Zondag of Sabbat [7] (uit: De wet)

[Zonderling]

Ik refereerde aan de laatste zin in de quote van Gian waar hij zelf zegt dat de Bijbel ons iets anders leert dan de Heidelbergse Catechismus.

Ik neem aan dat jij de Bijbel toch ook als hoogste norm neemt ?

Jazeker, maar dat betekent niet dat ik ga reageren op conclusies waarbij een beetje onderbouwing ontbreekt. Daarvoor is dit onderwerp te belangrijk. Wat ik onder meer mis in de onderbouwing heb ik al gezegd.

[Molenaar]

Alle onderscheid tussen OT en NT is hier zoek.
Bovendien zegt het woord zelf dat we niet meer onder de wet zijn.


Ro 6:14 Want de zonde zal over u niet heersen; want gij zijt niet onder de wet, maar onder de genade.
Ro 6:15 Wat dan? Zullen wij zondigen, omdat wij niet zijn onder de wet, maar onder de genade? Dat zij verre.

Wat moet Gian hier verder nog onderbouwen ? Staat het hier niet letterlijk ? Ik moet eerlijk bekennen dat mijn eigen bijbelkennis ver onder de maat is, maar als ik lees: "want gij zijt niet onder de wet", wat moet er volgens jou dan nog aan toegevoegd worden ?

[Zonderling]

Overigens: Met diverse zaken uit de posting van Gian ben ik het gewoon eens.
Misschien reageerde ik iets te scherp op zijn conclusie dat de Bijbel iets anders leert dan de HC.

Waarin Gian zich vergist is te zeggen dat de (ingeschreven) wet in het NT iets heel anders is dan de wet in het OT. Ook vóór de schepping was diezelfde wet in de mens ingeschreven. En de wet op Sinaï was een herhaling van die wet.

De gelovige is inderdaad vrij van de wet. Niet vrij in de zin dat hij zich daarvan niets hoeft aan te trekken, maar vrij van de wet als voorwaarde tot het leven en ook vrij van de veroordelende kracht.

De zedelijke wet is van altijddurende kracht omdat deze weergeeft wat wezenlijk goed is. En dat is onder het NT niet anders dan onder het OT. Alleen de betrekking tot die wet is geheel verschillend.

[Bert Mulder]

Hoewel het Gian is hier die stelt dat de HC niet, in dit punt, Bijbels zijn zou...

Hebben geen van de beide partijen hun positie duidelijk onderbouwd.

(hoewel Gian meer onderbouwing heeft gedaan dan Zonderling)

(en ik ook meen dat Gian de HC niet juist begrijpt op dit punt, daar de wet der 10 geboden niet anders is dan de wet die Adam al in zijn hart geschreven had, en die ook de Nieuw-Testamentische wet is. De wet is liefde. En liefde is geen emotie, maar doen. Hetwelk we, levende in Christus, hoewel met veel gebreken, kunnen en mogen doen uit dankbaarheid. Dat is de vrijheid van de christen, om naar alle geboden Gods te beginnen te leven. Voor degenen die niet in Christus zijn, getuigd de wet inderdaad tegen hen. Verder is het ook zo, dat door de wet we onze zonden leren kennen...)

[Marnix]

Overigens: Met diverse zaken uit de posting van Gian ben ik het gewoon eens.
Misschien reageerde ik iets te scherp op zijn conclusie dat de Bijbel iets anders leert dan de HC.

Waarin Gian zich vergist is te zeggen dat de (ingeschreven) wet in het NT iets heel anders is dan de wet in het OT. Ook vóór de schepping was diezelfde wet in de mens ingeschreven. En de wet op Sinaï was een herhaling van die wet.

De gelovige is inderdaad vrij van de wet. Niet vrij in de zin dat hij zich daarvan niets hoeft aan te trekken, maar vrij van de wet als voorwaarde tot het leven en ook vrij van de veroordelende kracht.

De zedelijke wet is van altijddurende kracht omdat deze weergeeft wat wezenlijk goed is. En dat is onder het NT niet anders dan onder het OT. Alleen de betrekking tot die wet is geheel verschillend.

