De organist

[Hendrikus]

Maar wat is eerbiedig spelen?
Sommigen vinden dat langzaam slepend koralen spelen.
Anderen vinden dit juist oneerbiedig en vinden kwaliteit volgens de kerk-muzikale regels zoals toonsoorten, eerbiedig.
Weer anderen vinden relatief eenvoudige muziek van bijvoorbeeld Leen Schippers eerbiedig.
Dat blijft subjectief.

En dan wreekt zich dus dat er geen kennis is. Iedereen heeft er een mening over, bijna niemand heeft er verstand van.
Het is zoveel makkelijker als er met vakmensen wordt gewerkt. Die doen gewoon hun werk, en je mag ervan uitgaan dat ze dat goed doen. Als de loodgieter bij jou thuis komt, zegt je toch ook niet: ik vind dat eigenlijk niet zo mooi, of niet zo gepast? Je laat die man komen omdat 'ie z'n vak verstaat.
Als je niks anders hebt dan subjectieve criteria, is het eind zoek. "Je moet spelen naar het hart van Jeruzalem". Nou, ga er maar aan staan

[Jantje]

Het gaat er mijns inziens om wie het beste de gemeentezang kan begeleiden, niet om voor iedereen in zijn hobby te voorzien.

Het is inderdaad zeker zo dat de eerbied in de dienst het belangrijkst is. Ik ben het met @ejvl eens, en nogmaals, ik vind dat dat echter niet ten koste mag gaan van jong talent. Want ook in dezen geldt: de jeugd is de toekomst van de kerk.

Maar wat is eerbiedig spelen?
Sommigen vinden dat langzaam slepend koralen spelen.
Anderen vinden dit juist oneerbiedig en vinden kwaliteit volgens de kerk-muzikale regels zoals toonsoorten, eerbiedig.
Weer anderen vinden relatief eenvoudige muziek van bijvoorbeeld Leen Schippers eerbiedig.
Dat blijft subjectief.

Het gaat er allereerst om dat de organist beseft dat de eredienst draait om Gods Woord. De organist moet niet de aandacht krijgen. Daarnaast ben ik het verder helemaal met je eens. Er is hier een organist, van wiens stijl ik niet zo gecharmeerd ben, maar het zit technisch allemaal perfect in elkaar. En dat terwijl er ook een organist is die regelmatig onbegrijpelijke fouten maakt, tijdens voorspel en samenzang, soms bij de meest eenvoudige Psalmen.

De samenzang die ik trouwens het meest waardeer is á la André Nieuwkoop.

[DDD]

Het gaat er mijns inziens om wie het beste de gemeentezang kan begeleiden, niet om voor iedereen in zijn hobby te voorzien.

Het is inderdaad zeker zo dat de eerbied in de dienst het belangrijkst is. Ik ben het met @ejvl eens, en nogmaals, ik vind dat dat echter niet ten koste mag gaan van jong talent. Want ook in dezen geldt: de jeugd is de toekomst van de kerk.

Maar wat is eerbiedig spelen?
Sommigen vinden dat langzaam slepend koralen spelen.
Anderen vinden dit juist oneerbiedig en vinden kwaliteit volgens de kerk-muzikale regels zoals toonsoorten, eerbiedig.
Weer anderen vinden relatief eenvoudige muziek van bijvoorbeeld Leen Schippers eerbiedig.
Dat blijft subjectief.

Je kunt daar wel namen bij bedenken. Geert Bierling speelt eerbiedig. En Sietze de Vries. En natuurlijk ook Dick Sanderman en Roeland de Reuver.

Dat is zoals we het graag horen, zou ds. Moens schrijven.

Overigens vind ik André Nieuwkoop als persoon wel sympathiek en bescheiden en zijn promotie van het orgel ook heel goed, maar het gebrul bij zijn orgelconcerten staat mij tegen en ik houd totaal niet van zijn volumineuze stijl. Hij zou iets vaker op een pijporgel met drie of vijf stemmen moeten spelen. Dat helpt om wat subtieler te spelen.

