God haat de verworpenen.

[Zonderling]

Als stichtelijkheid het criterium is, zou er heel wat meer uitgeknipt moeten worden uit allerlei topics.
Ander voorstel: Las een adempauze in door het topic tijdelijk te sluiten.

Verder: Laten we toch de ene schriftplaats niet tegen de andere uitspelen. Evenmin Gods ene deugd tegenover de andere. Gods barmhartigheid en de oprechte nodiging tot het heil aan allen die onder het Evangelie leven mogen nooit in mindering worden gebracht op Zijn raad en eeuwig voornemen. En dus ook niet in mindering hierop dat 'velen geroepen zijn, maar weinigen uitverkoren'.

Andersom mag ook Gods raad nooit in mindering worden gebracht op Zijn nodiging en barmhartigheid.

We moeten beide laten staan. We moeten leven in het besef van de 'schrik des Heeren' en de wetenschap dat God de goddeloze gemaakt heeft tot de dag des kwaad; en nochtans God geloven op Zijn Woord dat Hij geen lust heeft in de dood van de goddeloze maar daarin dat de goddeloze zich bekeert en leeft.

[Toeschouwer]

Meestal ben ik het met Afgewezen grondig oneens. Maar zijn reacties op de bijdrage van dhr. Langerak begrijp ik wel.
Een discussie over of God de verworpene haat. Ik ben daar duidelijk in geweest, mijn antwoord was en is nee, anderen denken daar anders over. Het gaat er om wat voor beeld van God hebben wij. Ik ben er wel van overtuigd dat ik Afgewezen niet overtuigen kan, al zou ik dat graag willen. Hij waarschijnlijk mij, daar is een forum voor.
Mischien moeten wij dan niet meer aan de verschillende forums deelnemen, erg vruchtbaar is het niet. Maar hier komen wel de verschillende stromingen binnen de Ger. Gezindte naar voren, een discussie voorheen alleen gevoerd door kerkelijke leiders en nu kan iedereen daar aan deelnemen, dat vind ik niet verkeerd.

[ZWP]

Offtopic, maar ik dacht dat Afgewezen een vrouw was.

[Marnix]

Dat is ze ook

Tja Toeschouwer, ik ben het met je eens... maar vaak lukt overtuigen niet... dus moeten we de verschillen misschien maar zo laten.

[mayflower]

Als iemand zich druk maakt over dit soort onderwerpen was meestal de levende relatie met de HEERE niet aanwezig.

Het is wel erg duidelijk dat hier een uitspraak wordt gedaan, vanuit een veronderstelling, jammer zeg. m.n als men de qoutes leest van deze kerkvaders, hervormers, oudvaders, purteinen en zelfs van evangelicals (John MacArthur, D.A. Darson & John Piper)!!!!:

Augustine (354-430): "He who said, ‘I will have mercy on whom I will have mercy,’ loved Jacob of His undeserved grace, and hated Esau of His deserved judgment" (Enchiridion, xcviii).

Martin Luther (1483-1546): "[Psalm 11:5: 'the wicked and him that loveth violence his soul hateth'] is spoken emphatically, in that the prophet does not simply say that God hates, but his soul hates, thereby declaring that God hates the wicked in a high degree, and with his whole heart." "... the love and hate of God towards men is immutable and eternal, existing, not merely before there was any merit or work of ‘free-will,’ but before the world was made; [so] all things take place in us of necessity, according as He has from eternity loved or not loved ... faith and unbelief come to us by no work of our own, but through the love and hatred of God" (The Bondage of the Will, pp. 226, 228-229).

John Calvin (1509-1564): "Now a word concerning the reprobate, with whom the apostle is at the same time there concerned. For as Jacob, deserving nothing by good works, is taken into grace, so Esau, as yet undefiled by any crime, is hated [Rom. 9:13]" (Institutes 3.22.11). "And as Esau was deprived of this habitation, the prophet sacredly gathers that he was hated of God, because he had been thus rejected from the holy and elect family, on which the love of God perpetually rests ... when Pighius holds that God’s election of grace has no reference to, or connection with, His hatred of the reprobate, I maintain that reference and connection to be a truth. Inasmuch as the just severity of God answers, in equal and common cause, to that free love with which He embraces His elect" (Calvin's Calvinism [Grandville, MI: RFPA, 1987], pp. 59, 75).
John Knox (c.1514-1572): "[God] will destroy all the speak lies. He hateth all that work iniquity; neither will he show himself merciful to such as maliciously offend. But all the sinners of the earth shall drink the dregs of that cup which the Eternal holdeth in his hands. For he will destroy all those that traitorously decline from him. They shall cry but he will not hear" (An Answer to a Great Number of Blasphemous Cavillations Written by an Anabaptist and Adversary to God's Eternal Predestination [London: Thomas Charde, 1591], pp. 403-404).

