DDD schreef:Mooi inderdaad. Maar over de preek lees ik niets. Er zijn momenten waarop je moet spreken en momenten waarop je moet zwijgen. Dominee Doornenbal verstond die kunst als weinig anderen.

DDD schreef:En voordat iemand anders het opschrijft: wat dat betreft moet ik nog wel het een en ander leren, inderdaad.

DDD schreef:En voordat iemand anders het opschrijft: wat dat betreft moet ik nog wel het een en ander leren, inderdaad.

Anker schreef:Ds. Doornenbal woonde de intrededienst van ds. Hegeman bij in Genemuiden, maart 1957. Een stukje uit de beschrijving van die intrededienst, zoals ds. Doornenbal dat beschrijven kon:

Het was een mooie intrededienst en ik heb er geen spijt van er geweest te zijn. Ik heb een fundamentele aversie tegen afgescheiden kerken en toch is er altijd ook weer iets dat mij er in trekt, alweer zo'n rare tegenstrijdigheid in het gemoedsleven. Er gaat toch iets van uit, zo'n overvolle kerk, een aandachtig luisterende schare, jong en oud geboeid door de verkondiging van de oude waarheid. En dan dat zingen! Langzaam, plechtig, een orkaan van stemmen, gedragen door het orgel, het was als een apotheose, een aanbidding van het Lam in de triomferende kerk, machtig en meeslepend, zo anders dan het magere, oneerbiedige en rommelige zingen in de meeste kerken tegenwoordig. Ik mag hopen, dat ik nog eenmaal aan het eind van mijn dagen terecht kan in een gemeente waar ze psalmen kunnen zingen, voor mijn part met alle mogelijke gedraai en gebrek van het ene woord naar het andere, maar waar je tenminste bij denken kunt en waar je nog eens door ontroerd wordt. Ik haat Oene om de manier waarop er gezongen wordt. Zelfs op de jongelingsvereniging, waar ik tegenwoordig ook al orgel moet spelen, zijn ze al bij het derde woord als ik nog bij het eerste ben en dan moet ik er wel met een vaart achteraan. Zuchtend uit de grond van mijn hart, terwijl ik meezing. Maar ik dwaal behoorlijk af. Ik wou alleen maar zeggen, dat ik nooit een afgescheiden dominee hoop te worden, maar in één opzicht wou dat ik het was. Of liever, dat mijn gemeente leven mocht uit de geest der oude psalmen, om ze dan weer te zingen zonder ze te vermoorden.
In een nauwe, donkere straat van Genemuiden stond die avond temidden van vele anderen één glanzende nieuwe auto, geschenk van de gemeente van Sioux Center aan haar vertrekkende herder en leraar, nog voorzien van het nummerbord met de naam Iowa. En ik moest weer denken aan die keer toen we samen de oude vaderlandse psalmen zongen in de nacht, ver weg in de nieuwe wereld, in de vlakten van Iowa...

Marieke schreef:

Anker schreef:Ds. Doornenbal woonde de intrededienst van ds. Hegeman bij in Genemuiden, maart 1957. Een stukje uit de beschrijving van die intrededienst, zoals ds. Doornenbal dat beschrijven kon:

Het was een mooie intrededienst en ik heb er geen spijt van er geweest te zijn. Ik heb een fundamentele aversie tegen afgescheiden kerken en toch is er altijd ook weer iets dat mij er in trekt, alweer zo'n rare tegenstrijdigheid in het gemoedsleven. Er gaat toch iets van uit, zo'n overvolle kerk, een aandachtig luisterende schare, jong en oud geboeid door de verkondiging van de oude waarheid. En dan dat zingen! Langzaam, plechtig, een orkaan van stemmen, gedragen door het orgel, het was als een apotheose, een aanbidding van het Lam in de triomferende kerk, machtig en meeslepend, zo anders dan het magere, oneerbiedige en rommelige zingen in de meeste kerken tegenwoordig. Ik mag hopen, dat ik nog eenmaal aan het eind van mijn dagen terecht kan in een gemeente waar ze psalmen kunnen zingen, voor mijn part met alle mogelijke gedraai en gebrek van het ene woord naar het andere, maar waar je tenminste bij denken kunt en waar je nog eens door ontroerd wordt. Ik haat Oene om de manier waarop er gezongen wordt. Zelfs op de jongelingsvereniging, waar ik tegenwoordig ook al orgel moet spelen, zijn ze al bij het derde woord als ik nog bij het eerste ben en dan moet ik er wel met een vaart achteraan. Zuchtend uit de grond van mijn hart, terwijl ik meezing. Maar ik dwaal behoorlijk af. Ik wou alleen maar zeggen, dat ik nooit een afgescheiden dominee hoop te worden, maar in één opzicht wou dat ik het was. Of liever, dat mijn gemeente leven mocht uit de geest der oude psalmen, om ze dan weer te zingen zonder ze te vermoorden.
In een nauwe, donkere straat van Genemuiden stond die avond temidden van vele anderen één glanzende nieuwe auto, geschenk van de gemeente van Sioux Center aan haar vertrekkende herder en leraar, nog voorzien van het nummerbord met de naam Iowa. En ik moest weer denken aan die keer toen we samen de oude vaderlandse psalmen zongen in de nacht, ver weg in de nieuwe wereld, in de vlakten van Iowa...

