Nationale!? synode 2010

[Luther]

Klopt, maar dat moet dan niet onder deze vlag, met dit credo, met het doel om één te worden.
Ga maar persoonlijk bij die predikanten langs.

Waarom? Dit is veel effectiever dan predikanten één voor één langsgaan. Het krijgt ook veel meer media-aandacht. En ergens gaan getuigen wil niet zeggen dat je de doelstelling onderschrijft, toch? Anders moeten we alle evangelisatie-acties bij disco's, op de wallen, etc maar stilleggen...

Nee, getuigen van de waarheid doe je juist opdat mensen, opdat doelstellingen, veranderen. Of, in dit geval, doelstelling wérkelijk werkelijkheid te laten worden. Eenheid, omdat alle kerken zich afkeren van hun "eigen waarheid" en zich bekeren tot de waarheid van Gods woord. Dát zou mooi zijn...

Maar volgens mij is dat juist het punt.
Als je daarheen gaat, veronderstelt dat het onderschrijven van het credo. Dat is namelijk de gespreksbasis en het uitgangspunt. Ik kan me dus prima voorstellen dat je bijvoorbeeld een open brief publiceert in Trouw of Volkskrant voorafgaande aan de NS2010, waarin je de bezwaren uiteen zet. Eventueel stuur je dat ook nog naar de NS2010 zelf toe.

Als jij daar komt met de boodschap dat je het credo NIET onderschrijft, dan denk ik dat niemand de illusie heeft om er van uit te gaan dat je het credo wél onderschrijft. Dus dit soort formele bezwaren zijn onzin.

Dit is pas onzin, want waarom heet het dan een "Synode"? Dat veronderstelt dat je uit bent op eenheid, en laat ik dan gelijk maar duidelijk zijn: Ik wil niet eens eenheid met Remonstranten en vrijzinnigen en met hen die het offer van Christus naar beneden halen door er een sociaal verhaaltje van te maken. Ik meen ook dat we die eenheid niet mogen zoeken.

[Fjodor]

Dit is pas onzin, want waarom heet het dan een "Synode"? Dat veronderstelt dat je uit bent op eenheid, en laat ik dan gelijk maar duidelijk zijn: Ik wil niet eens eenheid met Remonstranten en vrijzinnigen en met hen die het offer van Christus naar beneden halen door er een sociaal verhaaltje van te maken. Ik meen ook dat we die eenheid niet mogen zoeken.

Maar Luther, dat is toch niet wat memento de hele tijd zegt? Je argumenteert niet eerlijk. Hij zegt helemaal niet dat hij eenheid denkt te bereiken daar. Memento wil die eenheid helemaal niet zoeken.

[memento]

Dit is pas onzin, want waarom heet het dan een "Synode"? Dat veronderstelt dat je uit bent op eenheid, en laat ik dan gelijk maar duidelijk zijn: Ik wil niet eens eenheid met Remonstranten en vrijzinnigen en met hen die het offer van Christus naar beneden halen door er een sociaal verhaaltje van te maken. Ik meen ook dat we die eenheid niet mogen zoeken.

Je kan er naar toe gaan, met de boodschap dat je het geen "synode" vindt. Niemand zal dan de illusie hebben om te denken dat je het wél een synode vindt...

Het grote probleem is: Onwil. We zijn het in onze kringen niet meer gewend om te getuigen, zeker niet tegenover dwalende christenen. En we verzinnen allerlei smoezen, die heel rechtzinnig klinken, om het vooral niet te hoeven doen.

M, wat als Paulus zo had geredeneerd: Op de Aereopagus staan allemaal afgoden-altaren. Nee, daar moet ik, als dienaar der waarheid, verre van blijven. Nee, maar zie je daar niet....

[Luther]

Dit is pas onzin, want waarom heet het dan een "Synode"? Dat veronderstelt dat je uit bent op eenheid, en laat ik dan gelijk maar duidelijk zijn: Ik wil niet eens eenheid met Remonstranten en vrijzinnigen en met hen die het offer van Christus naar beneden halen door er een sociaal verhaaltje van te maken. Ik meen ook dat we die eenheid niet mogen zoeken.

Je kan er naar toe gaan, met de boodschap dat je het geen "synode" vindt. Niemand zal dan de illusie hebben om te denken dat je het wél een synode vindt...

