Exegese/bevinding

[-DIA-]

...

[-DIA-]

En dhr. Luther: Een ds. als ds. W.C. Lamain, of ds. J. Fraanje, ds. Joh. van der Poel, etc. wisten vrijwel niets van een goede exegese en toch spraken ze naar het hart van Jeruzalem. Waar lag dat geheim?

Ze waren gunnend, en konden inderdaad mensen geestelijk onderwijzen. Of dat hun geheim is, weet ik niet. Wat ze wisten van exegese, weet ik ook niet. Wel weet ik dat kennis van de grondtalen door onze vaderen (en dan bedoel ik een paar eeuwen eerder) altijd als eis is gesteld, juist vanwege de exegese. Vergelijk een preek van ds. Lamain maar eens met een preek van ds. Hellenbroek of ds. Beukelman; dat zie je de verschillen.

U gaat door op de exegese, maar ik had het over de bevinding. Exegese is aan te leren, met een goed verstand, maar geldt dat ook voor bevinding? Of gaat dat dieper?

Ik ga zeker door op de exegese, want door de vragen die je stelt, ben ik bang dat je de exegese van lagere orde acht dan de bevinding. Misschien is dat precies wel de moeite die ik heb met de bevindelijke preken, zoals jij die naar voren brengt. Exegese is voor een deel aan te leren, maar de duiding en weging van de zaken die in de tekst besloten liggen, kunnen alleen opgediept worden door de verlichting van de Heilige Geest.

Maar ik had ook nog een vraag gesteld: Ik denk aan de geschiedenis uit Markus 1, waar de melaatste tegen de Heere Jezus zegt: Indien Gij wilt, Gij kunt mij reinigen. (Mk. 1: 40-42)
Wat moet er exegetisch over deze tekst genoemd worden? En wat zou er in een bevindelijke preek volgens jou over deze tekst gezegd moeten worden?

Eerst twee citaten:
"Of dat hun geheim is weet ik niet."
"Ze waren gunnend, en konden inderdaad mensen onderwijzen"
Dat is kort door de bocht, dacht ik.

Weet u, genade maakt gunnend. Is dat niet een kenmerk van het leven uit God?
Wat denkt u? Laten we hier eens niet aan voorbijgaan.

Dan een vraag, die wel degelijk om een antwoord roept.
Als we stellen dat genade gunnend maakt, zou dit ook gelden voor de kennis van een goede exegese?
Ik meen dat een preek exegetisch zo goed kan zijn, dat er geen natte vinger op te leggen is.
Maar is dan alleen verstandswerk voldoende voor een goede preek?
Of, ontkennen we dat een preek voort moet vloeien uit de bevindelijke kennis die, zoals gezegd, gunnend maakt.

U wilt doorgaan op exegese, zoals u zelf zegt, maar dan gaat u off-topic.
Ik had het over bevinding, dat juist hier het kardinale punt van misverstaan ligt.
Dit moet dus eerst uitgesproken worden, dacht ik, een beetje realistisch denkend.

* Dan komt de vraag naar boven: Wat is belangrijker: een goede kennis van exegese, of een van Boven geschonken
bevindelijke kennis?
Kan men voor God bestaan met een zuivere exegese? Wat dunkt u? Graag niet overheen lezen, hierop een
antwoord, zodat hieromtrent geen verwarring bestaat.

* Punt twee: Kan men met een heldere door God geschonken genade, (bevinding) voor God bestaan, ook al
heeft meen geen kennis aan een wetenschappelijke exegese?
Ik dacht dat deze zaken altijd onomstreden waren geweest? Het werk Gods bestaat in eeuwigheid.
Verduurt de eeuwigheid. Doet het Koninkrijk erven dat weggelegd is voor degenen die de HEERE vrezen.

Maar is enkel exegetische kennis hieraan gelijk te stellen. Of zoals u schijnt te willen: De exegese boven de
bevinding stellen? Kunt u met een goede exegese voor God rechtvaardig zijn? Nee toch? Of denkt u van wel?
Graag deze vragen helder stellen, want hierop scharniert het hele verstaan of misverstaan van elkaar op dit forum,
naar mijn bescheiden mening.

