Gaan jullie stemmen voor het EP?

[freek]

Ik merk bij jou een beetje het standpunt: als het niet in het groot is, is het (mijn stem) (niets) waard. Dat is een houding die ik niet vind passen en die ook niet Bijbels is, op welke manier je dat ook principieel denkt te onderbouwen.

Inderdaad, dat is puur pragmatisch. Het gaat om de gezindheid waarmee je functioneert in de politiek.

[memento]

Goed, erg flauw, want zelf geef je een visie zonder enige onderbouwing. Maargoed, hier heb je een citaat:

After Joseph interpreted Pharao's dream, the king decided to appoint him to an administrative position, so he could implement plans for dealing with the anticipated famine. Howard F. Vos, New Illustrated Bible Manners & Customs, blz 49. Zie blz 50 voor een opsomming van welke zaken dit inhield (allemaal beheers- en organisatie dingen, gericht op stoffelijke zaken).

Inderdaad, je hebt gelijk. Citeren werkt niet. Met dit citaat kan ik niets. Hoe de man er overigens bijkomt is me ook een raadsel, de Bijbel geeft daar geen aanleiding toe.

Precies. Hoe komt een prof. (gereformeerd) Bijbelse archeologie er nu bij. Die hoeven we helemaal niet serieus te nemen. Jij hebt er immers veel meer verstand van...

[David J]

Ik zal het proberen kort en bondig op een rijtje te zetten:
1. Het theocratische ideaal (die ook via een christelijke democratie gestalte kan krijgen) is het uitgangspunt voor gereformeerde politiek
2. Het huidige democratische stelsel is verdorven (populisme, vrouwenstemrecht?, belang eigen achterban najagen ipv publieksbelang)
3. Deelname aan het verdorven stelsel is alleen een goede keuze (ethisch bezien) indien: deze (a) het doel (theocratisch ideaal) dichterbij kan brengen, en (b) dit dichterbij brengen kan doen op een wijze die niet strijdig is met Gods geboden.
4. In mijn visie is 3a momenteel onmogelijk, en of 3b mogelijk is betwijfel ik zeer

Het enige tegenargument wat hierop ingegaan is, is het argument dat het doel van de gereformeerde politiek niet het theocratische ideaal is, maar het getuigen. Naast dat dit een nieuwe definitie is van gereformeerde politiek (niet het oorspronkelijke SGP-standpunt), heb ik hierbij de vraag: Is politiek hiervoor een geschikt middel. Erasmiaan antwoord hierop: ja, want je hebt alle media-aandacht, waarmee je veel mensen bereikt. Waarop mijn antwoord is: Verwoord die media je standpunten zodanig, dat ze de verbreiding van de evangelie-boodschap bevorderen, of juist benadelen? Volgens mij is het laatste het geval (de teugen-punten komen vaak naar voren, en dan nog op een manier die geen juiste weergave zijn van het gereformeerde standpunt, in plaats van dat naar voren komt hoe goed het is om voor God, en naar Gods geboden, te leven). Hierdoor worden mensen bevoordeeld tegenover refo's (bv: dat zijn die mensen die homo's discrimineren), en daardoor minder openstaan om de werkelijke boodschap van het evangelie (Gods genade voor zondige mensen) te horen. Kortom, volgens mij werkt in deze vorm van getuigenis-politiek (iig zoals het nu functioneert) het getuigen eerder tegen de zaak van God tegen, dan dat het positief daaraan bijdraagt.

Wat ik hier mis, is een beetje pragmatiek. Dit land, en ook Europa, moet geregeerd worden. Eventueel deelnemen aan een regering, als we de mogelijkheid krijgen, is niet zozeer een verantwoordelijkheid vanuit ons christen-zijn, maar vanuit ons Nederlander-zijn. Er is daarbij inderdaad geen gebod voor christenen om te regeren, maar het is duidelijk ook niet verboden om hoge posities in te nemen. De verantwoordelijkheid vanuit ons mens-zijn blijft dus gewoon staan. We dragen, ook al zijn we christen, verantwoordelijkheid voor deze wereld.

Natuurlijk levert deelname aan het parlement, laat staan aan de regerering, morele dilemma's op. Maar politieke functies zijn daarin niet wezenlijk anders dan niet-politieke. Iedereen die verantwoordelijkheid draagt, kan voor keuzes komen te staan die onmogelijk zijn. Op het hoogste niveau zijn deze keuzes hooguit het scherpst en het zichtbaarst. Het liefst zouden we sommige keuzes niet maken, maar iemand moet het doen. En als het dan toch moet, dan draag ik graag mijn steentje bij om ervoor te zorgen dat dat iemand is die bij zijn keuzes zich wil laten leiden door de Bijbel. Ook al weet ik dat die persoon fouten zal maken, vuile handen zal krijgen en de Bijbel op sommige punten anders zal lezen dan ikzelf. Het alternatief is namelijk dat dat gebeurt door iemand die helemaal geen rekening houdt met God.

Ik ben blij dat de SGP het begrip 'theocratie' heeft ingeruild voor 'Bijbels genormeerde politiek'. Want daarmee wordt duidelijk(er) dat politiek ook gewoon menselijk handelen is, dat evenals alle andere activiteiten genormeerd dient te worden door de Bijbel. Politiek is gewoon een vak waarvoor je geroepen kunt zijn, net zoals het je roeping kan zijn om een bedrijf te leiden (met alle ethische vragen die dáár aan vastzitten), of om een gezin groot te brengen (en mogelijkerwijs zijn de dilemma's daar nog het grootst!). In al deze gevallen moet Gods regering gestalte krijgen, niet alleen in de politiek.