Het grote probleem is: Onwil. We zijn het in onze kringen niet meer gewend om te getuigen, zeker niet tegenover dwalende christenen. En we verzinnen allerlei smoezen, die heel rechtzinnig klinken, om het vooral niet te hoeven doen.

M, wat als Paulus zo had geredeneerd: Op de Aereopagus staan allemaal afgoden-altaren. Nee, daar moet ik, als dienaar der waarheid, verre van blijven. Nee, maar zie je daar niet....

Memento, je redeneert niet zuiver.
Ik wil overal komen waar ik de waarheid van Gods Woord kan neerleggen. Dat is ook de taak van een christen. Dus in die zin ben ik het helemaal met je eens. Ik zou willen aanwijzen op welke punten het credo niet alleen tekort schiet maar (zie het stuk van dr. Van Bruggen) ook een verminking van de Bijbelse boodschap betekent. Maar op één moment zou ik dat niet willen zeggen, namelijk als deelnemer en lid van de NS2010.
Paulus stond niet op de Areopagus als deelnemer aan de Griekse afgodencultus, nee, feitelijk stond hij aan de zijlijn en en als vreemdeling getuigde hij daar van Zijn Koning. Dat lijkt me ook in deze gepast. Het is dus echt geen kwestie van onwil of weglopen voor verantwoordelijkheid, helemaal niet. Dan ken je me niet. Ik was ook eerst van mening dat elke kerkelijke denominatie maar aan moest schuiven, maar ik heb dat losgelaten, omdat we ons niet mogen vermengen met de duisternis. Wat zou Paulus' argumentatie verzwakt zijn, als hij had deelgenomen aan de altaarcultus en eerst zijn eigen altaar had neergezet en vervolgens had aangegeven: Ja, eigenlijk heeft mijn God geen offers meer nodig, want hét Offer is gebracht.
Nee, zijn evangelisatorische aanpak die hij nu koos, staande langs de zijlijn, had mee+r effect. En dat is precies wat ik me afvraag: Hoe kunnen we het meest effectief zijn. Ik meen toch echt, door ons geluid "vanaf de zijlijn" te laten horen.

[memento]

Dit is pas onzin, want waarom heet het dan een "Synode"? Dat veronderstelt dat je uit bent op eenheid, en laat ik dan gelijk maar duidelijk zijn: Ik wil niet eens eenheid met Remonstranten en vrijzinnigen en met hen die het offer van Christus naar beneden halen door er een sociaal verhaaltje van te maken. Ik meen ook dat we die eenheid niet mogen zoeken.

Je kan er naar toe gaan, met de boodschap dat je het geen "synode" vindt. Niemand zal dan de illusie hebben om te denken dat je het wél een synode vindt...

Het grote probleem is: Onwil. We zijn het in onze kringen niet meer gewend om te getuigen, zeker niet tegenover dwalende christenen. En we verzinnen allerlei smoezen, die heel rechtzinnig klinken, om het vooral niet te hoeven doen.

M, wat als Paulus zo had geredeneerd: Op de Aereopagus staan allemaal afgoden-altaren. Nee, daar moet ik, als dienaar der waarheid, verre van blijven. Nee, maar zie je daar niet....

Memento, je redeneert niet zuiver.
Ik wil overal komen waar ik de waarheid van Gods Woord kan neerleggen. Dat is ook de taak van een christen. Dus in die zin ben ik het helemaal met je eens. Ik zou willen aanwijzen op welke punten het credo niet alleen tekort schiet maar (zie het stuk van dr. Van Bruggen) ook een verminking van de Bijbelse boodschap betekent. Maar op één moment zou ik dat niet willen zeggen, namelijk als deelnemer en lid van de NS2010.
Paulus stond niet op de Areopagus als deelnemer aan de Griekse afgodencultus, nee, feitelijk stond hij aan de zijlijn en en als vreemdeling getuigde hij daar van Zijn Koning. Dat lijkt me ook in deze gepast. Het is dus echt geen kwestie van onwil of weglopen voor verantwoordelijkheid, helemaal niet. Dan ken je me niet. Ik was ook eerst van mening dat elke kerkelijke denominatie maar aan moest schuiven, maar ik heb dat losgelaten, omdat we ons niet mogen vermengen met de duisternis. Wat zou Paulus' argumentatie verzwakt zijn, als hij had deelgenomen aan de altaarcultus en eerst zijn eigen altaar had neergezet en vervolgens had aangegeven: Ja, eigenlijk heeft mijn God geen offers meer nodig, want hét Offer is gebracht.
Nee, zijn evangelisatorische aanpak die hij nu koos, staande langs de zijlijn, had mee+r effect. En dat is precies wat ik me afvraag: Hoe kunnen we het meest effectief zijn. Ik meen toch echt, door ons geluid "vanaf de zijlijn" te laten horen.

