Robert: En in dat kader zegt Paulus dat we rekening met elkaar moeten houden.
Iemand die sterk is in het geloof, en dus bv. op zondag een ijsje koopt (om dat beroemde grove schandaal maar als voorbeeld te gebruiken) moet dat niet doen als hij een zwakke die dat ziet in de problemen brengt.

Je moet dus eerst goed om je heen kijken, op zoek naar een zwakke in het geloof, en vervolgens als de kust veilig is als een speer naar de ijscokar vliegen en je ijsje kopen............... :,


Sorry Robert, maar dat "ijsje op zondag" is een obsessie voor me geworden....... :,


Een 'breekje' van Breekijzertje

[Aangepast op 2/9/03 door Breekijzertje]

Breek, in dat geval is het dus het verstandigst om dat ijsje maar helemaal niet te kopen.

Maar dat is het leven van een christen, je moet altijd leven zonder aanstoot te geven, zonder te provoceren. Altijd in liefde rekening houdend met anderen.

Oorspronkelijk gepost door Robert
Breek, in dat geval is het dus het verstandigst om dat ijsje maar helemaal niet te kopen.

Maar dat is het leven van een christen, je moet altijd leven zonder aanstoot te geven, zonder te provoceren. Altijd in liefde rekening houdend met anderen.

En als ze aanstoot némen aan jou? Terwijl jij het voor jezelf en voor God kan verantwoorden?
Moet je dan altijd maar "verantwoordelijk" zijn voor het geweten van die ander? Wat überhaupt helemaal niet kan.


Een 'breekje' van Breekijzertje

Allereerst is er een verschil tussen zwakken en verstarden / ruziezoekers etc.

Mensen die echt zwak staan in hun geloof (Bv. jongeren die zeggen 'als de ouderling een ijsje koopt op zondag is de kerk hypocriet en ga ik niet meer') die moet je denk ik altijd ter wille zijn. Om hen te winnen. (of te behouden met een kleine 'b' (voor de kerk dus))

Al moeten natuurlijk ook de zwakken sterk worden, en groeien in het geloof.

Wat betreft verstarde / onrustzoekers, dan is er wijsheid geboden.
Als je weet dat iemand altijd gaat zeuren als je met gele sokken naar de kerk gaat kan je toch het beste geen gele sokken aantrekken.

Maar uiteindelijk zijn er mensen die je nooit tevreden kan stellen. (of die de gemeente blokkeren, terroriseren)

Wijsheid is denk ik het belangrijkste,
sturing door de Heilige Geest.

Paroles,paroles, is niet iedere dag een dag des Heren, 's morgens zeg je : nog een dag, Heer, en 's avonds zeg je, dank je Heer, ik leg mij en mijn ziel in Uw Handen, en 's nachts laadt mijn ziel zich op in de Heer, en overdag geef ik mijn Liefde aan mijn naasten. Elke dag is de laatste. Elke dag is de eerste. Elke dag is een kans. Elke dag weegt. Elke dag vliegt voorbij. De tijd is een schepping Gods. En ik ben er deel van. Een blij deel. Ik ben als water. Verfrissend en verwarmend, prikkelend en helend. Of zo zou ik willen zijn. En soms ben ik het. Soms ben ik een kind van God. Met de bedoeling het eens voor altijd te zijn...

wat heeft dat te maken met het onderwerp "De Zondag"?

Dus als jij op woensdag naar een meubelboulevard kan, dan kan dat ook op zondag. Maar als je gewend bent meer tijd aan God te besteden op zondag, doe dat dan ook eens op woensdag.

Hooggeachte heer Matthijs, zo begon deze thread. En weet je wat ik las : dat niet alleen zondag en woensdag een dag des heren zijn, maar élke dag. 's morgens en 's avonds en nu ook.

En daar getuigde ik van mee, ik, onnozelaar die geen refo spreek maar wel kan lezen wat er staat, die wel naar Jezus meta-boodschappen luister, liever dan naar Paulus, en daar vorm aan wil geven, telkens weer, met vallen en opstaan. Bokkig tegen de de wind in, als het moet.

