Reikwijdte van het verbond

[Luther]

Ja daar gaat hetw el om. In Psalm 81 wordt eerst de rijkdom van Gods verbond bezongen en door de Heere erop aangedrongen: Doe uw mond maar wijd open, dan zal ik betonen de Getrouwe te zijn, de God van het verbond. Als voorbeeld: Net als die jonge vogeltjes in het voorjaar, als de vadrr met een wormpje aan komt vliegen.

Waar lees je dat het hier om bidden om bekering gaat?

In Psalm 81 wordt het verbond der genade bezongen. In vers 11 wordt dezelfde formulering gebruikt als in de aanhef van de Wet der tien geboden. Ik ben de HEERE (verbondsgod) Uw God. En direct daarna: Wat houdt dat verbond nu in? Ik ben uw God en wil ook uw God zijn. Vraag Mij maar om de verbondsweldaden: Doe uw mond wijd open en ik zal hem vervullen.

Je ziet ook de tegenstelling: Maar Mijn volk heeft Mijn stem niet gehoord. Dan komt de verbondswraak. Alles wat u mist, mag u op grond van Mijn verbond van Mij eisen. Maar ze doen het niet.

[Afgewezen]

Ja daar gaat hetw el om. In Psalm 81 wordt eerst de rijkdom van Gods verbond bezongen en door de Heere erop aangedrongen: Doe uw mond maar wijd open, dan zal ik betonen de Getrouwe te zijn, de God van het verbond. Als voorbeeld: Net als die jonge vogeltjes in het voorjaar, als de vadrr met een wormpje aan komt vliegen.

Waar lees je dat het hier om bidden om bekering gaat?

In Psalm 81 wordt het verbond der genade bezongen. In vers 11 wordt dezelfde formulering gebruikt als in de aanhef van de Wet der tien geboden. Ik ben de HEERE (verbondsgod) Uw God. En direct daarna: Wat houdt dat verbond nu in? Ik ben uw God en wil ook uw God zijn. Vraag Mij maar om de verbondsweldaden: Doe uw mond wijd open en ik zal hem vervullen.

Je ziet ook de tegenstelling: Maar Mijn volk heeft Mijn stem niet gehoord. Dan komt de verbondswraak. Alles wat u mist, mag u op grond van Mijn verbond van Mij eisen. Maar ze doen het niet.

Het gelovige antwoord op het verbond is niet het vragen om bekering, maar het geloof en het houden van Gods geboden (zie Doopsformulier). Lees in dat licht nu eens de kantt. SV bij deze tekst.

[Afgewezen]

Ik lees overigens ook deze zin in de verwerping der dwalingen van de Dordtse Leerregels:
Die leren: Dat het nieuwe verbond der genade, dat God de Vader, door tussenkomen van den dood van Christus, met de mensen gemaakt heeft, niet daarin bestaat, dat wij door het geloof, voor zoveel het de verdienste van Christus aanneemt, voor God gerechtvaardigd en zalig gemaakt worden; maar daarin enz…

Vergis je niet: De spits van deze verwerping ligt in het tweede gedeelte. De DL ontkennen dat het doel van de dood van Christus enkel was, "dat Hij voor de Vader een recht zou verwerven om met de mensen opnieuw een verbond, naar Zijn believen, hetzij van genade of van goede werken, te kunnen sluiten". Het eerste leren zij dus wél.
Prof. dr. W. van ’t Spijker schrijft in zijn boekje 'De toeëigening van het heil' hierover het volgende: "Maar wanneer wij het negatieve [het ontkennende, Afg.] aspect daarvan wegnemen, blijft er een fraaie positieve omschrijving over, die als volgt luidt: Het nieuwe verbond der genade, dat God de Vader door de dood van Christus met de mensen gesloten heeft, bestaat daarin, dat wij door het geloof, voor zover het de verdiensten van Christus aanneemt, voor God gerechtvaardigd en behouden worden."

