Vervolg proefschrift Ds. Golverdingen

[Jongere]

Is er wel een lijn? Als we in het kader van deze topic kijken dan is de lijn ds. R. Kok niet de lijn van de GG. Hij is er immers uitgezet.
De lijn van dr. Steenblok is wel de lijn van de GG. Hij is van zijn docentschap ontheven terwijl de wens er wel was 'dat hij voor de gemeenten behouden bleef'. Dat de GGiN de breuk later bestempelde als zijnde vanwege de leer doet daar niets aan af. Ik hoor in de GG over het algemeen preken in de lijn van dr. Steenblok.

Volgens mij heeft de eerdere studie van ds. Golverdingen aangetoond dat je redenering onjuist is. Ik denk dat je dan even eenzijdig formuleert als je eerder Eveline hebt verweten. Ds. Kok had vanwege zijn prediking niet geschorst mogen worden. Er had destijds zorgvuldiger geluisterd én gesproken moeten worden (ook door ds. Kok overigens).
Verder zit ik in hetzelfde kerkverband als jij, maar hoor ik over het algemeen geen preken in de lijn van dr. Steenblok. Tenminste, als ik er even van uitga dat je het "eigene" daarvan bedoelt, ik denk dan aan de beloften en het aanbod van genade. Daarmee ontken ik natuurlijk niet dat jij die prediking wel hoort (ik ken onze kerk wel een beetje), maar eenvoudig dat er verschillen zijn.
Volgens mij moeten we de 'lijnen' vooral niet zo tegen elkaar uit willen spelen. Ik denk dat dát nu juist de waarde is van beide studies van ds. Golverdingen. We hoeven niet te doen alsof er geen inhoudelijk verschil is. Maar tegelijk zou voor beide lijnen ruimte moeten zijn in de gereformeerde gemeenten. En vooral een open gesprek daarover. Helaas ontbreekt dat vaak nog steeds en wordt ook nog steeds op een tegenstelling aangestuurd. Hoezeer ik persoonlijk ook een voorstander ben van het aanbod van genade, zoals je weet, volgens mij is zo'n tegenstelling niet nodig.

[Ad Anker]

Is er wel een lijn? Als we in het kader van deze topic kijken dan is de lijn ds. R. Kok niet de lijn van de GG. Hij is er immers uitgezet.
De lijn van dr. Steenblok is wel de lijn van de GG. Hij is van zijn docentschap ontheven terwijl de wens er wel was 'dat hij voor de gemeenten behouden bleef'. Dat de GGiN de breuk later bestempelde als zijnde vanwege de leer doet daar niets aan af. Ik hoor in de GG over het algemeen preken in de lijn van dr. Steenblok.

Volgens mij heeft de eerdere studie van ds. Golverdingen aangetoond dat je redenering onjuist is. Ik denk dat je dan even eenzijdig formuleert als je eerder Eveline hebt verweten. Ds. Kok had vanwege zijn prediking niet geschorst mogen worden. Er had destijds zorgvuldiger geluisterd én gesproken moeten worden (ook door ds. Kok overigens).
Verder zit ik in hetzelfde kerkverband als jij, maar hoor ik over het algemeen geen preken in de lijn van dr. Steenblok. Tenminste, als ik er even van uitga dat je het "eigene" daarvan bedoelt, ik denk dan aan de beloften en het aanbod van genade. Daarmee ontken ik natuurlijk niet dat jij die prediking wel hoort (ik ken onze kerk wel een beetje), maar eenvoudig dat er verschillen zijn.
Volgens mij moeten we de 'lijnen' vooral niet zo tegen elkaar uit willen spelen. Ik denk dat dát nu juist de waarde is van beide studies van ds. Golverdingen. We hoeven niet te doen alsof er geen inhoudelijk verschil is. Maar tegelijk zou voor beide lijnen ruimte moeten zijn in de gereformeerde gemeenten. En vooral een open gesprek daarover. Helaas ontbreekt dat vaak nog steeds en wordt ook nog steeds op een tegenstelling aangestuurd. Hoezeer ik persoonlijk ook een voorstander ben van het aanbod van genade, zoals je weet, volgens mij is zo'n tegenstelling niet nodig.