Oorspronkelijk gepost door Maninne
Mensen waar zijn we mee bezig?
Gaat het er nu om wat Calvijn of wie dan ook zegt (zondige mensen dus) of wat de Heere Zelf er van zegt?
Er is toch duidelijk aangedragen door Refojongere dat het bijbels is en duidelijk aantoonbaar uit de Bijbel dat de Zondag van nu de Sabbat was uit het oude testament.
En dan nog, zoeken jullie soms naar een excuus om een ijsje te kopen op zondag?
Ten eerste waar ben je dan? Ben je onderweg naar de kerk of familie, of maak je zo maar een wandeling?
Neem wat te drinken thuis of waar dan ook, maar daar hoef je toch niet op zondag voor te kopen?
Kijk ik denk dat als het noodzaak is, om iets op zondag te moeten kopen doe het dan gewoon, ik denk dat het dan ook mág, maar wanneer is het noodzaak?

Om kort te gaan. Laten we nu eenvoudig het vierde gebod van de tien geboden lezen, dan weet je toch genoeg?

[Aangepast op 27/11/03 door Maninne]

Met je eens dat we alleen Gods Woord er op na moeten slaan en niet de zg oudvaders. Maar als we het nu een somdraaien, dus ipv een excuus te zoeken om op een zondag een ijsje te kunnen kopen. Kan het ook zo zijn om de traditie van het zondag houden als sabbat uit de Bijbel wat teksten her en der te vissen om dan zo deze leer te kunnen rechtvaardigen.

Want voor mij is het niet zo duidelijk Bijbels aantoonbaar om de zondag tot sabbat te verheven. Ook al ga ik op zondag naar de samenkomsten hoor. Daarvoor hieronder het korte artikel wat ik gevonden heb op internet.

Vraag:
Waarom is de zondag nú de rustdag?
Vroeger was toch de zaterdag, de sabbat dus de rustdag?

Antwoord:
Deze vraag zou eigenlijk een heel lange beantwoording vragen, want het is niet in twee of drie zinnen gezegd.
We volstaan met het volgende:
1.
De Israëlieten hebben de wet op de Sinaï ontvangen en aan hen heeft God geboden op de 7e dag te rusten. In Ez.20:12 lezen we dat God Zijn sabbatten als een teken tussen Hem en Israël gegeven heeft.
2.
In het Nieuwe Testament lezen we dat Christus op de sabbat in het graf gelegen heeft en op de zondag, de eerste dag van de week, is opgestaan. Op die dag verscheen Hij te midden van de discipelen (Jh.20:9). Na 8 dagen (de dag zelf inbegrepen) verscheen Hij weer op die dag, nu ook aan Thomas (Jh.20:29). Op de eerste dag van de week kwamen de discipelen blijkens Hd.20:7 bijeen om brood te breken (avondmaal te vieren). En ook Paulus erkent het bijzondere karakter van die dag door te bepalen dat men dan geld voor een kollekte apart moest leggen (1 Ko.16:2). En op die dag, dag des Heren genoemd, verscheen de Heer aan Johannes op Patmos (Op.1:10). Vandaar dat christenen aan die dag een bijzondere waarde hebben gehecht en die aan de Heer wijden, niet om er een Joodse sabbat van te maken maar een feestdag voor de Heer Jezus. Zie verder Ko.2:17; Rm.14:5.

Daarbij merken we op, dat we de zondag niet houden als de Joodse sabbat. Dan zouden we de rust zaterdag na zonsondergang moeten laten ingaan en zou die rustperiode in de verschillende seizoenen ook nog van tijd verschillen. We zullen deze dag aan de Heer wijden, maar kunnen door omstandigheden gedwongen zijn te werken.

Bisschop J.C. Ryle heeft een dun boekje geschreven over de "de dag des Heeren".

Op een schriftuurlijke wijze (dus niet wettisch!) laat hij zien hoe we de zondag mogen houden of beter gezegd: hoe God het wil dat we de zondag houden. Dus hij belicht het vanuit Gods Woord.

En wat voor punten voert hij in dit boekje aan Matthijs?

