Fouten in de Bijbel ?

[huisman]

Adrian Verbree wijdt de laatste maand zijn wekelijkse columns in het Nederlands Dagblad, aan (naar zijn idee) fouten in de Bijbel. De onderstaande link geeft een goede weerlegging van Verbree's ontdekkingen.


http://goedbericht.nl/blog2/?cat=38

[Bastiano]

Goede weerlegging.
Wie schrijft die blog, Huisman?

[huisman]

Goede weerlegging.
Wie schrijft die blog, Huisman?

huisman niet

[Afgewezen]

Goede weerlegging.
Wie schrijft die blog, Huisman?

Bij het artikel in het ND staat hij vermeld als André Piet, Bijbelleraar.

[Johannes 3:16]

Goede weerlegging.
Wie schrijft die blog, Huisman?

Bij het artikel in het ND staat hij vermeld als André Piet, Bijbelleraar.

En aanhanger van de alverzoeningsleer.

[Zonderling]

De uitleg van het verschil Jeremia & Zacharia is ook al te simplistisch. Dat is geen oplossing.

[Hansie]

Fouten in de bijbel lijkt me sterk
Fouten bij de vertalers, ja, ongetwijfeld.

[huisman]

De uitleg van het verschil Jeremia & Zacharia is ook al te simplistisch. Dat is geen oplossing.

Wat is dan de oplossing?

[Jongere]

De uitleg van het verschil Jeremia & Zacharia is ook al te simplistisch. Dat is geen oplossing.

Inderdaad, met zulke "uitleg" doe je de zaak alleen maar kwaad.
Ik vind toch al dat we erg voorzichtig moeten zijn met onze stelligheid in het bewijzen. Het is niet allemaal makkelijk.
"Want wij zien nu door een spiegel in een duistere rede.."

Ik moet eerlijk toegeven het vaak gewoon niet te weten bij sommige vragen.

[Afgewezen]

Hier een ingezonden stuk van een andere auteur in het ND (ik neem het in zijn geheel over met het oog op de goede zaak):

Fout in Bijbel? Of vlek op bril Verbree?

Adrian Verbee heeft in zijn column in bijlage ‘Zeven’ twee keer geschreven over ‘fouten’ in de Bijbel.
Die proberen ‘op te lossen’ lijkt volgens hem op wrijven in een vlek, waardoor het erger wordt. Maar zit er misschien een vlek op de bril van Verbree?

Voor de tweede keer trakteert Adrian Verbree in zijn column (bijlage Zeven 23 juli) de lezers van deze krant op een fout in de Bijbel. Ditmaal is de evangelist Matteüs aan de beurt. Matteüs citeert een aantal woorden uit het Oude Testament en zet die op naam van de profeet Jeremia. En dat is fout, stelt Verbree: ‘Het was echter niet Jeremia, het was Zacharia die dit zei (Zach. 11:13).’

En hij moet niet zoveel hebben van goedbedoelde pogingen om het probleem op te lossen: ‘Ook hier is een keur aan ontsnappingsconstructies bedacht, de ene nog onwaarschijnlijker dan de andere. Er wordt weer stevig in de vlek gewreven. Soms is een middel erger dan de kwaal. Gaat achter dit goedbedoelde verdedigen van de Bijbel niet een verkrampte kijk op wat inspiratie is schuil?’

samengesteld citaat
Na het lezen van de column begonnen mijn vingers te jeuken. Ik kon de drang niet weerstaan in de vlek te gaan wrijven — voorzichtig, hoop ik. Als ik het goed zie, zit de fout niet bij Matteüs maar bij Verbree.

Verbree heeft gelijk: als je Zacharia 11:13 opzoekt, kun je wat Matteüs aanhaalt daar terugvinden. Maar bij nader inzien blijf je wel met een aantal woorden zitten: het laatste gedeelte over het betalen van de akker van de pottenbakker. Voor die woorden moet je in Jeremia zijn.