Heel erg eens met je laatste zinnen, al blijf ik grotendeels bij mij (expres wat prikkelende) stellingname. Daarbij geloof ik dat er van een leergeschil tussen de preken die jij doorgaans hoort en die ik hoor geen sprake is.

[Eveline de Pater]

Dat zal allemaal waar zijn. Maar als de schaamte over de procedure maar niet leidt tot onrechtzinnigheid in de leer. Want dat was waar ds. Verhagen zo bang voor was. Ds. Kok was al uit de gemeenschap gezet, en het bestrijden van de andere, wat zorgvuldiger formulerende rechtzinnige predikanten was slechts een kwestie van tijd. En dat de angst van ds. Verhagen terecht was, is wel gebleken.

Ik ben erg vóór procedurele zorgvuldigheid, maar het is opmerkelijk hoe deze zaken ook heden ten dage voor het karretje worden gespannen van hen die naar een andere leer staan, waarin de bijbelse tonen van wet en evangelie maar heel beperkt doorklinken.

@Eveline: wie heeft ontkend dat het om een leergeschil ging? Ik weet alleen dat ds. Moerkerken daar wel eens een opmerking over heeft gemaakt?

Ik meende dat ds. Van Eckeveld in het recente krantenartikel ook nog beweerde dat hij niet durfde te zeggen dat er een leerverschil was met Steenblok, maar dat hij wel eenzijdig was. Verder heb ik steeds de indruk dat de GG geen behoefte heeft om over een leerverschil te spreken, omdat ze niet onnodig wrijving willen met de GGiN. Hoewel dat een nobel streven is, ben ik bang dat op deze manier het voorwaardelijk aanbod langzaam de GG binnensluipt. Ik zou willen pleiten voor een krachtig afstand nemen van een voorwaardelijk aanbod van genade. Dat kan nog steeds met liefde voor de GGiN-broeders, maar dan gaat het niet ten koste van wat in mijn ogen de Bijbelse waarheid is.

[Eveline de Pater]

Ik heb het boek inmiddels helemaal gelezen. Ik concludeer een paar dingen:

1) Wat heeft de GG er kerkordelijk een rommeltje van gemaakt! Tijdens het lezen kreeg ik meerdere malen een gevoel van plaatsvervangende schaamte. Hoewel de 'uitgetredenen' ook niet altijd volgens de regels handelden, hebben toch vooral de GG'ers grote steken laten vallen. Soms bijna te absurd voor woorden. Zeer verwerpelijk!
2) Hoewel ds. A. Verhagen kerkordelijk vele fouten heeft gemaakt, begrijp ik zijn gevoelens en angsten volkomen. Ik denk dat hij als eerste heeft gezien dat er een dingen binnen de GG werden gezegd, die richting een voorwaardelijk aanbod van genade gingen. Hij was daar (mijns inziens terecht) zeer beducht voor. Het moet voor hem bijna een wanhoop zijn geweest dat er slechts enkelen waren, die hem hierin begrepen. Velen konden Steenblok logisch volgen en zagen daarom geen kwaad in zijn gedachtengoed.
3) Hoewel van GG-zijde steeds is ontkent dat het om een leerverschil ging, deel ik op dit punt (als GG'er) de visie van de GGiN dat het wél om een leerverschil ging. We zijn het samen eens dat de Wet vóór het Evangelie komt in de heilsorde, maar we verschillen van mening of dit betekent dat het Evangelie dan ook pas mag worden aangeboden als de Wet zijn kracht heeft gedaan. Ds. Verhagen heeft dit onderscheid mijns inziens heel sterk gezien. Hij zag ook dat er steeds meer stemmen waren die de heilsorde bepalend lieten zijn voor de prediking. We zijn het er samen over eens dat God altijd via de Wet naar het Evangelie werkt, maar Christus moet iedereen onvoorwaardelijk worden aangeprezen. Dat staat los van de heilsorde. God zal Zelf zorgdragen voor het feit dat mensen als verslagen zondaren tot Christus komen en niet anders. Maar predikanten hebben de opdracht om de Wet te prediken en tegelijkertijd Christus onvoorwaardelijk aan te bieden. God Zelf zal voor de uitwerking zorgen! Wanneer wij Christus alleen aanprijzen aan schuldverslagenen, werpen wij mensen op zichzelf en brengen hen in een heilloze wanhoop. Want wie kent zijn schuld voldoende? Juist schuldverslagenen zullen altijd tekorten bij zichzelf zien en zichzelf niet als een schuldverslagene zien. Het Evangelie geeft hen dan ook geen hoop, want dat Evangelie is nog niet voor hen, zo ervaren zij.

