Kern van het avondmaal

[eilander]

Tiberius,

Wat ik al eerder vroeg:
Ik ken een flink aantal oud ger gem gemeenten waarbij ongeveer 1 a 2% deelneemt aan het avondmaal, soms iets minder, soms iets meer, laten we het houden op 5%, en dat is aan de hoge kant.
100% echter van de lidmaten laat wel de kinderen dopen en heeft openbare belijdenis afgelegd van het geloof.
Zouden die 95% van de mensen dan allemaal klein gelovigen of twijfelende in de genade zijn?
Hoezo word er dan een grote groep veroordeeld?

Ik zou dat niet durven zeggen; ik ken niemand van die mensen.
Maar je zou het eens aan Hervormde of Philpot kunnen vragen...

Ik vind dit best een moeilijk onderwerp, vandaar dat ik wel een tijdje meelees, maar nog niet gereageerd heb. ejvl snijdt naar mijn mening wel een terecht punt aan, al zou ik niet alles precies hetzelfde verwoorden, en al ben ik het ook niet in alles met hem eens.
In een aantal punten mijn gedachten hierover:
1. Het is in de OGG gebruikelijk om belijdenis af te leggen met de vragen van Voetius. Er wordt géén belijdenis gedaan van het waarzaligmakend geloof, maar van een historisch geloof. Kinderen van (doop)leden worden altijd gedoopt, niet alleen de kinderen van diegenen die genade kennen.
2. In de prediking moet duidelijk uit komen dat er buiten Christus geen leven is, en moeten zondaren gemaand worden om tot Christus te gaan. Het is wel heel ongenuanceerd om te stellen dat er nu in ons kerkverband gedaan wordt als ongeloof nu eenmaal het gebruikelijke is...
3. Zomaar te stellen dat het "gewoon" is om onbekeerd te zijn, is absoluut niet goed te keuren. Dat mensen buiten Christus toch rustig kunnen leven, moeten we niet aan de prediking wijten, maar aan de mens zelf. Voor een predikant ligt hier wel een zware verantwoordelijkheid, dat wel! Maar het is mijns inziens een list van de duivel om naar een ander te wijzen (dominee, kerkenraad, kerkverband) in plaats van "tot onszelf in te keren".
4. Gemeenten (links of rechts of wat dan ook) afmeten aan het aantal avondmaalgangers, is niet goed, dat leidt helemaal nergens toe. Kan IK op goede gronden aangaan? dat is de vraag.
5. Zwakke en aangevochten gelovigen, die niet aan het avondmaal gaan, zijn er zeker. Zij zouden in de prediking en pastoraat onderwijs moeten krijgen tot "opwas in de genade". Ik zou voorzichtig willen stellen dat ik nu wel eens zie dat "twijfel" meer wordt gezien als kenmerk van het ware (en dat is het ook!) dan als zonde (want dat is het ook!). Dat betekent echter niet dat deze mensen moeten worden weggezet als ongelovig, omdat ze nu eenmaal niet aan het avondmaal gaan.
6. Wel zie ik een gevaar voor de "derde weg": "we hebben wel liefde tot de waarheid, zullen geen kerkdienst overslaan, proberen volgens Bijbelse normen te leven. Natuurlijk weten we wel dat dit te kort is voor de eeuwigheid." Enerzijds zijn we blij met deze mensen, er wordt ook wel gezegd dat we toch meer moeten kennen, maar zou hier een herderlijke vermaning niet meer op z'n plaats zijn?

[Afgewezen]

Inderdaad moeilijke materie. Ik denk dat Tiberius een punt heeft wanneer hij stelt dat er wellicht meer 'leeft' in een gemeente dan aan de buitenkant zichtbaar is.
Anderzijds is wat eilander schetst denk ik toch ook voor veel andere gemeenten in de Ger. Gezindte werkelijkheid.
De oplossing? "Kom, Schepper, Geest..."

