Zoals reeds werd aangekondigd, hebben ondergetekenden besloten tot een jaarlijkse uitgave van een zestiental preken. Verschillende predikanten der Gereformeerde Gemeenten wer¬den aangezocht hun medewerking te verlenen en wij hebben hoop, niet te vergeefs dit verzoek gedaan te hebben. De sterke aandrang, die van de gemeenten bij herhaling is uitgegaan en meermalen zelfs ter klassikale vergaderingen leidde tot bespreking van een uitgave, als wij ons hebben voorgesteld thans te geven, deed ons het besluit nemen, een poging te doen tot vervulling der uitgesproken behoefte.
Ons streven is in het bijzonder er op gericht schriftuurlijk-bevindelijke predikatiën te doen verschijnen. Een preek toch, die niet is uitlegging van Gods Woord, is geen preek; hoogstens een toespraak, die wel veel goeds bevatten kan, maar toch niet beantwoordt aan de eis, die de Heere Zijn knechten stelt. Deze zijn immers dienaren des Woords? Welnu, dan hebben zij het Woord Gods te brengen, beide in verklaring en toepassing. Wordt het leven der gemeente aan het Woord onderworpen, geeft de prediking besturing, lering, opkweking, voert deze naar Christus heen, dan zal de dienaar des Woords, bewaard worden voor een dorre, oppervlakkige prediking, die maar al te zeer, haar tot grote schade, de kerk schier algemeen geboden wordt.
De ware bevinding van Gods kinderen wordt genegeerd, uitgemaakt voor op de dool geraakte vroomheid; voor Dopers. De kenmerken van het leven, dat uit God geboren is, worden verzwegen; geen toetssteen van ware en valse genade wordt meer gegeven; zoal niet geheel de gemeente, jong en, oud, verondersteld wordt wedergeboren te zijn, roept men haar toe: „Geloof en bekeer u”, gij bondelingen, bezitters van de beloften Gods.
De armoede van zulk een prediking moest de leeraars in het aangezicht vliegen en hun zich doen afvragen, of niet eens hun hoorders hen zullen beschuldigen voor Gods rechterstoel, zeggende: „Gij zijt niet vrij van mijn bloed”.

De prediking hebbe schriftuurlijk-praktikaal te zijn, opdat de hoorders zich er aan toetsen kunnen bij het zo noodzakelijk zelfonderzoek, waarop de prediker hebbe aan te dringen naar Zefanja's woord: „Doorzoek u zelf nauw, ja doorzoek u zelf nauw, gij volk, dat met geen lust bevangen wordt! Eer het besluit bare (gelijk kaf gaat de dag voorbij) terwijl de hittigheid van des Heeren toorn over ulieden nog niet komt; terwijl de dag van de toorn des Heeren over ulieden nog niet komt”. Bovendien biedt deze prediking voedsel voor Gods volk, spreekt zij naar het hart van Jeruzalem; zij is onder de zegen des Heeren dienstbaar tot waarschuwing, ontdekking en vermaning, maar ook tot vertroosting (Wet én Evangelie) wijl zij predikt de heerlijkheid Gods in Christus.
En toch niet de bevinding der heiligen, maar Gods Getuigenis is bron voor de bediening des Woords. De Schriften kunnen wijs maken ter zaligheid; zij maken ons de weg des levens bekend; zij spreken ons van Hem, Die het geen roof geacht heeft, Gode de Vader evengelijk te zijn en Die mens is geworden, uit de mensen, ons in alles gelijk, uitgenomen de zonde; Die geleden heeft en gestorven is en opgestaan uit de dood en Die, ten hemel gevaren, zit aan de rechterhand des Vaders, om altijd voor Zijn volk te bidden.
Wie Gods Woord loslaat en de bevinding van de heiligen tot bron van zijn prediking maken wil, moet de heilsfeiten wel verliezen. Deze kunnen toch niet erváren, maar alleen door het geloof als grond van zaligheid gekénd worden. Meer en meer werkt zulk een prediking, - indien zij die naam nog zou mogen dragen, - dan ook van het Woord af en doet zij drijven op het gevoel des harten, dat genoegzaam is om ons te bedriegen, zoals duidelijk blijkt uit Izaks voelen van Jacobs handen.
Het krachtig getuigenis van de Apostel Paulus worde dan ook elke dienaar des Woords voortdurend op het hart gebonden: „Want ik heb niet voorgenomen iets te weten onder u dan Jezus Christus en Dien gekruisigd”. Niet de christen, maar Christus moet gepredikt; doch Christus niet alleen aan de mens, maar ook zo Hij leeft in Zijn volk, Zich aan hen openbarend zo Hij niet doet aan de wereld en Zich in hen verheerlijkend door de Heilige Geest, Wiens groot werk het Christus te verheerlijken, (Joh. 16 : 14). Zo dient de prediking te zijn verkondiging van de Raad Gods in Christus tot zaligheid van Zijn volk, tot heerlijkheid van de Vader.
Maar genoeg! De Heere verwaardige ons Zijn Woord getrouw brengen, ook bij geschrift in de predikaties, die wij hopen verzorgen. Hij verlichte Zijn dienstknechten en doe hen de verborgenheden des Heeren uit Zijn Woord voorstellen. Hij gebiede ook over deze arbeid Zijn onmisbare zegen.