Hm ja, maar de HC leert volgens mij helemaal niet iets anders dan Gian op dit punt... en ook niet wat anders dan de Bijbel doet. Dat heeft Gian misschien niet helemaal scherp gezien, blijkbaar is zijn veronderstelling dat onze belijdenis / catechismus leert dat de zondag de opvolging is van het sabbatsgebod, maar dat vind ik er niet in terug. Verder ben ik het helemaal met je reactie eens.

[Tiberius]

... blijkbaar is zijn veronderstelling dat onze belijdenis / catechismus leert dat de zondag de opvolging is van het sabbatsgebod, maar dat vind ik er niet in terug. Verder ben ik het helemaal met je reactie eens.

Toch staat het er echt.
... inzonderheid op den sabbat, dat is op den rustdag, tot de gemeente Gods naarstiglijk kome ...

[refo]

Die sabbat is een nederlandse toevoeging.


De oorspronkelijke tekst is:

Q. 103. Quid praecipit Deus in quarto praecepto?
R. Primum, ut ministerium evangelii et scholae conserventur, utque ego cum aliis, tum praecipue festis diebus studiose coetus divinos frequentem, Verbum Dei diligenter audiam, utar Sacramentis, precibus publicis meas quoque preces adiungam, pro facultatibus aliquid conferam in pauperes. Deinde, ut in omni vita a pravis actionibus vacem, Domino concedens, ut per Spiritum Sanctum in me suum opus faciat atque ita sempiternum illud sabbathum in hac vita exordiar.

103. F. Was wil Gott in dem vierdten gebot?
A. Gott wil erstlich, dasz das predigampt und schulen erhalten werden und ich, sonderlich am feiertag, zu der gemeine Gottes vleissig komme, das wort Gottes zu lernen, die heiligen sacrament zu gebrauchen, den Herren offentlich anzurufen und das christlich almosz zu geben, zum andern, dasz ich alle tage meines lebens von meinen bösen wercken feiere, den herren durch seinen geist in mir wircken lasse und also den ewigen sabbath in diesem leben anfang.

Deze teksten lijken meer te wijzen op belang van het komen naar de bijeenkomst, maar in zonderheid op de feestdag. Niet zozeer op het houden van 'sabbat'.

[Tiberius]

Die sabbat is een nederlandse toevoeging.

Klopt.
Ik had het inderdaad over de Nederlandse belijdenisgeschriften, zoals die door de Synode van 1618/1619 zijn aanvaard en door de eeuwen heen in de kerken in Nederland in gebruik zijn.

De oorspronkelijke teksten zijn geen belijdenisgeschriften.

[refo]

Die vaststelling in 1619 is in het Latijn gedaan, dus zullen we ons aan de Latijnse tekst hebben te houden.

[Barmhartigheid]

...daarnaast is het ook niet zo dat we op zondag slechts het meest noodzakelijke mogen/ hoeven te doen.

Zo is het toch? Moeten of mogen. Slavendienst of liefdedienst.

Toch hebben wij door de gebrokenheid ook aansporing nodig tot die liefdedienst.



Zo legt dan af alle kwaadheid, en alle bedrog, en geveinsdheid, en nijdigheid, en alle achterklappingen;

Om nu niet meer naar de begeerlijkheden der mensen, maar naar den wil van God, den tijd, die overig is in het vlees, te leven.

De nacht is voorbijgegaan, en de dag is nabij gekomen. Laat ons dan afleggen de werken der duisternis, en aandoen de wapenen des lichts.

Daarom legt af de leugen, en spreekt de waarheid, een iegelijk met zijn naaste; want wij zijn elkanders leden.

Dit is allemaal terug te voeren op de tweede tafel van de wet.

Doodt dan uw leden, die op de aarde zijn, namelijk hoererij, onreinigheid, schandelijke beweging, kwade begeerlijkheid, en de gierigheid, welke is afgodendienst.

enz.

Eén ding heb ik van den HEERE begeerd, dat zal ik zoeken: dat ik al de dagen mijns levens mocht wonen in het huis des HEEREN, om de lieflijkheid des HEEREN te aanschouwen, en te onderzoeken in Zijn tempel.
Ps. 27:4

[refo]

De Synode heeft ook nog iets over de Sabbat, of dag des Heeren ook nog wat besloten. De vertaling is van Donner 1883. Bron: kerkrecht.nl

De 164ste ZITTING.