[Luther]

Ja daar gaat hetw el om. In Psalm 81 wordt eerst de rijkdom van Gods verbond bezongen en door de Heere erop aangedrongen: Doe uw mond maar wijd open, dan zal ik betonen de Getrouwe te zijn, de God van het verbond. Als voorbeeld: Net als die jonge vogeltjes in het voorjaar, als de vadrr met een wormpje aan komt vliegen.

Waar lees je dat het hier om bidden om bekering gaat?

In Psalm 81 wordt het verbond der genade bezongen. In vers 11 wordt dezelfde formulering gebruikt als in de aanhef van de Wet der tien geboden. Ik ben de HEERE (verbondsgod) Uw God. En direct daarna: Wat houdt dat verbond nu in? Ik ben uw God en wil ook uw God zijn. Vraag Mij maar om de verbondsweldaden: Doe uw mond wijd open en ik zal hem vervullen.

Je ziet ook de tegenstelling: Maar Mijn volk heeft Mijn stem niet gehoord. Dan komt de verbondswraak. Alles wat u mist, mag u op grond van Mijn verbond van Mij eisen. Maar ze doen het niet.

Het gelovige antwoord op het verbond is niet het vragen om bekering, maar het geloof en het houden van Gods geboden (zie Doopsformulier). Lees in dat licht nu eens de kantt. SV bij deze tekst.

Klopt!
Maar op zichzelf strijdt dat niet met elkaar: "Heere, wilt U in mijn leven schenken waar U recht op hebt. U vraagt wederliefde, U was de eerste in mijn leven en bracht mij in de lichtkring van het verbond. Maar U weet dat ik Uw verbond en geboden niet houden zal. Schenkt U, om Jezus' wil, geloof om te zien wie U bent, wie ik ben, en Wie U wilt zijn in Christus Jezus."

[Afgewezen]

Klopt!
Maar op zichzelf strijdt dat niet met elkaar: "Heere, wilt U in mijn leven schenken waar U recht op hebt. U vraagt wederliefde, U was de eerste in mijn leven en bracht mij in de lichtkring van het verbond. Maar U weet dat ik Uw verbond en geboden niet houden zal. Schenkt U, om Jezus' wil, geloof om te zien wie U bent, wie ik ben, en Wie U wilt zijn in Christus Jezus."

Nou, dit lees ik allemaal niet in Psalm 81, het spijt me.

[Luther]

Klopt!
Maar op zichzelf strijdt dat niet met elkaar: "Heere, wilt U in mijn leven schenken waar U recht op hebt. U vraagt wederliefde, U was de eerste in mijn leven en bracht mij in de lichtkring van het verbond. Maar U weet dat ik Uw verbond en geboden niet houden zal. Schenkt U, om Jezus' wil, geloof om te zien wie U bent, wie ik ben, en Wie U wilt zijn in Christus Jezus."

Nou, dit lees ik allemaal niet in Psalm 81, het spijt me.

Nee, dat staat er allemaal niet. Het gaat in Psalm 81 over het verbond. En schrift met Schrift vergelijkend, mag ik daar ook meenemen dat verbondskinderen geloof moeten ontvangen en van dood levend moeten worden. dat de verbondseis op hen rust, en dat Heere daarvan zegt: Doe uw mond wijd open en Ik zal hem vervullen.
Zo niet, dan volgt er verbondswraak.

[Erasmiaan]

Ik lees overigens ook deze zin in de verwerping der dwalingen van de Dordtse Leerregels:
Die leren: Dat het nieuwe verbond der genade, dat God de Vader, door tussenkomen van den dood van Christus, met de mensen gemaakt heeft, niet daarin bestaat, dat wij door het geloof, voor zoveel het de verdienste van Christus aanneemt, voor God gerechtvaardigd en zalig gemaakt worden; maar daarin enz…