Ik ben ervan overtuigd dat we weer opnieuw met de reformatie kunnen beginnen als we de beloften, de aanbieding van de genade en de aanbieding van Christus voorwaardelijk gaan maken. Dan hebben we de reformatie ten diepste niet verstaan. Alleen Christus kan ons voor God laten bestaan. Zelfs een schuldverslagen hart is voor God 'waardeloos'. Het zal niet kunnen meewerken aan de 'betaling' voor onze zonden. Wie zijn historie niet kent, is gedoemd die over te doen!

Ik weet dat ik hier heel stellig in ben, maar de kerkgeschiedenis heeft duidelijk laten zien wat er gebeurd als de Bijbelse boodschap wordt verdraaid. Het is ook een Bijbelse opdracht om alle geesten te beproeven. Dat betekent eerlijk kijken naar alles wat er wordt gezegd en dat naast de Bijbel leggen. Niet met een hoogmoedig hart, maar wel met een ootmoedig en bezorgd hart!

Ik heb juist een preek van ds. Verhagen gehoord. Ds. Steenblok zou er voor de volle honderd procent achter gestaan hebben.
Ik las pas in de Saambinder een meditatie van een GG-predikant die sprak van beloften die volgens sommigen als sneeuwvlokken om de oren dwarrelden. Hij kon daar niet zo achter staan. Die uitdrukking leende hij van wijlen ds. R. Kok. Wat dat betreft is er niet veel veranderd.

Verder is je punt helemaal helder. Dat was 't ie ook al. Ik begrijp niet zo dat je het weer herhaalt, na lezing van dit boek. Je hoopte dat dr. Golverdingen concludeerde dat er een leergeschil was. Dat heeft hij niet gedaan, nu neem je het standpunt van de GGiN over. Dat is logisch...

Ik begrijp je reactie niet, Ad Anker! Ik probeer zo integer mogelijk te zijn en wil graag op de inhoud discussiëren. Maar in jouw reactie speel je steeds op mijn persoon. Ik vind dat jammer en eerlijk gezegd ook een beetje zwak. Ik kan volgens mij geen goed meer doen bij jou.

Het klopt inderdaad dat ds. Golverdingen niet zegt dat het om een leerverschil gaat, terwijl ik dat wel had verwacht. Dat komt omdat hij in zijn boek vooral de feiten weergeeft en slechts heel beperkt een duiding. Dat vind ik persoonlijk jammer. Ik ben bang dat hij dit vooral doet om niet onnodig wrijving te veroorzaken met de GGiN. Zoals ik heb gezegd vind ik dat een nobel streven, maar het had van mij wel wat explicieter gemogen.

Een wedervraag, Ad Anker: heb jij het boek gelezen?

Ik vraag dit omdat ik uit de feiten meen te destilleren dat er wel degelijk sprake was van een leerverschil, zeker als Golverdingen ingaat op de terminologie rond het (on)voorwaardelijk aanbod van genade. Mijn conclusie zou daarom nog steeds zijn dat Golverdingen vanuit de feiten aantoont dat er wel een leerschil is, maar dat niet als zodanig benoemt, om onnodige wrijving te benoemen.

Het is dus niet zo dat ik maar de toevlucht neem tot de GGiN, omdat ik mijn zin niet krijg. Ik denk alleen dat de GGiN op dit punt de feiten duidelijker duiden dan dat de GG dat doet. En dat is ook allemaal weer te verklaren, om redenen eerder in dit topic genoemd.