Jerome Zanchius (1516-1590): "When hatred is ascribed to God, it implies (1) a negation of benevolence, or a resolution not to have mercy on such and such men, nor to endue them with any of those graces which stand connected with eternal life. So, ‘Esau have I hated’ (Rom. 9), i.e., ‘I did, from all eternity, determine within Myself not to have mercy on him.’ The sole cause of which awful negation is not merely the unworthiness of the persons hated, but the sovereignty and freedom of the Divine will. (2) It denotes displeasure and dislike, for sinners who are not interested in Christ cannot but be infinitely displeasing to and loathsome in the sight of eternal purity. (3) It signifies a positive will to punish and destroy the reprobate for their sins, of which will, the infliction of misery upon them hereafter, is but the necessary effect and actual execution" (Absolute Predestination, p. 44).

William Perkins (1558-1602): "This hatred of God is whereby he detesteth and abhorreth the reprobate when he is fallen into sin for the same sin. And this hatred which God has to man comes by the fall of Adam and is neither an antecedent nor a cause of God's decree, but only a consequent and followeth the decree" (A Golden Chain, chapter 53).

John Robinson (c.1576-1625), the minister of many of the Congregationalist settlers who journeyed to Plymouth Colony, New England: "Lastly, seeing it cannot be denied, but that Jacob as a faithful and godly man was in time actually beloved in God, and Esau, as godless and profane, actually hated; it must needs follow, that God before the world was, purposed in himself accordingly, to love the one and hate the other: seeing whatsoever God in time doth, by way of emanation or application to, and upon the creature, that he purposed to do, as he doth it, from eternity [Rom. 9:13] ... [In Romans 9:18], 'whom he wills he hardens,' [God] speaks of that will, according to which he himself works in ... hatred."

George Gillespie (1613-1649), Scottish Presbyterian Commissioner to the Westminster Assembly: “I cannot understand how there can be such a universal love of God to mankind as is maintained [by some]. Those that will say it must needs deny the absolute reprobation; then a love to those whom God hath absolutely reprobated both from salvation and the means of salvation” (cited in David Blunt, “Debate on Redemption at the Westminster Assembly,” British Reformed Journal [January-March, 1996], no. 13, p. 8).

John Owen (1616-1683): "We deny that all mankind are the object of that love of God which moved him to send his Son to die; God having 'made some for the day of evil' (Prov. 16:4); 'hated them before they were born' (Rom. 9:11, 13); 'before of old ordained them to condemnation' (Jude 4); being 'fitted to destruction' (Rom. 9:22); 'made to be taken and destroyed' (II Pet. 2:12); 'appointed to wrath' (I Thess. 5:9); to 'go to their own place' (Acts 1:25)" (Works, vol. 10, p. 227). "... reprobation ... [is] the issue of hatred, or a purpose of rejection (Rom. 9:11-13)" (Works, vol. 10, p. 149).

Francis Turretin (1623-1687): "For as he who loves a person or thing wishes well and, if he can, does well to it, so true hatred and abhorrence cannot exist without drawing after them the removal and destruction of the contrary" (Elenctic Theology, vol. 2, pp. 237-238).

Matthew Poole (1624-1679): "But as for the wicked, let them not rejoice in [David's] trials, for far worse things are appointed for them; God hates and will severely punish them ... His soul hateth; [God] hateth [him that loveth violence] with or from his soul, i.e. inwardly and ardently ... For the righteous Lord loveth righteousness; his countenance doth behold the upright; This is given as the reason why God hateth and punisheth wicked men so dreadfully" (Commentary on Ps. 11:5, 7).

Formula Consensus Helvetica (1675): "the Scriptures do not extend unto all and each God's purpose of showing mercy to man, but restrict it to the elect alone, the reprobate being excluded even by name, as Esau, whom God hated with an eternal hatred (Rom 9:10-13)" (article 6).

Jonathan Edwards (1703-1758): "But the extraordinary gifts of the Spirit are what God sometimes bestows on those whom he does not love, but hates ..." (Charity and Its Fruits, p. 38).

