Orgelmuziek in de eredienst

[eilander]

De organist had ruim van tevoren de kerkenraad moeten informeren, en de regelaar van de orgelbeurten, dan had er een vervanger geregeld kunnen worden.

Definitief, wel te verstaan. Als tenminste de organist in zijn recalcitrante gedrag volhardt.

[Jongere]

Het gaat in dit gesprek niet over de functie van de psalm in Gods openbaring. Maar om de functie van deze psalm in de nieuwtestamentische eredienst. Als ze deze psalm in Syrie zingen, zal ik er geen kwaad woord van zeggen, maar in mijn gemeente slaat het als een tang op een varken.

Dat komt dan omdat je de psalmen alleen ziet als expressie van je eigen gevoelens/situatie.
Ik denk dat dat een te beperkte (individualistische) blik is op de functie van de psalmzang in de eredienst. Om maar een paar dingen te noemen: je kunt de psalmen ook zingen als vertolking van de geloofservaring van de dichter eeuwen geleden, verbonden aan 'de kerk van alle tijden'. Dat is profetisch zingen, het Woord uitzingen als een tegenstem, ook als dat niet je eigen ervaring is of daar misschien wel recht tegenin gaat.
Je kunt de psalmen ook zingen namens broeders en zusters die lijden, als het ware priesterlijk in hun plaats, verbonden aan 'de kerk van alle plaatsen'.
Je kunt (Bonhoeffer zegt zelfs: moet) de psalmen ook zingen als het "psalmboek van Christus". In Hem ligt de vervulling van al deze woorden.
Er ligt zoveel meer rijkdom in de lofzang dan alleen als individuele uitdrukking van mijn gevoel.

[Hendrikus]

Ik vind oprecht dat als deze man dit tijdig heeft gemeld, het primair aan de kerkenraad is om hem te vervangen.

Iets anders is, dat het ook mooi zou zijn geweest als hij zelf al een andere organist had geinformeerd. En nee, het kost me geen moeite om dit te verdedigen. Ik zou zelf ook niet de laatste verzen van psalm 137 begeleiden.

Waarmee maar weer eens is aangetoond dat het goed is als ook rond het functioneren van de organist en de relatie kerkenraad/organist de zaken goed geregeld zijn. Leg zaken vast in een document (noem het geen reglement, dat klinkt zo regelgeverig), dan weet iedereen waar 'ie aan toe is. Bij ons staat er dat je zelf voor vervanging moet zorgen als je verhinderd bent. En een dienst niet wíllen spelen, om welke reden dan ook, is wat mij betreft ook een vorm van verhinderd zijn.
Bij heldere afspraken had dit incident niet plaats gevonden en was deze hele discussie niet nodig geweest.

[eilander]

Ik vind oprecht dat als deze man dit tijdig heeft gemeld, het primair aan de kerkenraad is om hem te vervangen.

Iets anders is, dat het ook mooi zou zijn geweest als hij zelf al een andere organist had geinformeerd. En nee, het kost me geen moeite om dit te verdedigen. Ik zou zelf ook niet de laatste verzen van psalm 137 begeleiden.

Waarmee maar weer eens is aangetoond dat het goed is als ook rond het functioneren van de organist en de relatie kerkenraad/organist de zaken goed geregeld zijn. Leg zaken vast in een document (noem het geen reglement, dat klinkt zo regelgeverig), dan weet iedereen waar 'ie aan toe is. Bij ons staat er dat je zelf voor vervanging moet zorgen als je verhinderd bent. En een dienst niet wíllen spelen, om welke reden dan ook, is wat mij betreft ook een vorm van verhinderd zijn.
Bij heldere afspraken had dit incident niet plaats gevonden en was deze hele discussie niet nodig geweest.

Ik ben het op zich wel met je eens, maar het had hier natuurlijk niet geholpen, tenzij er iets in zou staan over de vrijheid om bepaalde psalmen te weigeren - of in het andere geval een vervanger te zoeken. Ik verwacht niet dat er zoiets in gezet zou worden.
En dan geldt gewoon: net zoals je een vervanger regelt als je ziek bent, op vakantie of familiebezoek gaat, moet je dat ook nu doen.
Maar nee, deze man koos ervoor om dit in een kerkdienst te laten escaleren. Met name voor dat laatste heb ik geen enkel begrip, en ik snap niet dat iemand dat wel heeft (maar da's misschien logisch).

[DDD]

Deze man koos hier niet voor. Hij kon tijdens het voorspel niet meer verder. Dat is iets heel anders. Ik zou menen dat veel christelijke gemeenten een groot tekort hebben aan ouderlingen en diakenen en organisten met een even nauw geweten.