[eilander]

Inderdaad moeilijke materie. Ik denk dat Tiberius een punt heeft wanneer hij stelt dat er wellicht meer 'leeft' in een gemeente dan aan de buitenkant zichtbaar is.
Anderzijds is wat eilander schetst denk ik toch ook voor veel andere gemeenten in de Ger. Gezindte werkelijkheid.
De oplossing? "Kom, Schepper, Geest..."

Ja! Daar kom ik juist de afgelopen tijd steeds meer achter. Hoewel ik dat wel wist natuurlijk, maar het kan je soms meer aangrijpen dat dat nu de enige oplossing is.

[ejvl]

@eilander,

Ik ben het grotendeels met jou eens, jij hebt waarschijnlijk de gave om het helder en overzichtelijk uiteen te stallen waar ik nog wel eens moeite mee heb.
Maar kun je uitleggen wat je bedoeld met;

Ik zou voorzichtig willen stellen dat ik nu wel eens zie dat "twijfel" meer wordt gezien als kenmerk van het ware (en dat is het ook!) dan als zonde (want dat is het ook!).

Hoe kan twijfel een kenmerk zijn van het ware?

Alvast dank.

[Jongere]

Hoe kan twijfel een kenmerk zijn van het ware?

Niet om voor eilander te spreken, maar ik las juist vanmorgen bij Luther (tafelgesprekken) twee uitspraken die eigenlijk beide kanten van eilanders zin onderstrepen:

Echte gelovigen menen altijd weer, dat ze niet geloven; daarom zijn zij onafgebroken bezig, strijdend en worstelend, het geloof te behouden en te vermeerderen. Een knap werkmeester ziet altijd, dat er aan zijn werk nog iets ontbreekt of verkeerd is. Beunhazen zijn over hun werk altijd tevreden.

(...) een christen heeft zekerheid en zegt: Ik vraag niet naar mijn heiligheid noch naar mijn onwaardigheid, maar ik geloof in Jezus Christus, die alleen mijn Heiland is, ons van God gemaakt (...). Daarom is de Heilige Geest de zekerheid in het Woord Gods en de gerechtigheid van Christus is geen twijfelachtige zaak, zoals allerlei secten zeggen: 'Wie weet? Ik hoop het maar...' En zo blijft het zweven in het ongewisse.
Maar de ware christen zegt: Ik doe zoveel ik kan en verder weet ik, dat Jezus Christus voor mij gestorven is en de Vader betaald en bevredigd heeft. Deze troost zal niemand mij ontnemen, dat Christus Jezus mijn Heiland is.

Beide uitspraken stonden op één bladzijde en zijn allebei waar. Juist door het allebei te benoemen, schetst Luther hier denk ik een realistisch beeld van het christelijke leven.

Maar met eilander zie ik inderdaad de slinger wel eens teveel doorslaan naar één van beide kanten:
- of men spreekt zo over de zekerheid van het geloof, dat er geen ruimte is voor twijfel die in iedere gelovige aanwezig kan (en zal) zijn.
- of men is zo bang voor de "beunhazen" (eerste citaat) dat de twijfel teveel wordt voorgesteld als kenmerk van het ware geloof, in plaats van als een schuldige uitzondering. Want Luther is uiteindelijk wel heel duidelijk dat het hier gaat om schuld.

[eilander]

@eilander,

Ik ben het grotendeels met jou eens, jij hebt waarschijnlijk de gave om het helder en overzichtelijk uiteen te stallen waar ik nog wel eens moeite mee heb.
Maar kun je uitleggen wat je bedoeld met;

Ik zou voorzichtig willen stellen dat ik nu wel eens zie dat "twijfel" meer wordt gezien als kenmerk van het ware (en dat is het ook!) dan als zonde (want dat is het ook!).

Hoe kan twijfel een kenmerk zijn van het ware?

Alvast dank.