[refo]

Maar hoe kan André in zijn eentje samenzang doen?

[refo]

Het gaat er mijns inziens om wie het beste de gemeentezang kan begeleiden, niet om voor iedereen in zijn hobby te voorzien.

Het is inderdaad zeker zo dat de eerbied in de dienst het belangrijkst is. Ik ben het met @ejvl eens, en nogmaals, ik vind dat dat echter niet ten koste mag gaan van jong talent. Want ook in dezen geldt: de jeugd is de toekomst van de kerk.

Maar wat is eerbiedig spelen?
Sommigen vinden dat langzaam slepend koralen spelen.
Anderen vinden dit juist oneerbiedig en vinden kwaliteit volgens de kerk-muzikale regels zoals toonsoorten, eerbiedig.
Weer anderen vinden relatief eenvoudige muziek van bijvoorbeeld Leen Schippers eerbiedig.
Dat blijft subjectief.

Je kunt daar wel namen bij bedenken. Geert Bierling speelt eerbiedig. En Sietze de Vries. En natuurlijk ook Dick Sanderman en Roeland de Reuver.

Dat is zoals we het graag horen, zou ds. Moens schrijven.

Overigens vind ik André Nieuwkoop als persoon wel sympathiek en bescheiden en zijn promotie van het orgel ook heel goed, maar het gebrul bij zijn orgelconcerten staat mij tegen en ik houd totaal niet van zijn volumineuze stijl. Hij zou iets vaker op een pijporgel met drie of vijf stemmen moeten spelen. Dat helpt om wat subtieler te spelen.

Ja, veel organisten zijn van mening dat blijmoedige psalmen vooral met heel veel volume moeten worden begeleid. De zang verdwijnt dan nogal eens in het niet, terwijl het daar toch om te doen is.

[Jantje]

Maar hoe kan André in zijn eentje samenzang doen?

Begeleiding van de samenzang, bedoel ik. Ben je weer een beetje de postings als een Neerlandicus aan het recenseren?

Overigens ga ik maar wijselijk niet in op de visie van @DDD op André Nieuwkoop. De bovenstem is juist een extra mooie dimensie. Ik denk zomaar dat ds. Moens dat ook mooier vindt.

Klaas-Jan Mulder kon vroeger ook het orgel prachtig laten klinken. Ik heb ooit eens een zangavond bijgewoond waar één van de GG-predikanten onder andere een Psalmbewerking speelde van Psalm 68, van de hand van Klaas-Jan Mulder. Prachtig was dat!

[DDD]

Maar hoe kan André in zijn eentje samenzang doen?

Niet. Samenzang moet met meerdere mensen. Anders is het solo.

Toch denk ik dat er een verband is tussen gebrul op het orgel en gebrul onder het orgel. Al verkies ik gebrul op het orgel boven gebrul op de kansel.

Want het meest echte gebrul op de kansel gaat vaak gepaard met een totale afwezigheid van muzikale expressie. Dat gebrek moet dan in doordeweekse psalmavonden ruimschoots worden gecompenseerd, lijkt het wel. En daar voorziet André Nieuwkoop in een behoefte. Maar dat is niet mijn behoefte.

Ik hoor dan ook weinig gebrul op de kansel. En ook niet vaak op het orgel, gelukkig.

[Jantje]

Wat is gebrul op de kansel?

En vind je niet dat André Nieuwkoop mooi kan spelen? Waarom trekt hij volle kerkzalen? Of is dat vanwege het brullen? Ik heb wel eens op YouTube wat samenzang gehoord, maar ik hoor nooit gebrul hoor.

[DDD]

Gebrul op de kansel is geschreeuw, maar dan met een bas-stem. Je hoort het vooral van dominees die de versterking van hun stem niet voldoende vinden.

Ik vind wel dat André Nieuwkoop meer talent heeft dan ik. Maar ik vind niet dat hij mooi speelt.