[Panny]

Deze discussie is hier al zo vaak gevoerd.

Het wordt meestal gezien als een aanval op de bevindelijke prediking.
Maar dat is het niet.
Misschien moeten we wat voorzichtiger zijn met die term te gebruiken.
Het moet geen discussie worden over wel of geen bevindelijke prediking.
Wat met bevindelijke prediking is niets mis.
Het gaat alleen om een bepaalde uitwas van de bevindelijke prediking.

Het kan dan zijn dat je naar de kerk gaat met het verlangen naar Christus in je hart.
Je hoopt dat de preek mag gaan over de schoonheid van Hem. Dat je nog eens wat mag ervaren van de grote genade die er is in Christus.

Maar dan blijkt de preek alleen te gaan over wat Gods kinderen zouden moeten meemaken voor ze welkom zijn bij Christus.
Christus is de verborgen persoon. Het lijkt dat maar weinigen van Gods kinderen Hem echt leren kennen. Helemaal aan het einde van een lange weg. Maar de meeste blijven in hun bekommering.
Christus wordt niet afgeschilderd als de Zaligmaker, de Verlosser van zondaren. Maar voor bekeerde mensen.
Het lijkt dat jezelf eerst een eind in de bekeringsweg moet komen voordat je tot Hem mag komen. Christus als een soort eindstation, die veel van Gods kinderen niet eens bewust zouden bereiken.
Maar aan de kenmerken en ervaringen die je zou moeten ervaren is in jezelf alles te kort.
Verward en moedeloos verlaat je weer de kerk...

[-DIA-]

Deze discussie is hier al zo vaak gevoerd.

Het wordt meestal gezien als een aanval op de bevindelijke prediking.
Maar dat is het niet.
Misschien moeten we wat voorzichtiger zijn met die term te gebruiken.
Het moet geen discussie worden over wel of geen bevindelijke prediking.
Wat met bevindelijke prediking is niets mis.
Het gaat alleen om een bepaalde uitwas van de bevindelijke prediking.

Het kan dan zijn dat je naar de kerk gaat met het verlangen naar Christus in je hart.
Je hoopt dat de preek mag gaan over de schoonheid van Hem. Dat je nog eens wat mag ervaren van de grote genade die er is in Christus.

Maar dan blijkt de preek alleen te gaan over wat Gods kinderen zouden moeten meemaken voor ze welkom zijn bij Christus.
Christus is de verborgen persoon. Het lijkt dat maar weinigen van Gods kinderen Hem echt leren kennen. Helemaal aan het einde van een lange weg. Maar de meeste blijven in hun bekommering.
Christus wordt niet afgeschilderd als de Zaligmaker, de Verlosser van zondaren. Maar voor bekeerde mensen.
Het lijkt dat jezelf eerst een eind in de bekeringsweg moet komen voordat je tot Hem mag komen. Christus als een soort eindstation, die veel van Gods kinderen niet eens bewust zouden bereiken.
Maar aan de kenmerken en ervaringen die je zou moeten ervaren is in jezelf alles te kort.
Verward en moedeloos verlaat je weer de kerk...

Nu even niet er overheen praten. Eerst helderheid, anders blijft het een discussie waar geen einde aan komt.

[Afgewezen]

Nu even niet er overheen praten. Eerst helderheid, anders blijft het een discussie waar geen einde aan komt.

Het zijn retorische vragen, daar hoef je geen antwoord op te geven.

[-DIA-]

Nu even niet er overheen praten. Eerst helderheid, anders blijft het een discussie waar geen einde aan komt.

Het zijn retorische vragen, daar hoef je geen antwoord op te geven.

Ik weet het, maar zonder hier een antwoord op te geven komen we als forum NOOIT bij elkaar en is alles maar een SCHIJNEENHEID.
Misschien scherp uitgedrukt, maar ik meen wel dat hier de scharnier draait.