Rotterdam, Ds. G. H. KERSTEN
Gouda, Dr. C. STEENBLOK

November 1947

Luther schreef:Tegelijk ben ik blij dat bovengenoemde predikanten niet op PW staan. Hun prediking kenmerkt zich door wat in dit topic 'bevindelijke preken' wordt genoemd. Ik kan het daar niet mee eens zijn. Veelal is het een vorm van gepreekte bevinding, waarin de gangen van Gods volk in de 3e persoon meervoud worden benoemd. Ik lees van de Heere Jezus en van de discipelen zulke preken niet.

Er wordt in dergelijke preken een raster over de tekst gelegd, waarbij het Woord zelf nauwelijks meer aan het woord komt. En de hoorders zijn blij, want zij hebben weer eens echt gehoord hoe God en mens bekeert. Maar dat is helemaal het doel van de prediking niet. Het doel is dat doden zullen horen de stem van de Zone Gods en die ze gehoord hebben zullen leven. De weg der bekering die aan de hand van elke tekst opnieuw wordt langs gegaan, is opgedeeld in vele stadia, die in elke geschiedenis (OT en NT) is terug te vinden, zo lijkt het.

(Voorbeeld: Stelling is dat men in de weg der bekering met een geopenbaarde Christus de dood in moet. (Let op dat laatste woordje.) Als dan de geschiedenis van Petrus op de golven wordt bepreekt, dan zien de discipelende Heere Jezus wel, maar ze denken dat het een spook is. Als toepassing wordt dan gezegd: Zo is het ook met het ware werk des Heeren; Gods volk is in de nood van de golven; het wordt omkomen; Jezus is er wel, maar hun ogen moeten voor Hem geopend worden. Als Petrus en de anderen zien dat het de Heere Jezus, dan is daarvan de betekenis dat Jezus voor het eerst door de traliën van het Woord mag worden aanschouwd. Ja, dan mag dat volk gaan wandelen naar Hem. Maar als Petrus dan wegzinkt, dan moet hij met een geopenbaarde Christus de dood in.....
Met alle respect - ik verzin dit voorbeeld helaas niet - maar dit is geen Woordverkondiging. Dit is gemeentetheologie, waarbij elke geschiedenis onverantwoord wordt verinnerlijkt.)

Deze prediking houdt mensen weg van Christus, weg van het heil in Hem. De Bijbel spreekt zovele malen rijker over Hem en over het leven met Hem. Ook onze drie formulieren van enigheid spreken zo anders over het de ruimte die er is voor hen die onder de prediking van het Evangelie verkeren. Het aanbod van genade klinkt in bovengenoemde preken mager of zelfs niet. Of het is slechts een voorstellen van de mogelijkheid van zaligworden. Of het is in wensende zin.

omdat dat de ziel zo uitgehaald kan worden en als het ware heen gedreven wordt naar de enige Borg en Zaligmaker Jezus Christus, omdat Hij in de prediking wordt uitgestald. Kijk, dat is bevindelijk preken: als de ziel tijdens de bediening van het Woord gáát bevinden dat het Woord waar is voor hem of haar.

Niet als ik hoor hoe God Zijn volk bekeert. Dat gaat namelijk over een ander, behorend bij Gods volk.

Nee, preken is proclameren, op het hart drukken, klem zetten.

Als alles open gezegd moet kunnen worden, dan is dit toch mijn eerlijke antwoord aan Anker en DIA. En ik weet dat dit ook het antwoord is van velen in verschillende kerken, die zuchten onder prediking onder een deksel, en die ernaar hunkeren dat het anders wordt, dat er radicaal iets gaat veranderen...