Die stukjes van ds. Doornebal zijn altijd geweldig mooi, dat lees je in één adem uit..

-DIA- schreef:

Marieke schreef:

Anker schreef:Ds. Doornenbal woonde de intrededienst van ds. Hegeman bij in Genemuiden, maart 1957. Een stukje uit de beschrijving van die intrededienst, zoals ds. Doornenbal dat beschrijven kon:

Het was een mooie intrededienst en ik heb er geen spijt van er geweest te zijn. Ik heb een fundamentele aversie tegen afgescheiden kerken en toch is er altijd ook weer iets dat mij er in trekt, alweer zo'n rare tegenstrijdigheid in het gemoedsleven. Er gaat toch iets van uit, zo'n overvolle kerk, een aandachtig luisterende schare, jong en oud geboeid door de verkondiging van de oude waarheid. En dan dat zingen! Langzaam, plechtig, een orkaan van stemmen, gedragen door het orgel, het was als een apotheose, een aanbidding van het Lam in de triomferende kerk, machtig en meeslepend, zo anders dan het magere, oneerbiedige en rommelige zingen in de meeste kerken tegenwoordig. Ik mag hopen, dat ik nog eenmaal aan het eind van mijn dagen terecht kan in een gemeente waar ze psalmen kunnen zingen, voor mijn part met alle mogelijke gedraai en gebrek van het ene woord naar het andere, maar waar je tenminste bij denken kunt en waar je nog eens door ontroerd wordt. Ik haat Oene om de manier waarop er gezongen wordt. Zelfs op de jongelingsvereniging, waar ik tegenwoordig ook al orgel moet spelen, zijn ze al bij het derde woord als ik nog bij het eerste ben en dan moet ik er wel met een vaart achteraan. Zuchtend uit de grond van mijn hart, terwijl ik meezing. Maar ik dwaal behoorlijk af. Ik wou alleen maar zeggen, dat ik nooit een afgescheiden dominee hoop te worden, maar in één opzicht wou dat ik het was. Of liever, dat mijn gemeente leven mocht uit de geest der oude psalmen, om ze dan weer te zingen zonder ze te vermoorden.
In een nauwe, donkere straat van Genemuiden stond die avond temidden van vele anderen één glanzende nieuwe auto, geschenk van de gemeente van Sioux Center aan haar vertrekkende herder en leraar, nog voorzien van het nummerbord met de naam Iowa. En ik moest weer denken aan die keer toen we samen de oude vaderlandse psalmen zongen in de nacht, ver weg in de nieuwe wereld, in de vlakten van Iowa...

Die stukjes van ds. Doornebal zijn altijd geweldig mooi, dat lees je in één adem uit..

Het is inderdaad
knap onder woorden gebracht.
Een Neerlandicus zou het niet
boeiender kunnen zeggen...
Maar hij was dominee hè...
En dan mag je toch ook
enige geestelijke opmerkingen
verwachten.
Althans dat zou ik dan denken...

Ik heb veel
over deze Veluwse prediker gehoord.
Hoe hij een kenner was
van de streek rond Oene,
en hoe hij een groot natuurkenner was.
Doch...
het grote manco...
zijn preken heb ik nooit gehoord.
Zou het toch wel eens willen horen!

-DIA- schreef:

Marieke schreef:

Anker schreef:Ds. Doornenbal woonde de intrededienst van ds. Hegeman bij in Genemuiden, maart 1957. Een stukje uit de beschrijving van die intrededienst, zoals ds. Doornenbal dat beschrijven kon:

Het was een mooie intrededienst en ik heb er geen spijt van er geweest te zijn. Ik heb een fundamentele aversie tegen afgescheiden kerken en toch is er altijd ook weer iets dat mij er in trekt, alweer zo'n rare tegenstrijdigheid in het gemoedsleven. Er gaat toch iets van uit, zo'n overvolle kerk, een aandachtig luisterende schare, jong en oud geboeid door de verkondiging van de oude waarheid. En dan dat zingen! Langzaam, plechtig, een orkaan van stemmen, gedragen door het orgel, het was als een apotheose, een aanbidding van het Lam in de triomferende kerk, machtig en meeslepend, zo anders dan het magere, oneerbiedige en rommelige zingen in de meeste kerken tegenwoordig. Ik mag hopen, dat ik nog eenmaal aan het eind van mijn dagen terecht kan in een gemeente waar ze psalmen kunnen zingen, voor mijn part met alle mogelijke gedraai en gebrek van het ene woord naar het andere, maar waar je tenminste bij denken kunt en waar je nog eens door ontroerd wordt. Ik haat Oene om de manier waarop er gezongen wordt. Zelfs op de jongelingsvereniging, waar ik tegenwoordig ook al orgel moet spelen, zijn ze al bij het derde woord als ik nog bij het eerste ben en dan moet ik er wel met een vaart achteraan. Zuchtend uit de grond van mijn hart, terwijl ik meezing. Maar ik dwaal behoorlijk af. Ik wou alleen maar zeggen, dat ik nooit een afgescheiden dominee hoop te worden, maar in één opzicht wou dat ik het was. Of liever, dat mijn gemeente leven mocht uit de geest der oude psalmen, om ze dan weer te zingen zonder ze te vermoorden.
In een nauwe, donkere straat van Genemuiden stond die avond temidden van vele anderen één glanzende nieuwe auto, geschenk van de gemeente van Sioux Center aan haar vertrekkende herder en leraar, nog voorzien van het nummerbord met de naam Iowa. En ik moest weer denken aan die keer toen we samen de oude vaderlandse psalmen zongen in de nacht, ver weg in de nieuwe wereld, in de vlakten van Iowa...

Die stukjes van ds. Doornebal zijn altijd geweldig mooi, dat lees je in één adem uit..

Het is inderdaad
knap onder woorden gebracht.
Een Neerlandicus zou het niet
boeiender kunnen zeggen...
Maar hij was dominee hè...
En dan mag je toch ook
enige geestelijke opmerkingen
verwachten.
Althans dat zou ik dan denken...

Ik heb veel
over deze Veluwse prediker gehoord.
Hoe hij een kenner was
van de streek rond Oene,
en hoe hij een groot natuurkenner was.
Doch...
het grote manco...
zijn preken heb ik nooit gehoord.
Zou het toch wel eens willen horen!

-DIA- schreef:

Marieke schreef:

Anker schreef:Ds. Doornenbal woonde de intrededienst van ds. Hegeman bij in Genemuiden, maart 1957. Een stukje uit de beschrijving van die intrededienst, zoals ds. Doornenbal dat beschrijven kon:

Het was een mooie intrededienst en ik heb er geen spijt van er geweest te zijn. Ik heb een fundamentele aversie tegen afgescheiden kerken en toch is er altijd ook weer iets dat mij er in trekt, alweer zo'n rare tegenstrijdigheid in het gemoedsleven. Er gaat toch iets van uit, zo'n overvolle kerk, een aandachtig luisterende schare, jong en oud geboeid door de verkondiging van de oude waarheid. En dan dat zingen! Langzaam, plechtig, een orkaan van stemmen, gedragen door het orgel, het was als een apotheose, een aanbidding van het Lam in de triomferende kerk, machtig en meeslepend, zo anders dan het magere, oneerbiedige en rommelige zingen in de meeste kerken tegenwoordig. Ik mag hopen, dat ik nog eenmaal aan het eind van mijn dagen terecht kan in een gemeente waar ze psalmen kunnen zingen, voor mijn part met alle mogelijke gedraai en gebrek van het ene woord naar het andere, maar waar je tenminste bij denken kunt en waar je nog eens door ontroerd wordt. Ik haat Oene om de manier waarop er gezongen wordt. Zelfs op de jongelingsvereniging, waar ik tegenwoordig ook al orgel moet spelen, zijn ze al bij het derde woord als ik nog bij het eerste ben en dan moet ik er wel met een vaart achteraan. Zuchtend uit de grond van mijn hart, terwijl ik meezing. Maar ik dwaal behoorlijk af. Ik wou alleen maar zeggen, dat ik nooit een afgescheiden dominee hoop te worden, maar in één opzicht wou dat ik het was. Of liever, dat mijn gemeente leven mocht uit de geest der oude psalmen, om ze dan weer te zingen zonder ze te vermoorden.
In een nauwe, donkere straat van Genemuiden stond die avond temidden van vele anderen één glanzende nieuwe auto, geschenk van de gemeente van Sioux Center aan haar vertrekkende herder en leraar, nog voorzien van het nummerbord met de naam Iowa. En ik moest weer denken aan die keer toen we samen de oude vaderlandse psalmen zongen in de nacht, ver weg in de nieuwe wereld, in de vlakten van Iowa...

Die stukjes van ds. Doornebal zijn altijd geweldig mooi, dat lees je in één adem uit..