[eilander]

* Dan komt de vraag naar boven: Wat is belangrijker: een goede kennis van exegese, of een van Boven geschonken
bevindelijke kennis?
Kan men voor God bestaan met een zuivere exegese? Wat dunkt u? Graag niet overheen lezen, hierop een
antwoord, zodat hieromtrent geen verwarring bestaat.

Het is overduidelijk dat een van Boven geschonken bevindelijke kennis oneindig veel belangrijker is dan een goede kennis van exegese.

* Punt twee: Kan men met een heldere door God geschonken genade, (bevinding) voor God bestaan, ook al
heeft meen geen kennis aan een wetenschappelijke exegese?
Ik dacht dat deze zaken altijd onomstreden waren geweest? Het werk Gods bestaat in eeuwigheid.
Verduurt de eeuwigheid. Doet het Koninkrijk erven dat weggelegd is voor degenen die de HEERE vrezen.

Feitelijk dezelfde vraag.

Ik begrijp niet goed dat we beide zaken hier tegen elkaar uit spelen. Kennis van Christus is noodzakelijk om Gods Woord te prediken, exegese is noodzakelijk om Gods Woord uit te leggen.

[-DIA-]

* Dan komt de vraag naar boven: Wat is belangrijker: een goede kennis van exegese, of een van Boven geschonken
bevindelijke kennis?
Kan men voor God bestaan met een zuivere exegese? Wat dunkt u? Graag niet overheen lezen, hierop een
antwoord, zodat hieromtrent geen verwarring bestaat.

Het is overduidelijk dat een van Boven geschonken bevindelijke kennis oneindig veel belangrijker is dan een goede kennis van exegese.

* Punt twee: Kan men met een heldere door God geschonken genade, (bevinding) voor God bestaan, ook al
heeft meen geen kennis aan een wetenschappelijke exegese?
Ik dacht dat deze zaken altijd onomstreden waren geweest? Het werk Gods bestaat in eeuwigheid.
Verduurt de eeuwigheid. Doet het Koninkrijk erven dat weggelegd is voor degenen die de HEERE vrezen.

Feitelijk dezelfde vraag.

Ik begrijp niet goed dat we beide zaken hier tegen elkaar uit spelen. Kennis van Christus is noodzakelijk om Gods Woord te prediken, exegese is noodzakelijk om Gods Woord uit te leggen.

Ja dat is een goed verstandelijk antwoord. Maar praktijk op het forum is meestal anders.

[eilander]

Ja dat is een goed verstandelijk antwoord. Maar praktijk op het forum is meestal anders.

Dat betreur ik. Vandaar mijn oproep tot voorzichtigheid.

[-DIA-]

Ja dat is een goed verstandelijk antwoord. Maar praktijk op het forum is meestal anders.

Dat betreur ik. Vandaar mijn oproep tot voorzichtigheid.

Dart begrijp ik. Maar we constateren hetzelfde neem ik aan.
Juist de teerheid hiervan maakt het moeilijk, zo niet onmogelijk, om hier harde discussies over te houden.

[eilander]

Ja dat is een goed verstandelijk antwoord. Maar praktijk op het forum is meestal anders.

Dat betreur ik. Vandaar mijn oproep tot voorzichtigheid.

Dart begrijp ik. Maar we constateren hetzelfde neem ik aan.
Juist de teerheid hiervan maakt het moeilijk, zo niet onmogelijk, om hier harde discussies over te houden.

Voor een goede gedachtenwisseling hierover staat voor mij die voorzichtigheid voorop: waar wij een prediking zouden afkeuren omdat er weinig exegese in doorklinkt, gebruikt God juist ook zulke prediking. Wie zijn wij dan om een oordeel uit te spreken? Die kant moeten we niet op.

Bij die gedachtenwisseling is voor mij het kernpunt: zijn we het erover eens dat de prediking aan de rechterzijde van onze gezindte soms op exegetisch gebied minder hoge eisen stelt dan dat oudvaders als à Brakel als norm hanteerden?

