Chanoekafeest (feest van de lichten/inwijdingsfeest) is geen verplichte feestdag (hoogtijdagen), maar iedere gelovige Jood viert het wel. Het wordt een halffeest genoemd. Wij zijn vanavond ook begonnen.
Wij herdenken 8 dagen lang de herinwijding van de Tempel. De herinwijding geschiedde 165 jaar v.chr. nadat de Makkabeeën heroverden de Tempel van de Syriërs die het heiligdom van G´d hadden ontheiligd door daar varkens te offeren.
De legende gaat, en ik hou echt even in het midden of het wel een legende was, dat men voor de inwijdingsfeest te weinig olie hadden om de Chanoeka-lamp (menora/chanoekia) te branden. Maar G´d pleegde interventie en de lamp bleef branden.
Chanoeka is een populair en vrolijk feest dat men is blijven vieren, ook al is er na de verwoesting in het jaar 70 na Christus geen tempel meer. In dit geval is dat een gebeuren dat alles te maken heeft met geestelijke onafhankelijkheid en met het behoud van de eigen identiteit als godsdienstig volk tegen alle (vijandelijke) stromen in.
Vanaf dat moment in het jaar 165 voor Christus vieren de Joden ieder jaar vanaf de vijfentwintigste dag van de maand Kislev acht dagen lang Chanoeka vanaf 25 Kislev (29 November). We steken vanaf vandaag de 8 lichtjes aan. Dit moet VOOR de sjebbe (shabbath), omdat je met de Shabbath niet mag werken. Tijdens de andere avonden doen we dit bij donker.
De kaarsjes dienen minimaal een half uur te branden en we zetten hem op een plek dat men het van buitenaf zien kunnen wanneer men naar binnen loert. De Joden prefereren dit op de vernsterbank te zetten of bij een deur. Wij hebben het op de aanrecht gezet in keuken waar we eten, zodat mensen het zien kunnen. De kaarsen worden met de sjammasj aangestoken. Dat is een hulpkaars. De gewone kaarsen van de chanoeka dienen daarmee aangestoken te worden, omdat de gewone kaarsen zelf geen eigen licht mogen geven. Met het licht van de sjammasj steken we ze aan, zodat de keuken verlicht zal worden door de sjammasj.
Vanavond zijn we begonnen met de 1e kaars die vanaf rechts (de G´ddelijke kant en Joden schrijven en lezen van rechts naar links) aangestoken dient te worden, de 2e dag de 2e, de 3e dag de 3e enz. Dit moet in ons geval door mijn man gedaan worden, want hij is de jongste thuis (giechel). Ik zal dagelijks de liturgieën in het Hebreeuws opzeggen (voor mijn man zeg ik ook de vertalingen erbij). Tijdens het branden van de chanoekia, mag er niet gewerkt worden. Wij hebben dan geen kinderen, maar tijdens de chanoeka-feest krijgen kinderen cadeautjes. Kinderen zijn tijdens dit feest erg belangrijk en worden er sterk bij betrokken. Meestal hebben zij hun eigen lampje :-) Ook worden er spelletjes gespeeld met bv een speciaal tolletje, de dreidel. Ik heb een dreidel, maar daar speel ik niet mee, omdat deze van prachtig kristal is. Op de dreidel staan 4 Hebreeuwse letters:
- N (de hebreeuwse letter 'noen'),
- G (de hebreeuwse letter 'gimmel'),
- H (de hebreeuwse letter 'hee') en de
- S (de hebreeuwse letter 'sjin').
;-)1
Vanavond aten we latkes. Dat zijn aardappelpannekoekjes en zijn één van de traditionele Chanoeka gerechten. Om deze koeken te maken is nodig:
6 grote geschilde aardappelen;
1 ui;
3 eieren;
½ kop meel;
zout en peper;
en een pan olie om te bakken.
Rasp de aardappelen grof en laat het raspsel uitlekken in een vergiet. Dan het laatste water eruit persen en alles met keukenpapier droogdeppen. Snij de ui klein en kluts de eieren. Meng vervolgens alle ingrediënten door elkaar, maar het mengsel mag niet te stijf worden. Maak met een lepel porties, leg die in de olie om ze te bakken en druk ze een beetje plat. Bak ze voorzichtig aan beide kanten en zorg er voor dat de temperatuur niet te hoog wordt. 'Latkes' zijn lekker met appelmoes, compote of zure room, maar let wel op: ze kunnen heel erg zwaar op de maag liggen. Bakken met olie kan een riskante onderneming zijn. Het is daarom aan te bevelen het feitelijke bakken niet samen met de kinderen te doen, maar elders. Het samen snoepen hoeft daar niet minder om te zijn.
Wat je erbij kan eten is: 'soevganiot'. Dat is een vruchtengelei met OLIEBOLLEN. YAMMIE
Daarnaast hebben we diverse stukken uit Makkabeeën 1 gelezen.
We vonden het prachtig en het was een succes. Morgen weer :o
Chanoeka tov v´chag sameach!
(Fijne Chanoeka en vrolijke feestdagen!)
Kena
[Veranderd op 29/11/02 door Kena]