Oorspronkelijk gepost door Maninne
Kijk ik denk dat als het noodzaak is, om iets op zondag te moeten kopen doe het dan gewoon, ik denk dat het dan ook mág, maar wanneer is het noodzaak?

Ik moest laatst op zondag naar een kerkdienst waar een familielid werd gedoopt. Ik had beloofd aan iemand anders dat die mee kon rijden. Ik was zaterdag helemaal vergeten om mijn auto af te tanken. Nadat ik mijn medepassagier op de terugweg had afgezet, MOEST ik tanken. Ik heb dat toen ook gedaan. Ondanks dat ik zelf de fout had gemaakt om niet vooraf te tanken (helaas ben ik ook maar mens) had ik er geen gewetensbezwaar bij. Ik had immers niet bewust gewacht om op zondag te tanken, of uit nonchalance.

Oorspronkelijk gepost door Matthijs
Bisschop J.C. Ryle heeft een dun boekje geschreven over de "de dag des Heeren".

Heej Matthijs, kan/wil je misschien een recensie schrijven en die ergens op dit forum plaatsen?
Ik ben wel benieuwd naar dat boekje!

(En dan maar hopen dat ik 'm vinden kan, want ik verdwaal hier nog steeds.)

Nijne

P.S.
Sorry, laat maar...
Ik vond al iets dergelijks:
(ik weet niet of ik dat even mag knippen en plakken? Ik doe het gewoon maar even voor 't geval er meer mensen zijn die het willen lezen. Als 't niet mag, halen ze 't maar weer weg.)




Auteur: J. C. Ryle
Uitgeverij: De Banier
Utrecht, 1999
ISBN 90 336 9462 0
Pagina's: 42
Prijs: 7,50 gulden

Recensie door ds. W. Silfhout
Reformatorisch Dagblad - 8 december 1999

Zicht op de dag des Heeren

"De dag des Heeren". Zo heet een in het Nederlands vertaald boekje van de bekende Engelse schrijver J. C. Ryle. De ondertitel luidt: "Over het recht gebruik van de zondag". Gezien de omvang is het meer een brochure dan een boek. Maar ondanks de beperkte omvang wordt in kort bestek veel geboden dat ons zicht op de dag des Heeren kan verscherpen.

In deze tijd, waarin de rustdag als scheppingsinzetting van God van vele kanten wordt aangevallen, is het goed dat een dergelijke uitgave verschijnt. De schrijver behandelt vier punten. In zijn eerste punt stelt hij het gezag van de sabbat aan de orde. Hij weerlegt daarin hen die beweren dat het houden van de dag des Heeren nergens op gebaseerd is dan op het gezag van de kerk en dat het Woord van God het niet kan bewijzen. Zijn vaste overtuiging is echter dat het houden van een zondag bij de eeuwige wet van God behoort. Tot bewijs voert hij daarbij vele dingen aan, onder meer de geschiedenis van de schepping, de wetgeving op de berg Sinaï, de geschriften van het Oude en Nieuwe Testament, het onderwijs van de Heere Jezus en de praktijk van de apostelen.

Bij dit laatste punt bespreekt hij ook in het kort de overgang van de zevende naar de eerste dag. Het was, zegt Ryle, een geleidelijke verandering. De geleidelijkheid was nodig om "de gewetens van de zwakke broederen geen geweld aan te doen."

Natuur
Zijn tweede punt gaat over het doel van de sabbat. De auteur heeft met zijn schrijven over dit punt duidelijk een doel op het oog, namelijk het overtuigen van hen die menen dat ze schade lijden door hen dringend te vragen de sabbat te heiligen. Met motieven ontleend aan de Schrift en aan de natuur bewijst hij dat het onderhouden van de rustdag goed is voor het algemeen welzijn van de gehele mensheid, voor het menselijk lichaam, voor de menselijke geest, voor de volken en niet het minst voor de ziel van de mens.