Tiberius schreef:

Wilhelm schreef:Zolang er vooral allerlei gevoeligheden en gestalten bepreekt worden waar bv Dia op wijst, is er voor een daadwerkelijk afsnijdende prediking geen plaats.

Dit is eigenlijk ook wel weer een karikatuur, want "bv Dia" wijst daar niet op. Dia heeft het over bevindelijke prediking; dat is wat anders dan jij hier stelt.

Wilhelm schreef:Want dan moet de mens met alles wat hij beleeft denkt te hebben eraan. En ik denk dat je dat meer hoort in de prediking waar Luther op wijst. Om overal aan te sterven, alles kwijt te raken en alleen te kunnen bestaan voor God door het geloof in Jezus Christus.

Het gevaar van dit Luther-raster (om het zo maar eens te noemen) is dat het Geest en Woord teveel vereenzelvigt. Volgens dit raster maakt de prediking, de uitwendige roeping, levend, maar dat is juist het werk van de Geest; Die maakt levend middels de inwendige roeping. Hij gebruikt daarvoor de uitwendige roeping.

Afgewezen schreef:

Luther schreef:

Afgewezen schreef:Het hele probleem dat in deze topic speelt, is volgens mij samen te vatten in het volgende: Als er sprake is van een andere geloofsbeleving, krijg je ook een andere prediking.
Dat is soms heel subtiel, maar voor wie 'voelhorens' heeft, is dat (op den duur) toch merkbaar. De duidelijkheid is weg, je krijgt vage uitdrukkingen, die weliswaar over Christus gaan, maar waarbij het volstrekt niet helder is, wat er nu wordt bedoeld.

Ik denk dat het probleem van dit topic is samen te vatten in het volgende:
Als er sprake is van een andere prediking, krijg je ook een andere geloofsbeleving. Zie de post van DIA.

Nu ja, je kunt mijn opmerking hiermee aardig pareren, en inderdaad is er sprake van een zekere wisselwerking, maar dat is hier niet zozeer het probleem. Ds. Moerkerken heeft ooit eens gezegd: als zaken niet meer beleefd worden, komen ze ook niet meer op de kansel.
En dat kon wel eens hét probleem zijn in onze gezindte. En dan denk ik met name aan de rechtvaardigmaking. Daarover hoor ik weinig.

evdl schreef:Doordat wij als hoorders sterke voorkeuren hebben en beide groepen predikanten tegen elkaar dreigen uit te spelen, indelen in categorieën van meer en minder rechtzinnig/ in de lijn van de reformatie, versterkt door allerlei publicaties, denk ik inderdaad de uitspraak van ds. Moerkerken die Afgewezen hier postte, wel te kunnen plaatsen. M.i. preken beide 'categorieën' de waarheid, maar benadrukken ze gewoon een verschillend aspect daarvan.

Auto schreef:
Ik zou dan willen weten hoe je over het volgende denkt.

Een predikant spreekt het volgende "Van nature gaan we met een gedoopt voorhoofd naar de hel". Een groot deel zal het met dit gezegde eens zijn en ja-knikken als de predikant dit uitspreekt. Een ander deel zal met gefronsde wenkbrouwen zitten en denken moet je het dit zo zeggen, want ....... (vul maar in)

Maar als de predikant dit zegt tegen de leerlingen van groep 8 die de school verlaat en verder geen toelichting geeft en verder dan nog wel wijst dat wedergeboorte nodig is, maar het verder erbij laat. Is deze zin die hij uitspreekt dan verstandig om te zeggen?

Wilhelm schreef:Soms Anker..., denk ik dat je de laatste tijd af en toe wat genuanceerder post!

Afgewezen schreef:Of heel concreet: als de rechtvaardiging in de vierschaar der consciëntie in diskrediet raakt, dan doortrekt dit de hele prediking en het kerkelijk leven. Dan komt er een ander klimaat in de kerk.

-DIA- schreef:

DDD schreef:Ik vind dat er op het standpunt van DIA ook helemaal niet zo moeilijk iets is af te dingen. Het is heel simpel te constateren dat er maar van enkele predikanten uit het verleden van de gemeente Rijssen een preek wordt gelezen. Ik heb geen voldoende kennis om de predikanten precies in het schema te duwen, maar alleen W.C. Lamain past bij mijn weten goed in het lijstje van DIA. Dat kun je van Van Haaren, Bregman niet zo zeggen. Dat waren predikanten van het midden. Ik zal niet de hele lijst doorlopen.

