Kerkverband-typerende preken

[Luther]

Dus in de eerste preek geen oproep aan een ontdekte zondaar, maar een proclamatie van Gods Evangelie aan alle hoorders; in de tweede preek een beschrijving van bevindingen die op z'n minst de schijn wekken dat wedergebooret en geloof in Christuis niet voldoende zijn, maar dat er nog enkele andere bijzondere ervaringen moeten ervaren worden, alvorens men de zekerheid des geloofs mag kennen.

Alles wordt niet in één dag geleerd, nee.

Dat bedoel ik niet.

Ik wel, uitgelegd als statelijk en standelijk. Dan weet jij vast wel waar ik op doel.

Ja, ik weet wat jij bedoelt, maar ook dat bedoel ik niet. Ik wil het proberen uit te leggen.
Als iemand de zekerheid van het geloof mag kennen en de Heere Jezus lief heeft gekregen als zijn Borg en Zaligmaker, zoals zondag 1 en zondag 7 daarover belijden, dan hoeft daar niets meer bij. Toch komt het voor dat in preken Gods kinderen wordt gezegd dat dat niet voldoende is. Er moet nog wat gebeuren. Het gaat dan om:
- de schuld staat nog open. Of: ze gaan nog met een openstaande schuld over de wereld.
- ze moeten nog onder het recht Gods verloren gaan.
- ze zijn nog niet gerechtvaardigd in de vrijspraak.
- Of (zie het citaat uit een preek van ds. Spaans): "En toch moest het nog dieper, mijn hoorders. (...) , als wij het met God eens mogen worden om eeuwig naar de hel te moeten en eeuwig God te missen..."

Dat leidt tot verwarring. Ik heb kinderen van God gesproken die uit bovenstaande de conclusie trokken: als ik dat dan allemaal nog moet beleven, dan is het dus allemaal niet waar geweest, dan kom ik er nooit. En dat zijn mensen die zondag 1 en 7 helemaal mogen naspreken door Gods genade. Bij wie zaken in het leven gebeurd zijn, waarvan geldt: Geen leed zal het ooit uit mijn geheugen wissen. Die met Paulus mochten zeggen: Toen behaagde het de Heere Zijn Zoon in mij te openbaren. Als zulken horen: Ja, maar dan is je schuld wel bedekt, maar nog niet vergeven. En aan Gods recht moet nog voldaan worden. etc. Dan is het toch zo, dat op z'n minst de indruk gewekt wordt, dat de zaken die in zondag 1 en 7 beleden worden, niet genoegzaam zijn tot zaligheid?

[wesha]

Maar dit is de aanbidding die Christus op het hoogst verheerlijkt! Het zijn maar drie woorden, uit een verbroken hart, op de knieën voor Hem gebeden: Heere, help me!
Kent u dat gebed? Kijk eens naar uw gebeden? Hebt u ooit zo gebeden, in de hoogste nood van uw leven? Alles tegen, geen enkel recht, en toch: Heere, ik laat U niet los, Heere, help me.
U zet misschien het stempel van uw goedkeuring (voor zover dat iets waard is) op een bekeringsverhaal vol van ontroerende bevinding. Maar dit is echt, dit krijgt het stempel van God Zelf, dit is van God Zelf. De discipelen, ze geven er niets voor (en dat kan nog wel eens zo zijn), maar dit is Gods werk: drie woorden, het is genoeg! Heere, help mij!
(...)
Hoort u wat ze zegt? Ik ben geen kind, ik ben een hond. Maar… wilt u mijn baas, mijn meester, mijn heer zijn?
U bent een heer! U bent een schatrijke heer. Want alleen zo’n schatrijke heer geeft zelfs zijn honden te eten.
Hier is een grond om te pleiten. Al eten alle kinderen hun buikjes rond, dan nog is er bij u zoveel overvloed, dan nog steeds vallen er brokjes en kruimels van uw tafel.
Bij een arm man was geen hond. Die spaarde zijn kruimels voor zijn kinderen, voor zijn vrouw, voor zichzelf. Alleen waar overvloed was, daar vielen brokjes en kruimels van de tafel.
Hier is een krachtig geloofspleiten van een bedelende moeder:
Als u dan zoveel hebt, o schatrijke Heere Jezus, dat er altijd kruimels vallen Uw tafel, dan hebt U alle macht! Dan kunt U ook mij helpen!
Dan hebt U alle macht over mij, en ook over mijn kind!
Ontferm U dan over mij, ontferm U dan over mijn kind, want het is door de duivel bezeten!
Weet u wat het wonder is? Jezus kan Zich niet verbergen voor zulke bidders. Leest u maar mee in vers 28:
Toen antwoordde Jezus…
Hij antwoordde. Bidders krijgen antwoord. God zal antwoorden Zijn tijd. Zo Hij vertoeft, verbeid Hem, want Hij zal gewisselijk komen, Hij zal niet achterblijven.