Het is inderdaad
knap onder woorden gebracht.
Een Neerlandicus zou het niet
boeiender kunnen zeggen...
Maar hij was dominee hè...
En dan mag je toch ook
enige geestelijke opmerkingen
verwachten.
Althans dat zou ik dan denken...

Ik heb veel
over deze Veluwse prediker gehoord.
Hoe hij een kenner was
van de streek rond Oene,
en hoe hij een groot natuurkenner was.
Doch...
het grote manco...
zijn preken heb ik nooit gehoord.
Zou het toch wel eens willen horen!

Oene, 1 september 1962
Ik heb nooit anders dan spelenderwijs gereageerd op wat anderen schreven. Het is ook niet mijn bedoeling om iemand aan te vallen. Maar de opmerkingen van vorige week in de kerkbode in verband met de woorden van ds. Paauwe hebben wel ernstige bedenkingen bij mij opgeroepen. Ik heb ds. P. niet gekend, hem alleen maar éénmaal gehoord op een begrafenis. Zijn preken heb ik niet gelezen. Maar ik weet wel ongeveer wat zijn opvattingen waren ten aanzien van het geestelijke leven en ik ben daarin bevestigd door wat ik er vorige week van las. En nu ben ik geen theoloog en ik heb weinig inzicht in de verborgenheid der godzaligheid. Maar zover ik er enig begrip van heb, kan ik niet anders zien dan dat de stellingen van ds. P. afwijken van de Kerk van alle eeuwen. Op zichzelf zou ik dat misschien niet eens zo erg vinden, maar wat mij het meest bezwaart, is, dat deze meningen geweld doen aan het werk van Gods Geest en aan het geestelijk leven der gemeente. Het is wel mogelijk, dat de term “ontsluiting in de weg der verlossing” ongereformeerd is, al is het mij niet duidelijk waarom, maar de zaak zelf is het zeker niet, maar stemt geheel overeen met het leven en de ervaring van Gods Kerk. Ik heb velen in mijn jeugd, en later, er uit horen spreken, zij bedoelden ermee, dat in de nood van hun leven de weg der zaligheid in Christus voor hen geopend werd, zodat zij vanuit diepten van verslagenheid en Godsgemis op God leerden hopen, maar dat zij zich tevens bewust werden, dat zien nog geen hebben is, en dat de grote zaak der schuldvergeving in Christus nog niet aan hun hart was toegepast, ook al mochten zij Hem kennen in Zijn dierbaarheid en noodzakelijkheid. Dat er van een ‘toevluchtnemend geloof’ geen sprake kan zijn zonder de zaligmakende kennis van Christus zal wel waar zijn. Maar de zaligmakende kennis zal bij de een minder vol zijn dan bij de ander, en velen van Gods kinderen blijven in het duister en bestreden op het punt van hun aandeel aan Christus, vaak lange tijd, eerdat het volle licht van het geloof opgaat in hun hart, terwijl zij toch niet ontkennen kunnen, dat hun hart naar Christus uitgaat, en zij ook menigmaal de troost van Zijn Woord hebben mogen ondervinden, als zij in de nood van hun leven tot hem mochten opzien en uitvluchten. De stelling van sommigen uit later tijd, dat er van geestelijk leven geen sprake is voor de bewuste rechtvaardigmaking, is nooit de leer der kerk geweest, noch van de Hervormde Kerk, noch van enige Kerk van Gereformeerde belijdenis en evenmin van de algemene kerk vanaf haar oorsprong. Er is niets van te vinden in de geschriften van onze vaderen, ook niet in die van de Engelse en Schotse schrijvers, ook niet in het Woord des Heeren. Het lijkt misschien wel heel ernstig om alle geestelijke werkzaamheden buiten een bewuste wetenschap van de gemeenschap met Christus en elke toeleidende weg tot Hem, af te snijden als algemeen geesteswerk en misschien is ’t door sommigen ook wel goed bedoeld, om het gevaar aan te tonen van de grond van Zijn zaligheid te zoeken in iets buiten Christus om. Maar het gevaar aan de andere kant is zeker niet minder groot, dat nl. de eerste beginselen van het leven Gods in de harten, de droefheid naar Hem, het hongeren en dorsten naar Christus en wat dies meer zij, verworpen wordt als niet uit God. Daarmee wordt Zijn Geest bedroefd, de dag der kleine dingen veracht, het gekrookte riet verbroken en de rokende vlaswiek uitgeblust.