Je punt 1. miskent m.i. dus dat er gewoon een taak ligt die gedaan moet worden. Bij de invulling van die taak zullen christenen moeten proberen om het theocratisch ideaal dichter bij te brengen, maar dat is niet de enige legitimatie om politiek te bedrijven. Net zomin als het theocratisch ideaal de enige legitimatie is om een huis te bouwen, al zal een christelijke timmerman zijn best moeten doen om dat huis een lofzang op God te laten zijn.

Je punt 2. is een open deur. Sinds de val is alles hier verdorven, democratie dus ook. Als niet wilt deelnemen aan welk verdorven instituut dan ook (school, universiteit, bedrijf, gezin) dan kun je maar beter uit de wereld gaan. Op het gebied van staatsrechtelijke instituties is de democratische mijns inziens overigens de beste, juist omdat ze rekening houdt met de verdorvenheid van het menselijk hart en allerlei controles en evenwichten ('checks and balances') inbouwt. Democratie is dus zeker niet méér verdorven dan deze samenleving als geheel.

Je punt 3a. ontken ik, aangezien ik je premissen 1 en 2 niet deel. Je punt 3b. zegt eigenlijk dat het niet mogelijk is om een land te regeren zonder bewust te zondigen. Als dat waar is, kun je ook geen bedrijf runnen of een gezin groot brengen zonder bewust te zondigen. Dat je soms moet kiezen uit twee kwaden, en daarbij naar beste inzicht de verkeerde keuze kunt maken, zal ik niet ontkennen. Maar dat is iets anders.

Tenslotte: net als jij houd ik ook niet van getuigenispolitiek. Mijn inziens is dat een even verwrongen constructie als 'getuigenisprogrammeren', waarbij je alleen maar computerprogrammeur bent om aan je collega's het Evangelie te verkondigen. Nogmaals: er ligt in de politiek gewoon een taak die gedaan moet worden. Als je de kans krijgt om daarbij over je innerlijke motieven en over de goedheid van God te spreken: grijp die kans met beide handen. Mogelijkerwijs krijg je die kans als politicus ook vaker dan als programmeur. Maar er bestaat geen principiëel onderscheid.

[memento]

Ik ben blij dat de SGP het begrip 'theocratie' heeft ingeruild voor 'Bijbels genormeerde politiek'.

En wat is het verschil? Theocratie is volgens mij niets anders dan een regering van mensen die hun politiek "Bijbels genormeerd" willen laten zijn, onder biddend opzicht van de leiding van Gods Geest.

Tenslotte: net als jij houd ik ook niet van getuigenispolitiek. Mijn inziens is dat een even verwrongen constructie als 'getuigenisprogrammeren', waarbij je alleen maar computerprogrammeur bent om aan je collega's het Evangelie te verkondigen. Nogmaals: er ligt in de politiek gewoon een taak die gedaan moet worden. Als je de kans krijgt om daarbij over je innerlijke motieven en over de goedheid van God te spreken: grijp die kans met beide handen. Mogelijkerwijs krijg je die kans als politicus ook vaker dan als programmeur. Maar er bestaat geen principiëel onderscheid.

Hierin kan ik het van harte met je eens zijn.

Natuurlijk levert deelname aan het parlement, laat staan aan de regerering, morele dilemma's op. Maar politieke functies zijn daarin niet wezenlijk anders dan niet-politieke. Iedereen die verantwoordelijkheid draagt, kan voor keuzes komen te staan die onmogelijk zijn. Op het hoogste niveau zijn deze keuzes hooguit het scherpst en het zichtbaarst. Het liefst zouden we sommige keuzes niet maken, maar iemand moet het doen. En als het dan toch moet, dan draag ik graag mijn steentje bij om ervoor te zorgen dat dat iemand is die bij zijn keuzes zich wil laten leiden door de Bijbel. Ook al weet ik dat die persoon fouten zal maken, vuile handen zal krijgen en de Bijbel op sommige punten anders zal lezen dan ikzelf. Het alternatief is namelijk dat dat gebeurt door iemand die helemaal geen rekening houdt met God.

Dat is een pragmatische houding. Daar is niets op tegen. Ware het niet, dat Gods geboden bóven ons pragmatische inzicht moeten staan.

Alleen, 2 noties wil ik hierbij aantekenen, naar aanleiding van 2 voorbeelden:
1. Is kiezen op een christelijke partij pragmatisch? Als je op de SGP stemt, stem je op een partij die altijd maar vanaf de zijlijn zal blijven roepen, en nooit in een regering zal komen. En als je op een partij als CU stemt, komt het wel in de regering, maar zien we weinigs van hun christelijk standpunt terug. En als je CDA stemt, herken je weinig meer van wat je "Bijbels genormeerde politiek" noemde.
2. Met jouw redenering van pragmatisme, kan je als christelijke verpleegkundige ook in een abortus-ziekenhuis gaan werken. Waarmee ik slechts wil zeggen, dat je pragmatische keus niet tegen Gods geboden in mag gaan. We moeten niet, zoals een Jacob, doen alsof we Ezau zijn, om zo een zegen af te troggelen. En als we wel duidelijk Staatkundig Gereformeerde Politiek wensen te bedrijven (zoals de SGP vroeger, en voor een deel nu nog steeds), dus zonder opoffering van principes, dan sta je slechts aan de zijlijn, en kan en mag je niet meedoen. Want het volk, de stemmers, zitten niet te wachten op het goede wat je hen te bieden hebt.

Je punt 3a. ontken ik, aangezien ik je premissen 1 en 2 niet deel. Je punt 3b. zegt eigenlijk dat het niet mogelijk is om een land te regeren zonder bewust te zondigen. Als dat waar is, kun je ook geen bedrijf runnen of een gezin groot brengen zonder bewust te zondigen. Dat je soms moet kiezen uit twee kwaden, en daarbij naar beste inzicht de verkeerde keuze kunt maken, zal ik niet ontkennen. Maar dat is iets anders.