Dit gebed kent een onbekeerde niet, dus het zegt een onbekeerde niets of weinig. Ik zie dus niet in dat deze prediking meer 'aantrekkingskracht' heeft op onbekeerden dan de prediking van ds Spaans.

[Ad Anker]

Ik zal nog een stukje uit de preek van ds. IJsselstein citeren over dat pleiten:

Maar dit is de aanbidding die Christus op het hoogst verheerlijkt! Het zijn maar drie woorden, uit een verbroken hart, op de knieën voor Hem gebeden: Heere, help me!
Kent u dat gebed? Kijk eens naar uw gebeden? Hebt u ooit zo gebeden, in de hoogste nood van uw leven? Alles tegen, geen enkel recht, en toch: Heere, ik laat U niet los, Heere, help me.
U zet misschien het stempel van uw goedkeuring (voor zover dat iets waard is) op een bekeringsverhaal vol van ontroerende bevinding. Maar dit is echt, dit krijgt het stempel van God Zelf, dit is van God Zelf. De discipelen, ze geven er niets voor (en dat kan nog wel eens zo zijn), maar dit is Gods werk: drie woorden, het is genoeg! Heere, help mij!
(...)
Hoort u wat ze zegt? Ik ben geen kind, ik ben een hond. Maar… wilt u mijn baas, mijn meester, mijn heer zijn?
U bent een heer! U bent een schatrijke heer. Want alleen zo’n schatrijke heer geeft zelfs zijn honden te eten.
Hier is een grond om te pleiten. Al eten alle kinderen hun buikjes rond, dan nog is er bij u zoveel overvloed, dan nog steeds vallen er brokjes en kruimels van uw tafel.
Bij een arm man was geen hond. Die spaarde zijn kruimels voor zijn kinderen, voor zijn vrouw, voor zichzelf. Alleen waar overvloed was, daar vielen brokjes en kruimels van de tafel.
Hier is een krachtig geloofspleiten van een bedelende moeder:
Als u dan zoveel hebt, o schatrijke Heere Jezus, dat er altijd kruimels vallen Uw tafel, dan hebt U alle macht! Dan kunt U ook mij helpen!
Dan hebt U alle macht over mij, en ook over mijn kind!
Ontferm U dan over mij, ontferm U dan over mijn kind, want het is door de duivel bezeten!
Weet u wat het wonder is? Jezus kan Zich niet verbergen voor zulke bidders. Leest u maar mee in vers 28:
Toen antwoordde Jezus…
Hij antwoordde. Bidders krijgen antwoord. God zal antwoorden Zijn tijd. Zo Hij vertoeft, verbeid Hem, want Hij zal gewisselijk komen, Hij zal niet achterblijven.

Dít is wat mij betreft écht bevindelijk preken. Dat is namelijk preken op een wijze waar geen hoorder bekeerd, of onbekeerd, ontwaakt, of nog koud, onderuit kan.
Stel nu dat er zou volgen: 'Maar gemeente, u zo leert Gods ware volk bidden. Zo bidt u alleen als Gods Geest in hun harten gaat werken....' Dan is het toch heel makkelijk om de conclusie te trekken: O, dat ben ik nog niet, dus het is niet voor mij?

