots geen betrouwen, ze gaan maar al te vaak de mist in.
Maar misschien heeft 'ie deze keer wel gelijk...

Nee hoor, ik claim niet dat het waar is. Maar inderdaad hebben ze het nog wel eens mis.

[DDD]

Volgens mij is het 'kom jongens, die allemaal aan het eten bent' en niet 'kom jongens, die allemaal aan het eten zijn'. Het hangt er natuurlijk vanaf of je mensen in een groep aanspreekt en of de bijzin een beschrijving of een inperking inhoudt. De laatste zin kan wel, maar dan zonder komma.

In de Psalm staat die komma er wel.

[Mannetje]

Jullie bent is wel heel oud Nederlands. Maar in bijv. Flipje Tiel zou je constructie zeker nog voor komen, DDD.

[GerefGemeente-lid]

Volgens mij is het 'kom jongens, die allemaal aan het eten bent' en niet 'kom jongens, die allemaal aan het eten zijn'. Het hangt er natuurlijk vanaf of je mensen in een groep aanspreekt en of de bijzin een beschrijving of een inperking inhoudt. De laatste zin kan wel, maar dan zonder komma.

In de Psalm staat die komma er wel.

Dat klopt echt niet.

[DDD]

Jullie bent is wel heel oud Nederlands. Maar in bijv. Flipje Tiel zou je constructie zeker nog voor komen, DDD.

Dat zat ik me ook af te vragen. Is het dat punt? Jullie bent vind ik taalkundig niet krom, maar ik weet dat het verouderd is. Ik lees wel regelmatig verouderde teksten maar ik doe mijn best om mij in hedendaags Nederlands uit te drukken.

Het vervelende is dat ik niet goed ben in ontleden en dat ik mijn taalgevoel ook maar beperkt kan onderbouwen.

In dit geval denk ik: die dienaren dienen God elk apart, niet zozeer als groep. Dat is een kwestie van invullen.

De berijming 1967 heeft ook: 'gij dienaars, zegent'. Dat is de flipjetiel-constructie. Maar dat staat mijns voorlopigen inziens toch los van deze formulering. Je zegt hier dat de jongens elk afzonderlijk allemaal aan het eten zijn. Als het om voetballen ging, dan zou ik zeggen, "Hé jongens, die aan het voetballen zijn.'

[Tiberius]

Ik denk dat er bij jou kortsluiting ontstaat omdat de zin schakelt tussen 2e en 3e persoon.

[Nathanaël]

Jullie bent is wel heel oud Nederlands. Maar in bijv. Flipje Tiel zou je constructie zeker nog voor komen, DDD.

Dat zat ik me ook af te vragen. Is het dat punt? Jullie bent vind ik taalkundig niet krom, maar ik weet dat het verouderd is. Ik lees wel regelmatig verouderde teksten maar ik doe mijn best om mij in hedendaags Nederlands uit te drukken.

Het vervelende is dat ik niet goed ben in ontleden en dat ik mijn taalgevoel ook maar beperkt kan onderbouwen.

In dit geval denk ik: die dienaren dienen God elk apart, niet zozeer als groep. Dat is een kwestie van invullen.

De berijming 1967 heeft ook: 'gij dienaars, zegent'. Dat is de flipjetiel-constructie. Maar dat staat mijns voorlopigen inziens toch los van deze formulering. Je zegt hier dat de jongens elk afzonderlijk allemaal aan het eten zijn. Als het om voetballen ging, dan zou ik zeggen, "Hé jongens, die aan het voetballen zijn.'

Het verschil met 1967 is dat het daar gaat om een gebiedende wijs. Gebiedende wijs meervoud eindigde vroeger op -t, dat is tegenwoordig niet meer verplicht en gangbaar. In het nieuwe liedboek staat het dan ook als 'zegen'. Gaat dus niet om een Flipjesconstructie in dit geval

[DDD]

Maar dat zegt nog niets over de vraag of je de dienaars nu in het meervoud kunt aanspreken bij de oproep tot zegenen. Daarom zeg ik: dat staat helemaal los van de discussie, mijns inziens.