Je redenatie is zelf niet zuiver. Door deel te nemen aan de "synode" doe je niets wat met je geloof strijdt. Je verwerpt namelijk direct de naam "synode" en verwerpt direct het credo. Dat kan, want ik vermoed dat niemand je op basis van die verwerpingen je je spreektijd zal ontzeggen.

Maargoed, als je niet wilt getuigen, of alleen vanuit de veilige eigen zuil roepen hoe slecht "hullie" zijn, zijn er altijd argumenten te vinden of te verzinnen.

[Afgewezen]

Maargoed, als je niet wilt getuigen, of alleen vanuit de veilige eigen zuil roepen hoe slecht "hullie" zijn, zijn er altijd argumenten te vinden of te verzinnen.

Zo schrijf je iemands argumenten wel heel snel af.
Maar ik denk dat het goed is niet vanuit allerlei pragmatische c.q. evangelisatorische gezichtspunten overwegingen te werk te gaan, maar de Schrift te laten spreken. "Ontvangt hem niet in huis en zegt tot hem niet: weest gegroet."
Geen knusse synodes waar 'wij' onze standpunten mogen ventileren dus, maar inderdaad, vanaf de zijlijn de boodschap verkondigen. Wij hebben inderdaad een veilige 'zuil': de gemeente van Christus, onder de directe bescherming van Christus Zelf!

[Fjodor]

Maargoed, als je niet wilt getuigen, of alleen vanuit de veilige eigen zuil roepen hoe slecht "hullie" zijn, zijn er altijd argumenten te vinden of te verzinnen.

Zo schrijf je iemands argumenten wel heel snel af.
Maar ik denk dat het goed is niet vanuit allerlei pragmatische c.q. evangelisatorische gezichtspunten overwegingen te werk te gaan, maar de Schrift te laten spreken. "Ontvangt hem niet in huis en zegt tot hem niet: weest gegroet."
Geen knusse synodes waar 'wij' onze standpunten mogen ventileren dus, maar inderdaad, vanaf de zijlijn de boodschap verkondigen. Wij hebben inderdaad een veilige 'zuil': de gemeente van Christus, onder de directe bescherming van Christus Zelf!

Om het begrip 'zuil', nu gelijk te schakelen met de gemeente van Christus gaat mij een beetje ver. Was het maar zo'n feest. We trekken ons liever terug in onze eigen zuilen dan dat we eenheid proberen te zoeken met alle mensen uit het lichaam van Christus om zo werkelijk 'de gemeente van Christus' en 'onze zuil' werkelijk steeds meer gelijk te kunnen schakelen.

Er zijn bossen gelovige mensen binnen bijvoorbeeld de PKN die met dit soort vrijzinnige zaken als de nationale synode onwetend mee gaan omdat niemand van hun daken schreeuwt om te vertellen hoe belangrijk deze zaken zijn. Vandaar dat ik volledig mee ga met het standpunt van memento.

[memento]

Maargoed, als je niet wilt getuigen, of alleen vanuit de veilige eigen zuil roepen hoe slecht "hullie" zijn, zijn er altijd argumenten te vinden of te verzinnen.

Zo schrijf je iemands argumenten wel heel snel af.
Maar ik denk dat het goed is niet vanuit allerlei pragmatische c.q. evangelisatorische gezichtspunten overwegingen te werk te gaan, maar de Schrift te laten spreken. "Ontvangt hem niet in huis en zegt tot hem niet: weest gegroet."
Geen knusse synodes waar 'wij' onze standpunten mogen ventileren dus, maar inderdaad, vanaf de zijlijn de boodschap verkondigen. Wij hebben inderdaad een veilige 'zuil': de gemeente van Christus, onder de directe bescherming van Christus Zelf!

De vraag is: Als we die toetssteen aanleggen, zou Paulus de Aereopagus dan nog opmogen? Dat was immers het broeinest van de afgodendienst...?