@Jongere: ik geloof niet dat ik aanleiding heb gegeven om te schrijven dat ik de gemeentezang zou zien als een persoonlijke expressie van de gemeenteleden.

[eilander]

Deze man koos hier niet voor. Hij kon tijdens het voorspel niet meer verder. Dat is iets heel anders.

Natuurlijk koos hij ervoor. Hij had zijn bezwaren al op het moment dat hij het psalmenbriefje kreeg. Vervolgens deed hij zijn best om de predikant, en de later de kerkenraad te bewegen om een andere psalm te kiezen.
En daarna ging hij gewoon aan zijn taak beginnen.
Jouw visie zou alleen kloppen als de predikant spontaan deze psalm had opgegeven. Kom nou...

[Jongere]

@Jongere: ik geloof niet dat ik aanleiding heb gegeven om te schrijven dat ik de gemeentezang zou zien als een persoonlijke expressie van de gemeenteleden.

Als het zingen van Psalm 137 in Syrië wel kan, maar in jouw gemeente "slaat als een tang op een varken" (jouw woorden), kan ik geen andere conclusie trekken dan dat jij zo tegen de gemeentezang aankijkt. Blijkbaar is het zingen van bepaalde psalmen alleen voorbehouden aan bepaalde situaties - en daarmee dus een 'expressie' van die situatie.

[DDD]

@Eilander:
Ik vind het een onwelwillende interpretatie van de genoemde feiten. Mijn interpretatie is net zo goed mogelijk, in ieder geval.

@Jongere:
Nee, want omstandigheden zijn wel relevant, maar niet louter persoonsgebonden. Los daarvan is er nog een verschil tussen waar je begrip voor hebt en wat je goedkeurt. Maar laat ik er onmiddellijk bij zeggen dat ik in een situatie als in Syrie ook niet zou kunnen opbrengen waartoe Jezus ons oproept.

[Jongere]

Dus als ik het goed begrijp, stel jij dat een psalm als 137 (en wellicht anderen) in de NT-context nooit meer op de lippen genomen mag worden? Dat verduidelijkt je standpunt inderdaad. Ik deel het niet, al zou ik er zeer terughoudend in zijn om zo'n psalm te (laten) zingen.

[DDD]

Dat weet ik niet. Maar ik zou het niet zien als een uiting van godsvrucht. En in Nederland echt buiten de orde, omdat de omstandigheden een passende interpretatie van de psalmtekst vrijwel onmogelijk maken. Sommige dingen kun je beter niet op de lippen nemen als je niet weet waar je het over hebt. Dit lijkt me typisch zo´n tekst. En daar komt bij dat Jezus ons een ander voorbeeld gaf. Waarmee ik in bepaalde situaties het zingen van deze psalm zeker niet veroordeel.

[-DIA-]

Misschien duidelijker: Een organist heeft geen ambt, en staat onder het ambtelijk gezag. Een organist moet de psalmen begeleiden. Nee, mag de Psalmen begeleiden en als hij daar de gave voor heeft om er ook het gevoel in te leggen. Soms hoor je (zonder tekst) welke psalm een organist speelt. Let op de interpunctie, de tekst. Bijvoorbeeld:
Hij kan, en wil, en zal in nood
Of: Maar die verlaters van Zijn wet...

Als we psalm 88 soms horen spelen kan het dat wel eens als het ware met een gebroken stem gespeeld worden.
Zo ook: Wij hebben God op ' t hoogst misdaan
Of: Zou 't mensdom dan vergeefs op aarde zijn geschapen?

Meer hoeft een organist niet, enkel begeleiden. En dat met eerbied en zoals ik zei met gevoel voor wat gezongen (of gespeeld) wordt.

[Hendrikus]

Misschien duidelijker: Een organist heeft geen ambt, en staat onder het ambtelijk gezag. Een organist moet de psalmen begeleiden. Nee, mag de Psalmen begeleiden en als hij daar de gave voor heeft om er ook het gevoel in te leggen. Soms hoor je (zonder tekst) welke psalm een organist speelt. Let op de interpunctie, de tekst. Bijvoorbeeld:
Hij kan, en wil, en zal in nood
Of: Maar die verlaters van Zijn wet...

Bij de Lutheranen is de organist ambtsdrager en wordt hij/zij bevestigd in het ambt van kerkmusicus.

Met die tekstuitbeelding gaat het soms ook vreselijk mis. Ik herinner me het voorbeeld van de organist die bij Psalm 98: 4 plotseling fluisterzacht ging spelen: "Hij komt, Hij komt om d' aard te richten". Alsof dat iets vreselijks is. Terwijl er in de onberijmde psalm zo duidelijk staat " Dat de rivieren met de handen klappen, dat tegelijk de gebergten vreugde bedrijven, Voor het aangezicht des HEEREN, want Hij komt, om de aarde te richten". Dus juist omdat Hij komt, moeten we blij zijn!

