Herberijming 1773 (vh: werken bij zorgverzekeraar)

[freek]

Waarom gaan we niet met z'n allen '1968' zingen? Zo slecht is ie toch niet? Vast niet slechter dan '1773'.

[Marnix]

Een stuk begrijpelijker en taalkundig beter. Hoewel de GKv-berijming ook erg fijn is. Verschilt een beetje per psalm.

[jakobmarin]

waarom zingen we die van ds meeuwse niet?
Er zijn ook speciale zangavonden in Goes waar ze o.a. die psalmen zingen.

[Zonderling]

De Nieuwe Berijming dateert van 1773, en is onder druk van bovenaf ingevoerd in de NHK, in 1816.

Even een kleine correctie: De berijming van 1773 is niet pas in 1816 ingevoerd, maar reeds in 1773 (of heel kort daarna, dat heb ik niet nagezocht). Datheen werd in 1816 dus al enkele decennia niet meer gezongen, behalve op gezelschappen en in (sommige) huisgezinnen.

[vriend-en-metgezel]

Wat vinden jullie van deze berijming?
http://www.martijnhofman.nl/Theologie/psalmen.htm

[Hendrikus]

waarom zingen we die van ds meeuwse niet?
Er zijn ook speciale zangavonden in Goes waar ze o.a. die psalmen zingen.

Ik vind het een gezond uitgangspunt om tijdens de eredienst alleen liederen (psalmen / gezangen) te zingen uit bundels die door de synode zijn vrijgegeven voor gebruik in de eredienst.

Ik zie de GG nog niet direct de berijming-Meeuse (zonder w) vrijgeven voor gebruik tijdens de eredienst. En de PKN zit daar al helemaal niet op te wachten: die heeft 1968. De vrijgemaakte broeders en zusters hebben ook hun eigen berijming.

Dus: weinig kans...

[Jongere]

Wat vinden jullie van deze berijming?
http://www.martijnhofman.nl/Theologie/psalmen.htm

Voor zover ik dat kan zien in 5 minuten vind ik dit een erg mooie berijming! Als er iets nieuws nodig zou zijn, zou ik dit een heel mooi alternatief vinden. Maar goed, ik moet 'm nog eens beter bekijken. Alles heeft natuurlijk zo zijn voor- en nadelen.

[jakobmarin]

Wat vinden jullie van deze berijming?
http://www.martijnhofman.nl/Theologie/psalmen.htm

deze is inderdaad ook mooi zeg (zingt lekker, tekst lijkt goed)!

[Hendrikus]

Wat vinden jullie van deze berijming?
http://www.martijnhofman.nl/Theologie/psalmen.htm

Even het bijbehorende voorwoord van deze berijming-Adriaanse:

Voorwoord

Hoe is de berijming tot stand gekomen?

Het is een combinatie uit allerlei berijmingen, waar ik het beste uitgezocht heb.

Maar wat is het beste?

1. Een berijming met zo weinig mogelijk toevoeging of weglating van de tekst.
2. De nauwste aansluiting van de woorden aan de loop van de melodieën en aan de muzikale coupletbouw.
3. Berijming van de psalmen en geen dichterlijke fantasie over de tekst.
4. Taalgebruik in psalmstijl, met voorzichtige vernieuwing van de taal, om de zeer uiteen liggende uitersten die men wenselijk of aanvaardbaar acht.

Het is lang niet eenvoudig om een goede berijming tot stand te brengen. Als God me niet geholpen had en nogal wat vrienden, dan had er niets van terecht gekomen. Je moet ook veel geduld hebben.

Voor mij liggen drie verschillende psalmberijmingen van ds. Hasper, die er ongeveer zijn hele leven aan gewerkt heeft.

Ds. Hasper is in 1936, dus nog voor de oorlog met een nieuwe psalmberijming begonnen. Maar deze berijming deugde van geen kant. In psalm 119 had hij maar 20 coupletten. Dit kàn natuurlijk nooit goed zijn. Toen heeft hij alles weer omgewerkt en dit werk is in 1948 klaar gekomen. Na veel kritiek heeft hij alles nog eens geprobeerd te verbeteren en dit werk is in 1949 voltooid.