Toch begrijp ik niet dat onder deze vorm van preken niemand onderuit kan. Ik lees:
Het zijn maar drie woorden, uit een verbroken hart, op de knieën voor Hem gebeden: Heere, help me!
Hebt u ooit zo gebeden, in de hoogste nood van uw leven? Alles tegen, geen enkel recht, en toch: Heere, ik laat U niet los, Heere, help me.
Hier is een krachtig geloofspleiten van een bedelende moeder:
Jezus kan Zich niet verbergen voor zulke bidders.
Uit een verbroken hart, in de hoogste nood van uw leven, krachtig geloofspleiten, zulke bidders. Dan wordt er toch op gewezen dat dit van nature niet zo is? Dus dat dit pleiten een geloofswerk is. Waarom is dit meer gericht op de hele gemeente dan de woorden van ds. Spaans? Al lijkt het nu dat we weer de miljoenste aanbodsdiscussie gaan voeren en daar heb ik echt geen zin in. Ook ds. Spaans preekte voor de gehele gemeente, bekeerd, onbekeerd, ontwaakt of nog koud. En niemand die onder zijn gehoor zat kon er onder uit. Net als bij ds. IJsselstein.

En de conclusie van hervormde is begrijpelijk. De dominee waar ik onder grootgebracht ben was van huisuit hervormd. Hij zei wel eens: Daar (in de kerk waar hij vandaan kwam) leren ze dat je verloren gaat, ik zeg u dat we verloren liggen. Dat is het verschil.

[Ad Anker]

Dat leidt tot verwarring. Ik heb kinderen van God gesproken die uit bovenstaande de conclusie trokken: als ik dat dan allemaal nog moet beleven, dan is het dus allemaal niet waar geweest, dan kom ik er nooit. En dat zijn mensen die zondag 1 en 7 helemaal mogen naspreken door Gods genade. Bij wie zaken in het leven gebeurd zijn, waarvan geldt: Geen leed zal het ooit uit mijn geheugen wissen. Die met Paulus mochten zeggen: Toen behaagde het de Heere Zijn Zoon in mij te openbaren. Als zulken horen: Ja, maar dan is je schuld wel bedekt, maar nog niet vergeven. En aan Gods recht moet nog voldaan worden. etc. Dan is het toch zo, dat op z'n minst de indruk gewekt wordt, dat de zaken die in zondag 1 en 7 beleden worden, niet genoegzaam zijn tot zaligheid?

In elke geloofsdaad ligt zekerheid. Dus als een kind van God dit zegt dan klopt daar niks van. Ik vind dat wel een beetje triest om te lezen. En dat is het gevaar van zo'n discussie als deze, zoals ik al eerder gezegd heb: de prediking, zoals gebracht door ds. Spaans wordt wellicht niet meer zo beleefd en dan kunnen we er niets mee. Ik hoor het van kinderen van God gelukkig wel eens anders. Ik ben overigens helemaal niet zo'n voorstander van een ver doorgevoerde standenprediking, al val ik wel voor het citaat van ds. Spaans. Overigens, zijn preken worden weleens bij ons gelezen en die zijn allemaal de moeite waard.

[Mister]

@ Anker: niet nu denken dat wat jouw oude predikant zei nu voor alle hervormde gemeenten geldt.

[Ad Anker]

@ Anker: niet nu denken dat wat jouw oude predikant zei nu voor alle hervormde gemeenten geldt.

Nee, maar zo'n uitspraak van hervormde deed me daar wel aan denken.

[Luther]

Uit een verbroken hart, in de hoogste nood van uw leven, krachtig geloofspleiten, zulke bidders. Dan wordt er toch op gewezen dat dit van nature niet zo is? Dus dat dit pleiten een geloofswerk is. Waarom is dit meer gericht op de hele gemeente dan de woorden van ds. Spaans? Al lijkt het nu dat we weer de miljoenste aanbodsdiscussie gaan voeren en daar heb ik echt geen zin in. Ook ds. Spaans preekte voor de gehele gemeente, bekeerd, onbekeerd, ontwaakt of nog koud. En niemand die onder zijn gehoor zat kon er onder uit. Net als bij ds. IJsselstein.

Nee, dat is niet waar. Bij ds. Spaans wordt de gem,eente niet aangesproken. Ik voer geen aanboddiscussie (hoewel het aanbod in de preek van ds. Spaans ontbreekt), maar ik probeer een vraag van jou te beantwoorden.

