ND schreef:Kerktijden.nl
door dr. G. van den Brink
Onlangs stuitte ik op een opvallende website. Links in het beeld ziet men de torso van een in stemmig grijs geklede man, die zo te zien onderweg is naar de kerk. Dat blijkt uit de nogal groot uitgevallen bijbel die hij onder zijn arm draagt. Rechts van hem treft men een keuzemenu aan met vier mogelijkheden.
Allereerst kan men de naam invullen van de plaats waar men ter kerke wil gaan. Ik tikte even de naam van mijn woonplaats Woerden in, en meteen verschenen vier Woerdense kerken op het scherm. Dat zijn ze lang niet allemaal, maar men heeft toch enige keus. De tweede mogelijkheid bestaat uit het intikken van de naam van een kerk. Wie bijvoorbeeld Maranathakerk intikt, ziet dat er precies tien Maranathakerken zijn in ons land - althans onder de kerkgenootschappen die meedoen. Wie doorklikt op één van die kerken krijgt een plattegrondje te zien, het adres, en een overzichtje van de eerstvolgende diensten. Er is ook een kopje 'Reguliere kerktijden', maar opmerkelijk genoeg trof ik daarachter steeds de mededeling 'onbekend' aan. Vreemd, want de naam van de website - kerktijden.nl. - doet toch vermoeden dat het daar juist om begonnen is.
Postcode
De derde mogelijkheid is het intikken van een postcode. Dat levert alle kerken op die zich in de buurt bevinden, netjes gesorteerd op afstand. Binnen een straal van 50 kilometer rond mijn postcodegebied blijken zich maar liefst 691 kerken te bevinden. Keus genoeg dus! Het meest intrigerend is echter de vierde keuzemogelijkheid. Deze staat heel bescheiden als laatste genoemd: het gaat ons er natuurlijk niet om, maar als u per se deze zoekfunctie wilt benutten, willen wij u die niet onthouden. Hier biedt de website ons namelijk de gelegenheid de naam van een predikant in te voeren. Het gaat echt razendsnel. Je tikt de naam in, selecteert vervolgens even op voorletters en kerkgenootschap, en krijgt onmiddellijk een overzicht van de kerkdiensten die betrokkene 's zondags hoopt te leiden.
Naam
Het is niet helemaal duidelijk hoe de betreffende predikanten worden geselecteerd (men kan 'een aanvraag doen' om een predikant toegevoegd te krijgen). De genoemde kerken zijn de PKN, HHK, CGK, GG, GGiN, OGG - met excuus aan de niet-ingewijde lezer voor deze afkortingen. Daarnaast is er een categorie 'Overige kerkgenootschappen'. Daaronder valt kennelijk de verdwaalde vrijgemaakte predikant die ik tegenkwam, maar een PKN-predikant als mevrouw dominee Haasnoot (vicepraeses van de synode) treft men weer niet aan.
De site zal vast wel eens gebruikt worden door iemand die snel een kerktijd wil nagaan. Best handig voor de toerist die 's zondagsochtends op Texel wakker schrikt met de vraag: hoe laat begint de kerk hier eigenlijk? Dat had je natuurlijk op zaterdag kunnen uitzoeken, maar nu kun je het dus alsnog even nagaan (hoewel - op Texel blijkt de website helaas geen kerken te kennen). Vermoedelijk is de site met dit doel ook op zondag toegankelijk. Men zou verwachten dat ze, evenals moedersite
http://www.refdag.nl , niet meedoet aan de massale zondagsopenstelling op internet. Maar dat is dus wel zo. Met kloppend hart (bang om betrapt te worden door de vriendelijke mededeling: 'Voor óns is de zondag een bijzondere dag!') heb ik dat onlangs vastgesteld.
Favoriete predikant
Vermoedelijk is de vierde optie echter veruit het populairst. De naam van de site is in dat geval versluierend:
http://www.zoekuwfavorietepredikant.nl zou eerlijker zijn. Want je kunt dus in no time nagaan waar de predikant van je voorkeur voorgaat. Voorheen moest je daar de hele preekbeurtenrubriek van Adorp tot Zwammerdam voor doorlezen, maar gelukkig staat de vooruitgang niet stil. Zij gaat zelfs nog verder, want als je op deze manier een leraar naar eigen smaak hebt opgegaderd (2 Timotheüs 4:3), is er gerede kans dat je die leraar vervolgens via
http://www.kerkomroep.nl nog live kunt beluisteren ook. Heerlijk! We hadden Schuller al als excuus om 's zondags thuis te blijven, maar daar moet je maar net van houden. Nu ligt het ganse land voor ons open. En ook als je toch naar je eigen gemeente gaat, is in elk geval je nieuwsgierigheid bevredigd.
Het zal duidelijk zijn: dit is een intrigerende tak van de digitale revolutie.
Keuzemaatschappij
Sociologisch gezien vindt hier de ultieme synthese plaats van een premoderne subcultuur met een postmoderne keuzemaatschappij. Theologisch gezien moét dat wel wringen. Het ontstaan van
http://www.kerktijden.nl voltrok zich bij mijn weten geruisloos, zonder enige discussie. Het sluit dan ook naadloos aan bij ons levensgevoel, waarin we zoveel mogelijk keuzes zelf willen maken. Maar de vraag is of juist die mentaliteit ons geestelijk op den duur niet zal opbreken. De kritiekloze aansluiting aan onze consumptiecultuur ('kies maar wat je lekker vindt') miskent in elk geval dat we in het geloof niet kunnen leven van eigen kieskeurigheid, maar van wat ons geschonken wordt - de Geest, de genade, de gemeente. 'Niet jullie hebben Mij uitgekozen, maar Ik jullie', zei Christus ooit. Waar dat besef wegslijt, is de vraag hoe groot de vooruitgang precies is.
Dr. G. van den Brink is bijzonder hoogleraar namens de Gereformeerde Bond aan de Universiteit Leiden en universitair hoofddocent dogmatiek aan de Vrije Universiteit.