Dank voor je complimenten...
Wat ik bedoel is: er wordt nog al eens gezegd dat iemand die nooit twijfelt, niet in waarheid tot God bekeerd is. Ik weet niet of je dit zo kunt stellen, maar in ieder geval denk ik wel dat het Bijbels is om te zeggen dat gelovigen twijfelen (Asaf, David, Johannes de Doper, Petrus en anderen) Zeker, in het geloof is geen twijfel, maar in de gelovige wel.
Als ik nu teruglees wat ik geschreven heb, is dat wellicht wat ongelukkig uitgedrukt; eigenlijk bedoel ik het meer andersom: iemand die twijfelt, is niet direct te typeren als ongelovige.

Jongere heeft inmiddels (met woorden van Luther) prima weergegeven wat ik bedoelde, dank!

[dennis]

Ik kan me helemaal vinden in wat Eilander schrijft (al ben ik geen lid van de OGG)
Nog een opmerking over die twijfel. Laten we a.u.b. een onderscheid maken tussen twijfel over onszelf. Die is m.i. niet zondig, vaak zelfs nuttig, want aan ons zondige mensen valt voortdurend te twijfelen, en de twijfel aan God.
Ten diepste is dat de grootste zonde die er is. De Heere niet geloven, dat is: Hem verdacht maken.
Juist die laatste twijfel staat het doorbrekende werk van de Heilige Geest zovaak in de weg.

[Schemerlichtje]

Las pas via iemand het volgende:

Het Heilig Avondmaal is een VERBONDSMAALTIJD. (Matthew Henry) De Koning roept Zijn onderdanen. De Hemelse Bruidegom ontmoet de bruid. De bruid herdenkt de kruisdood van Christus. Wij doen belijdenis met eerbied en hoogachting voor Christus. Wij belijden onze afhankelijkheid van en ons vertrouwen op Christus. Christus en al Zijn weldaden worden uitgedeeld en mogen wij aannemen.

Het Heilig Avondmaal is een MEDICIJN. (Johannes Calvijn) God heeft dit ons gegeven om onze zwakheid te helpen. Heilig Avondmaal versterkt ons geloof, vermeerdert onze liefde, doet ons toenemen in heiliging.

DE BELOFTEN moet ons bewegen om naar het Avondmaal te komen. (Maarten Luther) Het zijn de vriendelijke woorden van Christus; 'voor u gegeven en voor u vergoten'. Christus gaf Zijn bloed voor ons, tot vergeving van onze zonden. De woorden zijn niet verkondigd 'aan een stok of steen', maar aan u, aldus Luther.

Het Heilig Avondmaal is DANKZEGGING. (Huldrych Zwingli) Het is een vreugdevolle gedachtenisviering en een openbare dankzegging voor alle weldaden die Christus ons ten goede volbracht heeft. Door onze deelname belijden wij openlijk dat wij ons tot het getal van de mensen rekenen die uit deze weldaad leven.

Het Heilig Avondmaal is HET ZEGEL VAN HET VERBOND, de gedachtenis van de grootste offerande van Christus dood en van het werk van de verlossing door Zijn dierbaar bloed. (Ralph en Ebenezer Erskine) Gelijk het Woord van Leven ons wordt voorgesteld, dat wij moeten geloven, zo wordt datzelfde Woord voorgesteld om gehandeld en gesmaakt te worden op een sacramentele manier.

[hervormde]

Je kunt je werkelijk verbazen over de reacties op mijn posting (alsook die van Philpot). Heeft het woord een 'open zenuw' geraakt?

Oordeel en wantrouw ik mensen? Nee! Dat wil ik verre van mij werpen.

Dan moet je dat ook niet eerst zeggen.
Het is natuurlijk een beetje flauw om eerst wel een hele grote groep mensen keihard te veroordelen en dan een kleine 24 uur na dato met grote verbazing komen melden, dat je dat niet bedoeld heb.

Is dit alles geen duidelijk teken van een manco in de prediking van diverse decennia?