[samanthi]

Ja dat is een goed verstandelijk antwoord. Maar praktijk op het forum is meestal anders.

Dat betreur ik. Vandaar mijn oproep tot voorzichtigheid.

Dart begrijp ik. Maar we constateren hetzelfde neem ik aan.
Juist de teerheid hiervan maakt het moeilijk, zo niet onmogelijk, om hier harde discussies over te houden.

Voor een goede gedachtenwisseling hierover staat voor mij die voorzichtigheid voorop: waar wij een prediking zouden afkeuren omdat er weinig exegese in doorklinkt, gebruikt God juist ook zulke prediking. Wie zijn wij dan om een oordeel uit te spreken? Die kant moeten we niet op.

Bij die gedachtenwisseling is voor mij het kernpunt: zijn we het erover eens dat de prediking aan de rechterzijde van onze gezindte soms op exegetisch gebied minder hoge eisen stelt dan dat oudvaders als à Brakel als norm hanteerden?

Een prediking waar weinig exegese doorklinkt en veel Christus zou ik beslist niet afkeuren, maar een preek waar de mens centraal staat wel, het zij de gelovige mens die zoveel blijdschap en vrede ervaart, hetzij de zondige mens die er zo diep doorgaat.
Paulus preekte Jezus en Die gekruisigd, heb vakerbij predikanten met minder gave, die saai genoemd werden, een rijke zegen gezien.
Ook predikanten waar een ieder achteraan liep en allen bleven zoals ze waren.
Vroeger heeft ds MC Tanis eens gezegd, ik was misschien 10/11 jaar en vergeet het nooit, ik hoor hier zoveel over ds N. de Jong spreken, maar waar is de vrucht? Dat gaf veel te denken, want ik hoorde niet anders, nee dominee de Jong zei dit of dat, en om het over bevindelijk te hebben, zo kan ik deze predikant daar zeker onder scharen, hij preekte over het Lam en wist waar Hij het over had.

Dus het gaat om de zoals al genoemd werd, de kennis van Christus, Hij in volle ruimte gepreekt, als dat gebeurt zal ik als schuldige overblijven als ik Hem verwerp.

[CvdW]

http://www.digibron.nl/search/detail/b9 ... -dr-i-boot

Een dominee moet zijn hoorders 'dwingen in te gaan', dit vergt een gedegen studie van Gods Woord. Zoals dominee I. Boot deed.
In feite hoor je nu dat God gedwongen wordt om de mens in te laten gaan vanwege zijn belevingen (bevindingen).
Kort gezegd: Veelal nu een christenprediking en niet een Christusprediking.
Docenten van een theologisch school kunnen hier menselijkerwijs verandering in aanbrengen, maar willen ze dit ook?

[-DIA-]

Ik ben het er van harte mee eens dat echte bevinding vanuit de Schrift opkomt. En toch kunnen we er niet om heen dat de Heere gewerkt heeft ook door een prediking waarin de exegese er zeer mager van af kwam.
Mogen we daarom de lat wel wat lager leggen? Nee, maar het moet ons wel voorzichtig maken in ons oordeel.

Ik denk dat niemand hier zal ontkennen dat de prediking van bijvoorbeeld ds vd Poel zegen heeft gehad, daarin ben ik het me je eens dat we voorzichtig in ons oordeel moeten zijn. En ik denk ook dat we allemaal weten dat de prediking van deze predikant vol was met zaken die niets of weinig met de tekst te maken hadden en de exegese er niet of nauwelijks ter sprake kwam.
Maar ik zeg er wel naast dat dit niet de gebruikelijke prediking is die door de oudvaders is voorgestaan.
Een gezond evenwicht van goede exegese met daarnaast een verklaring van Gods wegen kan wat mij betreft prima samengaan, maar altijd in samenhang met de tekst. Niet zomaar van alles erbij verzinnen.
Maar ik maak gelijk de kantekening dat een gezond evenwicht ook subjectief is...