Dit waren veel verbeteringen, nu had hij 66 coupletten in psalm 119. Maar zijn berijming is niet goed en kan niet voldoen aan de eisen die aan een goede berijming gesteld moeten worden. Ook zingt zijn berijming slecht omdat er is niet op voor- en nazinnen is gelet. Jammer, want daarmee had hij zijn winst kunnen doen uit de oude berijming van 1773, die daar zo streng op gelet heeft. Dáárom zingt die berijming in de meeste gevallen zo goed. Bijvoorbeeld psalm 119, wat zingt die berijming uit 1773 daar fijn.

In 1959 is de berijming van ds. L.W. Muns verschenen, toen predikant te Utrecht. Dat is een betere berijming. Ook de taal is veel beter, maar soms zijn psalmberijmingen wat te beknopt. Psalm 119 heeft maar 44 coupletten. Het is aanzienlijk meer dan in Hasper zijn eerste boekje, maar toch echt te beknopt.

Dan de berijming van Drs. Joh. Luykenaar Franken, Leraar Ned. 1e Chr. H.B.S. Henegouwerplein en organist Tidemanstraatkerk te Rotterdam in 1969. Hij heeft 15 boekjes uitgegeven, met elke keer 10 berijmingen, die tenslotte, na herziening uitmondde in Psalter 1980 in een “Stichting ter verkrijging van een Schriftgetrouwe psalmberijming.”

Psalter 1980 is uiteindelijk tot stand gekomen door verschillende berijmers, namelijk:

- Israël Abrahamsen 15 psalmen

- J. Klein F.zn 36 psalmen

- Drs. Luijkenaar Francken 86 psalmen

- Johan de Weve 13 psalmen

De berijming van Drs. Luijkenaar Franken vond ik de beste en daar heb ik dan ook het meeste van overgenomen. Echter, na vele veranderingen, want Drs. Luijkenaar Franken is prima bij de tekst gebleven, maar hij heeft niet op voor- en nazinnen gelet en dat wou ik perse om de zingbaarheid. Je gaat toch geen berijming maken die minder is dan de bestaande? Dus heb ik daar weer heel veel veranderingen in aangebracht.

Dan is er nog een berijming van ds. E.A.A. Snijdelaar, Ned. Herv. Predikant te Noordwolde. (Friesland) Die berijming is net als die van ds. Hasper in 1949 klaar gekomen. Geen gave berijming, ik heb er maar heel weinig uit over kunnen nemen. Is er dan eens een regel goed, dan moet die natuurlijk ook nog in het verband passen, wat meestal niet het geval was.

Dan “Het Bijbels Psalmboek”. De titel is al vreemd. Het voorwoord vermeld: “De 150 psalmen zorgvuldig naar de tekst en de bedoeling der Heilige Schrift, door A. Blok.” (Friesland)

Zijn berijming loopt soms vlot, maar taalkundig kàn het niet. En goed zingbaar is ze ook niet. De namen zijn meestal ook niet correct en de berijming is veel te ouderwets.

Psalm 29:3 lost hij zo op:

“Door de noodorkaan geraakt wordt het cederwoud gekraakt. Libanon gaat top aan top met de Sirjon in galop.”

En het begin van psalm 31:

“Op U, Heer, stel ik mijn betrouwen: Gij zijt een Toevlucht mij.”

Ook van die berijming kon ik maar heel weinig overnemen.

Dan de “Psalms”

“Die berijmde psalms van Suid-Afrika, in gebruik bij die drie Hollandse (Afrikaanse) kerke in Suid-Afrika.”

Ook daar is bijna niks uit overgenomen.

Tot slot: Het “Liedboek voor de kerken.” Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied, ’s Gravenhage, 1973. Daar kon ik zo hier en daar wat van overnemen. Uiteindelijk is mijn berijming dan voltooid, compleet met 150 psalmen, plus “De Tien Woorden”.

Wat me op het idee bracht? Er moest een nieuwe berijming komen omdat de oude versleten is. En een zekere Ghijsen heeft dat vroeger ook zo gedaan. Hendrik Ghijsen leefde van 1660 – 1693. Ghijsen heeft geen zelfstandig werk geleverd, net zomin als ik. Zijn psalmberijming heette: “De Hooninggraat der Psalmdichters”, 1686. Hij was toen sedert drie jaarvoorganger in de Amstelkerk te Amsterdam. Zijn berijming is een combinatie van wat hij het beste achtte uit niet minder dan… 17 bestaande berijmingen! Te weten van Datheen, Marnix, De Hubert, Camphuisen, Geldrop, Bevius, Boey, Van Heule, Westerbaan, Bruno, Clerequius, Celosse, Van Disselburg, Lise, Van Huis, Oudaan en Rolandus. Maar uit deze “Hooningraat der Psalmdichters” zijn maar 10 psalmen in de bundel van 1773 terechtgekomen. We kunnen dat nagaan, in de bladzijde voor de eigenlijke berijming van 1773. De psalmen 4, 67, 75, 82, 100, 122, 123, 126, 130 en 150 zijn afkomstig uit de “Hooninggraat”.

