Jongere schreef:Waar het mij om gaat is niet zozeer deze concrete keuze, maar meer de gedachte die er achter ligt. Je voorbeeld van de cirkelredenering vind ik wat flauw, ik gaf alleen aan dat het hier gaat om een tekst die altijd in een bepaalde traditie is gelezen. Om de godheid van Christus uit andere teksten dan deze te bewijzen lijkt me niet zo problematisch. Maar hoe komt een vertaling als de NBV er dan bij om juist deze keuze te maken, die ook indruist tegen de keuzes van de meeste andere bijbelvertalingen? Dat is mijn vraag en volgens mij ook de vraag van de mensen die Zonderling in zijn openingspost citeert. Overigens vind ik het positief om te horen van Marnix dat die 'kanttekening' dat het mogelijk is om ook anders te vertalen erbij staat, al vind ik hem niet in mijn eigen versie. Ik weet niet of ik ze dankbaar moet zijn dat ik in een gesprek met Jehova's getuigen dan niet meer over deze tekst kan 'struikelen'. Het is zeker zo dat deze tekst blijkbaar ook zo vertaald kan worden, maar het lijkt me dat we daar onze bijbelvertaling niet op af gaan stemmen. Niet alleen 'wat kan' maar ook 'wat leren wij' en 'hoe spreekt de traditie hierover' vind ik persoonlijk erg belangrijk. Ik wil niet als het ware in mijn Bijbel proeven dat de vertalers zich los willen maken van bepaalde grondgedachten en dogma's van mijn achtergrond, alleen maar om te laten zien dat het anders kan. Al kan het zeker goed zijn om je te bedenken dat dingen ook anders vertaald kunnen worden dan dat ze tot je komen uit één vertaling.
Ik vraag me af, of er zo sterk een gedachte is achter deze keuze. Daar waar in andere vertalingen de exegese waarschijnlijk meer invloed heeft gehad, zal dat bij de NBV wellicht minder zijn geweest, dat zal wel zo zijn. En dan krijg je inderdaad zo af en toe een vertaling die je niet gewend bent. Waarbij beide mogelijkheden te verdedigen zijn, is in sommige gevallen anders gekozen. Dat kan je goed of fout vinden, maar echt daarover discussieren kan je er niet over.
De reden dat ik hier de cirkelredenering even naar boven haalde is deze:
Als het Paulus in deze tekst er om had gegaan de godheid van Christus te benadrukken dan had hij ook in het Grieks gezorgd dat zijn geschrift op dit punt éénduidig is. Maar dat is niet waar hij het hier vooral over heeft. Hij heeft het over de Joden, die de Christus hebben voortgebracht, dus eigenlijk alleen over de 'menselijke' kant.
Het gevolg is dat wat Paulus in dit ene vers schrijft, niet eenduidig is op het punt, of je hieruit kunt afleiden dat Jezus God is.
Ik denk dus dat de redenering van de vertalers ongeveer zo is geweest (nou begin ik te speculeren, dus kijk uit...):
Ga je dat in een vertaling er in zetten, dan lijkt dat wel zo te zijn, en komt er al heel snel grote nadruk op de godheid van Christus te leggen in deze tekst. Zet je het er niet in (dus volg je de lijn van de NBV), dan volg je nog steeds Paulus' betoog, maar dan lees je het zoals Paulus het kennelijk heeft bedoeld - de iets grotere lijn dus. De godheid van Christus valt dan uit deze tekst weg, maar het betoog loopt beter door.
En dan wordt het vooral een zaak van voorkeur. Niet van beter of slechter, maar vooral van anders. En er blijkt ook uit, dat als je echt de Bijbel wilt bestuderen dat je met geen enkele vertaling toe kunt. Niet met alleen de SV, want dan trek je uit deze tekst conclusies die je niet op grond van deze tekst kunt concluderen, en niet met de NBV, want die laat bepaalde aspecten ('hebreïsmen' en 'griekismen' - huh?) af en toe weg ten behoeve van de leesbaarheid.
Voor diepere studie ben ik daarom als niet-classicus blij met blueletterbible.org - ook al ben ik mij er van bewust dat daar een valkuil inzit van overschatting van de mogelijkheden die een woord-voor-woord vertaalhulpje biedt.
Over 200 jaar is in iedergeval de SV net zo slecht leesbaar voor de leek als de grondtekst. Ik merk nu al dat dominees zo nu en dan (zeker naar de jeugd toe) de tekst uitleggen. Schijnbaar voelen ze toch een soort noodzaak tot uitleg aan.
