elbert schreef:Zonderling schreef:
Kritiekpuntjes moeten simpelweg ingestuurd worden en dan worden ze stuk voor stuk serieus genomen. Een aantal van de punten die je meestuurde heeft ons nooit bereikt.
In eerste instantie heb ik kritiekpunten wel degelijk verzonden. Ik voel mij echter niet geroepen om alles wat ik vind bij de HSV te melden. Je mag verwachten dat de HSV vóór vrijgave van de teksten zorgvuldig is geweest en dat het aantal fouten beperkt is. Nu lijkt het erop (ook gezien de tekst op de HSV-site) dat er nog wel erg veel gecorrigeerd moet worden na eerste publicatie. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.
Jammer, want die deeluitgaven zijn mede bedoeld om de fouten eruit te halen. De nauwkeurigheid van de HSV hangt mede af van kritische meelezers, die verbeterpunten voorstellen. Daarom vind ik het een mooie taak voor iedereen om ervoor te zorgen dat de HSV een zo nauwkeurig mogelijke herziene vertaling wordt. Want laten we wel zijn, dit omvangrijke project is nog lang niet af.
Elbert e.a.
Misschien dan toch nog even een korte toelichting, want jullie peilen m.i. toch mijn bezwaren niet.
In de eerste jaren van de HSV is steeds benadrukt dat sprake zou zijn van een taalkundige herziening en dat de SV zélf niet veranderd zou worden.
In de toelichting bij de deeluitgave van juni 2004 is opgenomen:
Soms stuitten we op een onjuiste vertaling en is een wijziging aangebracht
Kort daarop gaf de heer Kole als toelichting dat soms minder juiste vertalingen worden gewijzigd, maar dat bij twijfel de vertaling van de SV gehandhaafd blijft.
Tot zover heb ik nog geen grote problemen.
Maar nu de praktijk. De praktijk wijst uit dat de HSV héél vaak wijzigingen aanbrengt in de vertaling wanneer de SV gewoon een
goede vertaling heeft op grond van de grondtekst. Ik heb het dan niet over oud-Nederlands of een andere taalkundige aanpassing, maar over de inhoud van de vertaling. In het OT (Genesis, Psalmen) gebeurt dat in vrijwel ieder hoofdstuk meerdere malen, in het NT is men daar gelukkig wat terughoudender in, maar komt het ook veelvuldig voor.
Twee van de zes voorbeelden die ik gegeven heb, raken dit soort situaties. Deze twee voorbeelden kwamen uit de Psalmen. (Helaas is juist op deze twee voorbeelden in de reactie van de bij de HSV betrokken persoon niet / niet goed ingegaan.)
Ik heb bij de HSV bezwaar gemaakt tegen deze aanpak, omdat daarmee het eigene van de SV niet bewaard blijft. De wijzigingen hebben bovendien een sterk subjectief en ook wel tijdgebonden karakter.
Als je deze wijzigingen analyseert, zie je dat in plaatsen waar je twee of meer mogelijkheden hebt om te vertalen, de herziener dan een andere voorkeur heeft dan de SV, en ... de herziener past het dan aan! Daarbij wordt dan al heel gemakkelijk voorbij gegaan aan onderzoek dat de SV in zo'n geval deden, namelijk: hoe vertalen de oude vertalingen het, de Joodse rabbijnen, diepgaander woordstudie, enz.
Het tijdgebonden karakter blijkt hieruit dat je de invloed terugziet van recente edities van woordenboeken die bepaalde teksten koppelen aan bepaalde betekenissen van één en hetzelfde woord, terwijl dezelfde teksten ook wel gekoppeld zouden kunnen worden aan een ándere betekenis van hetzelfde woord. De HSV volgt dan meestal de (subjectieve keuze) in het woordenboek. Natuurlijk is de keuze van SV ook in zekere zin een subjectieve keuze geweest, echter in een herziening van de SV mag daar toch wel zwaar gewicht aan worden toegekend.
Het bovenstaande betekent dat je niet over één nacht ijs moet gaan wanneer je inhoudelijke wijzigingen gaat aanbrengen. Zéker moet je dat niet gaan doen wanneer de SV gewoon een goede vertaling biedt, want dan tast je wel degelijk het eigene van de SV aan. Ik kan echt wel honderd voorbeelden geven waar dit gebeurd is en ik heb ook heel wat hiervan aangemeld.
Echter, wanneer de aanpak blijft zoals deze is, gaat het inhoudelijk ondoordacht aanpassen helaas gewoon door. Moet ik mij dan geroepen voelen om alles wat ik vind aan onterechte aanpassingen bij de HSV te melden. Het spijt mij voor jullie, maar daar begin ik echt niet aan.
Wat zou moeten gebeuren, is dat de HSV haar aanpak wijzigt.
Dat betekent terugkeren naar het uitgangspunt dat alléén echte fouten in de SV worden aangepast (na beoordeling door een wetenschappelijke commissie; dus geen overbodige aanpassingen meer) en dat de herziening zich verder beperkt tot taalkundige aanpassingen. Niets meer en niets minder. Zou dit gebeuren, dán ben ik bereid mijn opmerkingen weer in te sturen.