Vergis je niet: De spits van deze verwerping ligt in het tweede gedeelte. De DL ontkennen dat het doel van de dood van Christus enkel was, "dat Hij voor de Vader een recht zou verwerven om met de mensen opnieuw een verbond, naar Zijn believen, hetzij van genade of van goede werken, te kunnen sluiten". Het eerste leren zij dus wél.
Prof. dr. W. van ’t Spijker schrijft in zijn boekje 'De toeëigening van het heil' hierover het volgende: "Maar wanneer wij het negatieve [het ontkennende, Afg.] aspect daarvan wegnemen, blijft er een fraaie positieve omschrijving over, die als volgt luidt: Het nieuwe verbond der genade, dat God de Vader door de dood van Christus met de mensen gesloten heeft, bestaat daarin, dat wij door het geloof, voor zover het de verdiensten van Christus aanneemt, voor God gerechtvaardigd en behouden worden."

Dat bedoel ik toch ook juist? Met al die ontkenningen is het lastig lezen maar dit had ik er juist uit geabstraheerd en dat voerde ik aan tegen Marnix.

[Erasmiaan]

Bekering en geloof zijn geen voorwaarden voor het verbond want het genadeverbond is onvoorwaardelijk. Bekering en geloof zijn weldaden van het genadeverbond. En daarmee vervalt heel je theorie.

Dat zijn de Statenvertalers dan toch niet met je eens.
Ik citeer uit de voorrede bij het NT (ik heb een en ander onderstreept):
"Het woord Testament is een Latijns woord, waarmee overgezet wordt het Griekse woord diatheke, hetwelk de Griekse vertalers gebruikten om uit te drukken het Hebreeuwse woord berith, dat is verbond. Daardoor wordt eigenlijk verstaan het verbond zelf, dat God met de mensen heeft gemaakt, om hun onder zekere voorwaarden het eeuwige leven te geven, welk verbond tweeërlei is, het Oude en het Nieuwe." Dan wordt er gesproken over het oude verbond en vervolgens wordt dan gezegd dat de mensen hun zaligheid moeten zoeken "in een ander verbond, hetwelke het Nieuwe genaamd wordt, en daarin bestaat, dat God Zijn Zoon tot een Middelaar verordineerd heeft, en het eeuwige leven belooft onder voorwaarde dat wij in Hem geloven; het wordt genoemd het verbond der genade".

Ik weet niet in welke zin de Statenvertalers dit bedoelen, het is hier verder niet zo uitgewerkt. Er staat ook "zekere" voor voorwaarden. Want, en daarom maak ik deze opmerking, geloof en bekering zijn weldaden door Christus verworven die meegedeeld worden door het verbond der Genade. Dat verbond is de weg waarin een zondaar tot Christus komt. De nadruk leggen op geloof als toegang tot het verbond verbloemt de werkelijkheid dat het geloof een gave Gods is.

[Marnix]

Ik lees overigens ook deze zin in de verwerping der dwalingen van de Dordtse Leerregels:
Die leren: Dat het nieuwe verbond der genade, dat God de Vader, door tussenkomen van den dood van Christus, met de mensen gemaakt heeft, niet daarin bestaat, dat wij door het geloof, voor zoveel het de verdienste van Christus aanneemt, voor God gerechtvaardigd en zalig gemaakt worden; maar daarin enz…

Vergis je niet: De spits van deze verwerping ligt in het tweede gedeelte. De DL ontkennen dat het doel van de dood van Christus enkel was, "dat Hij voor de Vader een recht zou verwerven om met de mensen opnieuw een verbond, naar Zijn believen, hetzij van genade of van goede werken, te kunnen sluiten". Het eerste leren zij dus wél.
Prof. dr. W. van ’t Spijker schrijft in zijn boekje 'De toeëigening van het heil' hierover het volgende: "Maar wanneer wij het negatieve [het ontkennende, Afg.] aspect daarvan wegnemen, blijft er een fraaie positieve omschrijving over, die als volgt luidt: Het nieuwe verbond der genade, dat God de Vader door de dood van Christus met de mensen gesloten heeft, bestaat daarin, dat wij door het geloof, voor zover het de verdiensten van Christus aanneemt, voor God gerechtvaardigd en behouden worden."

