Zwaar gereformeerd / Gaten in de refozuil zijn niet te dichten
van onze redactie religie en filosofie
2003-05-09
De emancipatie dringt met vertraging de SGP-achterban binnen; de flirt met de gevestigde macht bij de formatie kwam net te vroeg. En het idee van het Reformatorisch Dagblad voor een 'schoon', gecensureerd internet ten behoeve van zwaar-gereformeerden blijkt niet levensvatbaar. Ladders in de zwarte kous? Zeg maar rustig blote benen.
Aan de promotie heeft het niet gelegen: met tientallen artikelen in het Reformatorisch Dagblad en bijna 60000 cd-roms kon het 'de gereformeerde gezindte' niet ontgaan dat er 'schoon' internet was, RDnet. Deze week meldde het RD dat ze ermee ophielden. Er waren 3800 abonnees, dat had het dubbele moeten zijn om rendabel te worden.
Dit leek alleszins haalbaar, want de RD-achterban (denk aan de broers Baan) zit, zo ultra-orthodox in de leer als hij is, graag in de computers, meer dan de doorsnee-Nederlander. Voorzichtige schatting: 30000 internetters.
Uiterst orthodoxe kerkgenootschappen wijzen 'open internet' radicaal af: het is net zo zondig als televisie. In verschillende gradaties van rekkelijkheid staan ze wel open voor RDnet: alleen op school en werk, of ook thuis.
In 1996 begon het RD eraan te denken provider te worden van een 'schoon' internet. 'Zwartekousen.net', zei men al. Probleem voor de zware gezindte is dat men de luxe van televisie wel kan verbieden, maar dat menigeen de computer plus e-mail, dus plus modem domweg voor zaak en studie nodig heeft. Dan is het nog maar click-click naar de elektronische snelweg, die moderne 'brede weg' ten verderve.
Verbieden? Het was de uiterste consequentie. Maar dankt de Reformatie haar groei niet aan boekdrukkunst en leesvaardigheid, hoewel er ook veel godslasterlijks en vunzigheid verschijnt? We moeten onze kinderen niet het lezen afleren, maar ze grootbrengen in het lezen van wat tot godzaligheid strekt. Voor het internet-tijdperk: niet verbieden, maar de mogelijkheid openen om te internetten in de Vreze des Heeren. Wie beseft dat zijn hart vol boosheid en zwakte is kan zich zo laten beschermen tegen de vele digitale verlokkingen.
Dat kan op twee manieren. Het filter en het gesloten internet. Het filter houdt de surfer op internet tegen die bijvoorbeeld zoekt op bloot, seks, lolita, porno enzovoorts. Maar filters zijn altijd te fijn en te grof. Tik (op een moment van zwakte) een ondeugend woord in een heel vreemde taal en je zwemt erdoorheen; omgekeerd blijkt een zoekterm in alle eer en deugd taboe. De EO biedt gefilterd internet aan.
RDnet is de andere weg: men krijgt toegang tot de digitale bibliotheek die de provider secuur en tegen hoge investering heeft samengesteld. De kans dat men daar foute zaken tegenkomt is minimaal, die om te zoeken en niet te vinden is des te groter.
Door te wijzen op de gevaren van de buitenwereld -pornografie, geweld, godslastering- dachten reformatorische scholen, voormannen, kerkbesturen en last but not least het RD zelf, de achterban te kunnen sturen. Dat lukte in de beginjaren van het RD (1970) wel: de krant was nog geen volwaardig dagblad, maar de beoogde lezers (die andere kranten lazen) stapten gedwee over.
Het RD had naar eigen zeggen minstens 7000 computerende zielen nodig die onder de hoede van het blad de knie niet wilden buigen voor de Baäl van het brede internet. Die zijn er niet meer gevonden.
Kopstukken uit de gereformeerde gezindte noemen het nu weer ophouden met RDnet 'onvoorstelbaar' en 'verontrustend'. Want het is niet in de eerste plaats een zakelijke tegenvaller, maar vooral een enorme culturele misrekening.
Het is niet de enige dreun die de refozuil dezer dagen te verstouwen krijgt. Terwijl liberalen de SGP geselden over hun vrouwenstandpunt, blijkt de erosie van binnenuit een veel groter gevaar. Van de jongere SGP'ers is, blijkt uit een onderzoek van het RD (3 mei), twee derde vóór vrouwenlidmaatschap. In het RD erkende de Katwijkse wethouder Van Duijn de les van de kabinetsformatie: ,,dat het vrouwenstandpunt van de SGP schadelijk kan zijn voor ons totale politieke bezigzijn''. Gisteren legde SGP-burgemeester A. Noordergraaf van Hardinxveld-Giessendam op de radio uit dat hij het vrouwenstandpunt van zijn partij niet deelt en dat hijzelf geen enkele moeite heeft met vrouwen in zijn gemeenteraad.
Daarmee lijkt de bekende maar moegestreden 'Debora' van de SGP, H. Grabijn-van Putten, intern voorbijgestreefd. Zij beproefde anderhalf jaar geleden vergeefs nog een compromis: vrouwen zouden lid van de SGP moeten kunnen worden 'met toestemming van hun vader of hun man'. Een poging om de emancipatiegedachte te verzoenen met de bijbelse gedachte van de man als hoofd van de vrouw en van het gezin.
'Vrouwen meer mans', stelde het RD vast; de emancipatie die door de wereld jaagt heeft nu ook de eigen achterban flink bij de kladden. Moeders hebben een baan buitenshuis, dat de man het hoofd is van de vrouw mag nog van de kansel galmen, maar thuis liggen de verhoudingen eenvoudigweg niet meer zo. Het hoofdredactionele commentaar zucht dat het voor de SGP als principiële partij 'geen zin' heeft toe te geven - maar de ondertoon van de boodschap dreunt harder: de geest is uit de fles.
En dat lijkt ook de nadere conclusie van het opgegeven RDnet. De achterban is bezorgd. Hadden ze niet nog een halfjaartje door moeten werven? Zijn de gevaren van internet wel ferm genoeg uitgedragen? Het is de grote zorg over de 'ladders in de zwarte kous', het is nog niet de erkenning dat het been bloot is en dat voor het sms'ende en surfende jonge volkje van de RD-achterban het idee van een door ouderen gecensureerde bibliotheek niet meer bestaanbaar is.
http://www.trouw.nl/religieenfilosofie/ ... 64116.html