Grijpskerke, 12 oktober 2004

J. Adriaanse

Jacob Catsstraat 25

4364 AL Grijpskerke

tel: 0118 591597

[Marco]

Van de berijming van de GKv vind ik het altijd al vreemd dat God daar soms met Gij en soms met U wordt aangesproken. Maar daar komt het doordat sommige psalmen uit het Liedboek kwamen, en sommige niet. Het is dan per psalm tenminste consequent gebruikt.

Het heeft de GKv trouwens nog de nodige moeite gekost om psalmen uit het Liedboek voor de Kerken te gebruiken. Copyright kan heel vervelend zijn.. Het overnemen van psalmen kan nog best lastig zijn. En dat komt twintig jaar na de invoering van die berijming af en toe nog steeds naar voren. Bijvoorbeeld: het beameren van psalmen uit de GKv berijming die overgenomen zijn uit het Liedboek is niet zomaar toegestaan. Ik ben benieuwd hoe dat in deze berijming is opgelost, als er 'zo hier en daar' uit is overgenomen.

Hoe dan ook, ik denk dat in de kerkgenootschappen die nu nog 1773 of Datheen zingen, een particulier initiatief niet veel kans maakt. Er moet dan eerst een proces op gang komen waarbij iedere psalm opnieuw op een goudschaaltje gaat gewogen worden. Wat dat betreft: Voordat in 1986 de huidige psalmberijming bij ons werd ingevoerd is eerst nog 10 jaar uit een 'proefbundel' gezongen. En uit die bundel is héél weinig in de latere berijming terug te vinden.

Maar ik denk wel dat het tijd wordt voor de 1773-zingende kerkgenootschappen om zich eens te gaan bezinnen op vervanging van deze berijming. En dan inderdaad geen herberijming, zelfs al zou dat mogelijk zijn. Dan neem je de fouten van 1773 namelijk ook weer mee. Helemaal onmogelijk is het trouwens ook weer niet, ook in de LvK en GKv berijmingen zijn coupletten te vinden die bijna gelijk zijn aan die uit 1773 (ps. 105:5 bijvoorbeeld wijkt maar één regel licht af).

Wel zou het jammer zijn als er straks in de 100 kerkgenootschappen in Nederland 101 berijmingen gebruikt zouden worden. Wat dat betreft zou het mooi zijn als zoveel mogelijk aangesloten wordt bij de berijmingen die al worden gebruikt. Dan zijn tenminste sommige psalmen nog 'algemeen'. Of dat qua copyright rondkomt is natuurlijk de vraag (zie de opmerking over Liedboek-psalmen; aan de GKv zal het denk ik niet liggen).

En dan nog iets: Niet alleen de psalmen zijn aan een nieuwe 'vertaling' toe. Ook de belijdenisgeschriften en formulieren kunnen een opfrisbeurt gebruiken (van de formulieren zijn ook al een aantal versies in omloop, bijv. het 'groene boekje' in de PKN en de formulieren in de GKv). Zo af en toe denk ik dat ook (zelfs?) op dit forum de belijdenisgeschriften meer en beter gebruikt zouden worden als iedereen de taal ervan zou begrijpen..

[memento]

De Nieuwe Berijming dateert van 1773, en is onder druk van bovenaf ingevoerd in de NHK, in 1816.

Even een kleine correctie: De berijming van 1773 is niet pas in 1816 ingevoerd, maar reeds in 1773 (of heel kort daarna, dat heb ik niet nagezocht). Datheen werd in 1816 dus al enkele decennia niet meer gezongen, behalve op gezelschappen en in (sommige) huisgezinnen.

Door het besluit van de provinciale synoden (generale synoden werden in die tijd niet gehouden), bekrachtigd door het goedkeuren der staten, is de psalmberijming per 1 januari 1774 landelijk verplicht ingevoerd. De gemeenten die vast wilden houden aan Datheen hebben, voor zover ik weet, nooit de kerkelijke weg bewandeld in de zin dat er officieel bezwaar is aangetekend bij de classis en synode, en hebben kerkrechtelijk dus geen enkel recht van spreken.