Vervolgens gaat Ryle in zijn derde punt in op de vraag hoe de sabbat moet worden gehouden. Het valt mij op dat Ryle, hoewel sprekende vanuit een andere cultuur, ook spreekt van werken van barmhartigheid en van noodzakelijkheid, die op de rustdag geoorloofd en geboden zijn. Het zijn ook de criteria die 'onder ons' worden gehanteerd.

Ryle spreekt op een evenwichtige wijze over het recht gebruik van de zondag. Hij zegt: "Ik handhaaf geen andere norm voor het houden van de sabbat dan die welke alle beste en heiligste christenen uit elke kerk en natie bijna zonder uitzondering gehandhaafd hebben" (blz. 29).

Als laatste punt stelt Ryle de manieren waarop de sabbat ontheiligd wordt aan de orde. Vooral hieruit blijkt dat hij de praktijk van het leven kent. Hij besluit zijn boekje met een laatste oproep van een vriend om de sabbat toch niet te ontheiligen. Hij plaatst daarin het onderhouden van de rustdag in eeuwigheidslicht.

Ik vond op bladzijde 17 een verschrijving. Daar wordt gesproken over het tiende gebod. Dit moet natuurlijk het vierde zijn.

Een zeer lezenswaardig boekje dat in kort bestek veel biedt.

Er is toch duidelijk aangedragen door Refojongere dat het bijbels is en duidelijk aantoonbaar uit de Bijbel dat de Zondag van nu de Sabbat was uit het oude testament.

In principe vind ik niet dat "wie het laatste woord heeft ook gelijk heeft"

Maar ik vind het wel heel erg wrang dat ik RJ op al zijn punten een tegenargument heb gegeven, en dus zijn visie, tot hij met nieuwe argumenten komt, onderuit heb gehaald, en jij vervolgens vrolijk verkondigd dat RJ het Bijbels duidelijk heeft gemaakt. Alsof ik daarna niets meer gezegd heb.

Ik lees juist in de Bijbel dat in het nieuwe testament geen sabbath meer gehouden wordt! Juist vanuit de Bijbel!
Dat Calvijn dit ook uit de Bijbel haalt onderstreept het alleen maar.

En als ik het verkeerd zie, dan zie ik graag mijn argumenten ontkracht.
Het is wel heel simpel om mijn argumenten te negeren en vervolgens te claimen dat 'jullie' argumenten als een paal boven water staat.

Het lijkt hier een beetje op:

Pa: zullen we gaan eten?
Ma: Volgens mij heeft niemand honger
Ma: Wie heeft er honger?
Jan: Ikke heb wel honger!
Ien: Ja, ik ook! Zullen we gaan eten?
Ma: Jongens, luister eens, hebben jullie honger?
Jan: Ja! HOOONGER
Ien: ZEEKERS
Ma: Voor de laatste keer: wie wil er eten?
Jan en IEN: WIJ WIJ WIJ WIJ
Ma tegen Pa: zie je wel dat niemand honger heeft!

Plaatsing wil niet zeggen dat ik het overal mee eens ben. Ik heb de artikelen vluchtig gelezen.

Hernieuwde bezinning op zondagsarbeid
door prof.dr. J. Douma

Rondom de zondagsheiliging en zondagsarbeid is het afgelopen jaar in enkele kerken ernstige beroering ontstaan. In een gemeente had de eigenaar van een autozaak op zondag gewerkt. Hij voelde zich genoodzaakt op een zondag present te zijn op een autoshow. In een andere gemeente meende de eigenaar van een bakkersbedrijf, dat in zijn bedrijf bepaalde arbeid op zondag moest worden verricht.In beide gemeenten ontstond deining, vooral omdat het een ouderling en een aanstaand ouderling betrof. In het eerste geval vroegen gemeenteleden om schorsing van de ouderling; in de andere gemeente vonden sommigen dat de betrokken broeder geen ouderling kon worden. Want hoe kan iemand een voorbeeld voor de gemeente zijn, als hij op zondag gaat werken?Hoe het afliep in de beide gemeenten, doet nu niet terzake. In beide kerken werd een gemeentevergadering belegd, waar ik uitgenodigd werd om het woord te voeren. Toen ik over die vragen nadacht, was ik toch niet helemaal meer tevreden met wat ik in De Tien Geboden eerder had geschreven over de verhouding van sabbat en zondag.Dat bleek ook wel toen een zuster mij een passage voorhield (uit de editie van 1992, pagina 206) over chauffeurs die op zondag vertrekken met een lading goederen, om zo vroeg mogelijk de grens te passeren. Ik zeg daarvan in het genoemde boek dat dit in strijd komt met het vierde gebod.
Zo zou ik dat nu niet meer schrijven. Terwijl ik mij blijf baseren op het materiaal dat ik destijds verwerkt heb in mijn boek, trek ik toch iets andere - naar mijn mening ook duidelijkere - conclusies dan toen het geval was.Mijns inziens zijn drie vragen relevant.