Dat bedoel ik toch ook juist? Met al die ontkenningen is het lastig lezen maar dit had ik er juist uit geabstraheerd en dat voerde ik aan tegen Marnix.

Vreemd. Ik kan me goed vinden met wat er uit de DL geciteerd werd, door zowel jou als Afgewezen.

[Bert Mulder]

Ik weet niet in welke zin de Statenvertalers dit bedoelen, het is hier verder niet zo uitgewerkt. Er staat ook "zekere" voor voorwaarden. Want, en daarom maak ik deze opmerking, geloof en bekering zijn weldaden door Christus verworven die meegedeeld worden door het verbond der Genade. Dat verbond is de weg waarin een zondaar tot Christus komt. De nadruk leggen op geloof als toegang tot het verbond verbloemt de werkelijkheid dat het geloof een gave Gods is.

Als het zo was, dat er voorwaarden waren, waaraan wij voldoen moesten, om in het verbond te komen, en zodoende zalig worden,

Dan gingen we allen naar de hel. Dan was Christus tevergeefs gestorven,

Daar we zelfs geen zucht aan onze zaligheid toevoegen kunnen!

[refo]

Ik weet niet in welke zin de Statenvertalers dit bedoelen, het is hier verder niet zo uitgewerkt. Er staat ook "zekere" voor voorwaarden. Want, en daarom maak ik deze opmerking, geloof en bekering zijn weldaden door Christus verworven die meegedeeld worden door het verbond der Genade. Dat verbond is de weg waarin een zondaar tot Christus komt. De nadruk leggen op geloof als toegang tot het verbond verbloemt de werkelijkheid dat het geloof een gave Gods is.

Als het zo was, dat er voorwaarden waren, waaraan wij voldoen moesten, om in het verbond te komen, en zodoende zalig worden,

Dan gingen we allen naar de hel. Dan was Christus tevergeefs gestorven.

Daar we zelfs geen zucht aan onze zaligheid toevoegen kunnen!

Hoewel dit bijbels klinkt, denk ik dat de Dordtsche vaderen (als ze dit zo horen zeggen) een zesde hoofdstuk hadden toegevoegd.

[Marco]

Over dit punt kan ik het beste maar onze belijdenissen laten spreken, de HC en de DL. Die zeggen het helderder dan ik het kan.

Onze belijdenis zegt:
Waar geloof is een stellig weten waardoor ik alles voor betrouwbaar houd, wat God ons in zijn Woord geopenbaard heeft. Tegelijk is het een vast vertrouwen, dat de Heilige Geest door het evangelie in mijn hart werkt, dat niet alleen aan anderen, maar ook aan mij vergeving van de zonden, eeuwige gerechtigheid en eeuwig heil door God geschonken zijn, enkel uit genade, alleen op grond van de verdienste van Christus.
en de DL, H1:
Artikel 12
Van hun eeuwige en onveranderlijke uitverkiezing tot behoud worden de uitverkorenen, ieder op zijn tijd, verzekerd, zij het niet bij iedereen even sterk en in gelijke mate. Die zekerheid ontvangen de uitverkorenen niet, wanneer zij de verborgenheden en diepten van God nieuwsgierig doorzoeken. Maar zij ontvangen haar, wanneer zij met een geestelijke blijdschap en heilige vreugde de onmiskenbare vruchten van de uitverkiezing, die Gods Woord aanwijst, bij zichzelf opmerken, zoals bijvoorbeeld het ware geloof in Christus, kinderlijk ontzag voor God, droefheid naar Gods wil over de zonde, honger en dorst naar de gerechtigheid.

Ik heb een aantal passages onderstreept. Ik geloof niet dat ik iets anders zeg dan de belijdenis.