[Eveline de Pater]

Ik heb het boek inmiddels helemaal gelezen. Ik concludeer een paar dingen:

1) Wat heeft de GG er kerkordelijk een rommeltje van gemaakt! Tijdens het lezen kreeg ik meerdere malen een gevoel van plaatsvervangende schaamte. Hoewel de 'uitgetredenen' ook niet altijd volgens de regels handelden, hebben toch vooral de GG'ers grote steken laten vallen. Soms bijna te absurd voor woorden. Zeer verwerpelijk!
2) Hoewel ds. A. Verhagen kerkordelijk vele fouten heeft gemaakt, begrijp ik zijn gevoelens en angsten volkomen. Ik denk dat hij als eerste heeft gezien dat er een dingen binnen de GG werden gezegd, die richting een voorwaardelijk aanbod van genade gingen. Hij was daar (mijns inziens terecht) zeer beducht voor. Het moet voor hem bijna een wanhoop zijn geweest dat er slechts enkelen waren, die hem hierin begrepen. Velen konden Steenblok logisch volgen en zagen daarom geen kwaad in zijn gedachtengoed.
3) Hoewel van GG-zijde steeds is ontkent dat het om een leerverschil ging, deel ik op dit punt (als GG'er) de visie van de GGiN dat het wél om een leerverschil ging. We zijn het samen eens dat de Wet vóór het Evangelie komt in de heilsorde, maar we verschillen van mening of dit betekent dat het Evangelie dan ook pas mag worden aangeboden als de Wet zijn kracht heeft gedaan. Ds. Verhagen heeft dit onderscheid mijns inziens heel sterk gezien. Hij zag ook dat er steeds meer stemmen waren die de heilsorde bepalend lieten zijn voor de prediking. We zijn het er samen over eens dat God altijd via de Wet naar het Evangelie werkt, maar Christus moet iedereen onvoorwaardelijk worden aangeprezen. Dat staat los van de heilsorde. God zal Zelf zorgdragen voor het feit dat mensen als verslagen zondaren tot Christus komen en niet anders. Maar predikanten hebben de opdracht om de Wet te prediken en tegelijkertijd Christus onvoorwaardelijk aan te bieden. God Zelf zal voor de uitwerking zorgen! Wanneer wij Christus alleen aanprijzen aan schuldverslagenen, werpen wij mensen op zichzelf en brengen hen in een heilloze wanhoop. Want wie kent zijn schuld voldoende? Juist schuldverslagenen zullen altijd tekorten bij zichzelf zien en zichzelf niet als een schuldverslagene zien. Het Evangelie geeft hen dan ook geen hoop, want dat Evangelie is nog niet voor hen, zo ervaren zij.

Ik ben ervan overtuigd dat we weer opnieuw met de reformatie kunnen beginnen als we de beloften, de aanbieding van de genade en de aanbieding van Christus voorwaardelijk gaan maken. Dan hebben we de reformatie ten diepste niet verstaan. Alleen Christus kan ons voor God laten bestaan. Zelfs een schuldverslagen hart is voor God 'waardeloos'. Het zal niet kunnen meewerken aan de 'betaling' voor onze zonden. Wie zijn historie niet kent, is gedoemd die over te doen!

Ik weet dat ik hier heel stellig in ben, maar de kerkgeschiedenis heeft duidelijk laten zien wat er gebeurd als de Bijbelse boodschap wordt verdraaid. Het is ook een Bijbelse opdracht om alle geesten te beproeven. Dat betekent eerlijk kijken naar alles wat er wordt gezegd en dat naast de Bijbel leggen. Niet met een hoogmoedig hart, maar wel met een ootmoedig en bezorgd hart!

Ik heb juist een preek van ds. Verhagen gehoord. Ds. Steenblok zou er voor de volle honderd procent achter gestaan hebben.
Ik las pas in de Saambinder een meditatie van een GG-predikant die sprak van beloften die volgens sommigen als sneeuwvlokken om de oren dwarrelden. Hij kon daar niet zo achter staan. Die uitdrukking leende hij van wijlen ds. R. Kok. Wat dat betreft is er niet veel veranderd.

Verder is je punt helemaal helder. Dat was 't ie ook al. Ik begrijp niet zo dat je het weer herhaalt, na lezing van dit boek. Je hoopte dat dr. Golverdingen concludeerde dat er een leergeschil was. Dat heeft hij niet gedaan, nu neem je het standpunt van de GGiN over. Dat is logisch...