1) Hoe komt het dat er vroeger en vandaag moeiten zijn over de betekenis van het Vierde Gebod?
Het is wel zeker dat de kerk in de eerste eeuwen geen zondagsrust kende zoals de meeste gelovigen onder ons die beleven. De christenen hebben op zondag gewoon gewerkt; 's morgens vroeg of ook 's avonds werden er bijeenkomsten gehouden. Pas in 321 riep Constantijn de Grote de zondag tot rustdag uit, al betekende dat nog geen volstrekte rust. Landarbeid vond vaak wel plaats. In elk geval zien we dan nog niet dat de kerk het 'rusten' koppelt aan het vierde gebod. Pas in 630 vinden we voor het eerst een rechtstreeks beroep op het vierde gebod als het over de zondag gaat.Het is ook te begrijpen dat men niet zo gemakkelijk die verbinding met het vierde gebod legde, omdat men zich goed het verschil met de joden bewust was. Als in oudchristelijke teksten de zondag ter sprake komt, grenst men die vaak af tegen de sabbat van de joden.Het scherpe verzet tegen de joodse beleving van de sabbat als verplichte vierdag vinden we ook in de Bijbel zelf (Gal. 4,10 en Col. 2,16v). Is het dan zo'n wonder dat het vierde gebod uit het gezichtsveld verdween? De Joden hebben hun sabbat, wij hebben onze zondag. Dat zag men als twee zaken diep verschillend, en niet als één zaak!

Samenkomsten
Maar al was er dan geen verbinding tussen de zondag en het vierde gebod, de zondag en de viering daarvan waren er wél. De zondag werd vanaf het begin in ere gehouden. En men begreep ook best waarom. De opstanding van Christus werd gevierd met samenkomsten waarin het Woord verkondigd werd en het sacrament van het avondmaal gebruikt werd. Al was het dan geen rustdag, daarom was het nog wel een feestdag. In de Brief aan de Magnesiërs (110 na Chr.) staat: Christenen ,,vieren niet meer de sabbat, maar richten hun leven naar de dag des Heren, waarop ook ons leven is opgebloeid door Hem en zijn dood.''De zondag moest dus een dag van vreugde zijn. Maar geen wonder dat zo'n dag dan ook om rust vraagt. Let echter op, dat men niet zei: 'Gedenk de sabbatdag en staak alle werk', maar: 'Vier de zondag en maak daarvoor ook ruimte door zoveel mogelijk je werk neer te leggen'. Denk aan een bruiloft bij ons. Niemand vindt het vreemd op zo'n dag nog een karweitje te verrichten, boodschappen te doen, etc. Maar het zou wel vreemd zijn geen vrij te nemen als dat mogelijk is! Ik zie daarom een logische ontwikkeling van het vieren naar het rusten.

Daarom lag het ook voor de hand dat keizer Constantijn de Grote, toen de wereld door deze christen geregeerd begon te worden, de zondag tot rustdag uitriep. Dat deed hij niet omdat het vierde gebod dit gebood, maar omdat op een feestdag ruimte moet zijn voor het vieren, en die ruimte vraagt om vrije tijd. Men werd opgeroepen naar de kerk te gaan; maar dan moest er voor de kerkgang ook gelegenheid geboden worden aan allen.Nu lijkt mij de bron van veel moeiten met de kwestie die ons bezighoudt, zo te kunnen worden geformuleerd: moeten we in ons nadenken over de zondag starten bij de volstrekte rust die op de sabbat vereist was? Of bij de viering van Christus' opstanding, waarvoor wel ruimte en dus (arbeids)rust vereist zijn, maar niet omdat het vierde gebod dat van ons vraagt?