Waar mensen zijn, worden fouten gemaakt. Alleen, een fout maken is wat anders dan bewust een afgewogen keuze maken (dat is ook het verschil tussen een bedrijf of gezin runnen), die ingaat tegen Gods geboden. En mijn stelling is, dat in de huidige politieke situatie van Nederland, een christen niet kan mee-regeren zónder zulke keuzes te maken. Wie beweerd dat dit wel kan, mag mij uitleggen hoe (en neem dan maar als voorbeeld: SGP in de regering, en de abortus-wetgeving).

Maar wie hoort het? Een aantal kamerleden? En de eigen achterban in het RD en ND (maar die wisten het al). En derest van de bevolking een verkrachte versie (waarin het negatieve aspect centraal staat, ipv het schone van Gods geboden) via hun krant of TV, die hen eerder tot afkeer van God aanzet, dan tot liefde tot Hem.

Dit doet toch niets af aan de plicht? En dit is natuurlijk ook een karikatuur.

1. Waarop baseer je dat dit een plicht is? Zie ook het argument van David J
2. Je kan dit een karikatuur noemen, maar bewijs het tegendeel maar eens. Noem maar wat voorbeelden van niet-christelijke kranten, waarin door het SGP-handelen de volle raad Gods, dus wet én evangelie, goed in het licht gekomen is.

[Erasmiaan]

1. Waarop baseer je dat dit een plicht is? Zie ook het argument van David J

David J zijn voorbeeld gaat natuurlijk niet op. Programmeur is een wezenlijk ander beroep dan politicus in de Staten-Generaal. Dat is niet met elkaar te vergelijken (al is het alleen maar het feit dat je als politicus spreekbuis bent voor een achterban). Wel is het zo dat je beide beroepen gewoon uit kunt oefenen, als beroep. Daar ageerde jij eerst wél tegen, nu schijn je daar over heen te stappen.

Je kan dit een karikatuur noemen, maar bewijs het tegendeel maar eens. Noem maar wat voorbeelden van niet-christelijke kranten, waarin door het SGP-handelen de volle raad Gods, dus wet én evangelie, goed in het licht gekomen is.

Van der Vlies is een aantal maal in tv-programma's geweest waar hij goed het Bijbelse gedachtegoed waar de partij voor staat heeft mogen uitleggen en vertellen. Ik heb gehoord dat dat de SGP nogal wat positieve reacties heeft opgeleverd van niet-leden. Ook toen Hilbrand Nawijn over de doodstraf begon en een journalist zich herinnerde dat er een partij is die ook voor de doodstraf is, heeft dit de standpunten van de SGP op een goede wijze voor het voetlicht gebracht. Dit zijn enkele voorbeelden die uit te breiden zijn. Maar nu jij er zo naar vraagt merk ik weer dat het je om aantallen en resultaten gaat. Al was er niemand die acht gaf op de boodschap van de SGP (ook niemand gaf op Noach acht) dan nog moesten we het doen.

[memento]

1. Waarop baseer je dat dit een plicht is? Zie ook het argument van David J

David J zijn voorbeeld gaat natuurlijk niet op. Programmeur is een wezenlijk ander beroep dan politicus in de Staten-Generaal. Dat is niet met elkaar te vergelijken (al is het alleen maar het feit dat je als politicus spreekbuis bent voor een achterban). Wel is het zo dat je beide beroepen gewoon uit kunt oefenen, als beroep. Daar ageerde jij eerst wél tegen, nu schijn je daar over heen te stappen.

Ik ben nog steeds van mening dat het beroep van een politicus op landelijk niveau niet kan, omdat hij niet kán bereiken wat hij móet bereiken, en zijn aanwezigheid dus nutteloze tijdsverspilling is. Nog daargelaten, dat hij zich (nodeloos) aan vele gevaren bloot stelt.

Maargoed, zélfs als het voorbeeld van David J niet opgaat, dan nog blijft de vraag (die je niet beantwoord): Waarop baseer je dat dit een plicht is?

Je kan dit een karikatuur noemen, maar bewijs het tegendeel maar eens. Noem maar wat voorbeelden van niet-christelijke kranten, waarin door het SGP-handelen de volle raad Gods, dus wet én evangelie, goed in het licht gekomen is.

Van der Vlies is een aantal maal in tv-programma's geweest waar hij goed het Bijbelse gedachtegoed waar de partij voor staat heeft mogen uitleggen en vertellen. Ik heb gehoord dat dat de SGP nogal wat positieve reacties heeft opgeleverd van niet-leden. Ook toen Hilbrand Nawijn over de doodstraf begon en een journalist zich herinnerde dat er een partij is die ook voor de doodstraf is, heeft dit de standpunten van de SGP op een goede wijze voor het voetlicht gebracht. Dit zijn enkele voorbeelden die uit te breiden zijn. Maar nu jij er zo naar vraagt merk ik weer dat het je om aantallen en resultaten gaat. Al was er niemand die acht gaf op de boodschap van de SGP (ook niemand gaf op Noach acht) dan nog moesten we het doen.

Het verschil tussen de boodschap van Noach (een profeet, geen politicus!), en die van de SGP (en please, correct me if I'm wrong, en ook hóóp dat ik in dezen er naast zit), was de boodschap van Noach die van Gods toorn over de zonde, en die van behoudt in de ark. Wet en evangelie dus. En die van de SGP is, al dan niet sympatiek gebracht (en vdVlies kan het soms best sympatiek brengen): Dit moet en dat mag: Puur wet alleen. Indien getuigenis een belangrijk doel is van de christelijke politiek, schiet het door deze eenzijdigheid het doel voorbij. Want de boodschap van een recht gereformeerd getuigenis is die van zonde en oordeel, en genade en redding. Opdat vanuit een persoonlijke bekering men Gods geboden gaat houden, "om die te doen uit dankbaarheid."