Zoals ik in mijn vorige posting al zei tegen Bert: de Bijbel legt eigenlijk nooit de schuld bij de prediking, zelfs in de dagen van de Heere Jezus, waar 400 jaar nauwelijks prediking was geweest, zei Hij "gij hebt niet gewild ...".
De Geest werkt door middel van Zijn Woord, de prediking, en niet andersom.

Broeder, ik bedoel met oordelen en wantrouwen van mensen bij name. Het gaat mij om de heersende praktijk.

Nog even wat over de prediking. Misschien is het goed om de Galatenbrief eens te lezen. Het lijkt mij dat hier de prediking van de Judaïsten scherp wordt aangevallen.

[hervormde]

Tiberius,

Wat ik al eerder vroeg:
Ik ken een flink aantal oud ger gem gemeenten waarbij ongeveer 1 a 2% deelneemt aan het avondmaal, soms iets minder, soms iets meer, laten we het houden op 5%, en dat is aan de hoge kant.
100% echter van de lidmaten laat wel de kinderen dopen en heeft openbare belijdenis afgelegd van het geloof.
Zouden die 95% van de mensen dan allemaal klein gelovigen of twijfelende in de genade zijn?
Hoezo word er dan een grote groep veroordeeld?

Ik zou dat niet durven zeggen; ik ken niemand van die mensen.
Maar je zou het eens aan Hervormde of Philpot kunnen vragen...

Jij bent een interessante voor de hermeneutiek Tiberius. Ik zou je zo plaatsen in de school van Derrida. Alles is betrekkelijk. Wat je ziet hoeft helemaal niet waar te zijn.

Niemand, maar dan ook niemand, hoeft een oordeel uit te spreken over het hart. Wel mogen we elkaar wijzen op de geschetste praktijk in vele gemeenten. Wie de omgekeerde wereld rondom Avondmaal en Doop niet ziet, ja dan weet ik het ook niet meer.

[Auto]

Toch wel appart dit alles. Topic titel "Kern van het avondmaal" en waar gaat het over:
1. Mensen die wel dopen en geen avondmaal vieren
2. Mensen die wel dopen en allemaal avondmaal vieren
3. De één zegt dat de ander oordeelt
4. De ander zegt dat de één oordeelt
5. Mensen die niet laten dopen en geen avondmaal vieren, want er moet geloof zijn
6. Rekensommen over de gemeenten tav het aantal avondmaalgangers ....... uitkomst moet toch weergeven wat voor gemeente het is

......... is dit de kern van het avondmaal?

[hervormde]

Toch wel appart dit alles. Topic titel "Kern van het avondmaal" en waar gaat het over:
1. Mensen die wel dopen en geen avondmaal vieren
2. Mensen die wel dopen en allemaal avondmaal vieren
3. De één zegt dat de ander oordeelt
4. De ander zegt dat de één oordeelt
5. Mensen die niet laten dopen en geen avondmaal vieren, want er moet geloof zijn
6. Rekensommen over de gemeenten tav het aantal avondmaalgangers ....... uitkomst moet toch weergeven wat voor gemeente het is

......... is dit de kern van het avondmaal?

Auto de kern van het Avondmaal is naast het herdenken van Zijn lijden en sterven ook de presentia realis. Door het geloof met Zijn lichaam verenigd worden. Vlees van Zijn vlees en been van Zijn gebeente zijn.

Alleen de gelovige kent de presentia realis. Deelt ook in die troost. Daarom moet het bevel naar de hele gemeente uitgaan, met daarbij het zelfonderzoek zoals het formulier dat doet.

Wie zijn ellende niet kent. Let op er staat niet: wie zijn ellende kende.
Wie zijn verlossing in Christus niet kent.
Wie niet weet wat dankbaarheid is.

Die zal niet getroost het Avondmaal vieren. Volgens de woorden van het formulier: Opdat wij nu tot onzen troost des Heeren Avondmaal mogen houden, is ons vóór alle dingen nodig dat wij ons tevoren recht beproeven.