Geen idee waarom hij volle zalen trekt. Ik denk vanwege de decibels. Het is in wel meer soorten populaire muziek zo dat decibels een belangrijk aspect van de muziek zijn. Zo erg zelfs dat een deel van de jongeren tegenwoordig vroeg doof wordt. Ik denk trouwens dat de kans dat je bij een orgelconcert van André Nieuwkoop oorsuizen oploopt, beperkt is. Dus als je het zo bekijkt, valt het allemaal reuze mee.

Maar als je het zou vergelijken met andere organisten, dan zou je wel horen dat hij meer geluid produceert dan de gemiddelde organist. En het is net als in andere soorten muziek: luid is niet altijd beter.

Luister anders eens naar dit voorspel: http://www.roelanddereuver.nl/index.php ... 4-psalm-84

[DDD]

Maar wat is eerbiedig spelen?
Sommigen vinden dat langzaam slepend koralen spelen.
Anderen vinden dit juist oneerbiedig en vinden kwaliteit volgens de kerk-muzikale regels zoals toonsoorten, eerbiedig.
Weer anderen vinden relatief eenvoudige muziek van bijvoorbeeld Leen Schippers eerbiedig.
Dat blijft subjectief.

En dan wreekt zich dus dat er geen kennis is. Iedereen heeft er een mening over, bijna niemand heeft er verstand van.
Het is zoveel makkelijker als er met vakmensen wordt gewerkt. Die doen gewoon hun werk, en je mag ervan uitgaan dat ze dat goed doen. Als de loodgieter bij jou thuis komt, zegt je toch ook niet: ik vind dat eigenlijk niet zo mooi, of niet zo gepast? Je laat die man komen omdat 'ie z'n vak verstaat.
Als je niks anders hebt dan subjectieve criteria, is het eind zoek. "Je moet spelen naar het hart van Jeruzalem". Nou, ga er maar aan staan

Ik vind de vergelijking met loodgieters niet zo geschikt. Ik zou dan eerder denken aan ambachtsmensen in de kunstzinnige hoek. Wellicht dat een kunstschilder nog een betere vergelijking is. Er zijn verschillende goede manieren om te schilderen. Maar ik mag natuurlijk de Haagse School wel verkiezen boven het modern realisme. En ik kan ook zeggen dat ik Henk Helmantel's schilderijen mooi vind, ook al maakt hij misschien gebruik van schildertechnisch twijfelachtige of althans onorthodoxe methoden om een ondergrond snel egaal te maken.

Bij loodgieters is het de bedoeling dat je zo min mogelijk van hun werk ziet. Dat is toch wezenlijk anders met orgelspel.

[Jantje]

Gebrul op de kansel is geschreeuw, maar dan met een bas-stem. Je hoort het vooral van dominees die de versterking van hun stem niet voldoende vinden.

Oké. Denk je dat ik de afgelopen maanden ook zo'n dominee heb gehoord? Ik kan me er namelijk niets bij voorstellen.

En het is net als in andere soorten muziek: luid is niet altijd beter.

Dat kan dan misschien wel zo zijn, maar ik ben het toch niet eens met wat @refo zegt:

Ja, veel organisten zijn van mening dat blijmoedige psalmen vooral met heel veel volume moeten worden begeleid. De zang verdwijnt dan nogal eens in het niet, terwijl het daar toch om te doen is.

Het zal jullie beiden verbazen, maar het standpunt wat jullie hier aanhangen zou zo thuis kunnen horen in de kerkenraadskamer van een gemeente in hartje Veluwe. Ik was daar ooit eens in een kerkdienst en een bekende blijmoedige Psalm, ik meen iets van Psalm 89: 7, werd met een enkel fluitje gespeeld. Nu moet ik er wel bij vermelden dat het een elektronisch orgel betrof die ruim 1000 kelen moest begeleiden, maar toch, het klonk erg iel.

Nee hoor, ik was blij dat de organisten gisteren bij de beide slotzangen (Psalm 72: 11 en Psalm 73: 12) en de begin-Psalm van de middagdienst (Psalm 56: 5) het register flink openzette.