Ik begrijp je reactie niet, Ad Anker! Ik probeer zo integer mogelijk te zijn en wil graag op de inhoud discussiëren. Maar in jouw reactie speel je steeds op mijn persoon. Ik vind dat jammer en eerlijk gezegd ook een beetje zwak. Ik kan volgens mij geen goed meer doen bij jou.

Het klopt inderdaad dat ds. Golverdingen niet zegt dat het om een leerverschil gaat, terwijl ik dat wel had verwacht. Dat komt omdat hij in zijn boek vooral de feiten weergeeft en slechts heel beperkt een duiding. Dat vind ik persoonlijk jammer. Ik ben bang dat hij dit vooral doet om niet onnodig wrijving te veroorzaken met de GGiN. Zoals ik heb gezegd vind ik dat een nobel streven, maar het had van mij wel wat explicieter gemogen.

Een wedervraag, Ad Anker: heb jij het boek gelezen?

Ik vraag dit omdat ik uit de feiten meen te destilleren dat er wel degelijk sprake was van een leerverschil, zeker als Golverdingen ingaat op de terminologie rond het (on)voorwaardelijk aanbod van genade. Mijn conclusie zou daarom nog steeds zijn dat Golverdingen vanuit de feiten aantoont dat er wel een leerschil is, maar dat niet als zodanig benoemt, om onnodige wrijving te benoemen.

Het is dus niet zo dat ik maar de toevlucht neem tot de GGiN, omdat ik mijn zin niet krijg. Ik denk alleen dat de GGiN op dit punt de feiten duidelijker duiden dan dat de GG dat doet. Ik had verwacht dat Golverdingen hetzelfde zou doen, maar dat heeft hij helaas niet gedaan, hoewel hij het op grond van de feiten wel had kunnen en mijns inziens moeten doen.

[Curatorium]

Ik had verwacht dat Golverdingen hetzelfde zou doen, maar dat heeft hij helaas niet gedaan, hoewel hij het op grond van de feiten wel had kunnen en mijns inziens moeten doen.

Ik snap wat je bedoelt. Maar vergeet niet dat de studie met name om het proces rond 1953, de scheuring zelf, gaat. Niet om 1953-2016. Het is hier al eens eerder gezegd: het zou goed kunnen dat het echte leerverschil pas na de scheuring in de GGiN gecreëerd is om bestaansrecht te krijgen. Dat zou een aparte studie vragen.

[Ad Anker]

Ik begrijp je reactie niet, Ad Anker! Ik probeer zo integer mogelijk te zijn en wil graag op de inhoud discussiëren. Maar in jouw reactie speel je steeds op mijn persoon. Ik vind dat jammer en eerlijk gezegd ook een beetje zwak. Ik kan volgens mij geen goed meer doen bij jou.

Nee, ik speel niet op de persoon. Dat kun je overigens melden met de meldknop. En ik vind het ook niet zwak. Je intentie om inhoudelijk en integer te zijn waardeer ik. Ik weet ook inmiddels heel goed hoe jij er instaat en dat de conclusie van dr. Golverdingen je teleurstelt.

Het klopt inderdaad dat ds. Golverdingen niet zegt dat het om een leerverschil gaat, terwijl ik dat wel had verwacht. Dat komt omdat hij in zijn boek vooral de feiten weergeeft en slechts heel beperkt een duiding. Dat vind ik persoonlijk jammer. Ik ben bang dat hij dit vooral doet om niet onnodig wrijving te veroorzaken met de GGiN. Zoals ik heb gezegd vind ik dat een nobel streven, maar het had van mij wel wat explicieter gemogen.

Op basis van de feiten heeft ds. Golverdingen bepaalde dingen geconcludeerd. En echt niet om geen wrijving te krijgen. Dan zou hij als wetenschapper geen knip voor de neus waard zijn.

Een wedervraag, Ad Anker: heb jij het boek gelezen?

Uiteraard.