Waar precies in Jeremia, daarover lopen de meningen uiteen. Sommigen vinden aanknopingspunten in Jeremia 18 en 19 (een pottenbakker, het Hinnomdal – traditioneel de locatie van de bloed­akker – onschuldig bloed, een nieuwe naam voor een begraafplaats), anderen in Jeremia 32:7-9:25 (het kopen van een akker – in dit geval voor zeventien sjekel zilver – in opdracht van de HEER). Misschien had Matteüs wel een combinatie van deze passages in zijn hoofd.

Over de precieze bron van de toespelingen aan Jeremia kun je discussiëren. Wat duidelijk is, is dat we aan Zacharia niet genoeg hebben; we hebben ook Jeremia nodig. Zonder dat gegeven is het plaatje dat Verbree presenteert niet compleet.

bronvermelding
De vraag is dus niet zozeer: waarom noemt Matteüs Jeremia in plaats van Zacharia? Waar het over moet gaan, is volgens mij: Matteüs noemt zijn ene bron (Jeremia) wel en de andere (Zacharia) niet, is dat niet vreemd? De vraag is: vreemd voor wie? Voor mensen uit de eenentwintigste eeuw met een degelijke opleiding komt het inderdaad vreemd over. Dat heeft er mee te maken dat wij in onze cultuur specifieke conventies hebben over het noemen van bronnen wanneer je citeert.

In de tijd van Matteüs hadden ze ook conventies en die waren anders dan vandaag. Het aaneenrijgen van meerdere citaten of toespelingen was niet ongebruikelijk. Soms werden meerdere bronnen met name genoemd (bijvoorbeeld Romeinen 10:19-21). Soms werd er helemaal geen naam genoemd, en soms maar één naam. Van deze laatste twee categorieën geef ik enkele voorbeelden

Eerst twee voorbeelden van een bronvermelding waarin een naam ontbreekt. In Matteüs 21:4,5 combineert Matteüs een enkel woord uit Jesaja 62:11 en een citaat uit Zacharia 9:9. De combinatie wordt ingeleid met: ‘wat gezegd is door de profeet’. Het volgende voorbeeld is interessant omdat in dit geval niet de evangelist, maar personages in zijn verhaal aan het woord zijn (Matteüs 2:5,6): hogepriesters en schriftgeleerden combineren een citaat uit Micha 5:1 met een zin uit 2 Samuel 5:2 (= 1 Kronieken 11:2) en leiden het citaat in met de woorden: ‘zo staat het geschreven bij de profeet’.

Een voorbeeld van de laatse categorie (een samengesteld citaat met vermelding van één naam, net zoals in Matteüs 27:9) is te vinden in de eerste verzen van het evangelie van Marcus (Marc. 1:2,3). Na de woorden ‘Het staat geschreven bij de profeet Jesaja’ volgt een samengesteld citaat met woorden van Maleachi (3:1) en Jesaja (40:3).

vlek op de bril
Ik hoop dat de bovenstaande voorbeelden duidelijk hebben gemaakt dat wat Matteüs doet, niet zo vreemd was — in zijn wereld. In onze cultuur zouden we het (in bepaalde gevallen) anders doen, maar dat is wat anders dan zeggen dat Matteüs een ‘in het oog springende fout’ gemaakt heeft. Wat heeft mijn gewrijf opgeleverd? Ben ik erin geslaagd een vlek weg te werken? Was er eigenlijk wel een vlek? Of zit er misschien een vlek op de bril van Verbree?

En die vraag over een mogelijk ‘verkrampte kijk op wat inspiratie is’ — is dat niet wat overdreven? De boven beschreven oplossing kun je in commentaren over het brede spectrum van de bijbelwetenschappen tegenkomen, ook bij mensen die geen last hebben van een verkrampte kijk op inspiratie. (Voor de lezer die het in de kast heeft staan: kijk bijvoorbeeld eens in het Matteüs-deel van Davies & Allison in de serie International Critical Commentary; of anders in het commentaar Van der Woude op Zacharia in de serie De Prediking van het Oude Testament).

Wolter Rose is lezer te Kampen

[Bron: ND 01-08-2011]