Robert Haldane (1764-1842): "Nothing can more clearly manifest the strong opposition of the human mind to the doctrine of the Divine sovereignty, than the violence which human ingenuity has employed to wrest the expression, ‘Jacob have I loved, but Esau have I hated.’ By many this has been explained, ‘Esau have I loved less.’ But Esau was not the object of any degree of the Divine love ... If God’s love to Jacob was real literal love, God’s hatred to Esau must be real literal hatred. It might as well be said that the phrase, ‘Jacob have I loved,’ does not signify that God really loved Jacob, but that to love here signifies only to hate less, and that all that is meant by the expression, is that God hated Jacob less than he hated Esau. If every man’s own mind is a sufficient security against concluding the meaning to be, ‘Jacob have I hated less,’ his judgment ought to be a security against the equally unwarrantable meaning, ‘Esau have I loved less’ ... hardening [is] a proof of hatred" (Romans, pp. 456, 457).

John Kennedy of Dingwall (1813-1847): "Nor is it by concluding that because God is love, therefore He loveth all, that you can have before you the view of His character presented in the text. Beware of being content with a hope that springs from believing in a love of God apart from His Christ, and outside of the shelter of the cross. It may relieve you of a superficial fear. It may excite a feeling of joy and gratitude in your heart. It may beget in you what you may regard as love to God. This love, too, may be the mainspring of very active movements in the bustle of external service; but it leaves you, after all, away from God, ignoring His majesty and holiness, dispensing with His Christ, and enjoying a peace that has been secured by a cheating, instead of a purging, of your conscience. The time was when men openly preached an uncovenanted mercy as the resort of sinners, and laid the smoothness of that doctrine on the sores of the anxious. 'Universal love,' in these days in which evangelism is in fashion, is but another form in which the same 'deceit' is presented to the awakened. This is something from which an unrenewed man can take comfort. It is a pillow on which an alien can lay his head, and be at peace far off from God. It keeps out of view the necessity of vital union to Christ, and of turning unto God; and the hope which it inspires can be attained without felt dependence on the sovereign grace, and without submitting to the renewing work of God the Holy Ghost. 'God is love;' but when you hear this you are not told what must imply the declaration that He loves all, and that, therefore, He loves you. This tells us what He is, as revealed to us in the cross, and what all who come to Him through Christ will find Him to be. It is on this that faith has to operate. You have no right to regard that love, which is commended in the death of His Son, as embracing you if you have not yet believed. It is only with the character, not at all with the purpose, of God that you have in the first instance to do. What right have you to say that He loves all? Have you seen into the heart of God that you should say He loves you, until you have reached, as a sinner, through faith, the bosom of His love in Christ? 'But may I not think of God loving sinners without ascribing to Him any purpose to save?' God loving a sinner without a purpose to save him! The thing is inconceivable. I would reproach a fellow-sinner if I so conceived of his love. Love to one utterly ruined, and that love commanding resources that are sufficient for salvation, and yet no purpose to use them! Let not men so blaspheme the love of God. 'But may I not conceive of God as loving men to the effect of providing salvation, and to the effect of purchasing redemption for them, without this being followed out to the result of His purpose taking actual effect in their salvation?' No, verily. For the love of God is one, as the love of the Three in One. The one love of the One God is the love of the Father, Son, and Holy Ghost. If that love generated in the person of the Father a purpose to provide, and in the person of the Son a purpose to redeem, it must have generated in the person of the Holy Ghost a purpose to apply. You cannot assign one set of objects to it, as the love of the Father, and a different set of objects to it, as 'the love of the Spirit.' And there can be no unaccomplished purpose of Jehovah. 'My counsel shall stand,' saith the Lord, 'and I will do all my pleasure.' 'The world,' which the Father loved and the Son redeemed, shall by the Spirit be convinced 'of sin, righteousness, and judgment,' and thus the Father’s pleasure shall prosper, and the Son’s 'travail' be rewarded, through the efficient grace of God the Holy Ghost" ("The Pleasure and Displeasure of God;" Eze. 33:11).

A. W. Pink (1886-1952): "‘Thou hatest all workers of iniquity’—not merely the works of iniquity. Here, then, is a flat repudiation of present teaching that, God hates sin but loves the sinner; Scripture says, ‘Thou hatest all workers of iniquity’ (Ps. 5:5)! ‘God is angry with the wicked every day.’ ‘He that believeth not the Son shall not see life, but the wrath of God’—not ‘shall abide,’ but even now—‘abideth on him’ (Ps. 5:5; 8:11; John 3:36). Can God ‘love’ the one on whom His ‘wrath’ abides? Again; is it not evident that the words ‘The love of God which is in Christ Jesus’ (Rom. 8:39) mark a limitation, both in the sphere and objects of His love? Again; is it not plain from the words ‘Jacob have I loved, but Esau have I hated’ (Rom. 9:13) that God does not love everybody? ... Is it conceivable that God will love the damned in the Lake of Fire? Yet, if He loves them now He will do so then, seeing that His love knows no change—He is ‘without variableness or shadow of turning!’" (The Sovereignty of God, p. 248).