[Luther]

Dat leidt tot verwarring. Ik heb kinderen van God gesproken die uit bovenstaande de conclusie trokken: als ik dat dan allemaal nog moet beleven, dan is het dus allemaal niet waar geweest, dan kom ik er nooit. En dat zijn mensen die zondag 1 en 7 helemaal mogen naspreken door Gods genade. Bij wie zaken in het leven gebeurd zijn, waarvan geldt: Geen leed zal het ooit uit mijn geheugen wissen. Die met Paulus mochten zeggen: Toen behaagde het de Heere Zijn Zoon in mij te openbaren. Als zulken horen: Ja, maar dan is je schuld wel bedekt, maar nog niet vergeven. En aan Gods recht moet nog voldaan worden. etc. Dan is het toch zo, dat op z'n minst de indruk gewekt wordt, dat de zaken die in zondag 1 en 7 beleden worden, niet genoegzaam zijn tot zaligheid?

In elke geloofsdaad ligt zekerheid. Dus als een kind van God dit zegt dan klopt daar niks van. Ik vind dat wel een beetje triest om te lezen. En dat is het gevaar van zo'n discussie als deze, zoals ik al eerder gezegd heb: de prediking, zoals gebracht door ds. Spaans wordt wellicht niet meer zo beleefd en dan kunnen we er niets mee.

Kun je misschien dan uitleggen waar het in mijn posting mis gaat volgens jou? Want zoals ik het hierboven heb beschreven heb ik het niet één keer', maar vaker gehoord. Ik kan nu zo meerdere mnsen me voor de geest halen, die totaal in verwarring raken bij preken zoals die van ds. Spaans. Wat is er dan triest? En wat klopt er dan niet? Wat ds. Spaans beschrijft kom ik op die wijze in mijn Bijbel niet tegen, en ook niet in de belijdenisgeschriften. Terwijl - als er naast wedergeboorte en oprecht geloof nog meer nodig is tot zaligheid, dat dan ongetwijfeld in de belijdenisgescriften zou zijn opgenomen. Toch?

[Ad Anker]

Uit een verbroken hart, in de hoogste nood van uw leven, krachtig geloofspleiten, zulke bidders. Dan wordt er toch op gewezen dat dit van nature niet zo is? Dus dat dit pleiten een geloofswerk is. Waarom is dit meer gericht op de hele gemeente dan de woorden van ds. Spaans? Al lijkt het nu dat we weer de miljoenste aanbodsdiscussie gaan voeren en daar heb ik echt geen zin in. Ook ds. Spaans preekte voor de gehele gemeente, bekeerd, onbekeerd, ontwaakt of nog koud. En niemand die onder zijn gehoor zat kon er onder uit. Net als bij ds. IJsselstein.

Nee, dat is niet waar. Bij ds. Spaans wordt de gem,eente niet aangesproken. Ik voer geen aanboddiscussie (hoewel het aanbod in de preek van ds. Spaans ontbreekt), maar ik probeer een vraag van jou te beantwoorden.

Ik lees net in een interview met ds. Joh. van der Poel:

Wij hebben ook met de Geref. Gemeenten in Nederland wel samensprekingen gehad. Maar het mocht niet gelukken, aldus ds. Van der Poel, wat wij wensten. Maar als u mij in verband daarmee naar mijn boodschap vraagt, zeg ik, ik heb voor ieder mens een boodschap. Voor die van drie jaar en voor die van 83. Er is een onderscheid tussen het aanbieden van de genade en het aandienen. Aanbieden, dat doe je aan ieder mens. Ik spreek de naam van Jezus uit en dat zitten er vele mensen onder mijn gehoor. Maar alleen waar die Naam door de Heilige Geest wordt aangediend, daar is dat tot zaligheid. Verder moeten we het aan de Koning der kerk overlaten. Ieder wordt vermaand, bestraft, gewaarschuwd. Je kunt voorts leerstukken ook tot stukken leer kloppen, aldus ds. Van der Poel.

Natuurlijk wordt bij ds. Spaans de gemeente ook aangesproken. Iedereen die onder zijn gehoor zit. Maar hij maakt wel onderscheid, en dat doet ds. IJsselstein in dat preekcitaat ook.