Dan heb ik het zelf ook altijd verkeerd gezien en voorgesteld en is héél mijn bediening één grote vergissing geweest. Als ik ooit iets gehoopt heb vanaf dat ik begonnen ben, is het geweest, dat ik somtijds iets mocht toebrengen tot steun en troost van een behoeftig en bestreden mensenkind. Maar als het juist is wat ds. P. leert, dan heb ik het alleen maar fout gedaan. Maar dan ben ik tegelijk de enige niet.
Als ik de preken lees van onze eigen oudvaders en vooral van de grote Engelse en Schotse schrijvers uit vroeger eeuw, dan hebben zij altijd elk mens geraden tot Christus de toevlucht te nemen, hoe ellendig, hard, ongelovig en vijandig hij ook is, en daarbij gewezen op de rijkdom der beloften in het Woord des Heeren. Dat is dan wel wat anders dan wat we nu soms te horen krijgen.
Ik zeg nog éénmaal, dat ik nooit een goed theoloog geweest ben, ik wil ook niet gaan strijden over begrippen en leerstellingen. Maar ik heb het toch wel even willen opnemen voor een arm volk dat op God heeft leren hopen zonder dat ’t zeggen durft, dat ’t deel aan Christus heeft, maar nog in vrees des doods gehouden wordt – somtijds hun leven lang. En ik voel me bij dit volk ook beter thuis dan bij de geweldenaren in de kerk, die zo krachtdadig alles afsnijden en veroordelen wat nog niet helemaal alles is, en die dat zelfs durven doen, zoals mij vaak gebleken, maar er zelf geen spat kennis aan hebben of er zich zelfs maar om bekreunen. De laatsten zijn de onmogelijkste mensen, die ik ooit heb gekend. Je kunt met alle mogelijke mensen uit alle mogelijke kerken en kerkjes en met buitenkerkelijken en onkerkelijken nog wel eens een goed woord spreken, maar nooit met dit soort. Zij weten het alleen en er is niet mee om te gaan. Ik had mijn tekst voor de voorbije zondag al gekozen eer ik de kerkbode van vorige week onder ogen kreeg: ‘Vrees niet, gij wormpje Jacobs, gij volkje Israëls, Ik help u, spreekt de Heere, en uw Verlosser is de Heilige Israëls”.
En dan zeg ik met Wulfert Floor, dat ik toch maar het liefst met dat wormpje Jacobs naar Sion zou willen kruipen. Daarom heb ik ook dit lange relaas geschreven. Misschien had ik het beter niet kunnen doen. Maar ‘k heb het ook niet kunnen laten. Ik heb niemand mee willen kwetsen – ik acht mijn collega tegen wie ik het opnam veel meer dan mijzelf! – en als ik het mis heb, wil ik het graag corrigeren. Voorlopig ben ik blij, dat het toch wel anders ligt dan de drijvers van een wettische rechtvaardigheidsleer het ons voorstellen. Als het wáár is, dat wij eerst van alles moeten kennen, vóór we toch Christus mogen vluchten zou het nog veel moeilijker zijn onder het Evangelie zalig te worden dan onder de Wet. Dat wil zeggen: onmogelijk!
Het is al weer een lang stuk geworden, en het is al na middernacht. Het is zo’n volle avond geworden. Er zijn ogenblikken in het leven die als een verrassing en zelfs als een genade geschonken worden, vaak juist na momenten van teleurstelling en inzinking. Het zal hier nooit volmaakt zijn, maar iets van de volheid is er dan toch, en zij wekken een vermoeden van een volmaaktheid ver boven elke grens en beperking.
Ik kan er nu niet over schrijven. De indrukken zijn ook nog niet genoeg doorgewerkt. Maar misschien komt het nog wel.