Sowieso vind ik het een verbazingwekkende lijst met gelezen preken. Maar dat komt omdat ik gewend ben dat er regelmatig hedendaagse preken van internet worden gelezen. Dat geeft een andere selectie. En dat is weer een heel ander onderwerp.

@DIA:
Je gaat overigens niet in op de eerste twee en belangrijkste bezwaren die ik aanvoer, maar ik hoop dat dat nog komt.

Laat ik eerst hier nog op ingaan, want dit behoeft correctie.
Waarom zouden ds. Van Haaren en ds. Bregman niet op dezelfde lijn zitten als ds. Lamain?
Deze predikanten verkondigden de volle Raad Gods.
Er is alleen een wat uiterlijk verschil, in woorkeuze, preekstiijl enz. Dat is ook niet zo vreemd, want elke predikant heeft een andere achtergrond. Ds. Van Haaren was een meer geleerde man, een meer deftig voorkomen, maar de INHOUD van zijn preken verschilde niet met die van ds. Lamain. Let erop of de gangen en wegen die de Heere met zijn volk houdt op Bijbelse gronden worden verklaard. Ds. Bregman was een eenvoudige prediker, totaal verschillend met ds. Van Haaren, maar INHOUDELIJK geen andere verkondiging. Beide konden uit de bevinding van het hart de spreken naar het hart van Jeruzalem. Let dus niet op uiterlijkheiden, maar graaf eens iets dieper. Wat wordt er in de preek verklaard? Dan zal duidelijk zijn dat deze 3 genoemde predikanten alleen van elkaar verschilden door hun achtergrond: De een had meer opleiding dan de ander, en dat in ook in de preken wel eens te horen. Maar de KERN is niet verschillend. Let ook op: Ds. Bregman zei vaak: Gods volk krijgt voelhorens. Een mens kan soms 3 woorden spreken en je valt er bovenop. Anderzijds kunnen er mensen zijn die veel praten maar een raadsel blijven.

Anker schreef:Ik kan nu maar kort en vluchtig reageren (ben weer aan het werk ) maar de posting van Erasmiaan is me uit het hart gegrepen. Ik denk niet dat we het hier over een verschilletje hebben maar over een wezenlijk verschil. Ik vind deze zin wel cruciaal:

Afgewezen schreef:Of heel concreet: als de rechtvaardiging in de vierschaar der consciëntie in diskrediet raakt, dan doortrekt dit de hele prediking en het kerkelijk leven. Dan komt er een ander klimaat in de kerk.

Luther schreef:[
@Erasmiaan: Ik hoop dat je niet alleen erop gericht bent om mijn posting te ontkrachten. (Dat mag uiteraard.) Maar vooral probeert te achterhalen, hoe het toch komt dat zovelen moeite hebben met 'gepreekte bevinding'.

Luther schreef:@Erasmiaan: Ik hoop dat je niet alleen erop gericht bent om mijn posting te ontkrachten.

Anker schreef:

Luther schreef:@Erasmiaan: Ik hoop dat je niet alleen erop gericht bent om mijn posting te ontkrachten.

Ik heb soms het idee dat jij dingen snel persoonlijk opvat.

Anker schreef:

Luther schreef:@Erasmiaan: Ik hoop dat je niet alleen erop gericht bent om mijn posting te ontkrachten.

Ik heb soms het idee dat jij dingen snel persoonlijk opvat.

Anker schreef:

Luther schreef:[
@Erasmiaan: Ik hoop dat je niet alleen erop gericht bent om mijn posting te ontkrachten. (Dat mag uiteraard.) Maar vooral probeert te achterhalen, hoe het toch komt dat zovelen moeite hebben met 'gepreekte bevinding'.

Omdat het niet meer beleefd wordt. En dat is een zaak waar we ons grote zorgen over mogen en moeten maken.
Ik beluisterde pas nog een preek van één van de door jou gewraakte predikanten en dat zal vast gepreekte bevinding zijn maar ik val daar hartelijk voor. Voor alle preken uitgesproken door predikanten uit jouw rijtje overigens.

Waarom die moeite: omdat in die preken (en versta me goed hoor, die preken zijn gegrond op Gods Woord) Gods volk afgeschilderd wordt als een afgezonderd volk, ver van de wereld vandaan, een arm volk maar rijk in God. En dat wil men toch niet meer?