[Ad Anker]

Dat leidt tot verwarring. Ik heb kinderen van God gesproken die uit bovenstaande de conclusie trokken: als ik dat dan allemaal nog moet beleven, dan is het dus allemaal niet waar geweest, dan kom ik er nooit. En dat zijn mensen die zondag 1 en 7 helemaal mogen naspreken door Gods genade. Bij wie zaken in het leven gebeurd zijn, waarvan geldt: Geen leed zal het ooit uit mijn geheugen wissen. Die met Paulus mochten zeggen: Toen behaagde het de Heere Zijn Zoon in mij te openbaren. Als zulken horen: Ja, maar dan is je schuld wel bedekt, maar nog niet vergeven. En aan Gods recht moet nog voldaan worden. etc. Dan is het toch zo, dat op z'n minst de indruk gewekt wordt, dat de zaken die in zondag 1 en 7 beleden worden, niet genoegzaam zijn tot zaligheid?

In elke geloofsdaad ligt zekerheid. Dus als een kind van God dit zegt dan klopt daar niks van. Ik vind dat wel een beetje triest om te lezen. En dat is het gevaar van zo'n discussie als deze, zoals ik al eerder gezegd heb: de prediking, zoals gebracht door ds. Spaans wordt wellicht niet meer zo beleefd en dan kunnen we er niets mee.

Kun je misschien dan uitleggen waar het in mijn posting mis gaat volgens jou? Want zoals ik het hierboven heb beschreven heb ik het niet één keer', maar vaker gehoord. Ik kan nu zo meerdere mnsen me voor de geest halen, die totaal in verwarring raken bij preken zoals die van ds. Spaans. Wat is er dan triest? En wat klopt er dan niet? Wat ds. Spaans beschrijft kom ik op die wijze in mijn Bijbel niet tegen, en ook niet in de belijdenisgeschriften. Terwijl - als er naast wedergeboorte en oprecht geloof nog meer nodig is tot zaligheid, dat dan ongetwijfeld in de belijdenisgescriften zou zijn opgenomen. Toch?

Een waar kind van God zal dat nooit zeggen. Omdat er in iedere geloofsdaad zekerheid ligt. Dan ga je niet twijfelen omdat je in een preek iets hoort wat je niet kent, je gaat dan wel begeren om dat ook te kennen, om verder op te wassen in de genade. Ds. Honkoop zei vroeger: de pijl ligt altijd weer verder en onze dominee citeert die uitdrukking nogal eens. Als ds. Spaans beschrijft dat je met alles van jezelf de dood in moet, dat het een verloren zaak wordt, dat Gods recht gaat drukken op een ziel, is dat niet Bijbels?

[Erasmiaan]

De mannen van nu zijn nog net zo eenvoudig. Ook allemaal een opleiding gehad aan hetzelfde schooltje. En al hadden die vroegere leraars een opleiding aan de Universiteit gehad, dan nog zouden ze zo preken, dat weet ik wel zeker. Want ze preekten zoals het in het hart lag. En als deze leraars een ruime nodiging hadden, dan hebben ze het heden ten dage nog.

Het algemene ontwikkelingsniveau is sinds de jaren '30 van de vorige eeuw fors gestegen. Van mensen die niet meer hebben dan lagere school, of een lagere beroepsopleiding kan ik vreemde exegesekronkels meer verdragen dan van iemand die op universitair niveau denkt.

Gelukkig. Dan kan de grootmoedige Luther van ds. Spaans ook heel wat hebben, denk ik dan.

Ik weet niet of deze preken in KB worden gelezen. Als dat niet zo is, dan is dat te begrijpen vanwege de behoorlijke taalkloof tussen het Nederlands van de jaren '30, '40. Vergeet niet dat er in KB heel veel jongeren zitten. Kinderen en jongeren moeten niet vergeten worden tijdens leesdiensten. Het is qua vormgeving al onaantrekkelijk, dus dan moet het taalniveau dicht aansluiten bij de hoorders.

Ik kan je vertellen: pas bij ons een leespreek van ds. Van Reenen; van een taalkloof geen sprake. De kinders zaten allemaal stil. En dat bij een preek zonder al de door Luther geprefereerde eigenschappen.

Ik heb twee voorbeelden laten zien omdat anders bepaalde argumenten wat in de lucht zouden kunnen blijven hangen. Maar ik snap écht niet wat je nu zegt: dat je niet hoort hoe dat nu gaat... Zin voor zin spoort ds. IJsselstein aan wat je als rechteloze hebt te doen. En nee, het blijft niet op een afstand, er wordt niet beschreven wat een mens (in het algemeen dus) moet voelen, moet denken, moet ervaren, want daar gaat het niet om. Het gaat erom waartoe de Heere oproept, en hoe u en jij komen moet tot Christus.

