eilander schreef:Mara schreef:G e w e l d i g boek, voor iedereen die van de kerkgeschiedenis houdt. Het is met een vlotte pen geschreven, in romanvorm.
We zijn allemaal wel bekend met deze kerkscheuring denk ik, maar dat het zo heftig is geweest, wist ik niet.
De personages gaan leven. Heel knap gedaan!
Ik heb twee dingen onderstreept. Moeten we niet een beetje oppassen met die combinatie?
Ik snap je bezwaar, vermoedelijk denk je dat het een soort M t H of JS boek is geworden?
Maar dat is het absoluut niet!
In zijn nawoord bedankt hij o.m. Jaap van Gelderen, voormalig universitair docent aan de TU Kampen, die een groot kenner is van de Afscheiding.
Ook heeft hij gesprekken gevoerd met de historicus van Ulrum, hij controleerde of het boek klopte.
Verder bedankt hij nog enkele andere mensen.
Kenmerkende is ook de laatste zin van het boek
"Maar u negeert daarmee de geest van het volk. Uiteindelijk delft u het onderspit. U kunt mij tot drie maanden cel veroordelen, tot een jaar, of tot 10 jaar, maar het zal u niet helpen. Het geloof laat zich niet onderdrukken. Het geweten is sterker dan menselijke wetten."
Het is een historische roman. Het blijft een roman, het blijft fictie, en men moet dit boek ook als fictie beoordelen. De Jong is er goed in geslaagd om die beroering in Ulrum los te schrijven van de historische feiten. De innerlijke kwellingen van De Cock – die uiteindelijk met het leerstuk van de predestinatie te maken hebben – zijn heel navoelbaar, zonder dat men dat leerstuk moet kennen. Ik moet er volledigheidshalve bij zeggen dat de innerlijke beroeringen van de tegenstanders van hem wat vlak blijven. Dat hebben ze niet verdiend. Een dominee – tegenstander – die de kerk wordt uitgejaagd, dan mag hij nog zo van de liberale theologie zijn, zal in zijn hart ofzo iets doormaken. Dat gaat hem niet in de koude kleren zitten.
Het verhaal heeft ook venijnige humor, zo nu en dan. Als De Cock voor de deftige kerkelijke rechtbank in Groningen moet verschijnen, blijkt de zitting in een kroeg te zijn. Volgende keer zitten we in een bordeel, zo terloops opgemerkt. Die humor is wel nodig, als tegenwicht voor de bloedserieuze geloofszaak waar het om gaat.
Een passend literair monument voor De Cock en voor de geschiedenis van het protestantisme, heeft De Jong er van gemaakt.
de-marne nieuws.
de Jong geeft nergens een oordeel. De lezer beoordeelt zelf waar zijn sympathie ligt. Het is verschrikkelijk om te lezen hoe in het begin van de 19e eeuw de arbeiders behandeld werden door hun bazen. Ze hadden geen rechten, alleen plichten en ze zwoegden tot ze er letterlijk dood bij neervielen.
Ook bijzonder vond ik om te lezen dat de hoofdpersoon uit het boek - met zijn gezin - naar Ulrum gaat lopen om een kerkdienst bij te wonen. Daar doen ze 14 uren over!
Ds. de Cock die dit ter ore kwam, vond dit niet verantwoord en gaf de man geld om met de trekschuit terug te gaan.
De Cock krijgt steunbetuigingen van o.m. een predikant uit Doeveren, dat blijkt in Brabant te liggen, 4 dagreizen van Ulrum.
De Jong is er in geslaagd om levende personages neer te zetten. De dominee is geen lieve zachtaardige, krachtig gelovige man. Zeker in het begin van het verhaal niet.
Het is ongelooflijk ook om te lezen dat in die tijd - ja amper 200 jaar daarna - de H.C. en de D.L. terzijde werden geschoven als zijnde verouderde schrijfsels (op de TU van Groningen waar de Cock studeerde) en het gewone kerkvolk te Ulrum hem dus hierop wees en pas toen is hij die gaan bestuderen en zag in dat hij een dwaalleer verkondigde.
Echt mensen, zet je vooroordeel opzij en lees het boek.
Er staan geen onvertogen woorden of vloeken in als je daar bang voor bent.