Toch een koppeling
Sinds de Middeleeuwen is het wel duidelijker geworden dat de koppeling van de zondag aan het vierde gebod voor de hand lag en m.i. ook noodzakelijk mag worden genoemd. Ik gebruik één argument dat ik zelf doorslaggevend vind. Stel je voor dat we aan het vierde gebod niet meer gebonden waren, dan zouden we negen in plaats van tien geboden hebben. Van tweeën een: we zijn niet meer aan de wet van het Oude Testament gebonden, en dus ook niet aan de tien geboden, of we zijn nog wel aan de tien geboden gebonden, maar dan ook aan alle tien.De laatste weg is de kerk opgegaan, en wij met haar. Maar daarmee waren de moeilijkheden niet opgelost. Want de vraag bleef: hoe zijn we nu aan het vierde gebod gebonden? Net zoals Israël vroeger? Of zit er aan het vierde gebod ook een schaduwachtig en dus inmiddels voorbijgegaan aspect? Alleen al het feit dat we niet meer op de sabbat, de zaterdag, maar op de zondag samenkomen, maakt deze vraag legitiem. Een eenvoudige gelijkstelling tussen sabbat en zondag is niet te verdedigen.

Geestelijk rusten
Toen eenmaal alom de zondag aan het vierde gebod verbonden werd (bij rooms-katholieken evengoed als bij gereformeerden), kreeg je in de gereformeerde wereld twee visies met groot gezag. Het best is dat te illustreren aan twee confessies.In de Heidelbergse Catechismus (Zondag 38) valt, in de lijn van wat Calvijn erover gezegd heeft, de nadruk op het geestelijk karakter van het vierde gebod. Het gaat om de dienst van het Woord, de samenkomsten, de preek, de sacramenten, het gebed en het tonen van barmhartigheid. Gaat het niet over rusten? Ja, ook, want het speelt zich af op de ,,sabbat, dat is de rustdag''. Maar dat 'rusten' loopt uit op de oproep, alle dagen te rusten van onze boze werken.Deze 'geestelijke' opvatting is de kern van het vierde gebod, in de ogen van Calvijn en van veel anderen. Het gaat om het vieren van de zondag en het rusten van onze boze werken. M.i. loopt de lijn duidelijk van vieren naar rusten.

De Catechismus van Westminster (1648) is anders van richting: ,,De sabbat of heilige dag des Heren moet geheiligd worden door het rusten gedurende de hele dag, niet slechts van zulke werken die te allen tijde ongeoorloofd zijn, maar ook van die wereldlijke beroepsbezigheden en ontspanningsactiviteiten, die op andere dagen geoorloofd zijn. Ja, dit moeten we voor een verlustiging houden dat we heel die tijd gebruiken voor publieke en private godsdienstoefening.'' Dat is duidelijk een letterlijke aansluiting bij het vierde gebod, terwijl daar dan het vieren (zonder dat de tekst van het vierde gebod daarover rept) aan verbonden wordt. Hier loopt de lijn van rusten naar vieren.Spanningen zijn niet uitgebleven tussen deze twee manieren om de zondag aan de sabbat te verbinden.