Ik vraag dit omdat ik uit de feiten meen te destilleren dat er wel degelijk sprake was van een leerverschil, zeker als Golverdingen ingaat op de terminologie rond het (on)voorwaardelijk aanbod van genade. Mijn conclusie zou daarom nog steeds zijn dat Golverdingen vanuit de feiten aantoont dat er wel een leerschil is, maar dat niet als zodanig benoemt, om onnodige wrijving te benoemen.

Jij destilleert maar raak. Ik destilleer andere dingen. Bijvoorbeeld dat geconcludeerd werd na het twistgesprek tussen ds. Verhagen en dr. Steenblok dat er geen verschil was. En als ik dan verder destilleer: ik zat vorige week onder ds. Verhagen, en volgens mij ís er geen verschil.

Het is dus niet zo dat ik maar de toevlucht neem tot de GGiN, omdat ik mijn zin niet krijg. Ik denk alleen dat de GGiN op dit punt de feiten duidelijker duiden dan dat de GG dat doet. Ik had verwacht dat Golverdingen hetzelfde zou doen, maar dat heeft hij helaas niet gedaan, hoewel hij het op grond van de feiten wel had kunnen en mijns inziens moeten doen.

Nee, je laatste zin spreek ik pertinent tegen. De GGiN is duidelijker, maar wel ná de scheuring en niet zo fraai. Dus daar ga ik geen lans voor breken. En ik zie dat curatorium daar iets zinnigs over zegt.

[Jeremiah]

Ik begrijp je reactie niet, Ad Anker! Ik probeer zo integer mogelijk te zijn en wil graag op de inhoud discussiëren. Maar in jouw reactie speel je steeds op mijn persoon. Ik vind dat jammer en eerlijk gezegd ook een beetje zwak. Ik kan volgens mij geen goed meer doen bij jou.

Dat signaleer ik ook. Jammer.

[Ad Anker]

Ds. Kersten had zich zelf ingespannen om de verschillende lijnen in één kerkverband te verenigen. Wat dat betreft zou het raar zijn als hij aan het einde van zijn leven een deel weer kwijt zou willen.

Ja, inderdaad, en het schijnt zelfs dat hij er (achteraf gezien) spijt van heeft gehad dat hij ds./dr. C. Steenblok (zo snel) in de Theologische School heeft laten komen...

Bron?

Ja, DGG, daar ben ik ook wel benieuwd naar. Is ergens terug te vinden dat ds. Kersten spijt had van de manier waarop hij dr. Steenblok heeft binnengehaald?

[Eveline de Pater]

Een wedervraag, Ad Anker: heb jij het boek gelezen?

Uiteraard.

Ik vraag dit omdat ik uit de feiten meen te destilleren dat er wel degelijk sprake was van een leerverschil, zeker als Golverdingen ingaat op de terminologie rond het (on)voorwaardelijk aanbod van genade. Mijn conclusie zou daarom nog steeds zijn dat Golverdingen vanuit de feiten aantoont dat er wel een leerschil is, maar dat niet als zodanig benoemt, om onnodige wrijving te benoemen.

Jij destilleert maar raak. Ik destilleer andere dingen. Bijvoorbeeld dat geconcludeerd werd na het twistgesprek tussen ds. Verhagen en dr. Steenblok dat er geen verschil was. En als ik dan verder destilleer: ik zat vorige week onder ds. Verhagen, en volgens mij ís er geen verschil.

Nu begint het toch wel heel vreemd te worden. Een groot deel van de studie draait om het verschijnsel dat Ds. Verhagen een groot verschil ziet tussen zijn eigen prediking en die van dr. Steenblok. Dat anderen hen wilden samenbinden, is duidelijk. Dat moet ook voor wanhoop bij Verhagen hebben gezorgd. Ze begrepen hem ten diepste niet. Maar Verhagen zag een essentieel tussen zijn prediking en die van dr. Steenblok.

En dan is jouw conclusie: "Nee hoor, er is helemaal geen verschil!"

[Ad Anker]

Een wedervraag, Ad Anker: heb jij het boek gelezen?

Uiteraard.

Ik vraag dit omdat ik uit de feiten meen te destilleren dat er wel degelijk sprake was van een leerverschil, zeker als Golverdingen ingaat op de terminologie rond het (on)voorwaardelijk aanbod van genade. Mijn conclusie zou daarom nog steeds zijn dat Golverdingen vanuit de feiten aantoont dat er wel een leerschil is, maar dat niet als zodanig benoemt, om onnodige wrijving te benoemen.