Ik lees alleen wat een mens moet doen. Maar ik lees niet hoe dat soevereine genadewerk nu toe gaat. Als een mens van dood wordt levend gemaakt. Ja, een rechteloos mens gaat bidden, smeken, die geeft zich over. En dan? En dan zeg ik: dan gaat ds. Spaans verder waar ds. IJsselstein stopt.

Ik zal niet op basis van dit ene fragment zeggen dat ds. IJsselstein iemand vanuit een verbroken werkverbond aan het werk zet om in het genadeverbond te komen. Want een oproep en een nodiging is Bijbels en op basis van dit ene fragment kan ik dat niet beoordelen. Maar dat alleen is eenzijdig.

Euhm... dan leidt de SV ook tot die associatie; daar staat 'hondeke'; ds. IJsselstein gebruikt het woord uit de HSV, daar staat hondje. Als je het geheel van de preek leest, is het onmogelijk om deze associatie te krijgen.

Er staat inderdaad ook een verkleinwoordje. Maar in de uitleg moet toch juist naar voren komen dat ze instemde met hetgeen Jezus sprak, dat ze zo'n veracht en onrein beest is, ja zelfs maar een klein hondeken; m.a.w.: nog minder dan het minste. Maar gelukkig dat dat uit de rest van de preek bleek. Overigens was het die mensen wel bekend hoe joden over honden dachten.

[Erasmiaan]

Ja, ik weet wat jij bedoelt, maar ook dat bedoel ik niet. Ik wil het proberen uit te leggen.
Als iemand de zekerheid van het geloof mag kennen en de Heere Jezus lief heeft gekregen als zijn Borg en Zaligmaker, zoals zondag 1 en zondag 7 daarover belijden, dan hoeft daar niets meer bij. Toch komt het voor dat in preken Gods kinderen wordt gezegd dat dat niet voldoende is. Er moet nog wat gebeuren. Het gaat dan om:
- de schuld staat nog open. Of: ze gaan nog met een openstaande schuld over de wereld.
- ze moeten nog onder het recht Gods verloren gaan.
- ze zijn nog niet gerechtvaardigd in de vrijspraak.
- Of (zie het citaat uit een preek van ds. Spaans): "En toch moest het nog dieper, mijn hoorders. (...) , als wij het met God eens mogen worden om eeuwig naar de hel te moeten en eeuwig God te missen..."

Dat leidt tot verwarring. Ik heb kinderen van God gesproken die uit bovenstaande de conclusie trokken: als ik dat dan allemaal nog moet beleven, dan is het dus allemaal niet waar geweest, dan kom ik er nooit. En dat zijn mensen die zondag 1 en 7 helemaal mogen naspreken door Gods genade. Bij wie zaken in het leven gebeurd zijn, waarvan geldt: Geen leed zal het ooit uit mijn geheugen wissen. Die met Paulus mochten zeggen: Toen behaagde het de Heere Zijn Zoon in mij te openbaren. Als zulken horen: Ja, maar dan is je schuld wel bedekt, maar nog niet vergeven. En aan Gods recht moet nog voldaan worden. etc. Dan is het toch zo, dat op z'n minst de indruk gewekt wordt, dat de zaken die in zondag 1 en 7 beleden worden, niet genoegzaam zijn tot zaligheid?

Misschien is het goed om dit even uit de discussie te houden; niet omdat ik die discussie niet aan wil of iets dergelijks, maar omdat het nu eigenlijk vooral gaat over de kritiek van Luther dat predikanten niet appellerend genoeg preken en dat predikanten teveel bevinding preken. Over het hierbovenstaande onderwerp lopen al meerdere draadjes.