Anker schreef:Misschien heb je hier wat aan, DIA.

Oene, 1 september 1962
Ik heb nooit anders dan spelenderwijs gereageerd op wat anderen schreven. Het is ook niet mijn bedoeling om iemand aan te vallen. Maar de opmerkingen van vorige week in de kerkbode in verband met de woorden van ds. Paauwe hebben wel ernstige bedenkingen bij mij opgeroepen. Ik heb ds. P. niet gekend, hem alleen maar éénmaal gehoord op een begrafenis. Zijn preken heb ik niet gelezen. Maar ik weet wel ongeveer wat zijn opvattingen waren ten aanzien van het geestelijke leven en ik ben daarin bevestigd door wat ik er vorige week van las. En nu ben ik geen theoloog en ik heb weinig inzicht in de verborgenheid der godzaligheid. Maar zover ik er enig begrip van heb, kan ik niet anders zien dan dat de stellingen van ds. P. afwijken van de Kerk van alle eeuwen. Op zichzelf zou ik dat misschien niet eens zo erg vinden, maar wat mij het meest bezwaart, is, dat deze meningen geweld doen aan het werk van Gods Geest en aan het geestelijk leven der gemeente. Het is wel mogelijk, dat de term “ontsluiting in de weg der verlossing” ongereformeerd is, al is het mij niet duidelijk waarom, maar de zaak zelf is het zeker niet, maar stemt geheel overeen met het leven en de ervaring van Gods Kerk. Ik heb velen in mijn jeugd, en later, er uit horen spreken, zij bedoelden ermee, dat in de nood van hun leven de weg der zaligheid in Christus voor hen geopend werd, zodat zij vanuit diepten van verslagenheid en Godsgemis op God leerden hopen, maar dat zij zich tevens bewust werden, dat zien nog geen hebben is, en dat de grote zaak der schuldvergeving in Christus nog niet aan hun hart was toegepast, ook al mochten zij Hem kennen in Zijn dierbaarheid en noodzakelijkheid. Dat er van een ‘toevluchtnemend geloof’ geen sprake kan zijn zonder de zaligmakende kennis van Christus zal wel waar zijn. Maar de zaligmakende kennis zal bij de een minder vol zijn dan bij de ander, en velen van Gods kinderen blijven in het duister en bestreden op het punt van hun aandeel aan Christus, vaak lange tijd, eerdat het volle licht van het geloof opgaat in hun hart, terwijl zij toch niet ontkennen kunnen, dat hun hart naar Christus uitgaat, en zij ook menigmaal de troost van Zijn Woord hebben mogen ondervinden, als zij in de nood van hun leven tot hem mochten opzien en uitvluchten. De stelling van sommigen uit later tijd, dat er van geestelijk leven geen sprake is voor de bewuste rechtvaardigmaking, is nooit de leer der kerk geweest, noch van de Hervormde Kerk, noch van enige Kerk van Gereformeerde belijdenis en evenmin van de algemene kerk vanaf haar oorsprong. Er is niets van te vinden in de geschriften van onze vaderen, ook niet in die van de Engelse en Schotse schrijvers, ook niet in het Woord des Heeren. Het lijkt misschien wel heel ernstig om alle geestelijke werkzaamheden buiten een bewuste wetenschap van de gemeenschap met Christus en elke toeleidende weg tot Hem, af te snijden als algemeen geesteswerk en misschien is ’t door sommigen ook wel goed bedoeld, om het gevaar aan te tonen van de grond van Zijn zaligheid te zoeken in iets buiten Christus om. Maar het gevaar aan de andere kant is zeker niet minder groot, dat nl. de eerste beginselen van het leven Gods in de harten, de droefheid naar Hem, het hongeren en dorsten naar Christus en wat dies meer zij, verworpen wordt als niet uit God. Daarmee wordt Zijn Geest bedroefd, de dag der kleine dingen veracht, het gekrookte riet verbroken en de rokende vlaswiek uitgeblust.
Dan heb ik het zelf ook altijd verkeerd gezien en voorgesteld en is héél mijn bediening één grote vergissing geweest. Als ik ooit iets gehoopt heb vanaf dat ik begonnen ben, is het geweest, dat ik somtijds iets mocht toebrengen tot steun en troost van een behoeftig en bestreden mensenkind. Maar als het juist is wat ds. P. leert, dan heb ik het alleen maar fout gedaan. Maar dan ben ik tegelijk de enige niet.
Als ik de preken lees van onze eigen oudvaders en vooral van de grote Engelse en Schotse schrijvers uit vroeger eeuw, dan hebben zij altijd elk mens geraden tot Christus de toevlucht te nemen, hoe ellendig, hard, ongelovig en vijandig hij ook is, en daarbij gewezen op de rijkdom der beloften in het Woord des Heeren. Dat is dan wel wat anders dan wat we nu soms te horen krijgen.
Ik zeg nog éénmaal, dat ik nooit een goed theoloog geweest ben, ik wil ook niet gaan strijden over begrippen en leerstellingen. Maar ik heb het toch wel even willen opnemen voor een arm volk dat op God heeft leren hopen zonder dat ’t zeggen durft, dat ’t deel aan Christus heeft, maar nog in vrees des doods gehouden wordt – somtijds hun leven lang. En ik voel me bij dit volk ook beter thuis dan bij de geweldenaren in de kerk, die zo krachtdadig alles afsnijden en veroordelen wat nog niet helemaal alles is, en die dat zelfs durven doen, zoals mij vaak gebleken, maar er zelf geen spat kennis aan hebben of er zich zelfs maar om bekreunen. De laatsten zijn de onmogelijkste mensen, die ik ooit heb gekend. Je kunt met alle mogelijke mensen uit alle mogelijke kerken en kerkjes en met buitenkerkelijken en onkerkelijken nog wel eens een goed woord spreken, maar nooit met dit soort. Zij weten het alleen en er is niet mee om te gaan. Ik had mijn tekst voor de voorbije zondag al gekozen eer ik de kerkbode van vorige week onder ogen kreeg: ‘Vrees niet, gij wormpje Jacobs, gij volkje Israëls, Ik help u, spreekt de Heere, en uw Verlosser is de Heilige Israëls”.
En dan zeg ik met Wulfert Floor, dat ik toch maar het liefst met dat wormpje Jacobs naar Sion zou willen kruipen. Daarom heb ik ook dit lange relaas geschreven. Misschien had ik het beter niet kunnen doen. Maar ‘k heb het ook niet kunnen laten. Ik heb niemand mee willen kwetsen – ik acht mijn collega tegen wie ik het opnam veel meer dan mijzelf! – en als ik het mis heb, wil ik het graag corrigeren. Voorlopig ben ik blij, dat het toch wel anders ligt dan de drijvers van een wettische rechtvaardigheidsleer het ons voorstellen. Als het wáár is, dat wij eerst van alles moeten kennen, vóór we toch Christus mogen vluchten zou het nog veel moeilijker zijn onder het Evangelie zalig te worden dan onder de Wet. Dat wil zeggen: onmogelijk!
Het is al weer een lang stuk geworden, en het is al na middernacht. Het is zo’n volle avond geworden. Er zijn ogenblikken in het leven die als een verrassing en zelfs als een genade geschonken worden, vaak juist na momenten van teleurstelling en inzinking. Het zal hier nooit volmaakt zijn, maar iets van de volheid is er dan toch, en zij wekken een vermoeden van een volmaaktheid ver boven elke grens en beperking.
Ik kan er nu niet over schrijven. De indrukken zijn ook nog niet genoeg doorgewerkt. Maar misschien komt het nog wel.