Jij destilleert maar raak. Ik destilleer andere dingen. Bijvoorbeeld dat geconcludeerd werd na het twistgesprek tussen ds. Verhagen en dr. Steenblok dat er geen verschil was. En als ik dan verder destilleer: ik zat vorige week onder ds. Verhagen, en volgens mij ís er geen verschil.

Nu begint het toch wel heel vreemd te worden. Een groot deel van de studie draait om het verschijnsel dat Ds. Verhagen een groot verschil ziet tussen zijn eigen prediking en die van dr. Steenblok. Dat anderen hen wilden samenbinden, is duidelijk. Dat moet ook voor wanhoop bij Verhagen hebben gezorgd. Ze begrepen hem ten diepste niet. Maar Verhagen zag een essentieel tussen zijn prediking en die van dr. Steenblok.

En dan is jouw conclusie: "Nee hoor, er is helemaal geen verschil!"

Ja, dat lees ik gewoon terug in hoofdstuk 3. Jij wilt heel graag een groot verschil. Toch is dat er niet. Ds. van Eckeveld schreef dat ook. Daarom zie ik in jou geen serieuze gesprekspartner, temeer als ik zie hoe je deze topic opende. En vervolgens nu weer je gelijk wilt halen. Dat mag, maar daar doe ik niet aan mee. Kom dan met duidelijke citaten uit de studie van dr. Golverdingen en ga niet overal je eigen, naar je eigen mening ingekleurde, duiding aan geven.

[Eveline de Pater]

Een wedervraag, Ad Anker: heb jij het boek gelezen?

Uiteraard.

Ik vraag dit omdat ik uit de feiten meen te destilleren dat er wel degelijk sprake was van een leerverschil, zeker als Golverdingen ingaat op de terminologie rond het (on)voorwaardelijk aanbod van genade. Mijn conclusie zou daarom nog steeds zijn dat Golverdingen vanuit de feiten aantoont dat er wel een leerschil is, maar dat niet als zodanig benoemt, om onnodige wrijving te benoemen.

Jij destilleert maar raak. Ik destilleer andere dingen. Bijvoorbeeld dat geconcludeerd werd na het twistgesprek tussen ds. Verhagen en dr. Steenblok dat er geen verschil was. En als ik dan verder destilleer: ik zat vorige week onder ds. Verhagen, en volgens mij ís er geen verschil.

Nu begint het toch wel heel vreemd te worden. Een groot deel van de studie draait om het verschijnsel dat Ds. Verhagen een groot verschil ziet tussen zijn eigen prediking en die van dr. Steenblok. Dat anderen hen wilden samenbinden, is duidelijk. Dat moet ook voor wanhoop bij Verhagen hebben gezorgd. Ze begrepen hem ten diepste niet. Maar Verhagen zag een essentieel tussen zijn prediking en die van dr. Steenblok.

En dan is jouw conclusie: "Nee hoor, er is helemaal geen verschil!"

Ja, dat lees ik gewoon terug in hoofdstuk 3. Jij wilt heel graag een groot verschil. Toch is dat er niet. Ds. van Eckeveld schreef dat ook. Daarom zie ik in jou geen serieuze gesprekspartner, temeer als ik zie hoe je deze topic opende. En vervolgens nu weer je gelijk wilt halen. Dat mag, maar daar doe ik niet aan mee. Kom dan met duidelijke citaten uit de studie van dr. Golverdingen en ga niet overal je eigen, naar je eigen mening ingekleurde, duiding aan geven.

Tja, als ik geen serieuze gesprekspartner meer voor je ben, dan geeft dat mijns inziens alleen maar aan dat je op één of andere manier niet uit de voeten kunt met mijn argumenten. Ik zou namelijk graag verder willen discussiëren.