Het is niet vreemd dat ook de lijn naar de doop wordt getrokken. Hier geldt hetzelfde. Wie de drie stukken niet kent, die zal niet getroost de doop laten bedienen aan zijn kind(eren).

[Tiberius]

Hervormde, het is niet zo dat ik het met jou oneens ben; integendeel, ik kan me aardig in jouw postings vinden.
Ik maak alleen erg bezwaar om een groot deel van de gemeente als ongelovig te bestempelen. Er gaat vaak meer in mensen om dan je op het eerste gezicht zoui denken, ook bij mensen die geen deel nemen aan het Heilig Avondmaal.

[helma]

Belijdeniscatechisatie

Vraag:

Al een aantal jaren heb ik geworsteld met de vraag of ik wel of geen belijdenis mag doen. Ik wil dit heel graag. Nu ben ik op aanraden van de dominee op belijdeniscatechisatie gegaan. Ik vraag me nog steeds af of ik op grond van een historisch geloof belijdenis mag doen. Ik was dit gewend in de Ger. Gem. in Ned. Als het zo is dat je alleen belijdenis mag doen als je van een persoonlijk geloof kan getuigen, hoe moet het dan bijvoorbeeld als God pas heel laat in je leven komt? Dan zou je bij wijze van spreken pas op je 60e belijdenis kunnen doen. En als je alleen belijdt dat je gelooft wat er in de kerk gezegd wordt, dan lijkt me dat nogal een dode en lege belijdenis. Ik ben wel heel serieus over geloofszaken en vind het fijn om naar de kerk en de catechisatie e.d. te gaan. Maar hiermee ben ik nog nooit dichter bij God gekomen. Ik ben nu dooplid van de HHK. Ik vraag me af of er verwacht wordt dat iedereen die belijdenis doet, van een persoonlijk geloof kan getuigen. Of dat er misschien ook mensen zijn als ik, die het wel heel serieus nemen maar (nog) geen persoonlijk geloof hebben. Ik zou graag een antwoord hebben van een HHK-dominee.


Antwoord:

Beste vriend,

De vraag die je stelt is een uiterst belangrijke vraag! En het is belangrijk dat daar voor jezelf een duidelijk antwoord op komt. Een belangrijk verschil tussen de Ger. Gem. in Ned. en de HHK is de visie op het (genade)verbond. En daar heeft ook jouw vraag mee te maken.

Wat betekent het voor jou, dat je op de erve (en dus niet het erf) van het verbond geboren bent? De erfenis van het verbond is het eeuwige leven. Eeuwig de HEERE groot maken, omdat Hij in Zijn Zoon de schuld heeft vergeven. Jou komt deze belofte toe (Hand 2:39). Maar let op! Het word je beloofd, je kan het krijgen, maar je hebt het nog niet! Er zijn twee delen, twee partijen in het verbond. De HEERE belooft een God voor je te zijn, maar ben jij ook Zijn volk? Ruth mocht op de grens van Moab de voorwaarden van het verbond toestemmen: "Uw volk is mijn volk en uw God mijn God" (Ruth 1:16b). Zij stemde er niet alleen mee in dat de God van Naomi haar God is, maar dat zij ook met Zijn volk wilde leven en tot dat volk behoren. Zo vraagt de HEERE ook van jou of jij tot Zijn volk wilt behoren? Dat betekent leven naar Zijn wet en wil. Wie doet dat en wie kan dat? Dat kan alleen maar door waarachtige bekering en geloof! Dit betekent, dat het verbond bekering en geloof eist! Het verplicht ons tot een nieuwe gehoorzaamheid (zie formulier van de Heilige Doop). De HEERE eist het niet alleen, maar belooft het ook te geven. Geloof je dat? Dus je merkt wel, zowel bekering als geloof zijn nodig om het verbond te omhelzen en de beloofde goederen in je bezit te krijgen.