[freek]

Maargoed, als je niet wilt getuigen, of alleen vanuit de veilige eigen zuil roepen hoe slecht "hullie" zijn, zijn er altijd argumenten te vinden of te verzinnen.

Wij hebben inderdaad een veilige 'zuil': de gemeente van Christus, onder de directe bescherming van Christus Zelf!

Het spijt me Afgewezen, maar dát bedoelen de zuil-criticasters dus echt niet als ze de zuil 'aanvallen'. En ik denk dat jij dat heel goed weet.

[learsi]

De Fijter had dus een verborgen agende in de tijd dat de PKN tot stand kwam.

[Luther]

Maargoed, als je niet wilt getuigen, of alleen vanuit de veilige eigen zuil roepen hoe slecht "hullie" zijn, zijn er altijd argumenten te vinden of te verzinnen.

Zo schrijf je iemands argumenten wel heel snel af.
Maar ik denk dat het goed is niet vanuit allerlei pragmatische c.q. evangelisatorische gezichtspunten overwegingen te werk te gaan, maar de Schrift te laten spreken. "Ontvangt hem niet in huis en zegt tot hem niet: weest gegroet."
Geen knusse synodes waar 'wij' onze standpunten mogen ventileren dus, maar inderdaad, vanaf de zijlijn de boodschap verkondigen. Wij hebben inderdaad een veilige 'zuil': de gemeente van Christus, onder de directe bescherming van Christus Zelf!

De vraag is: Als we die toetssteen aanleggen, zou Paulus de Aereopagus dan nog opmogen? Dat was immers het broeinest van de afgodendienst...?

Memento, ik blijf mezelf niet herhalen, maar dit argument snijdt alleen hout als de Nationale Synode 2010 in alle opzichten overeenkomt met de situatie van Paulus op de Areopagus. En dat is niet zo! Pualus staat daar niet als deelnemer en burger van die stad. Nee, hij wandelde er rond en zag een altaar.... Hij had niet zijn eigen altaar neergezet en is toen ook niet als gelijkwaardige partner het gesprek aangegaan. Hoewel hij in het middelpunt stond op de Areopagus, stond hij feitelijk aan de zijlijn.

[memento]

Maargoed, als je niet wilt getuigen, of alleen vanuit de veilige eigen zuil roepen hoe slecht "hullie" zijn, zijn er altijd argumenten te vinden of te verzinnen.

Zo schrijf je iemands argumenten wel heel snel af.
Maar ik denk dat het goed is niet vanuit allerlei pragmatische c.q. evangelisatorische gezichtspunten overwegingen te werk te gaan, maar de Schrift te laten spreken. "Ontvangt hem niet in huis en zegt tot hem niet: weest gegroet."
Geen knusse synodes waar 'wij' onze standpunten mogen ventileren dus, maar inderdaad, vanaf de zijlijn de boodschap verkondigen. Wij hebben inderdaad een veilige 'zuil': de gemeente van Christus, onder de directe bescherming van Christus Zelf!

De vraag is: Als we die toetssteen aanleggen, zou Paulus de Aereopagus dan nog opmogen? Dat was immers het broeinest van de afgodendienst...?

Memento, ik blijf mezelf niet herhalen, maar dit argument snijdt alleen hout als de Nationale Synode 2010 in alle opzichten overeenkomt met de situatie van Paulus op de Areopagus. En dat is niet zo! Pualus staat daar niet als deelnemer en burger van die stad. Nee, hij wandelde er rond en zag een altaar.... Hij had niet zijn eigen altaar neergezet en is toen ook niet als gelijkwaardige partner het gesprek aangegaan. Hoewel hij in het middelpunt stond op de Areopagus, stond hij feitelijk aan de zijlijn.

Het feit dat Paulus daar naartoe ging (want iedereen wist dat de Areopagus een heidense cult-plaats was) zegt al genoeg. Paulus vermeed die cultplaats niet, hij ging er juist naartoe om daar de ware godsdienst te prediken. En hij past er zelfs zijn taalgebruik op aan.

Precies met zo'n houding moeten wij naar die "synode" gaan. Niet om er mee in te stemmen, maar juist om daar de ware godsdienst te prediken. Te midden van de afgodendienst, het schijnchristendom. En nogmaals: Dat kan zonder je handen vuil te maken. Want niemand zal de illusie hebben, dat je door je deelname instemt met de valse oecumene of met het valse credo, omdat juist dát is waar je tegen komt waarschuwen.