Nergens spreekt de Bijbel over het kennen van wedergeboortemoment of -omstandigheid. Wel spreekt de Bijbel over de vrucht van het geloof. Het onderscheid tussen kennen voor zichzelf en voor derden maakt de Bijbel ook niet. Wil je dat tóch maken, dan moet je beseffen dat je jezelf daarmee buiten de belijdenisgeschriften plaatst. Niet dat die op zich zaligmakend zijn, maar ik meen toch dat deze hierin de Bijbel naspreken.

Als de Bijbel spreekt over 'bekering' en 'geloven', zaken die plaats moeten vinden bij mensen die van nature onbekeerd en ongelovig zijn, dan is het wel duidelijk dat deze zaken dan ook daadwerkelijk een aanvang nemen. Ze komen niet uit de lucht vallen en zijn er dan ineens, nee, er gebeurt iets met de mens die het ten deel valt. Moet de Bijbel dat expliciteren? Het is inherent aan de zaken zelf. Zoals getrouwd zijn impliceert dat er ooit een huwelijk is voltrokken, zo betekent gelovig zijn, dat ooit het geloof door de Heilige Geest in het hart ontstoken is (NGB art. 23). Een geestelijk leven zonder begin bestaat niet. Waarom zou Jezus anders over 'wedergeboorte' spreken en over 'komen tot Hem'? En waarom zou de - eenmalige - doop anders zo belangrijk zijn?

Door een en ander aan te strepen en de rest weg te laten kun je een bepaald effect bereiken. Volgens mij gaan we (weer eens) in herhalingen vallen. Ik zou nu kunnen reageren door de artikelen uit de DL nog eens naar boven te halen en andere strepen te zetten. Dat lijkt me vrij zinloos.

[Zonderling]

Bekering en geloof zijn geen voorwaarden voor het verbond want het genadeverbond is onvoorwaardelijk. Bekering en geloof zijn weldaden van het genadeverbond. En daarmee vervalt heel je theorie.

Dat zijn de Statenvertalers dan toch niet met je eens.
Ik citeer uit de voorrede bij het NT (ik heb een en ander onderstreept):
"Het woord Testament is een Latijns woord, waarmee overgezet wordt het Griekse woord diatheke, hetwelk de Griekse vertalers gebruikten om uit te drukken het Hebreeuwse woord berith, dat is verbond. Daardoor wordt eigenlijk verstaan het verbond zelf, dat God met de mensen heeft gemaakt, om hun onder zekere voorwaarden het eeuwige leven te geven, welk verbond tweeërlei is, het Oude en het Nieuwe." Dan wordt er gesproken over het oude verbond en vervolgens wordt dan gezegd dat de mensen hun zaligheid moeten zoeken "in een ander verbond, hetwelke het Nieuwe genaamd wordt, en daarin bestaat, dat God Zijn Zoon tot een Middelaar verordineerd heeft, en het eeuwige leven belooft onder voorwaarde dat wij in Hem geloven; het wordt genoemd het verbond der genade".

Ik weet niet in welke zin de Statenvertalers dit bedoelen, het is hier verder niet zo uitgewerkt. Er staat ook "zekere" voor voorwaarden. Want, en daarom maak ik deze opmerking, geloof en bekering zijn weldaden door Christus verworven die meegedeeld worden door het verbond der Genade. Dat verbond is de weg waarin een zondaar tot Christus komt. De nadruk leggen op geloof als toegang tot het verbond verbloemt de werkelijkheid dat het geloof een gave Gods is.

Het hangt ervan af of we:
a) het Genadeverbond beschouwen als het verbond tussen God en de Zoon waarbij de uitverkorenen gezien worden als de ontvangers van de weldaden van dit verbond.
b) het Genadeverbond beschouwen als het verbond tussen God en de (individuele) uitverkorene (en zijn zaad) dat daadwerkelijk gesloten wordt op het ogenblik van geloven.

In het eerste geval zijn er geen voorwaarden.
In het tweede geval zijn er wel voorwaarden, maar worden deze door God Zelf ook vervuld.