Kortom, beargumenteer maar eens, waarom getuigen op politiek niveau een plicht is?

[David J]

Ik ben nog steeds van mening dat het beroep van een politicus op landelijk niveau niet kan, omdat hij niet kán bereiken wat hij móet bereiken, en zijn aanwezigheid dus nutteloze tijdsverspilling is. Nog daargelaten, dat hij zich (nodeloos) aan vele gevaren bloot stelt.

Waarom stel je de zaken zo absoluut als het gaat over een politicus en niet voor andere beroepen? Inderdaad kan een christen-politicus het in het huidige Nederland wel vergeten om abortus verboden te krijgen of de zondagsrust in ere te herstellen. Maar die zaken zijn niet het één en al van regeren. Er zijn een hoop kleinere beslissingen te nemen waarbij het waardevol is als iemand het Woord van God mee laat wegen. En trouwens: ook wat die 'grote' dingen betreft, kan hij, als hij een functie bekleedt, althans proberen wat bij te sturen. Bewust aan de zijlijn gaan staan en roepen dat het zo slecht is, daarvan is nog nooit een maatschappij beter geworden.

Ik denk verder dat ik met jou van mening verschil over de vraag of een regeringslid mede-verantwoordelijk is voor alle wetten in Nederland. Dat is niet zo. Als een politicus voor een bepaalde wet heeft gestemd, maar de stemming verliest, is hij er niet verantwoordelijk voor dat die wet niet doorgaat. Hij heeft het er in elk geval zijn best voor gedaan. Degenen die bewust niet voor of tegen hebben gestemd, kunnen dat niet zeggen. Zij dragen zo bezien misschien een grotere verantwoordelijkheid!

Tenslotte laat je het voorkomen alsof deelnemen aan het bedrijfsleven of het stichten van een gezin geen bewuste keuzes zijn. Integendeel, zou ik zeggen. Mijn christelijke werkgever geeft leiding aan bedrijf waarin mensen nog wel eens op zondag willen werken. Hij dwingt ze daar niet toe. Is hij er dan voor verantwoordelijk? En is het verkeerd dat hij het bedrijf begonnen is? Me dunkt van niet. Wie minderjarige kinderen opvoedt, ziet ze soms keuzes maken waar hij het niet mee eens is. Toch is hij verantwoordelijk voor het gedrag van die kinderen. Is het daarmee onverantwoord om aan gezin te beginnen?

Kortom, macht of gezag impliceren niet dat je verantwoordelijk bent voor alles wat er door de mensen die onder jouw leiding staan gedaan wordt.

[memento]

Waarom stel je de zaken zo absoluut als het gaat over een politicus en niet voor andere beroepen? Inderdaad kan een christen-politicus het in het huidige Nederland wel vergeten om abortus verboden te krijgen of de zondagsrust in ere te herstellen. Maar die zaken zijn niet het één en al van regeren. Er zijn een hoop kleinere beslissingen te nemen waarbij het waardevol is als iemand het Woord van God mee laat wegen. En trouwens: ook wat die 'grote' dingen betreft, kan hij, als hij een functie bekleedt, althans proberen wat bij te sturen. Bewust aan de zijlijn gaan staan en roepen dat het zo slecht is, daarvan is nog nooit een maatschappij beter geworden.

Proberen te sturen is zeer goed. Maar dan moet het wel resultaat hebben. Want, zoals je het nu formuleert, kan een christelijke verpleegkundige ook in een abortus-ziekenhuis gaan werken.

Ik denk verder dat ik met jou van mening verschil over de vraag of een regeringslid mede-verantwoordelijk is voor alle wetten in Nederland. Dat is niet zo. Als een politicus voor een bepaalde wet heeft gestemd, maar de stemming verliest, is hij er niet verantwoordelijk voor dat die wet niet doorgaat. Hij heeft het er in elk geval zijn best voor gedaan. Degenen die bewust niet voor of tegen hebben gestemd, kunnen dat niet zeggen. Zij dragen zo bezien misschien een grotere verantwoordelijkheid!

Over de verantwoording van een oppositie-partij kan je twisten. Over de verantwoording van een regeringspartij m.i. niet. Deze is verplicht de wet zoals die is uit te voeren (zolang deze niet is aangepast). Bij de vorming van een regering wordt onderhandeld. Een christelijke partij zal (natuurlijk) dan zaken als abortus en euthanasie willen schrappen, maar dat gaat niet. De ethische vraag rest dan: Mag een christen hierover een compromis sluiten, of het punt maar helemaal laten vallen? Volgens mij horen die zaken (juist omdat ze het leven van onschuldigen beroven) tot de onopgeefbare zaken van een christen. En ik moet de eerste gereformeerde ethicus nog tegenkomen, die daar anders over spreekt.

Tenslotte laat je het voorkomen alsof deelnemen aan het bedrijfsleven of het stichten van een gezin geen bewuste keuzes zijn. Integendeel, zou ik zeggen. Mijn christelijke werkgever geeft leiding aan bedrijf waarin mensen nog wel eens op zondag willen werken. Hij dwingt ze daar niet toe. Is hij er dan voor verantwoordelijk? En is het verkeerd dat hij het bedrijf begonnen is? Me dunkt van niet. Wie minderjarige kinderen opvoedt, ziet ze soms keuzes maken waar hij het niet mee eens is. Toch is hij verantwoordelijk voor het gedrag van die kinderen. Is het daarmee onverantwoord om aan gezin te beginnen?