John Murray (1898-1975): "[Divine hatred can] scarcely be reduced to that of not loving or loving less ... the evidence would require, to say the least, the thought of disfavour, disapprobation, displeasure. There is also a vehement quality that may not be discounted ... We are compelled, therefore, to find in this word a declaration of the sovereign counsel of God as it is concerned with the ultimate destinies of men" (Romans, vol. 2, pp. 22, 24).

Homer C. Hoeksema (1923-1989): "All history, in which vessels unto honor or unto dishonor are formed, is the revelation and realization of the counsel of God according to which He loved Jacob and all His elect people, but hated Esau and all the reprobate."

James Montgomery Boice (1938-2000): "although hatred in God is of a different character than hatred in sinful human beings—his is a holy hatred—hate in God nevertheless does imply disapproval ... [Esau] was the object of [God’s] displeasure ... Since the selection involved in the words love and hate was made before either of the children was born, the words must involve a double predestination in which, on the one hand, Jacob was destined to salvation and, on the other hand, Esau was destined to be passed over and thus to perish" (Romans, vol. 3, p. 1062).

John MacArthur, Jr.: "In a very real sense, God hated Esau himself. It was not a petty, spiteful, childish kind of hatred, but something far more dreadful. It was divine antipathy—a holy loathing directed at Esau personally. God abominated him as well as what he stood for" (The Love of God, pp. 86-87).

D. A. Carson: "Fourteen times in the first fifty psalms alone, we are told that God hates the sinner, his wrath is on the liar, and so forth" (The Difficult Doctrine of the Love of God, p. 79).

Louis F. DeBoer: "The Scriptural position is that God hates sinners and intends to put them in hell where the smoke of their torment will ascend for all eternity. The only sinners that a Holy God can love are his elect in Jesus Christ who are clothed with his righteousness and cleansed by his blood" (Hymns, Heretics and History, p. 119).

John Piper: “There was a time when the mountain of granite was not under me but over me, ready to fall and crush me. It was the mountain of God’s wrath against my sin. God hated me in my sin. Yes, I think we need to go the full Biblical length and say that God hates unrepentant sinners. If I were to soften it, as we so often do, and say that God hates sin, most of you would immediately translate that to mean: he hates sin but loves the sinner. But Psalm 5:5 says, “The boastful may not stand before thy eyes; thou hatest all evildoers.” And Psalm 11:5 says, “The Lord tests the righteous and the wicked, and his soul hates him that loves violence.”

[Tiberius]

Als iemand zich druk maakt over dit soort onderwerpen was meestal de levende relatie met de HEERE niet aanwezig.

Het is wel erg duidelijk dat hier een uitspraak wordt gedaan, vanuit een veronderstelling, jammer zeg.

Daarom ben ik het met Afgewezens kwalificatie van die gewraakte posting eens.

Hoewel ik op sommige punten (met name één bepaald punt ) met jou van mening verschil, heb ik geen enkele reden om te twijfelen of je een levende relatie met de Heere hebt. Ook heb ik geen enkele twijfel aan je intenties om dit topic te starten.
Dat geldt ook voor de andere deelnemers aan deze discussie.
Ik hecht er waarde aan om dat toch helder uit te spreken.

Laten we verder de kwestie-Langerak maar als afgedaan beschouwen en on-topic verder gaan.

[mayflower]

.
Hoewel ik op sommige punten (met name één bepaald punt ) met jou van mening verschil, heb ik geen enkele reden om te twijfelen of je een levende relatie met de Heere hebt. Ook heb ik geen enkele twijfel aan je intenties om dit topic te starten.
Dat geldt ook voor de andere deelnemers aan deze discussie.
Ik hecht er waarde aan om dat toch helder uit te spreken.
.

Beste Tiberius,

Hartelijk dank voor deze woorden, en dat je niet twijfeld aan mijn intentie.

Ik zelf heb van thuis totaal geen bijbelse of theologische achtergrond, en vanuit mijn evangelische achtergrond ligt hier meestal weinig interesse rondom de calvinistische theologie, daarrom moet ik vaak aan zelf studie doen.