Wat mij betreft was ds Huisman, is ds Vreugdenhil, ds Harinck een goed evenwicht van exegese en bevinding en zo zijn er nog heel veel te noemen.

Dan vraag ik heel zachtjes en voorzichtig:
* zou bevinding bij genoemde predikers dezelfde inhoud hebben als bij 'rechterflank-predikers'? (een nare term, maar hopelijk wel te verstaan).
Punt twee
* Wat ik me afvraag, zouden onze predikanten die aan de wieg stonden van de Gereformeerde Gemeenten, denk aan ds. Den Hengst, ds. Kersten, ds. Heikoop, ds. Lamain etc., zich nog ik de prediking als van genoemde predikers herkennen?

[Panny]

Ik ben het er van harte mee eens dat echte bevinding vanuit de Schrift opkomt. En toch kunnen we er niet om heen dat de Heere gewerkt heeft ook door een prediking waarin de exegese er zeer mager van af kwam.
Mogen we daarom de lat wel wat lager leggen? Nee, maar het moet ons wel voorzichtig maken in ons oordeel.

Ik denk dat niemand hier zal ontkennen dat de prediking van bijvoorbeeld ds vd Poel zegen heeft gehad, daarin ben ik het me je eens dat we voorzichtig in ons oordeel moeten zijn. En ik denk ook dat we allemaal weten dat de prediking van deze predikant vol was met zaken die niets of weinig met de tekst te maken hadden en de exegese er niet of nauwelijks ter sprake kwam.
Maar ik zeg er wel naast dat dit niet de gebruikelijke prediking is die door de oudvaders is voorgestaan.
Een gezond evenwicht van goede exegese met daarnaast een verklaring van Gods wegen kan wat mij betreft prima samengaan, maar altijd in samenhang met de tekst. Niet zomaar van alles erbij verzinnen.
Maar ik maak gelijk de kantekening dat een gezond evenwicht ook subjectief is...

Wat mij betreft was ds Huisman, is ds Vreugdenhil, ds Harinck een goed evenwicht van exegese en bevinding en zo zijn er nog heel veel te noemen.

Dan vraag ik heel zachtjes en voorzichtig:
* zou bevinding bij genoemde predikers dezelfde inhoud hebben als bij 'rechterflank-predikers'? (een nare term, maar hopelijk wel te verstaan).
Punt twee
* Wat ik me afvraag, zouden onze predikanten die aan de wieg stonden van de Gereformeerde Gemeenten, denk aan ds. Den Hengst, ds. Kersten, ds. Heikoop, ds. Lamain etc., zich nog ik de prediking als van genoemde predikers herkennen?

We kunnen dominees met dominees gaan vergelijken. Maar eigenlijk schieten we daar nog niet veel mee op.
Want we kunnen niet zeggen dat de ene dominee de norm is waaraan we de andere dominee moeten toetsen.
Zelfs een bepaald kerkverband of de oprichters van een kerkverband kunnen niet als norm fungeren.

We kunnen beter terug gaan naar de Schrift. Daarin lezen we bijvoorbeeld over de prediking van Paulus.
Paulus liet zich in zijn preken dringen door twee dingen:

"Wij dan, wetende de schrik des Heeren, bewegen de mensen tot het geloof..." (Het komende oordeel van God over onze zonden)

"Want de liefde van Christus dringt ons..." (De liefde van Christus tot verloren zondaren. Gestorven voor Zijn vijanden. De liefdevolle nodigingen in het Evangelie.)

Laat dit dan ook nu de de hoofdboodschap zijn van de prediking:
Ontvlied toch de toekomende toorn over uw zonden.
Er is alleen genade te vinden in de liefde van God in Christus tot zondaren.

Het gaat niet in de eerste plaats om onze ervaringen, om onze liefde tot Christus. Maar om de liefde van Christus tot zondaren!
Zonder dat zijn wij voor eeuwig verloren, welke ervaringen we ook (buiten Christus) mogen hebben.