Ideaal vrije zondag blijft het verdedigen waard
door prof. dr. J. Douma

In enkele kerken is in het afgelopen jaren beroering ontstaan over zondagsheiliging en zondagsarbeid. In een bijdrage hierover in de krant van gisteren gaf de ethicus dr. J. Douma aan hoe het komt dat er niet alleen nu, maar ook vroeger al moeite waren over de betekenis van het vierde gebod in dezen. In zijn tweede artikel houdt hij zich bezig met de vraag waar je het met z'n allen over eens moet zijn. Ook bespreekt hij wat tolerantie betekent in de gemeente van Christus bij verschil van inzicht over het vierde gebod.Het valt niet te ontkennen dat er moeilijkheden zijn bij de interpretatie en vooral bij de invulling van de zondag. Maar die verschillen overdrijven we gauw als we niet zien waarover we het eens zijn. We zijn het met z'n allen eens over de grote betekenis van de zondag, zoals de kerk zich daar vanaf het begin van bewust is geweest. Het vieren van de opstanding van Christus ligt in het verlengde van het feest van de uittocht uit Egypte. Verlossing, bevrijding en viering zijn op zondag en de oudtestamentische sabbat zeer gelijkend. Wij allen beschouwen de zondagse bijeenkomsten in de kerk als de spil waarom deze feestdag draait. De sabbatsschender is thans voor ons de man en vrouw die de kerkdiensten verzuimen, het Heilig Avondmaal niet mee willen vieren, niets over hebben voor hun behoeftige broeders en zusters, en die in hun levensgedrag tonen niet te willen rusten van hun slechte werken. Deze 'geestelijke' diepte wordt legitiem aan het Vierde Gebod verbonden (Zondag 38 Heid. Cat.).In het ideale geval komen beide standpunten samen: het 'van vieren naar rusten' en het 'van rusten naar vieren' (zie het artikel van gisteren). Een hele dag vrij is een ideale voorwaarde om de zondag te kunnen vieren. Vieren en rusten - en voor mij dan in déze nieuwtestamentische volgorde!

Ideaal niet haalbaar
Maar dit ideaal is niet altijd te bereiken. Er zijn veel christenen bezig in (wat wij noemen) 'de werken van noodzakelijkheid, barmhartigheid en godsdienst', ook veel meer dan onder een strenge oudtestamentische dag van volstrekte rust - geoorloofd zou zijn. Maar nog afgezien daarvan, de secularisatie zorgt ervoor dat de zondag als rustdag op z'n retour is. De ideale positie waarin wij, laat ik zeggen, zo'n honderd jaar als christenen verkeerd hebben, lijkt niet meer te handhaven. De situatie van de eerste eeuwen kan terugkeren. Steeds meer mensen komen voor de vraag te staan, of ze hun baan kunnen handhaven of aan een baan kunnen beginnen die werken op zondag vereist. Moeten we dan op grond van het vierde gebod, en dus omdat God dat wil, nee blijven zeggen tegen arbeid op zondag? Of is de zondag ook nog wel zondag als we de dag vieren door zoveel als ons mogelijk is de kerkdiensten te bezoeken? Moeten we vechten voor rust, nog afgezien van viering? Of vechten we voor viering en in het verlengde daarvan voor zoveel mogelijk rust? In het laatste geval zijn we blij dat we de ruimte nog hebben om de diensten bij te wonen. Wie weet of de kerk in de toekomst, om zoveel mogelijk mensen in haar samenkomsten te ontvangen, de diensten naar vroege en late uren moet verzetten.

Naar intenties vragen
Dan de vraag wat het betekent tolerant te zijn in de gemeente van Christus als we met verschil van inzicht over het Vierde Gebod te maken krijgen. Allereerst moeten we elkaar laten uitpraten en dat openhartig, zonder snelle veroordeling. Het woord van Jezus dat in sommige handschriften van Luc. 6:4 voorkomt, zou ik hier willen aanhalen: Jezus zag iemand op sabbat werken en zei tegen hem: ,,Zalig bent u als u weet wat u doet; maar als u het niet weet, bent u vervloekt en een overtreder van de wet''. Een opvallend woord dat niet in Luc. 6 zal thuishoren, maar in de eerste christelijke tijd blijkbaar wel een plaats kreeg. Er mag naar iemands intenties gevraagd worden voordat men over wat er te zien valt (werken op zondag) een oordeel wordt geveld.Met onze tolerantie hebben we het gemakkelijker als we de Nederlandse grens gepasseerd zijn en andere christenen tegenkomen, die de zondag soms anders invullen dan wij het doen. Wie contacten met bijvoorbeeld Frankrijk, Korea en Schotland onderhoudt, weet van de verschillen. Dat maakt je wel wat voorzichtiger in kwesties die, met alleen de wereld van Rodeschool tot Zaamslag voor ogen, gemakkelijk veel te absoluut worden gesteld en opgelost. Het óf - óf leren wij vaak te vervangen door én - én.