Kortom, macht of gezag impliceren niet dat je verantwoordelijk bent voor alles wat er door de mensen die onder jouw leiding staan gedaan wordt.

Macht en gezag impliceren niet dat je verantwoordelijk bent voor wat mensen onder jouw leiding doen. Natuurlijk niet. Je kan moeilijk de minister van Justitie aansprakelijk stellen voor wat een boef doet.

Maar macht of gezag impliceren wél dat je verantwoordelijk bent voor de regels en wetten die je oplegt en/of uitvoert. De minister van Justitie is m.i. verantwoordelijk voor moord, als hij een wet uitvaardigt of laat bestaan, waarin staat dat je mensen boven de 50 jaar mag neerschieten. Want iemand die dan een naaste neerschiet, kan zeggen: Het mag van de wet. Deelname aan een regering (in ieder geval, en m.i. ook deelname aan nutteloze oppositie) impliceert dus zeker wel verantwoordelijkheid voor wat er gebeurt als mensen de wetten uitvoeren.

[Erasmiaan]

1. Waarop baseer je dat dit een plicht is? Zie ook het argument van David J

David J zijn voorbeeld gaat natuurlijk niet op. Programmeur is een wezenlijk ander beroep dan politicus in de Staten-Generaal. Dat is niet met elkaar te vergelijken (al is het alleen maar het feit dat je als politicus spreekbuis bent voor een achterban). Wel is het zo dat je beide beroepen gewoon uit kunt oefenen, als beroep. Daar ageerde jij eerst wél tegen, nu schijn je daar over heen te stappen.

Ik ben nog steeds van mening dat het beroep van een politicus op landelijk niveau niet kan, omdat hij niet kán bereiken wat hij móet bereiken, en zijn aanwezigheid dus nutteloze tijdsverspilling is. Nog daargelaten, dat hij zich (nodeloos) aan vele gevaren bloot stelt.

Maargoed, zélfs als het voorbeeld van David J niet opgaat, dan nog blijft de vraag (die je niet beantwoord): Waarop baseer je dat dit een plicht is?

Zie David J voor het eerste (wat ik overigens al vele malen ook in andere bewoordingen heb gezegd.

Voor je andere vraag: even een citaat uit het program van beginselen (met toelichting) van de SGP:

Artikel 2
De Staatkundig Gereformeerde Partij stelt zich ten doel de beginselen
van Gods Woord op staatkundig terrein tot meerdere erkenning te
brengen in den lande. Haar streven is niet zozeer gericht op een
meerderheid van kiezers, als wel op de handhaving en doorwerking
van de beginselen, door haar beleden, waarvan haar program een korte
samenvatting vormt.
Toelichting
Artikel 2 gaat over de doelstelling van de SGP. Hier komt de partij in zicht
als politieke organisatie. Dit artikel is dan ook nauw verbonden met
artikel 1. Eerst is het fundament gelegd, dan wordt het huis gebouwd.
Kortom, in artikel 1 en 2 stelt de SGP zichzelf voor als beginselpartij.
Geen verheerlijking van de partij
Het doel van de SGP is onmiddellijk verbonden aan de regering die
wordt voorgestaan. De SGP begeert dienstbaar te zijn aan een goede
regering naar Gods ordening. Het is haar oprechte streven bijbelse
beginselen op staatkundig terrein te bevorderen.
Zo is de SGP geen doel in zichzelf of zoekt ze de verheerlijking van de
partij. Ze wil een middel zijn om de beginselen van Gods Woord tot
meerdere erkenning te brengen. Die gerichtheid op dit doel moet tot
ootmoed stemmen en een aansporing zijn om artikel 2 in de vreze van
God te blijven betrachten.
Meerdere erkenning
De beginselen van Gods Woord vragen om erkenning bij overheid en
volk. Met de uitdrukking ’meerdere erkenning’ wordt bedoeld dat de
SGP de erkenning die er bij anderen is, niet wil miskennen. Ze stelt wel
vast dat de bijbelse uitgangspunten in toenemende mate worden ontkend.
In ons volksleven komt dit steeds meer tot uiting in de verlating
van Gods geboden. Toch is er nog enige erkenning in een zeker besef dat
we niet zonder normen kunnen.
De gerichtheid van de SGP, zoals in dit artikel omschreven, betekent een
roeping naar binnen. Allereerst is het nodig vanuit Gods Woord de
beginselen op staatkundig terrein te kennen. Erkenning kan alleen
worden gevraagd van wat wezenlijk beginsel is.
Beginselen vragen in iedere tijd om haar uitwerking en vertolking. Een
partij die achter de tijdgeest aanholt, verwatert. Een partij die haar
beginselen niet weet te vertolken in de actuele situatie, verstart. Onmisbaar
is daarbij de wijsheid die wordt geleerd in de vreze des Heeren. Daar
19
gaat kracht vanuit, waarschuwend en wervend naar binnen en naar
buiten.
De bijvoeging ’in den lande’ duidt aan dat het gaat om de erkenning in
heel ons land, onder heel ons volk, in alle geledingen.
Spanningsveld
Vanaf het begin van de SGP is deelname aan het openbaar bestuur gezien
als een Goddelijke opdracht om in het publieke bestel Zijn Naam te
belijden. In de praktijk worden SGP-vertegenwoordigers geplaatst midden
in het spanningsveld dat bestaat tussen Gods Wet en de geldende
wet- en regelgeving. SGP-ers huldigen immers de opvatting dat wet- en
regelgeving een bijbelse toets moeten kunnen doorstaan.
Door deel te nemen aan de praktische politiek kan iemand voor
fundamentele vragen komen te staan. Soms is het moeilijk doordat men
zich, op grond van de duidelijke gegevens van de Heilige Schrift, frontaal
en principieel tegen de wensen van het volk en het voornemen van de
overheid moet keren (bijv. abortus provocatus en euthanasie). Het kan
eveneens problematisch zijn wanneer plannen en voorstellen zich niet
verdragen met een bijbels levensbesef, zonder dat direct en precies
aangegeven kan worden welk gebod of verbod van de Heilige Schrift
wordt miskend.
De SGP begeert ook mee te spreken in zaken die schijnbaar niet zo’n
principiële achtergrond hebben. Het is een eis van Gods Woord om in
alle zaken een goed beleid te zoeken. Daarbij is het vaak zo dat het beleid
eenzijdig is gericht op de vervulling van bepaalde wensen. Zo wil de SGP
zeer wel aandacht hebben voor het materiële welzijn, maar niet ten koste
van het geestelijke welzijn van ons volk.
Niet zozeer... als wel
Er is een periode geweest dat de laatste zin van artikel 2 anders in het
Program van beginselen stond. Er stond toen: ’Haar streven is niet zozeer
gericht op een meerderheid van kiezers doch op de handhaving en
doorwerking van de beginselen’.
Ieder, die het vergelijkt met de huidige bewoording, zal het verschil
opmerken. Als we hier lezen: ’niet zozeer... doch’, dan spreekt een
tegenstelling. Lezen we ’niet zozeer... als wel’, dan spreekt meer wat
prioriteit heeft. Het laatste is de bedoeling van deze passage.
Het aantal kiezers is voor de SGP geenszins een onverschillige zaak. De
SGP begeert velen te winnen voor haar program en wenst daartoe ook
alle middelen te gebruiken die binnen de partij een plaats mogen
hebben. De beginselen van Gods Woord zijn dat waard. De Bijbel spreekt
van de veelheid der onderdanen, die des Konings lust is. In Spreuken
20
14:28 staat: ’In de menigte des volks is des konings heerlijkheid’. Het
handhaven en de doorwerking van de beginselen heeft prioriteit. Dat
spreekt ook naar de zijde van het winnen van anderen.
Van het getal kan en mag het niet worden verwacht. ’Want bij de Heere is
geen verhindering om te verlossen door velen of door weinigen’. Ds H.G.
Abma schreef eens over de ’meerderheid van kwaliteit’. Dat is de
meerderheid van het ware geloof dat het van de Heere verwacht, ook in
het staatkundig leven. Dat geloof heeft God aan zijn zijde. En de Heere
blijft de Getrouwe. Die ook de SGP verrassend en wonderlijk wil
gebruiken.