Den 17 Mei des Vrijdags, des namiddags.

De regelen, aangaande de onderhouding van den Sabbat, of Dag des Heeren, bij de Heeren Professoren, met toestemming van de broederen van Zeeland, ontworpen, zijn voorgelezen en goedgekeurd, en zijn deze navolgende:
I. In het vierde Gebod der Goddelijke Wet is iets ceremonieels en iets zedelijks.
II. Ceremonieel is geweest de rust van den zevenden dag na de schepping en de strenge onderhouding van denzelven dag, het Joodsche Volk bizonder opgelegd.
III. Zedelijk, dat een zekere en gezette dag den Godsdienst zij toegeëigend, en waartoe zoowel rust als tot den Godsdienst eene heilige overdenking er van noodig is,
IV. De Sabbat der Joden afgeschaft zijnde, moet de dag des Heeren door de Christenen plechtig geheiligd worden.
V. Deze dag is sedert de tijden der Apostelen in de eerste Katholieke Kerk altijd onderhouden.
VI. Dezelve dag moet alzoo den Godsdienst toegeëigend worden, dat men op denzelven ruste van alle slaafsche werken, uitgenomen die de liefde en tegenwoordige noodzakelijkheid vereischen, mitsgaders van alle zoodanige vermaken, die den Godsdienst verhinderen.
(...)

[Marnix]

... blijkbaar is zijn veronderstelling dat onze belijdenis / catechismus leert dat de zondag de opvolging is van het sabbatsgebod, maar dat vind ik er niet in terug. Verder ben ik het helemaal met je reactie eens.

Toch staat het er echt.
... inzonderheid op den sabbat, dat is op den rustdag, tot de gemeente Gods naarstiglijk kome ...

Er staat op de sabbat, dat is op de rustdag. Er wordt niet naar de zondag verwezen, er wordt niet gezegd: Op de zondag, dat is de rustdag, of op de sabbat, dat is nu de zondag. Dus er staat weer niets over de wettigheid van de rustdag op de zondag, je kan het slechts zo uitleggen dat er wordt bevestigd wat ik al zei, dat het een gewoonte is en geen opdracht of wet omdat het specifiek op de zondag te doen. Anders zou de zondag wel genoemd worden in de belijdenisgeschriften.

[Tiberius]

Rustdag is gewoon zondag, hoor.
Zie ook de toelichting die Refo heeft gepost.

[Zonderling]

Die sabbat is een nederlandse toevoeging.

Klopt.
Ik had het inderdaad over de Nederlandse belijdenisgeschriften, zoals die door de Synode van 1618/1619 zijn aanvaard en door de eeuwen heen in de kerken in Nederland in gebruik zijn.

De oorspronkelijke teksten zijn geen belijdenisgeschriften.

Mee eens. De Nederlandse wijziging in dit antwoord is door Datheen bewust gemaakt en geaccordeerd op Nederlandse synoden, reeds vóór 1618/1619. (Dit heb ik ergens gelezen bij Koelman die ook expliciet aangeeft welke synode dat was.)

Van de Heidelbergse Catechismus én de Nederlandse Geloofsbelijdenis is NIET de Latijnse tekst (zoals Refo beweert), maar de Nederlandse tekst in de vertaling van Datheen is vastgesteld als belijdenisgeschrift. De Nederlandse tekst van de Nederlandse Geloofsbelijdenis is op de Dordtse Synode vastgesteld.
Van de Dordtse Leerregels is zowel een Latijnse als Nederlandse tekst vastgesteld.

[Zonderling]

... inzonderheid op den sabbat, dat is op den rustdag, tot de gemeente Gods naarstiglijk kome ...

Rustdag is gewoon zondag, hoor.
Zie ook de toelichting die Refo heeft gepost.

Inderdaad, in de HC verwijst de sabbat en rustdag, zowel volgens de bedoeling van de vertaler (Datheen) als volgens de Nederlandse synoden waarin de HC is vastgesteld, zeer naar de zondag.