[Luther]

Dat leidt tot verwarring. Ik heb kinderen van God gesproken die uit bovenstaande de conclusie trokken: als ik dat dan allemaal nog moet beleven, dan is het dus allemaal niet waar geweest, dan kom ik er nooit. En dat zijn mensen die zondag 1 en 7 helemaal mogen naspreken door Gods genade. Bij wie zaken in het leven gebeurd zijn, waarvan geldt: Geen leed zal het ooit uit mijn geheugen wissen. Die met Paulus mochten zeggen: Toen behaagde het de Heere Zijn Zoon in mij te openbaren. Als zulken horen: Ja, maar dan is je schuld wel bedekt, maar nog niet vergeven. En aan Gods recht moet nog voldaan worden. etc. Dan is het toch zo, dat op z'n minst de indruk gewekt wordt, dat de zaken die in zondag 1 en 7 beleden worden, niet genoegzaam zijn tot zaligheid?

In elke geloofsdaad ligt zekerheid. Dus als een kind van God dit zegt dan klopt daar niks van. Ik vind dat wel een beetje triest om te lezen. En dat is het gevaar van zo'n discussie als deze, zoals ik al eerder gezegd heb: de prediking, zoals gebracht door ds. Spaans wordt wellicht niet meer zo beleefd en dan kunnen we er niets mee.

Kun je misschien dan uitleggen waar het in mijn posting mis gaat volgens jou? Want zoals ik het hierboven heb beschreven heb ik het niet één keer', maar vaker gehoord. Ik kan nu zo meerdere mnsen me voor de geest halen, die totaal in verwarring raken bij preken zoals die van ds. Spaans. Wat is er dan triest? En wat klopt er dan niet? Wat ds. Spaans beschrijft kom ik op die wijze in mijn Bijbel niet tegen, en ook niet in de belijdenisgeschriften. Terwijl - als er naast wedergeboorte en oprecht geloof nog meer nodig is tot zaligheid, dat dan ongetwijfeld in de belijdenisgescriften zou zijn opgenomen. Toch?

Een waar kind van God zal dat nooit zeggen. Omdat er in iedere geloofsdaad zekerheid ligt. Dan ga je niet twijfelen omdat je in een preek iets hoort wat je niet kent...

Ja, dat zeggen wel kinderen van God. Omdat zij zó in verwarring geraken. Zij horen één weg, en bij hen is het anders gegaan. Zij lezen Gods Woord en de belijdenisgeschriften en hun hart springt op van vreugde, maar als ze zo'n preek horen, dan is het opeens anders.

...je gaat dan wel begeren om dat ook te kennen, om verder op te wassen in de genade.

Maar nu ga je de in mijn post genoemde gedachten en uitspraken plaatsen in het 'opwassen in de genade en kennis van onze Heere Jezus Christus'. Maar zo wordt het niet gebracht. Want uiteraard ben ik het ermee eens dat er een opwas in de genade is, dat er steeds meer van Christus wordt geleerd, zeker! Maar dat is heel wat anders dan dat er naast wedergeboorte, geloof en bekering nog méér noodzakelijk zou zijn, wil men recht voor God staan. Dat is eenvoudigweg niet naar Gods Woord.

Ds. Honkoop zei vroeger: de pijl ligt altijd weer verder en onze dominee citeert die uitdrukking nogal eens. Als ds. Spaans beschrijft dat je met alles van jezelf de dood in moet, dat het een verloren zaak wordt, dat Gods recht gaat drukken op een ziel, is dat niet Bijbels?

Dat je op alles van jezelf voor het eerst en steeds opnieuw een nul gaat schrijven, is Bijbels. Dat Gods deugden, ook Zijn recht gaat wegen, dat is Bijbels, maar dat er nog een openstaande schuld is, terwijl men mag geloven zoals zondag 1 en 7 daarover spreken, dat is níet Bijbels. Dat er nog een richterlijke daad van de Heere moet geschieden, omdat de verbinding met de Heere Jezus door het geloof niet voldoende zou zijn, dat is níet Bijbels.

[Luther]

Ja, ik weet wat jij bedoelt, maar ook dat bedoel ik niet. Ik wil het proberen uit te leggen.
Als iemand de zekerheid van het geloof mag kennen en de Heere Jezus lief heeft gekregen als zijn Borg en Zaligmaker, zoals zondag 1 en zondag 7 daarover belijden, dan hoeft daar niets meer bij. Toch komt het voor dat in preken Gods kinderen wordt gezegd dat dat niet voldoende is. Er moet nog wat gebeuren. Het gaat dan om:
- de schuld staat nog open. Of: ze gaan nog met een openstaande schuld over de wereld.
- ze moeten nog onder het recht Gods verloren gaan.
- ze zijn nog niet gerechtvaardigd in de vrijspraak.
- Of (zie het citaat uit een preek van ds. Spaans): "En toch moest het nog dieper, mijn hoorders. (...) , als wij het met God eens mogen worden om eeuwig naar de hel te moeten en eeuwig God te missen..."