Nog wat citaatjes:

Augustinus heeft ook over regeren geschreven. Hij schrijft: ’Als zij, die
met ware vroomheid toegerust goed leven, de kennis hebben om volken
te regeren, dan is er voor de menselijke zaken niets gelukkiger, dan
wanneer zij door Gods barmhartigheid de macht hebben.’
Er zijn in de wereld twee soorten rijken. Er is het algemeen koninkrijk
van God waar de overheden Hem vertegenwoordigen. En er is het
bijzonder koninkrijk van Christus voor de gelovigen, maar dit konink42
rijk is niet van deze wereld. Anders gezegd: het eerste heeft betrekking
op de staat, het tweede op de kerk. Zaken van de regering van de staat
mag men niet toepassen op de regering van de kerk.
Groen van Prinsterer stelt: ’God zegent en spaart landen om het geloof
van sommigen die er in wonen. Om tien rechtvaardigen zou de Heere
eene tot het verderf bestemde stad hebben verschoond. De Heere
zegende het huis van de Egyptenaar, om Jozefs wille, ’en de zegen des
Heeren was in alles dat hij had in het huis en op het veld’ (Gen. 39:5).
Des te meer betoont zich Zijne lankmoedigheid aan een land waarin de
overheid er voor uitkomt: ’Ik en mijn volk wij zullen de HEERE dienen’.’
Allen die zich laten leiden en gezeggen door het Woord van God, komen
op enig moment in botsing met de heersende cultuur. Dat is niet nieuw,
want dat is met de christenheid van alle eeuwen het geval geweest. Die
confrontatie tussen heidendom en christendom openbaart zich elke dag.
De SGP-vertegenwoordigers in het openbaar bestuur of die een openbaar
ambt bekleden, komen daarmee zonder meer in aanraking. Ten diepste
gaat het immers om het spanningsveld tussen de polen ’God regeert’ en
’het volk regeert’.