De Statenvertalers gaan uit van de tweede terminologie zoals nagenoeg allen in die tijd.
Beide opvattingen zijn even rechtzinnig en vullen elkaar aan.
Daarom is ook de discussie van twee of drie verbonden (Verbond der Verlossing in de eeuwigheid en Verbond der genade in de tijd) zo onzinnig.

[Luther]

Bekering en geloof zijn geen voorwaarden voor het verbond want het genadeverbond is onvoorwaardelijk. Bekering en geloof zijn weldaden van het genadeverbond. En daarmee vervalt heel je theorie.

Dat zijn de Statenvertalers dan toch niet met je eens.
Ik citeer uit de voorrede bij het NT (ik heb een en ander onderstreept):
"Het woord Testament is een Latijns woord, waarmee overgezet wordt het Griekse woord diatheke, hetwelk de Griekse vertalers gebruikten om uit te drukken het Hebreeuwse woord berith, dat is verbond. Daardoor wordt eigenlijk verstaan het verbond zelf, dat God met de mensen heeft gemaakt, om hun onder zekere voorwaarden het eeuwige leven te geven, welk verbond tweeërlei is, het Oude en het Nieuwe." Dan wordt er gesproken over het oude verbond en vervolgens wordt dan gezegd dat de mensen hun zaligheid moeten zoeken "in een ander verbond, hetwelke het Nieuwe genaamd wordt, en daarin bestaat, dat God Zijn Zoon tot een Middelaar verordineerd heeft, en het eeuwige leven belooft onder voorwaarde dat wij in Hem geloven; het wordt genoemd het verbond der genade".

Ik weet niet in welke zin de Statenvertalers dit bedoelen, het is hier verder niet zo uitgewerkt. Er staat ook "zekere" voor voorwaarden. Want, en daarom maak ik deze opmerking, geloof en bekering zijn weldaden door Christus verworven die meegedeeld worden door het verbond der Genade. Dat verbond is de weg waarin een zondaar tot Christus komt. De nadruk leggen op geloof als toegang tot het verbond verbloemt de werkelijkheid dat het geloof een gave Gods is.

Het hangt ervan af of we:
a) het Genadeverbond beschouwen als het verbond tussen God en de Zoon waarbij de uitverkorenen gezien worden als de ontvangers van de weldaden van dit verbond.
b) het Genadeverbond beschouwen als het verbond tussen God en de (individuele) uitverkorene (en zijn zaad) dat daadwerkelijk gesloten wordt op het ogenblik van geloven.

In het eerste geval zijn er geen voorwaarden.
In het tweede geval zijn er wel voorwaarden, maar worden deze door God Zelf ook vervuld.

De Statenvertalers gaan uit van de tweede terminologie zoals nagenoeg allen in die tijd.
Beide opvattingen zijn even rechtzinnig en vullen elkaar aan.
Daarom is ook de discussie van twee of drie verbonden (Verbond der Verlossing in de eeuwigheid en Verbond der genade in de tijd) zo onzinnig.

Er zijn dus 3 verbonden, die je kunt tellen als 1, 2a, 2b...

[Zonderling]

Er zijn dus 3 verbonden, die je kunt tellen als 1, 2a, 2b...

Ja zeker, zo mag je het ook stellen.
Althans: 3 verbonden aangaande de zaligheid van de mens.
In de Schrift vinden we nog wel meer verbonden.

Maar het is wel goed om je te realiseren dat in de oude theologie van de 16e en 17e eeuw het Genadeverbond in een iets andere context stond (namelijk als een verbond in de tijd met Abraham en zijn zaad; of als een verbond met de gelovige individueel) dan bij degenen die het Verbond der Verlossing gelijkstellen aan het Verbond der genade (zoals Boston).

Wanneer je je dat niet bewust bent, dan interpreteer je de kanttekeningen en de oude theologie verkeerd, want overal wordt gesproken van het geloof als voorwaarde van het Verbond der genade. Hoewel ook overal geleerd wordt dat God die voorwaarde in Zijn uitverkorenen vervult. En deze theologie is niet minder rechtzinnig.