Gebruiken bij begrafenissen (uit: GG)

[crossmountain]

Ik kan me ook niet voorstellen dat er op dit punt verschil gemaakt wordt tussen predikanten en andere gemeenteleden. Vijf toespraken lijkt me sowieso nogal veel, maar het is inderdaad vrij gebruikelijk om óf helemaal geen toespraken toe te staan, óf verschillende toespraken. Dat heb ik ook wel meegemaakt: een vriend, een familielid, een collega. Dan heb je er al drie. Zou daar écht ergens een probleem van gemaakt worden?

Ligt misschien ook aan de plaats van de toespraak? De kerk is echt bedoeld voor de dienst vermoed ik. Op het graf zou ik die ruimte wel bieden.

Het mag toch juist géén dienst zijn!

[DDD]

Ik snap nooit waarom er bij een begrafenis van een predikant opeens allerlei andere predikanten het woord moeten voeren.
Bij een gemeentelid is dat er toch ook maar één?

Kennelijk staat een deel van het gesprek nog in het draadje 'GG'.

@Zeeuw:
Misschien: maar er is geen kerk bij een rouwplechtigheid, dus wat zou dan de reden zijn behalve dat de dominee anders geen tijd heeft (zie ook de regels uit Rijssen, waaruit ik de indruk krijg dat de predikant er drie kwartier voor uittrekt). Ik zou zeggen: dan ga je alvast. Dat lijkt me niet veel minder onaardig dan zo'n regel.

Ik heb altijd gedacht dat 'geen toespraken' er is om te voorkomen dat de mens teveel in het middelpunt zou staan en omdat er nogal eens halve waarheden klinken op een begrafenis. Al geloof ik dat dat ook veel minder is, tegenwoordig is het meer het andere uiterste, omdat iedereen toch alles 'een plekje moet geven'. Maar dat zal ook wel per streek verschillen.

[Zeeuw]

Ik kan me ook niet voorstellen dat er op dit punt verschil gemaakt wordt tussen predikanten en andere gemeenteleden. Vijf toespraken lijkt me sowieso nogal veel, maar het is inderdaad vrij gebruikelijk om óf helemaal geen toespraken toe te staan, óf verschillende toespraken. Dat heb ik ook wel meegemaakt: een vriend, een familielid, een collega. Dan heb je er al drie. Zou daar écht ergens een probleem van gemaakt worden?

Ligt misschien ook aan de plaats van de toespraak? De kerk is echt bedoeld voor de dienst vermoed ik. Op het graf zou ik die ruimte wel bieden.

Het mag toch juist géén dienst zijn!

In de begrafenisteksten die ik heb gezien komt dit woord vrij vaak voor. Maar hoe je het ook noemt, het is (meestal) in de kerk.

[DDD]

Ik bedenk opeens dat Bezorgd sprak over 'predikanten' die het woord voeren. Ik denk dat dat verschil hem zit in de kennissen- en werkkring van de dominee. Zodra een collega het woord doet, is dat een dominee. En de kans is groot dat er ook nog dominees in de vriendenkring zitten. En veel mensen schuiven een toespraak met genoegen af op de dominee hun midden. Dat is heus niet alleen omdat de dominee zichzelf zo graag hoort praten, al is dat gelukkig vaak ook wel het geval, anders zouden ze een heel nare roeping hebben.

[crossmountain]

Ik kan me ook niet voorstellen dat er op dit punt verschil gemaakt wordt tussen predikanten en andere gemeenteleden. Vijf toespraken lijkt me sowieso nogal veel, maar het is inderdaad vrij gebruikelijk om óf helemaal geen toespraken toe te staan, óf verschillende toespraken. Dat heb ik ook wel meegemaakt: een vriend, een familielid, een collega. Dan heb je er al drie. Zou daar écht ergens een probleem van gemaakt worden?

Ligt misschien ook aan de plaats van de toespraak? De kerk is echt bedoeld voor de dienst vermoed ik. Op het graf zou ik die ruimte wel bieden.

Het mag toch juist géén dienst zijn!

In de begrafenisteksten die ik heb gezien komt dit woord vrij vaak voor. Maar hoe je het ook noemt, het is (meestal) in de kerk.

Misschien komt er nog een tijd dat de kerkenraad ook eerst de rouwkaart wil controleren. Het woord "dienst" is namelijk niet wenselijk.