Dat leidt tot verwarring. Ik heb kinderen van God gesproken die uit bovenstaande de conclusie trokken: als ik dat dan allemaal nog moet beleven, dan is het dus allemaal niet waar geweest, dan kom ik er nooit. En dat zijn mensen die zondag 1 en 7 helemaal mogen naspreken door Gods genade. Bij wie zaken in het leven gebeurd zijn, waarvan geldt: Geen leed zal het ooit uit mijn geheugen wissen. Die met Paulus mochten zeggen: Toen behaagde het de Heere Zijn Zoon in mij te openbaren. Als zulken horen: Ja, maar dan is je schuld wel bedekt, maar nog niet vergeven. En aan Gods recht moet nog voldaan worden. etc. Dan is het toch zo, dat op z'n minst de indruk gewekt wordt, dat de zaken die in zondag 1 en 7 beleden worden, niet genoegzaam zijn tot zaligheid?

Misschien is het goed om dit even uit de discussie te houden; niet omdat ik die discussie niet aan wil of iets dergelijks, maar omdat het nu eigenlijk vooral gaat over de kritiek van Luther dat predikanten niet appellerend genoeg preken en dat predikanten teveel bevinding preken. Over het hierbovenstaande onderwerp lopen al meerdere draadjes.

Nee, dit hoort helemaal bij deze discussie. Juist het bovenstaande is de kern wat mij betreft. Ik heb ook niet voor niets twee concrete voorbeelden genoemd. Juist door zo beschrijvend te werk te gaan, wordt de preek een opsomming van bevindingen, die voorwerpelijk de revue passeren, zonder dat de gemeente wordt aangesproken. Inhoudelijk is dit juist een voorbeeld van wat ik bedoel.

[Erasmiaan]

Dus in de eerste preek geen oproep aan een ontdekte zondaar, maar een proclamatie van Gods Evangelie aan alle hoorders; in de tweede preek een beschrijving van bevindingen die op z'n minst de schijn wekken dat wedergeboorte en geloof in Christus niet voldoende zijn, maar dat er nog enkele andere bijzondere ervaringen moeten ervaren worden, alvorens men de zekerheid des geloofs mag kennen.

Ik lees in de eerste preek vooral oproepen om je te bekeren; en dat is nodig. Maar dat is niet de enige manier waarop er gepreekt moet worden. Laten we dat misverstand toch vooral voor eens en voor goed uit de wereld helpen. Zie het eerder in dit topic neergezette citaat van prof. Wisse, maar ook van ds. Kersten en ds. Steenblok. Bovendien is het niet zo dat bij de ene groep predikanten appellerende preken ontbreken. Misschien hebben de andere preken wel de overhand, maar er gaat nooit een mens ongewaarschuwd de deur uit en ik kan je genoeg louter appellerende preken meegeven. Ik herinner me bijvoorbeeld dat ds. Spaans in Kinderdijk heeft gepreekt; de ene preek ging over de verloren zoon en het jaar daarop preekte hij over de oudste zoon.

In de eerste preek wordt de poort naar het leven wijd opengezet voor doodschuldige zondaren. In de andere preek wordt het leven beschreven achter de muur. En blijft de poort dicht. Hooguit een wens dat de poort nog eens open mag komen te gaan waarbij dan wordt gezegd wat je dan allemaal gaat zien.

Zoals hierboven weergegeven, en zoals al steeds genoemd; de predikaties van bijv. ds. Spaans zijn voor velen gebruikt tot jaloersmaking, ziende het geluk van Gods volk en missende dat leven uit Christus. 'k Zal nooit vergeten die groep jongens in Hendrik-Ido-Ambacht nadat ds. Spaans daar gepreekt had, ik hoorde ze onder elkaar praten. Voor deze predikaties wilden ze ook wel door de week naar de kerk, zolang hij in Nederland was wilden ze hem ook elders horen.