-DIA- schreef:Ik heb zojuist de preek van ds. Doornebal beluisterd.
Jammer dat de geluidskwaliteit soms minder goed was.
Dat hoef ik gelukkig niet van de preek te zeggen.
Ds. Doornebal preekte genade door recht.
Daar mocht ik van harte mee instemmen.
Hoewel deze preek wat eenzijdig was, maar hij
preekte de waarheid. Ik zou graag meer preken
van hem horen.

Aanbevolen!

Marieke schreef:

Anker schreef:Misschien heb je hier wat aan, DIA.

Oene, 1 september 1962
Ik heb nooit anders dan spelenderwijs gereageerd op wat anderen schreven. Het is ook niet mijn bedoeling om iemand aan te vallen. Maar de opmerkingen van vorige week in de kerkbode in verband met de woorden van ds. Paauwe hebben wel ernstige bedenkingen bij mij opgeroepen. Ik heb ds. P. niet gekend, hem alleen maar éénmaal gehoord op een begrafenis. Zijn preken heb ik niet gelezen. Maar ik weet wel ongeveer wat zijn opvattingen waren ten aanzien van het geestelijke leven en ik ben daarin bevestigd door wat ik er vorige week van las. En nu ben ik geen theoloog en ik heb weinig inzicht in de verborgenheid der godzaligheid. Maar zover ik er enig begrip van heb, kan ik niet anders zien dan dat de stellingen van ds. P. afwijken van de Kerk van alle eeuwen. Op zichzelf zou ik dat misschien niet eens zo erg vinden, maar wat mij het meest bezwaart, is, dat deze meningen geweld doen aan het werk van Gods Geest en aan het geestelijk leven der gemeente. Het is wel mogelijk, dat de term “ontsluiting in de weg der verlossing” ongereformeerd is, al is het mij niet duidelijk waarom, maar de zaak zelf is het zeker niet, maar stemt geheel overeen met het leven en de ervaring van Gods Kerk. Ik heb velen in mijn jeugd, en later, er uit horen spreken, zij bedoelden ermee, dat in de nood van hun leven de weg der zaligheid in Christus voor hen geopend werd, zodat zij vanuit diepten van verslagenheid en Godsgemis op God leerden hopen, maar dat zij zich tevens bewust werden, dat zien nog geen hebben is, en dat de grote zaak der schuldvergeving in Christus nog niet aan hun hart was toegepast, ook al mochten zij Hem kennen in Zijn dierbaarheid en noodzakelijkheid. Dat er van een ‘toevluchtnemend geloof’ geen sprake kan zijn zonder de zaligmakende kennis van Christus zal wel waar zijn. Maar de zaligmakende kennis zal bij de een minder vol zijn dan bij de ander, en velen van Gods kinderen blijven in het duister en bestreden op het punt van hun aandeel aan Christus, vaak lange tijd, eerdat het volle licht van het geloof opgaat in hun hart, terwijl zij toch niet ontkennen kunnen, dat hun hart naar Christus uitgaat, en zij ook menigmaal de troost van Zijn Woord hebben mogen ondervinden, als zij in de nood van hun leven tot hem mochten opzien en uitvluchten. De stelling van sommigen uit later tijd, dat er van geestelijk leven geen sprake is voor de bewuste rechtvaardigmaking, is nooit de leer der kerk geweest, noch van de Hervormde Kerk, noch van enige Kerk van Gereformeerde belijdenis en evenmin van de algemene kerk vanaf haar oorsprong. Er is niets van te vinden in de geschriften van onze vaderen, ook niet in die van de Engelse en Schotse schrijvers, ook niet in het Woord des Heeren. Het lijkt misschien wel heel ernstig om alle geestelijke werkzaamheden buiten een bewuste wetenschap van de gemeenschap met Christus en elke toeleidende weg tot Hem, af te snijden als algemeen geesteswerk en misschien is ’t door sommigen ook wel goed bedoeld, om het gevaar aan te tonen van de grond van Zijn zaligheid te zoeken in iets buiten Christus om. Maar het gevaar aan de andere kant is zeker niet minder groot, dat nl. de eerste beginselen van het leven Gods in de harten, de droefheid naar Hem, het hongeren en dorsten naar Christus en wat dies meer zij, verworpen wordt als niet uit God. Daarmee wordt Zijn Geest bedroefd, de dag der kleine dingen veracht, het gekrookte riet verbroken en de rokende vlaswiek uitgeblust.