ROUWPLECHTIGHEID
De kerkenraad hanteert de volgende richtlijnen bij rouwplechtigheid en begrafenis:
- De rouwplechtigheid (meditatie voorafgaand aan de begrafenis) en begrafenis dient plechtig en sober te zijn, waarbij de boodschap van Gods Woord centraal staat.
- De rouwplechtigheid in de kerk voorafgaand aan de begrafenis, die in zijn algemeenheid niet langer dan drie kwartier zal duren, draagt niet het karakter van een predicatie, doch van een korte meditatie.
- Er wordt uitsluitend gebruik gemaakt van de Bijbel in de Statenvertaling
- De familie wordt verzocht zoveel als mogelijk te bevorderen, dat de familie de rouwplechtigheid in gepaste kleding en de vrouwen met 'gedekt' hoofd bijwoont.
- Vanwege het sobere en eenvoudige karakter van de rouwplechtigheid, zal er geen orgelspel zijn, voor, tijdens en na de rouwplechtigheid.
- Tijdens de rouwplechtigheid in de kerk is het niet gebruikelijk dat daarbij de kist, waarin het lichaam van de overledene ligt, aanwezig is.
- Vóór dat de predikant of ouderling het woord krijgt bij het geopende graf, zal eerst de ter aardebestelling plaatsvinden. Daaronder wordt verstaan het ook daadwerkelijk geheel neerlaten van de kist in het geopende graf.
- De aanwezigheid van bloemen op of naast de kist en bij het graf verdraagt zich niet met het karakter van de onverbiddelijke dood die door de zonde in de wereld gekomen is.
- Aan het eind van de begrafenis is er op het graf gelegenheid voor een gepast, kort dankwoord. Hierbij zal de overledene niet worden toegesproken.
- Terug in de zaal van de kerk of de aula zal de rouwplechtigheid eerst door de dienstdoende ouderling met Schriftlezing (Statenvertaling) en gebed worden afgesloten, voordat er zo mogelijk nog gelegenheid is voor condoleance. Die gelegenheid tot condoleren kan overigens ook voorafgaande aan de rouwdienst geboden worden.

[pierre27]

Toen ik 11 was stierf een vriendin van mijn zus, door een ongeluk. Ze was 13 jaar. Ik weet nu nog wat voor indruk het maakte dat er een kist met een leeftijdsgenootje tot voorin de kerk gedragen werd. De rouwdienst krijgt een extra dimensie als je zo direct geconfronteerd wordt met de dood. Ik zie het niet zozeer als een eerbetoon aan de overledene, maar meer als een onderstreping van het Memento Mori voor de overlevenden.

Het moment dat de kist de kerk uitgedragen wordt vind ik aangrijpender dan het moment waarop de kist zakt (niet altijd wordt dit gedaan).
Familie of vrienden die de kist dragen, of de familie die er achterloopt.
En alle belangstellenden zien dit.
Voor mij is dat altijd een memento mori.

Dat mis je als de kist achteraf in een kamer blijft staan en dan opeens in de lijkwagen staat.

Helemaal mee eens! Ik vind het moment van een kist door de familie de kerk uitdragen ook heel aangrijpend, en inderdaad is de prediking daarvan ingrijpend.
Ik vind het Joodse gebruik om het graf zelf door de familie met aarde te dichten een heel mooi gebruik. Dan begraaf je pas écht. Anders laat je de kist achter in een graf.

Enkele jaren geleden maakte ik dit mee, inderdaad een mooi gebruik, ook wanneer je als familie als laatste bij het graf vertrekt.

[DDD]

@Crossmountain:
Als ik dit zo nog eens lees, is daar geen ruimte voor toespraken. Verder is het woord 'verwerpelijk' wel erg overdreven.

Maar ik zou niet onder deze voorwaarden begraven willen worden. Geen denken aan.

[pierre27]

Ik kan me ook niet voorstellen dat er op dit punt verschil gemaakt wordt tussen predikanten en andere gemeenteleden. Vijf toespraken lijkt me sowieso nogal veel, maar het is inderdaad vrij gebruikelijk om óf helemaal geen toespraken toe te staan, óf verschillende toespraken. Dat heb ik ook wel meegemaakt: een vriend, een familielid, een collega. Dan heb je er al drie. Zou daar écht ergens een probleem van gemaakt worden?

Ligt misschien ook aan de plaats van de toespraak? De kerk is echt bedoeld voor de dienst vermoed ik. Op het graf zou ik die ruimte wel bieden.

Het mag toch juist géén dienst zijn!

In de begrafenisteksten die ik heb gezien komt dit woord vrij vaak voor. Maar hoe je het ook noemt, het is (meestal) in de kerk.

De naam rouwplechtigheid is inderdaad wellicht een betere verwoording.

[pierre27]

Ik heb hier wat berichten verwijderd die op de persoon en off-topic waren.

Mijn excuses voor mijn bijdragen in deze berichten.

[Pioenroosje]

Tijdens de rouwplechtigheid in de kerk is het niet gebruikelijk dat daarbij de kist, waarin het lichaam van de overledene ligt, aanwezig is.

Bovenstaande quote komt uit de handleiding van Rijssen. Klopt het dat het wel toegestaan is dat de kist in de kerk staat? Niet gebruikelijk is in feite gewoon een omschrijving van hoe het meestal gaat, geen verbod. Ik lees dit als: het is niet de gewoonte, maar als je graag zou willen dat de kist in de ker staat, dan mag dat.

Of lees ik nu te welwillend?