De medewerking van het volk
Het tweede deel van dit artikel gaat over haar gezag. De overheid ontleent
haar gezag niet aan het volk. Deze opvatting staat in verband met de
volkssoevereiniteit. De SGP daarentegen erkent de absolute soevereiniteit
van God, terwijl de volkssoevereiniteit slechts de staat en de algemene
volkswil als haar god erkent.
Het beginsel van volkssoevereiniteit staat haaks op de bijbelse opvatting
dat Christus is de Koning der Koningen en de Heere der Heeren (1 Tim.
6:15). Daarom zijn de overheden Hem onderwerping verschuldigd.
Het hoogste gezag berust niet bij het volk; is ook niet afgeleid van het
hoogste gezag uit het volk. Volgens het beginsel van de volkssoevereiniteit
komen alle staatsorganen voort uit de samenleving of de natie en de
staat uit een overeenkomst van voordien geheel vrije mensen. Zoals
vroeger de vorst heeft nu het volk een persoonlijk recht op gezag. De
vrucht van dit beginsel is dat de overheid niet regeert, maar registreert.
De medewerking van het volk is op zich een goede zaak. Democratie in
haar eigenlijke en oorspronkelijke betekenis is een regeringsvorm waarin
burgers deel krijgen in het bestuur. De Franse Revolutie heeft de
revolutionaire ideeën (van m.n. Rousseau) met betrekking tot de democratie
aangegrepen als instrument ten dienste van de zelfverheffing van
de zich autonoom wanende mens die zijn eigen god en wetgever wil zijn.
Democratie is sindsdien tot een niet aan het bijbels geloof ontsproten
ideologie verworden.
De belijders van het ambt van de overheid conform artikel 36 van de
NGB behoeven de democratie als regeringsvorm niet af te wijzen, wel de
democratie als norm.
De beslissing van de oprichters van de SGP om deel te nemen in de
parlementaire democratie moet veelzeggend zijn. Zij hebben vanuit hun
theocratische gezindheid het welzijn van het gehele volk op het oog
gehad en hebben daartoe mogelijkheden gezien, ook vanuit het huidige
democratische stelsel.
Kiesrecht
Die medewerking van het volk wordt verkregen door het kiesrecht toe te
kennen. Vanaf het ontstaan van de SGP is ingezien dat de invoering van
het algemeen kiesrecht en het systeem van evenredige vertegenwoordi44
ging een mogelijkheid is om de beginselen van Gods Woord in politiek
verband uit te dragen.
Het algemeen kiesrecht gaat ten diepste uit van individualisering, die de
organische opbouw van de samenleving miskent. Daarom spreekt de
SGP haar voorkeur uit voor het organisch kiesrecht. Zij is van oordeel
dat de overheid het organisch kiesrecht ’behoort te bevorderen dat
rekening houdt met het gezin als cel van de samenleving’. Het organisch
kiesrecht gaat niet uit van het individu, maar baseert zich op een
organische opbouw van de maatschappij. Het roept sterke associaties op
met het huismanskiesrecht of het gezinshoofdenkiesrecht.
Politieke partijen
Groen van Prinsterer maakt onderscheid tussen partij en partijschappen,
waarbij het laatste duidelijk in negatieve betekenis werd ingekleurd in
tegenstelling tot het eerste. Hij zegt: ’Ik heb, E.M.H.! in deze beraadslaging,
ons land gelukkig hooren noemen, dewijl er bij ons geene
partijen bestaan, geen banier opgeheven wordt. Ook ik roem het geluk
van een Land waar geene partijen bestaan; namelijk als die eensgezindheid
op eenheid en niet op gemis van beginsels berust. Ik beklaag
het Land waar de meesten, ook dergenen die een werkzaam aandeel aan
de behandeling der Staatszaken hebben, generlei vastheid van overtuiging
bezitten, lijdelijke volgzaamheid beschouwen als ondersteuning
van het Gouvernement, en gemeenschappelijk overleg, ook in de
hoogste Vergadering des Lands, als zamenspanning tegen den Staat. Ik
geloof dat alsdan het niet aanwezig zijn van partijen een voorteeken is,
dat er spoedig partijschappen zullen ontstaan; ik vrees dat, als geenerlei
banier, ook niet ter plaatse alwaar zij behoort gezien te worden, opgerigt
is, weldra velerlei banieren, ter plaatse waar het niet behoort, opgerigt en
door velen, ook van hen die vruchteloos naar beter leiding gezocht
hebben, zullen worden gevolgd’.
Groen schaamde zich niet voor het feit dat hij ’partijman’ was. Hij zei:
’Men heeft gezegd: ’Ik ben geen partijman’, ik wel. In den strijd der
beginselen die Europa en Nederland verdeelen heb ik een keuze gedaan;
aan beginselen heb ik mijn leven gewijd’.
De geschiedenis van Nederland toont aan dat een politieke partij niet
gelijk is aan een politieke richting of stroming.
Politieke partijen komen voor in politieke systemen met een gekozen
volksvertegenwoordiging. Ze kennen een bepaalde graad van organisatie
en ze stellen bij verkiezingen kandidaten die de partij vertegenwoordigen.
Zonder politieke partijen is vertegenwoordigende democratie niet
mogelijk.

Een politieke partij streeft naar het realiseren van haar beginselen en
uitgangspunten in het te voeren overheidsbeleid. Zij legt haar visie
omtrent de inrichting van de samenleving neer in een beginselprogram
en meer concreet in een verkiezingsprogram. Ze is daarop aanspreekbaar
en wordt vervolgens ook beoordeeld op haar geloofwaardigheid en
uitkomen voor haar beginselen tijdens haar optreden in de praktijk.
Politieke partijen hebben een grote betekenis voor het openbaar bestuur.
Ze vormen belangrijke schakels tussen de overheid en de burgers en
vervullen een wezenlijke functie in het politieke en maatschappelijke
verkeer. Zij proberen invloed uit te oefenen op het overheidsbeleid.
Politieke partijen hebben zich door de tijd heen een plaats verworven
tussen de overheid en de burger. De kerk houdt haar eigen plaats en
opdracht. Hoe functioneel politieke partijen ook kunnen zijn, zij kunnen
en mogen nimmer het spreken van de kerk en de overheid
vervangen. Beide houden, vanuit het theocratische principe, een zelfstandige
functie.
Directe democratie
In toenemende mate worden besluitvormingsinstrumenten ontleend
aan het directe-democratie-model. Voorbeelden zijn referendum, volksinitiatief,
gekozen burgemeester enz. De besluiten moeten meer een
nauwkeuriger afspiegeling zijn van de volkswil. Onder volkswil dan te
verstaan de meerderheid van de individuele burgers.
Deze opvatting staat in verband met de volkssoevereiniteit. Deze gaat
ervan uit dat de mensen van nature goed en aan elkaar gelijk zijn. Dit is
kennelijk onjuist.
Op normatieve en praktische gronden wijst de SGP voorstellen voor de
doorvoering van directe democratie van de hand. De democratie-als-norm
staat voor de SGP op gespannen voet met de Bijbel, die ook op politiek
terrein als hoogste bron en norm wordt aangemerkt. Het volk moet
geregeerd worden door de overheid, en niet andersom.