Niet de wereld moet zich eerst bekeren voordat het evangelie tot haar komt. Nee, juist omgedraait. Het evangelie komt op de "heilige plaatsen" der wereld, om die plaatsen af te breken, en op die puinhopen de ware godsdienst op te richten.

Zoals Jezus at en dronk met zondaren, zo moeten wij dat ook doen. Niet om hun zonden goed te keuren. Maar juist om verandering te brengen. Wie dat ongepast vindt, wil heiliger zijn dan de Zoon van God.

[Luther]

Het feit dat Paulus daar naartoe ging (want iedereen wist dat de Areopagus een heidense cult-plaats was) zegt al genoeg. Paulus vermeed die cultplaats niet, hij ging er juist naartoe om daar de ware godsdienst te prediken. En hij past er zelfs zijn taalgebruik op aan.

Precies met zo'n houding moeten wij naar die "synode" gaan. Niet om er mee in te stemmen, maar juist om daar de ware godsdienst te prediken. Te midden van de afgodendienst, het schijnchristendom. En nogmaals: Dat kan zonder je handen vuil te maken. Want niemand zal de illusie hebben, dat je door je deelname instemt met de valse oecumene of met het valse credo, omdat juist dát is waar je tegen komt waarschuwen.

Niet de wereld moet zich eerst bekeren voordat het evangelie tot haar komt. Nee, juist omgedraait. Het evangelie komt op de "heilige plaatsen" der wereld, om die plaatsen af te breken, en op die puinhopen de ware godsdienst op te richten.

Zoals Jezus at en dronk met zondaren, zo moeten wij dat ook doen. Niet om hun zonden goed te keuren. Maar juist om verandering te brengen. Wie dat ongepast vindt, wil heiliger zijn dan de Zoon van God.

Als dit je drive is, dan weet ik veel betere plaatsen om te komen. Dan laten we die NS2010 mooi links liggen en dan gaan we de stad in, dan gaan we de kroegen in, dan gaan we de roze buurten in en dan verspillen we geen greintje energie meer aan de poppenkast van het schijnchristendom.

[sela]

de gedachte kwam in me op dat we nog maar eens bij onze eigen puinhopen gebracht moesten worden...
zijn wij echt zo superieur?

[Upquark]

Vandaag in het ND een reactie van dr. E.P. Meijering op het stuk van prof. Van Bruggen:

Belijdenis wil op vragen van deze tijd reageren
Een belijdenis wil laten zien wat belangrijk is om te geloven in de eigen tijd. Dat geldt voor de Apostolische Geloofsbelijdenis, voor 'Nicea' en ook voor het credo van de Nationale Synode.


Daarom is gekozen voor een nieuwe tekst als hulp voor degenen die in de komende decennia de taak hebben het christelijk geloof in onze samenleving te belijden. Daarmee reageert dr. E.P. Meijering, een van de opstellers van het credo, op kritische vragen van dr. J. van Bruggen.

De initiatiefnemers van de Nationale Synode - ik behoor tot hen - hebben een credo opgesteld dat als inspiratie moet dienen. Van dit credo is enerzijds gezegd dat het te dogmatisch is en anderzijds dat het een eenheid zoekt die ten koste van de waarheid gaat. De verleiding is dus groot om te zeggen dat de opstellers ervan het juiste midden houden tussen extreme standpunten. Op die manier maken we ons er echter te gemakkelijk van af. Het is begrijpelijk dat mensen huiverig zijn voor formuleringen die als maatstaf fungeren voor het bepalen van rechtgelovigheid, en het is even begrijpelijk dat mensen willen dat de kerk voor Gods waarheid opkomt.

Credo's worden in een bepaalde situatie geformuleerd. Wat daarin gezegd wordt, kan zo fundamenteel zijn dat christenen zich daarop hebben willen blijven baseren. Dat is duidelijk het geval bij de Apostolische Geloofsbelijdenis, die pas vrij laat is geformuleerd, maar waarvan de voorlopers tot in de tweede eeuw teruggaan. Daarin keerde men zich tegen de leer dat de Vader van Jezus Christus een andere God is dan de zwakke en zelfs kwaadwillende Schepper van wie het Oude Testament getuigt. Daartegen beleed men: alleen onze Schepper kan ons verlossen.