Via de internationale forums (puritanboard.com en reformedreader.org) worden dit soort onderwerpen gewoon serieus genomen en er op gereageerd, vandaar dat ik toch wel geschrokken ben van sommige reacties, mischien dat dit wel wel een cultuur verschil is, omdat ik via de andere forums (puritanboard.com en reformedreader.org), waar presbyterianen en (calvinische)baptisten dit probleem niet tegen kom, of men reageerd misschien vanuit een angst die er heerst rondom het hyper-calvinisme en de grote twijfels die vele kunnen hebben rondom geloofszekerheid, zoals ik ook van Dhr. Langerak vernam.

[Lapressa]

Jammer dat er hier in het engels wordt gepost ipv in het nederlands. Ik kan nu niets van die posting maken!

[memento]

@Mayflower: Alhoewel ik me prima kan vinden in de main-stram calvinistische lijn die je dmv citaten schetst, moeten we wel beseffen dat binnen het calvinisme ook altijd een belangrijke lijn (zij het relatief klein in aantal) is geweest die niet van verwerping spreken wilde. Denk aan mensen als Bullinger.

[mayflower]

@Mayflower: Alhoewel ik me prima kan vinden in de main-stram calvinistische lijn die je dmv citaten schetst, moeten we wel beseffen dat binnen het calvinisme ook altijd een belangrijke lijn (zij het relatief klein in aantal) is geweest die niet van verwerping spreken wilde. Denk aan mensen als Bullinger.

Als het dus zo is, dat een relatief klein in aantal niet van verwerping wilde spreken, dan is het juist zinvol om er over na te denken en dit vanuit het schrift te onderzoeken, en niet als een zinloos onderwerp te laten zijn, of door te denken dat als iemand zich druk maakt over dit soort onderwerpen er meestal de levende relatie met de HEERE niet aanwezig zou zijn, of dat men een hyper-calvinist zou zijn, vandaar dat ik de voorbeelden hebt aangehaald van deze belangrijke kerkvaders, hervormers, puriteinen, oud vaders en hedendaagse predikers//theologen.

[Jongere]

Via de internationale forums (puritanboard.com en reformedreader.org) worden dit soort onderwerpen gewoon serieus genomen en er op gereageerd, vandaar dat ik toch wel geschrokken ben van sommige reacties, mischien dat dit wel wel een cultuur verschil is, omdat ik via de andere forums (puritanboard.com en reformedreader.org), waar presbyterianen en (calvinische)baptisten dit probleem niet tegen kom, of men reageerd misschien vanuit een angst die er heerst rondom het hyper-calvinisme en de grote twijfels die vele kunnen hebben rondom geloofszekerheid, zoals ik ook van Dhr. Langerak vernam.

Hier heb je denk ik een punt, ja. Wat dat betreft kan het denk ik daarom voor veel mensen lastig zijn om objectief sommige discussies aan te gaan.

Wat betreft de lap engelse citaten die je post. Even niet zozeer inhoudelijk, maar je claimt bijv. mensen als John Piper e.d. in deze discussie. Terwijl als ik zijn citaat lees het heel duidelijk gaat over het 'haten van de zondaar' en niet over het 'haten van de verworpene'. Nu zou dat theologisch misschien hetzelfde kunnen betekenen (hoewel daar dus over te discussieren valt) maar het wordt niet gezegd. Ik vraag me dus af of je dit soort citaten dus in deze discussie kunt gebruiken. Volgens mij is dat al eerder gezegd, maar ik denk dat weinig mensen ontkennen dat God de zonde (en daarmee, wat Piper terecht zegt: de zondaar!) haat. Jouw topic-titel wijst echter in een andere richting - namelijk naar een relatie tussen de uitverkiezing/verwerping met die haat. En dat is ook iets heel anders dan waar veel citaten (niet alle) hieronder over gaan. Het lijkt me goed om dat verschil duidelijk te houden.

[mayflower]

En dat is ook iets heel anders dan waar veel citaten (niet alle) hieronder over gaan. Het lijkt me goed om dat verschil duidelijk te houden.

Zou je mischien het verschil eens duidelijk willen maken, waarom God wel de zondaar kan haten, en niet de verworpenen (die ook een zondaar is) ?

[wim]

En dat is ook iets heel anders dan waar veel citaten (niet alle) hieronder over gaan. Het lijkt me goed om dat verschil duidelijk te houden.