Verworvenheden verdedigen
Tolerantie naar buiten hoeft per definitie nog niet te betekenen dat we in onze eigen gereformeerde levensstijl niet zouden mogen afwijken van wat medechristenen elders in de wereld doen. Wij hebben onze eigen geschiedenis, die ons verworvenheden heeft bezorgd waarvan wij alleen met verdriet afscheid moeten nemen. Tot die verworvenheden reken ik de vrijwel ideale situatie in de combinatie van vieren en rusten. En wat ideaal is, is de moeite van het verdedigen waard. Ik kan mij dus aansluiten bij al die pogingen die, gelukkig ook door niet-christenen, ondernomen worden om de 24-uurseconomie te doorbreken en daarbij met name de zondag als werkdag te ontzien. Onze eigen mensen moeten we oproepen alert te zijn bij beroepskeus, verandering van baan, ploegenarbeid etc. En dus om te blijven streven naar wat de meeste christenen nog steeds hebben: een vrije zondag. Alleen zeg ik niet dat we liever een werkloosheidsuitkering moeten opstrijken dan een baan aannemen waarin we op een deel van de zondag moeten werken. Dat zou ik alleen zeggen als we perse de zondag moesten doorbrengen zoals het aan het oude Israël geboden was.

Kerkelijke tucht
De kerkelijke tucht heeft ook te maken met het vierde gebod zoals Zondag 38 dat uitlegt. Maar deze Zondag verbiedt ons niet op zondag boswandelingen te maken, fiets en auto te gebruiken, naar de tv te kijken, van het openbaar vervoer op zondagavond gebruik te maken. Er staat ook niet dat we van elke beroepsarbeid op die dag (buiten de bekende uitzonderingen van barmhartigheid en noodzakelijkheid) moeten gruwen.De door mij opgesomde dingen kunnen terecht onderwerp van discussie zijn. Zo vind ik het persoonlijk een kwalijke zaak als de vrije uren op zondag gevuld moeten worden met kijken naar de tv. Maar van belang is dan wel vanuit welke gezichtshoek wij daarop kritiek leveren. Is het kritiek van de casuïstiek, of is het kritiek op een vulling van de zondag die zich niet laat verenigen met viering en vreugde in Christus?Het kan best zijn dat een ouderling in zijn vulling van de zondag niet in strijd komt met Zondag 38, maar toch geen goed voorbeeld voor de gemeente is. Wat in de eerste eeuwen wel moest worden geaccepteerd, kan in het huidige, nog zeer bevoorrechte Nederland schadelijk zijn. En dan is het begrijpelijk dat we het in een voorganger moeilijker dan in een gewoon gemeentelid verdragen dat hij van het onder ons nog steeds 'normale' patroon afwijkt. Ik zou me er echter tegen verzetten wanneer zo iemand als sabbatsschender zou moeten worden geschorst en van de viering van het heilig avondmaal werd uitgesloten.Zij die de hier bepleite tolerantie niet accepteren, moeten oppassen dat ze niet in het kwaad vervallen dat zij in anderen bestrijden. Farizeïsme en huichelachtigheid liggen op de loer. Gij die predikt dat men niet stelen mag, steelt gij, etc. (Rom.2, 21vv?) Gij die wel twee keer in de kerk komt, maar van de rest van de zondag een puinhoop maakt, eert gij de sabbat? Gij die uit de kerk wegblijft, of niet aan het avondmaal wilt aanzitten omdat gij het beleid van uw kerkenraad over de zondag niet accepteert, eert gij de sabbat?Ik zeg dit niet om kritiek lam te leggen. We mogen met onze kritiek op anderen voor de draad komen, maar dan niet zonder ook onszelf te beproeven. Anders wordt het in de gemeente een kille boel, met partijen en grimmige gezichten.