De geloofsbelijdenis van Nicea is tegen de leer gericht dat Jezus niet meer was dan een volmaakt schepsel dat God heeft gebruikt bij de schepping van de wereld, en dat Jezus ons grote voorbeeld is dat wij in onze levenswandel moeten navolgen. Daartegen poneerde men: In Jezus komt God zelf tot ons om de kloof tussen God en ons te overbruggen. Alleen God kan onze dood en onze zonde overwinnen, daarom moet de Zoon een in wezen met de Vader zijn - de belangrijkste formulering in dit credo.

Interpretaties
Onze Schepper wil ons verlossen en alleen God kan ons verlossen. Dit zijn kernzinnen van het christelijk geloof. Christenen hebben de eeuwen door hierbij willen aansluiten. Dit betekende wel dat men soms nieuwe interpretaties gaf aan de oude belijdenissen.

De nederdaling ter helle bijvoorbeeld had oorspronkelijk de bedoeling te tonen dat ook degenen die vóór Christus hebben geleefd door hem verlost kunnen worden, namelijk als ze gehoor geven aan zijn prediking in de onderwereld waarin zij zich bevinden. De Heidelbergse Catechismus geeft daaraan een heel andere uitleg door te zeggen dat daarmee de helse pijnen zijn bedoeld die Christus voor ons heeft geleden.

Een ander voorbeeld: van de belijdenis dat de Zoon een in wezen is met de Vader zeiden en zeggen sommigen dat hieruit blijkt dat de Zoon even almachtig is als de Vader, anderen dat hieruit blijkt dat de Vader even machteloos wil zijn als zijn gekruisigde Zoon. Dit zijn erg verschillende godsbeelden. Ik wil hiermee maar betogen dat belijdenissen niet geschikt zijn om alle christenen op één lijn te krijgen.

Getuigenis
De stuurgroep van de Nationale Synode wil niet alle christenen op één lijn krijgen, maar in de traditie van de kerk der eeuwen iets belijden dat in het heden voor de christenen belangrijk is. We leven in een tijd waarin het aantal belijdende christenen minder wordt en het christelijk geloof tot een van de vele vormen van geloof is geworden.

De christenen zijn bovendien onderling verdeeld - wat een geloofwaardig getuigenis bemoeilijkt. We willen in deze situatie de neiging tot relativisme of tot absolutisme overwinnen. We geloven niet dat het er niet toe doet wat men gelooft als men maar eerlijk is in wat men gelooft, en we geloven evenmin dat we alles op een rij moeten zetten waarin een christen moet geloven. We halen uit het klassieke belijden enkele centrale gedachten naar voren zonder tegen te spreken wat we niet noemen. Schrappen in de overlevering is niet verstandig. Wat vandaag onbelangrijk lijkt kan morgen belangrijk worden.

Traditie
Vele jongeren willen Jezus Christus in onze samenleving belijden, maar de theologische vragen die tot kerkscheuringen hebben geleid, leven voor hen niet meer. We willen niet dat zij afhaken. Zij zullen in de komende decennia de taak hebben het christelijk geloof in onze samenleving te belijden. We willen in ons credo daarvoor een hulp aanbieden.

We geloven dat God in Jezus Christus reddend op deze wereld aanwezig wil zijn. De specifieke noden van onze tijd vragen om een antwoord vanuit dat geloof. Uit de schatten der eeuwen hebben we iets naar voren gehaald wat ons nu wezenlijk lijkt. We hopen dat de christenen daar iets mee kunnen doen; dat ze, als ze daar vanuit hun traditie behoefte aan hebben, aanvullen wat volgens hen ontbreekt en de betekenis daarvan kunnen en willen laten zien; maar bovenal hopen we dat ze samen de naam van Jezus Christus willen belijden.

Dr. E.P. Meijering is een kenner op het gebied van de kerkvaders. Hij promoveerde op Athanasius en schreef onder meer het boek 'Geschiedenis van het vroege christendom', over de periode van Jezus tot het concilie van Nicéa. Dr. Meijering is lid van de Remonstrantse Broederschap en geldt daarin als theologisch behoudend. Hij publiceerde dit jaar het pamflet 'Het roer moet om - De kerk is meer dan een Jezusbeweging.'