Zou je mischien het verschil eens duidelijk willen maken, waarom God wel de zondaar kan haten, en niet de verworpenen (die ook een zondaar is) ?

Ik denk dat dit juist een wezenlijk onderscheid is.
Haat God een mens vanwege de verwerping (van eeuwigheid), dus nog voordat enige zonden konden worden toegeschreven, of uitsluitend vanwege daadwerkelijke zonden?
Misschien is dat onderscheid zelfs wel één van de sleutels tot het begrijpen van veel bijbelteksten die elkaar schijnbaar tegenspreken.

[gerenher]

Als 'toevallige' passant wil ik kort reageren op de ontstane discussie n.a.v. de inbreng van Peter Langerak. Wat mij opvalt in de hele discussie is het niet uit elkaar houden van het 'wetenschappelijk theologisch debat' en het verkondigende / pastorale aspect. Vele theologen (zie de citaten van mayflower) hebben zich wetenschappelijk met dit thema bezig gehouden. Bijzonder boeiend om de betreffende analyses te lezen. Een mooi overzicht hiervan wordt gegeven door Prof. Graafland in zijn boek 'Van Calvijn tot Barth'.

Vele van de geciteerde theologen hadden ook een roeping in een gemeente. De boeiende vraag is of zij de schapen (leken) in hun gemeente vermoeid hebben met de filosofische vraag naar het wilsbesluit van God. Nee! Veel meer werd de toorn van God over de zonde naar voren gebracht (terecht worden hier opwekkingspredikers als Edwards genoemd!), maar ook de onuitspreekbare genade van God voor ,in zich zelf, verloren zondaren werd overvloedig verkondigd. Wat een heilige spanning! Als gezanten van Christus wege baden zij of God zelf door hen heen bad: Laat u met God verzoenen!

Laten we altijd het onderscheid maken wat het doel is van onze discussies. Het zoeken naar een rationeel wetenschappelijk antwoord is goed. Het mag echter nooit een kleingelovige schaden in zijn/haar geloof, anders handelen we hetzelfde als dat Jezus zegt over de wetgeleerden in Lucas 11. Vs. 46 Doch Hij zeide: Wee ook u, wetgeleerden! want gij belast de mensen met lasten, zwaar om te dragen, en zelven raakt gij die lasten niet aan met een van uw vingeren. .... Vs. 52 Wee u, gij wetgeleerden, want gij hebt den sleutel der kennis weggenomen; gijzelven zijt niet ingegaan, en die ingingen, hebt gij verhinderd.

Ik denk dat is wat Peter Langerak vanuit zijn ruime pastorale ervaring bedoeld. Theologiseren zijn we met z'n allen op z'n tijd goed erg goed in. Maar laten wij ons ook in herinnering brengen wat Paulus zegt in 2 Kor 3 "Die ons ook bekwaam gemaakt heeft, om te zijn dienaars des Nieuwen Testaments, niet der letter, maar des Geestes; want de letter doodt, maar de Geest maakt levend."

Die Geest maakt ons niet bewust van de analyse wanneer God waarom op welke manier van eeuwigheid begonnen is. Nee die Geest overtuigd ons van onze onvergeefbare zonden, maar wil ons de onbegrijpelijke, irrationele liefde van de Zoon niet onthouden. En dan wil mijn ziel met Maria de Heere groot gaan maken. Dan verheug ik mij in mijn Zaligmaker. Heere, met mijn verlichte geest kan ik 't niet op 'n rij krijgen. Dank U Heere dat U groter bent dan mijn denken, Dank U dat U over mijn zondelast heen kunt kijken!

Ik sluit af met de woorden van Petrus: 'En eindelijk, zijt allen eensgezind, medelijdend, de broeders liefhebbende, met innerlijke barmhartigheid bewogen, vriendelijk; Vergeldt niet kwaad voor kwaad, of schelden voor schelden, maar zegent daarentegen; wetende, dat gij daartoe geroepen zijt, opdat gij zegening zoudt beërven. Want wie het leven wil liefhebben, en goede dagen zien, die stille zijn tong van het kwaad, en zijn lippen, dat zij geen bedrog spreken; Die wijke af van het kwade, en doe het goede; die zoeke vrede en jage denzelven na.

Hartelijke groet,

Herman Stomphorst

[Tiberius]

Wat mij opvalt in de hele discussie is het niet uit elkaar houden van het 'wetenschappelijk theologisch debat' en het verkondigende / pastorale aspect.

Waar zie je dat precies gebeuren?