Of de organist die Psalm 43: 5 heel zachtjes en somber inzet. "Want er staat treurt, en er staat verslagen". Terwijl dat couplet onmiskenbaar bedoeld is om de treurende moed in te spreken: Hij doet welhaast uw heilzon dagen; Uw hoop herleev', naar Zijn gebod.
Woorden uit hun verband rukken en daar geluidseffecten mee bedrijven getuigt juist niét van begrip en gevoel voor de inhoud.

[-DIA-]

Misschien duidelijker: Een organist heeft geen ambt, en staat onder het ambtelijk gezag. Een organist moet de psalmen begeleiden. Nee, mag de Psalmen begeleiden en als hij daar de gave voor heeft om er ook het gevoel in te leggen. Soms hoor je (zonder tekst) welke psalm een organist speelt. Let op de interpunctie, de tekst. Bijvoorbeeld:
Hij kan, en wil, en zal in nood
Of: Maar die verlaters van Zijn wet...

Bij de Lutheranen is de organist ambtsdrager en wordt hij/zij bevestigd in het ambt van kerkmusicus.

Met die tekstuitbeelding gaat het soms ook vreselijk mis. Ik herinner me het voorbeeld van de organist die bij Psalm 98: 4 plotseling fluisterzacht ging spelen: "Hij komt, Hij komt om d' aard te richten". Alsof dat iets vreselijks is. Terwijl er in de onberijmde psalm zo duidelijk staat " Dat de rivieren met de handen klappen, dat tegelijk de gebergten vreugde bedrijven, Voor het aangezicht des HEEREN, want Hij komt, om de aarde te richten". Dus juist omdat Hij komt, moeten we blij zijn!

Of de organist die Psalm 43: 5 heel zachtjes en somber inzet. "Want er staat treurt, en er staat verslagen". Terwijl dat couplet onmiskenbaar bedoeld is om de treurende moed in te spreken: Hij doet welhaast uw heilzon dagen; Uw hoop herleev', naar Zijn gebod.
Woorden uit hun verband rukken en daar geluidseffecten mee bedrijven getuigt juist niét van begrip en gevoel voor de inhoud.

Ik kan me niet voorstellen dat in kerken van gereformeerde signatuur ooit een organist als ambtsdrager is bevestigd.
Bij de Lutheranen speelt de liturgische omlijsting van de dienst naar ik vermoedt een grotere rol, dat is dan wel een conclusie, maar daar kunnen wij als belijders van de gereformeerde leer ons niet aan spiegelen. Nadoen lijkt me ook niet nuttig. Ik weet ook niet waar het ambt van organist is ingezet.

Weet iemand toevallig hoe het bevestigingsformulier van een organist luidt... (misschien domme vraag, maar domme vragen zijn er om wijzer te worden)

[Hendrikus]

Weet iemand toevallig hoe het bevestigingsformulier van een organist luidt... (misschien domme vraag, maar domme vragen zijn er om wijzer te worden)

Je woordkeuze "liturgische omlijsting van de dienst" geeft al aan dat je de visie van de reformatoren over kerkmuziek niet kent c.q. deelt. Zelfs bij Calvijn was kerkmuziek niet een omlijsting van de dienst, geen franje, maar deel van de verkondiging.
Maar dat terzijde.

Het bevestigingsformulier van de Lutheranen ken ik niet. Binnen de PKN bestaat wel een formulier voor inleiding in een bediening, een soort bevestigingsformulier voor kerkelijk werkers, waaronder ook kerkmusici kunnen vallen.
https://www.preekwijzer.nl/liturgie/die ... -word/7993
Het is aan de lokale gemeente om te beslissen of zij haar kerkmusicus gewoon wil aanstellen (in dienstbetrekking of als vrijwilliger) dan wel via dit formulier wil inleiden in zijn/haar bediening.

[eilander]

Weet iemand toevallig hoe het bevestigingsformulier van een organist luidt... (misschien domme vraag, maar domme vragen zijn er om wijzer te worden)

Het bevestigingsformulier van de Lutheranen ken ik niet. Binnen de PKN bestaat wel een formulier voor inleiding in een bediening, een soort bevestigingsformulier voor kerkelijk werkers, waaronder ook kerkmusici kunnen vallen.
https://www.preekwijzer.nl/liturgie/die ... -word/7993
Het is aan de lokale gemeente om te beslissen of zij haar kerkmusicus gewoon wil aanstellen (in dienstbetrekking of als vrijwilliger) dan wel via dit formulier wil inleiden in zijn/haar bediening.

Wel bijzonder, ik heb daar nog nooit van gehoord. Ik heb gewoon een A4-tje... En ik ben een vrijwilliger.