[crossmountain]

Tijdens de rouwplechtigheid in de kerk is het niet gebruikelijk dat daarbij de kist, waarin het lichaam van de overledene ligt, aanwezig is.

Bovenstaande quote komt uit de handleiding van Rijssen. Klopt het dat het wel toegestaan is dat de kist in de kerk staat? Niet gebruikelijk is in feite gewoon een omschrijving van hoe het meestal gaat, geen verbod. Ik lees dit als: het is niet de gewoonte, maar als je graag zou willen dat de kist in de ker staat, dan mag dat.

Of lees ik nu te welwillend?

Mee eens Pioenroosje. Hetzelfde geldt voor de bloemen. Er klinkt geen verbod, alleen een waardeoordeel:
- De aanwezigheid van bloemen op of naast de kist en bij het graf verdraagt zich niet met het karakter van de onverbiddelijke dood die door de zonde in de wereld gekomen is.
Waarbij ik geen voorstander ben van bloemen, al illustreert het wel heel mooi de vergankelijkheid van het leven zoals in Psalm 103.

[Bezorgd]

Ik heb hier wat berichten verwijderd die op de persoon en off-topic waren.

Mijn excuses voor mijn bijdragen in deze berichten.

Dank!

[Zonnebloem]

Ik vind het sluiten van de kist het meest aangrijpende moment. Te beseffen: ik zie je nooit meer. Je handen niet, je gezicht niet. Het is voorgoed voorbij. De rest doe je gewoon: kist in auto, naar de kerk rijden (of ergens anders), samenzijn onder het Woord, naar de begraafplaats gaan. Je moet, ook al ben je nog zo afgedraaid. Het mooiste is: een woord van troost, houvast aan het Woord in alle misère. Mij maakt t allemaal niet uit, waar de kist staat. Als Hij er maar bij is om je er door heen te dragen.

[crossmountain]

Ik vind het sluiten van de kist het meest aangrijpende moment. Te beseffen: ik zie je nooit meer. Je handen niet, je gezicht niet. Het is voorgoed voorbij. De rest doe je gewoon: kist in auto, naar de kerk rijden (of ergens anders), samenzijn onder het Woord, naar de begraafplaats gaan. Je moet, ook al ben je nog zo afgedraaid. Het mooiste is: een woord van troost, houvast aan het Woord in alle misère. Mij maakt t allemaal niet uit, waar de kist staat. Als Hij er maar bij is om je er door heen te dragen.

Dat doen de Joden juist niet! Zodra iemand is overleden mogen ze niet meer naar de dode kijken:

Men kijkt niet meer naar de overledene
'Degene wiens dode vóór hem ligt' is ineens zijn levensoriëntatie kwijt. Het is een zeer emotionele fase, omdat de overledene als het ware nog aanwezig is. Uit respect voor de dode (kawod hameet) bedekt men zo spoedig mogelijk het stoffelijk overschot om de overledene niet te beschamen. De ziel is eruit gegaan, en de dode is niet meer die persoon, die hij bij leven was. Wat rest is het stoffelijke deel van de mens. De mens is volgens de Bijbel geschapen naar Gods beeld en gelijkenis, met lichaam en ziel. Deze eenheid valt met het overlijden weg, en daarmee ook het Godgelijkende en tevens menselijke deel.

De traditie toomt hier de emotionele verlangens van de nabestaanden in, vooral het verlangen het lijk te willen aanschouwen. Er is geen condoleren, geen visueel afscheid.

Bron:
https://www.uitvaart.nl/infotheek/de-pl ... elen/joden
En ook interessant:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Joodse_begrafenis

Dan herkennen we toch veel bij de wens van niet zingen e.d.

[Mara]

Ik vind het sluiten van de kist het meest aangrijpende moment. Te beseffen: ik zie je nooit meer. Je handen niet, je gezicht niet. Het is voorgoed voorbij.

Mijn zusje en ik hebben de kist van onze moeder gesloten. Die gelegenheid werd ons geboden, ik weigerde eerst, dacht dat ik het niet zou kunnen.
Maar mijn zusje pakte mijn hand en samen draaiden we - huilend weliswaar - de moeren aan.
Er zijn zaken die hartverscheurend moeilijk zijn, maar je toch echt moet doorlopen. Ik merk zelf dat dit het rouwproces goed doet. Want je hebt zaken afgesloten.
Er zijn mensen die al snel zeggen: dat kan ik niet hoor en als het ware om het verdriet heen gaan, of het zelfs wegstoppen.
Dan komt het (veel) later keihard terug.
Al is niet voor te schrijven hoe een rouwproces goed moet verlopen, dat ligt bij iedereen verschillend en ook zelfs bij jezelf, bij elk nieuwe geliefde dode die je moet begraven.
De 5 fasen van rouw verlopen niet altijd in hetzelfde ritme.
Het is wel troostvol als je ze bij jezelf herkent, zeker wat betreft de woede.
Dat is eng als je dit voor het eerst bij jezelf ontdekt, maar het hoort erbij.