[David J]

Dat is een pragmatische houding. Daar is niets op tegen. Ware het niet, dat Gods geboden bóven ons pragmatische inzicht moeten staan.

Alleen, 2 noties wil ik hierbij aantekenen, naar aanleiding van 2 voorbeelden:
1. Is kiezen op een christelijke partij pragmatisch? Als je op de SGP stemt, stem je op een partij die altijd maar vanaf de zijlijn zal blijven roepen, en nooit in een regering zal komen. En als je op een partij als CU stemt, komt het wel in de regering, maar zien we weinigs van hun christelijk standpunt terug. En als je CDA stemt, herken je weinig meer van wat je "Bijbels genormeerde politiek" noemde.
2. Met jouw redenering van pragmatisme, kan je als christelijke verpleegkundige ook in een abortus-ziekenhuis gaan werken. Waarmee ik slechts wil zeggen, dat je pragmatische keus niet tegen Gods geboden in mag gaan. We moeten niet, zoals een Jacob, doen alsof we Ezau zijn, om zo een zegen af te troggelen. En als we wel duidelijk Staatkundig Gereformeerde Politiek wensen te bedrijven (zoals de SGP vroeger, en voor een deel nu nog steeds), dus zonder opoffering van principes, dan sta je slechts aan de zijlijn, en kan en mag je niet meedoen. Want het volk, de stemmers, zitten niet te wachten op het goede wat je hen te bieden hebt.

Ad 1. Lastige keuze inderdaad. Maar dat een keuze lastig is, wil nog niet zeggen dat hij niet gemaakt moet worden. Een stem op één van deze drie partijen is altijd beter dan een kabinet met PVV of D66 erin.
Ad 2. Natuurlijk niet: abortussen zijn, behoudens een enkele uitzondering, geen dingen die nu eenmaal gebeuren moeten. Directe deelname daaraan is mij dan ook een brug te ver. Of je als verpleegkundige op een andere afdeling van een ziekenhuis mag gaan werken waar ook abortussen worden uitgevoerd, zou ik graag aan het geweten van de betreffende persoon overlaten. Voor mezelf zou ik, als ik mijn standpunt in dezen maar kan laten blijken, daar denk ik geen moeite mee hebben. Voor zulke zaken geldt toch dat uiteindelijk iedereen een deelverantwoordelijkheid draagt. Want de electriciteitsleverancier van het betreffende ziekenhuis maakt indirect óók abortussen mogelijk, en zo kunnen we doorgaan.
Ad 3. 'Aan de zijlijn staan' in het parlement is altijd nog een stuk beter dan bewust aan de zijlijn gaan staan door niet mee te doen. Dan weet je in elk geval zeker dat je stem niet gehoord wordt. Als je in het parlement zit, kun je er je best voor doen, ervoor bidden en erop hopen dat je er wél in slaagt je motieven uit te leggen.

[memento]

@Erasmiaan: Je geeft nog steeds geen argumenten op jouw stelling, dat "getuigenis" een doel is van christelijke ethiek. Noem daarvoor eens argumenten (bij voorkeur Bijbelse argumenten)...

[David J]

Vraag aan memento: Is niet deelnemen aan een regering, niet stemmen etc., ook geen compromis sluiten? Want je leeft in deze maatschappij, maar weigert die maatschappij te helpen besturen, terwijl die mogelijkheid je in principe wordt geboden.

De enige manier om geen compromissen te sluiten, is uit de wereld te gaan.

[memento]

Vraag aan memento: Is niet deelnemen aan een regering, niet stemmen etc., ook geen compromis sluiten? Want je leeft in deze maatschappij, maar weigert die maatschappij te helpen besturen, terwijl die mogelijkheid je in principe wordt geboden.

De enige manier om geen compromissen te sluiten, is uit de wereld te gaan.

M.i. is dit geen compromis. Het mee-besturen van de maatschappij is voor mij geen doel op zich (de Schrift roept ons daartoe niet op).

Het kan wel een middel zijn, bijvoorbeeld om ons land te besturen naar Gods wil. Als politiek daaraan bijdraagt, dan moeten we het doen. Maar het draagt er niet aan bij. Het effect van wél meedoen is even groot als van niet-meedoen. Terwijl het wél veel inspanning, geld, tijd, etc kost (middelen die veel beter besteed kunnen worden, in bv evangelisatie), en daarnaast bloot stelt aan allerlei gevaren die er in onze politiek spelen (populisme, drang tot ongeoorloofde compromis, etc). Volgens mij is niet-meedoen dan de beste keuze.

[Erasmiaan]

@Erasmiaan: Je geeft nog steeds geen argumenten op jouw stelling, dat "getuigenis" een doel is van christelijke ethiek. Noem daarvoor eens argumenten (bij voorkeur Bijbelse argumenten)...

Goed lezen, memento.

[memento]

@Erasmiaan: Je geeft nog steeds geen argumenten op jouw stelling, dat "getuigenis" een doel is van christelijke ethiek. Noem daarvoor eens argumenten (bij voorkeur Bijbelse argumenten)...

Goed lezen, memento.

Misschien kan je het even duidelijk aangeven, want ik kan ze niet terugvinden in jouw postings...