Het verbond gaat er echter vanuit, vergelijk dit met het volk Israël in het Oude Testament, dat je met de HEERE leeft, dus tot bekering en geloof komt als je tot volwassenheid komt. Als wij zo worden onderwezen en de HEERE nodig hebben op grond van het verbond, dan zal Hij bekering en geloof werken! Het is heel opmerkelijk dat W. á Brakel in zijn Redelijke Godsdienst stelt, dat de meeste mensen tussen de 14 en 25 tot bekering komen. Herkennen wij dat nog? En wat zou daarvan de oorzaak zijn? En als de HEERE bekering en geloof schenkt, dan komt er een begeerte om aan het Heilig Avondmaal deel te nemen. Zo iemand moet onderwezen worden en daar hebben wij in de kerk het Kort Begrip voor. Lees maar wat er in je psalmboek boven het Kort Begrip staat: "Kort Begrip der Christelijke religie voor hen die zich willen begeven tot des Heeren Heilig Avondmaal." Dus dat is de Bijbels volgorde: bekering, een verlangen naar het Heilig Avondmaal en dan onderwijs om aansluitend in het openbaar geloofsbelijdenis af te leggen.

Dus zonder waarachtige bekering kan je geen belijdenis doen! Maar zonder bekering kan je ook je kinderen niet laten dopen (voor het gebruik van een sacrament is toch het geloof nodig, anders dopen we ons een oordeel), dus zonder bekering kan je geen kinderen krijgen, kan je niet trouwen, kan je geen verkering hebben, enz. Zonder bekering kan je niets! Dus één ding is nodig! Dus het probleem zit niet in het belijdenis doen, maar in het onbekeerd zijn! En dat hebben we in de kerk min of meer gelegaliseerd door toe te staan om zonder waarachtige bekering toch belijdenis te mogen doen.

Moet iemand die belijdenis doet van zijn persoonlijk geloof getuigen? Er zijn hierbij twee dingen op te merken. Ten eerste moet de kerkenraad nieuwe leden aannemen. Daarvoor moet onderzocht worden of er voldoende kennis van de geloofsleer is. Tevens is het goed om ook een persoonlijk gesprek met de belijdeniscatechisanten van hart tot hart te hebben, hoe het in hun hart ligt. Ambtsdragers zijn echter geen hartenkenners. Wij moeten ons dan ook houden aan de belijdenis van de kerk: "Voorts, van diegenen die hun geloof uiterlijk belijden en hun leven beteren, moet men naar het voorbeeld der Apostelen het beste oordelen en spreken; want het binnenste des harten is ons onbekend" (DL ¾, 15). Dit ontslaat ambtsdragers niet van pastorale zorg voor de zielen die aan hun zorgen zijn toebetrouwd. Maar het gaat er uiteindelijk om, dat jij je ja-woord moet geven voor het aangezicht van de Alwetende God in de hemel. Die ook jouw hart kent en weet wat daarin leeft. En mag je dan weten, dat de HEERE genade heeft gewerkt, hoe klein en zwak dat ook nog kan zijn? Mag het een hartelijke en oprechte belijdenis zijn?

Gode en Zijn genade in alles bevolen,

Ds. R. van de Kamp

[Bert Mulder]

In een aantal punten mijn gedachten hierover:
1. Het is in de OGG gebruikelijk om belijdenis af te leggen met de vragen van Voetius. Er wordt géén belijdenis gedaan van het waarzaligmakend geloof, maar van een historisch geloof. Kinderen van (doop)leden worden altijd gedoopt, niet alleen de kinderen van diegenen die genade kennen.

Dat is een tegenstelling. Het is een tegenstelling om met de vragen van Voetius een belijdenis te doen van een historisch geloof, en gaat direkt in tegen de leer van Voetius... Lees over hem in 'Gereformeerd Kerkrecht', hier eerder in dit onderwerp geciteerd.