Het klopt inderdaad dat mijn verwachting aan het begin van dit topic niet is uitgekomen. Dat komt mijns inziens omdat Dr. Golverdingen minder aan duiding heeft gedaan dan ik had verwacht en gehoopt. Maar dat wil niet zeggen dat de feiten niet wijzen op verschil in benadering van Wet en Evangelie. Ik denk dat dr. Golverdingen daar feitelijk genoeg handvatten voor geeft.

Wat mij opvalt is dat jij juist op basis van enkele citaten mijns inziens je mening onderbouwt. Het is niet juist om op grond van hoofdstuk 3 te constateren dat er geen verschil is tussen Verhagen en Steenblok. Ik ga mijn uiterste best blijven doen om jou wel als een serieuze gesprekspartner te blijven zien, hoewel het mij dan wel verstandig lijkt om de hele studie mee te nemen in je overwegingen. Het is volstrekt wetenschappelijk onverantwoord om op grond van de studie van Golverdingen vol te houden dat er geen verschil is tussen ds. Verhagen en dr. Steenblok. En vergeet ook niet dat dr. Golverdingen heeft betoogt dat Kersten in wezen niet verschilde van Kok.

Laten we op grond van de feiten verder discussiëren. En val me niet steeds aan op mijn stellige introductie van dit topic, want ik heb al heel vaak gezegd dat mijn verwachtingen niet zijn uitgekomen qua duiding van Golverdingen. Ik had inderdaad anders verwacht en dat is niet uitgekomen, dus ik daarin ongelijk gehad.

[Eveline de Pater]

Ik weet ook inmiddels heel goed hoe jij er instaat en dat de conclusie van dr. Golverdingen je teleurstelt.

Nee, de conclusie van Golverdingen stelt me niet teleur. De feiten zijn helder en onderstrepen mijn verwachtingen. Ik ben alleen teleurgesteld in de summiere duiding van dr. Golveringen. Mijns inziens had hij iets stelliger mogen zijn. Dat had ik verwacht en is niet uitgekomen.

Op basis van de feiten heeft ds. Golverdingen bepaalde dingen geconcludeerd. En echt niet om geen wrijving te krijgen. Dan zou hij als wetenschapper geen knip voor de neus waard zijn.

Nee, je begrijpt het volgens mij niet. Golverdingen construeert de feiten en geeft er aan het eind van elk hoofdstuk zijn persoonlijke waardering bij, die (zo zegt hij zelf) niet geheel objectief is, maar dat kan ook niet, want hij heeft ook zijn eigen visie op het aanbod van genade en op de GGiN. Zijn promotieonderzoek laat wat dat betreft veel duidelijker zien hoe Golverdingen er zelf instaat (Kersten en Kok in dezelfde lijn en Steenblok op de afwijkende lijn). Mijn verwachting was dus ook gebaseerd op zijn soms stellige conclusies in zijn promotieonderzoek. Maar 1953 ligt veel gevoeliger en is het dus meer dan logisch dat Golverdingen niet al te stellige duidingen heeft gedaan (om de relatie met de GGiN niet onnodig te schaden), terwijl de feiten wel een stellige duiding tot gevolg zouden kunnen hebben gehad.

[GGBeroopingswerk]

Wel verschil of geen verschil?

Iedereen begin jaren '50 zag verschil tussen ds. Verhagen en Dr. Steenblok. Als elk verschil apart wordt bekeken en gefileerd blijkt geen enkel afzonderlijk punt an sich een principieel verschil te zijn.

Dat brengt mij tot de vraag of dit een juiste manier is om de conclusie te trekken dat er geen verschil is. Gaat het wel om bewijsbare verschillen op allemaal kleine afzonderlijke gebieden?

Wordt er dan wel rekening gehouden met wat meer en minder nadruk krijgt? Wat maar af en toe genoemd wordt? Wat sterk en minder sterk benadrukt wordt in de preek. Wordt de plicht tot geloof en bekering genoemd met direct de mededeling dat je het niet kan en God het doen moet of wordt het met veel klem genoemd met de mededeling dat God erom gevraagd wil worden?

[Posthoorn]

Wordt de plicht tot geloof en bekering genoemd met direct de mededeling dat je het niet kan en God het doen moet of wordt het met veel klem genoemd met de mededeling dat God erom gevraagd wil worden?

Dat laatste is toch niet de essentie van het aanbod van genade?