[Hendrikus]

Door het besluit van de provinciale synoden (generale synoden werden in die tijd niet gehouden), bekrachtigd door het goedkeuren der staten, is de psalmberijming per 1 januari 1774 landelijk verplicht ingevoerd. De gemeenten die vast wilden houden aan Datheen hebben, voor zover ik weet, nooit de kerkelijke weg bewandeld in de zin dat er officieel bezwaar is aangetekend bij de classis en synode, en hebben kerkrechtelijk dus geen enkel recht van spreken.

Zo, dus de GerGems die nu nog Datheen zingen, zingen iets dat niet via de kerkelijke weg is geaccordeerd. En met die kerkelijke weg zijn ze altijd nog wel zo druk...

[memento]

Door het besluit van de provinciale synoden (generale synoden werden in die tijd niet gehouden), bekrachtigd door het goedkeuren der staten, is de psalmberijming per 1 januari 1774 landelijk verplicht ingevoerd. De gemeenten die vast wilden houden aan Datheen hebben, voor zover ik weet, nooit de kerkelijke weg bewandeld in de zin dat er officieel bezwaar is aangetekend bij de classis en synode, en hebben kerkrechtelijk dus geen enkel recht van spreken.

Zo, dus de GerGems die nu nog Datheen zingen, zingen iets dat niet via de kerkelijke weg is geaccordeerd. En met die kerkelijke weg zijn ze altijd nog wel zo druk...

Voordat de Afscheiding plaatsvond, is de kerkelijke weg ook nooit bewandeld door degenen die zich afscheidde...

[Afgewezen]

Helemaal onmogelijk is het trouwens ook weer niet, ook in de LvK en GKv berijmingen zijn coupletten te vinden die bijna gelijk zijn aan die uit 1773 (ps. 105:5 bijvoorbeeld wijkt maar één regel licht af).

Wel zou het jammer zijn als er straks in de 100 kerkgenootschappen in Nederland 101 berijmingen gebruikt zouden worden. Wat dat betreft zou het mooi zijn als zoveel mogelijk aangesloten wordt bij de berijmingen die al worden gebruikt. Dan zijn tenminste sommige psalmen nog 'algemeen'. Of dat qua copyright rondkomt is natuurlijk de vraag (zie de opmerking over Liedboek-psalmen; aan de GKv zal het denk ik niet liggen).

Ik ken de GKv-berijming niet, maar als deze kwalitatief goed is, zou deze voor alle orthodoxe kerkgenootschappen interessant kunnen zijn, omdat aan de nieuwe psalmberijming toch 'discutabele' personen, niet-christenen, hebben meegewerkt.

En dan nog iets: Niet alleen de psalmen zijn aan een nieuwe 'vertaling' toe. Ook de belijdenisgeschriften en formulieren kunnen een opfrisbeurt gebruiken (van de formulieren zijn ook al een aantal versies in omloop, bijv. het 'groene boekje' in de PKN en de formulieren in de GKv). Zo af en toe denk ik dat ook (zelfs?) op dit forum de belijdenisgeschriften meer en beter gebruikt zouden worden als iedereen de taal ervan zou begrijpen..

Er zijn van het Doopformulier en het Avondmaalsformulier ook goede herziene versies. In de PKN-gemeente waar ik lid was, worden die gebruikt en volgens mij zouden die in de GG en aanverwanten ook zo gebruikt kunnen worden.
Even off-topic: Ik vind ik het ook een goede gewoonte om het Avondmaalsformulier 'in tweeën' te knippen: de eerste helft op de voorbereidingszondag, de tweede helft op avondmaalszondag zelf. Nu wordt het hele formulier in één keer opgelezen (bij ons door een ouderling, want de dominee schijnt het niet te kunnen) en dat maakt het niet echt boeiend. En dat is zonde, want het is eigenlijk een heel mooi formulier.

[Marnix]

Afgewezen, noem mij een Psalm (liefst met tekst van de 1773-berijming, maar dat hoeft niet per se), dan geef ik de GKv-berijming wel Dan leer je er iets van kennen en kan je allicht oordelen over de kwaliteit ervan. De meeste psalmen heb ik wel in mijn hoofd zitten en anders kan ik hem vanavond thuis overtypen.

Svp geen Psalm 119 trouwens.....