[DDD]

Ik hoop niet dat je zo'n dominee hoorde. Met de tegenwoordige geluidsapparatuur kan een kerkenraad overigens eenvoudig een eind maken aan dat geschreeuw door de knop zo in te stellen dat hij automatisch op de gemeentezangstand gaat. Dan leert de dominee dat geschreeuw snel af. Daar hebben andere gemeenten dan ook weer profijt van.

Wat betreft het orgel. Ik heb juist gezegd dat ik mij ook niet thuis voel in een cultuur waarin lofprijzing niet mag worden gehoord. Maar expressief is niet perse ook volumineus. Je hebt ook wel eens naar mij geluisterd. Je kunt toch niet zeggen dat dat altijd zo bescheiden en met alleen maar fluitjes was. Dat is weer het andere uiterste. Maar het gaat niet alleen om het aantal registers maar ook om het aantal vingerbewegingen en het aantal vingers en koppelingen dat je tegelijk inzet. Hoe minder transparant de klank, hoe minder mooi, wat mij betreft.

De door mij genoemde organisten trekken ook wel eens een aantal registers open. Het gaat om het juiste evenwicht.

En daarnaast is het fijn als een organist goed kan tellen. Al weet ik dat jij daar nu juist niet van gecharmeerd bent. Maar voor een gemeente die in de maat zingt, is dat wel fijn.

[Jantje]

Fijn! Je hebt inderdaad wel gelijk. Ik kon me dat standpunt van jou ook al helemaal niet voorstellen. En dat tellen vind ik inderdaad niet belangrijk.

Luister anders eens naar dit voorspel: http://www.roelanddereuver.nl/index.php ... 4-psalm-84

Ik vond het een mooi voorspel. Ik zou graag jou het volgende willen laten beluisteren: Psalm 84 van André Nieuwkoop: https://m.youtube.com/watch?v=vqB6ho3v1dM

[Jantje]

Ik hoop niet dat je zo'n dominee hoorde. Met de tegenwoordige geluidsapparatuur kan een kerkenraad overigens eenvoudig een eind maken aan dat geschreeuw door de knop zo in te stellen dat hij automatisch op de gemeentezangstand gaat. Dan leert de dominee dat geschreeuw snel af. Daar hebben andere gemeenten dan ook weer profijt van.

Ik denk dat er toch een dominee was, die aan jouw definitie voldoet. Maar ik heb daar geen last van als hij preekt.

Overigens is er bekend dat, ik meen, wijlen ds. A.F. Honkoop zichzelf eens hoorde en het vreselijk vond zoals hij praatte. Hij probeerde er een paar weken op te letten, en toen vergat hij het weer. En niemand die er acht op sloeg, want hetgeen hij zei, dat was waar.

[DDD]

Wat ik jammer aan het voorspel vind, is dat de klanken erg in elkaar overlopen, en dus de op zich niet onaardige thema's in elkaar vervloeien en weinig helderheid uitstralen.

Het tempo vind ik zelf niet fijn. Maar ik heb inmiddels bedacht dat iedereen een ander werk- en denktempo heeft en dat ik zeker niet de norm ben.

Ik houd ook niet van de bovenstem, althans niet van deze. Al zie ik de cultuurhistorische waarde wel. Dan ben ik meer voor het vierstemmig zingen zoals dat in sommige GGiN plaatsvindt of -vond.

Het tussenspel is wat enthousiaster, maar ook warriger. En door het begintoontje begint de samenzang nog wat later dan in eerste instantie. Ik vind het wel goed dat hij in de harmoniseringen aansluit bij de bovenstem. Dan is het orgelspel in ieder geval niet vals bij de gemeentezang.

In het afsluitend orgelspel klinkt wel veel enthousiasme door, maar vooral in het eerste stuk mis ik ook transparantie. Ik vind dat vermoeiend luisteren. Maar ook dat is persoonlijk. Andere mensen vinden mijn gezeur hierover vermoeiend.

Ik hoor liever dit:

https://www.youtube.com/watch?v=3KvyJ39lwvs