Dan heb ik het zelf ook altijd verkeerd gezien en voorgesteld en is héél mijn bediening één grote vergissing geweest. Als ik ooit iets gehoopt heb vanaf dat ik begonnen ben, is het geweest, dat ik somtijds iets mocht toebrengen tot steun en troost van een behoeftig en bestreden mensenkind. Maar als het juist is wat ds. P. leert, dan heb ik het alleen maar fout gedaan. Maar dan ben ik tegelijk de enige niet.
Als ik de preken lees van onze eigen oudvaders en vooral van de grote Engelse en Schotse schrijvers uit vroeger eeuw, dan hebben zij altijd elk mens geraden tot Christus de toevlucht te nemen, hoe ellendig, hard, ongelovig en vijandig hij ook is, en daarbij gewezen op de rijkdom der beloften in het Woord des Heeren. Dat is dan wel wat anders dan wat we nu soms te horen krijgen.
Ik zeg nog éénmaal, dat ik nooit een goed theoloog geweest ben, ik wil ook niet gaan strijden over begrippen en leerstellingen. Maar ik heb het toch wel even willen opnemen voor een arm volk dat op God heeft leren hopen zonder dat ’t zeggen durft, dat ’t deel aan Christus heeft, maar nog in vrees des doods gehouden wordt – somtijds hun leven lang. En ik voel me bij dit volk ook beter thuis dan bij de geweldenaren in de kerk, die zo krachtdadig alles afsnijden en veroordelen wat nog niet helemaal alles is, en die dat zelfs durven doen, zoals mij vaak gebleken, maar er zelf geen spat kennis aan hebben of er zich zelfs maar om bekreunen. De laatsten zijn de onmogelijkste mensen, die ik ooit heb gekend. Je kunt met alle mogelijke mensen uit alle mogelijke kerken en kerkjes en met buitenkerkelijken en onkerkelijken nog wel eens een goed woord spreken, maar nooit met dit soort. Zij weten het alleen en er is niet mee om te gaan. Ik had mijn tekst voor de voorbije zondag al gekozen eer ik de kerkbode van vorige week onder ogen kreeg: ‘Vrees niet, gij wormpje Jacobs, gij volkje Israëls, Ik help u, spreekt de Heere, en uw Verlosser is de Heilige Israëls”.
En dan zeg ik met Wulfert Floor, dat ik toch maar het liefst met dat wormpje Jacobs naar Sion zou willen kruipen. Daarom heb ik ook dit lange relaas geschreven. Misschien had ik het beter niet kunnen doen. Maar ‘k heb het ook niet kunnen laten. Ik heb niemand mee willen kwetsen – ik acht mijn collega tegen wie ik het opnam veel meer dan mijzelf! – en als ik het mis heb, wil ik het graag corrigeren. Voorlopig ben ik blij, dat het toch wel anders ligt dan de drijvers van een wettische rechtvaardigheidsleer het ons voorstellen. Als het wáár is, dat wij eerst van alles moeten kennen, vóór we toch Christus mogen vluchten zou het nog veel moeilijker zijn onder het Evangelie zalig te worden dan onder de Wet. Dat wil zeggen: onmogelijk!
Het is al weer een lang stuk geworden, en het is al na middernacht. Het is zo’n volle avond geworden. Er zijn ogenblikken in het leven die als een verrassing en zelfs als een genade geschonken worden, vaak juist na momenten van teleurstelling en inzinking. Het zal hier nooit volmaakt zijn, maar iets van de volheid is er dan toch, en zij wekken een vermoeden van een volmaaktheid ver boven elke grens en beperking.
Ik kan er nu niet over schrijven. De indrukken zijn ook nog niet genoeg doorgewerkt. Maar misschien komt het nog wel.

Van harte eens met dit heldere stuk.