Rechter wijst alle eisen HHK tegen PKN af

[Bert Mulder]

Natuurlijk is de fundering voor dit alles al gelegd door Koning Willem I, met zijn grijp op macht in de kerk met het Kerkelijk Reglement. En daarop is voortgebouwd met een kerkorde, anders dan die van Dordrecht, 1618-19.

[Zonderling]

Beste Zonderling,

De vader is wellicht de wens van de gedachte. Alleen wat je voorstelt kan in ons juridisch bestel niet.
Kerkgenootschappen hebben de vrijheid om zelf deze zaken te regelen. Uitgangspunt is dat als een kerkelijke geschil wordt voorgelegd dat de rechter beoordeelt of de eigen rechtsgang ordelijk is verlopen. Marginale toetsing noemen we dat. Dat is wat hier plaats heeft gevonden.
Pas als de interne kerkelijk procedure niet juist is toegepast dan gaat een wereldlijke rechter inhoudelijk beoordelen.

Ik sprak slechts uit wat in mijn ogen 'recht' is.
Over wat in ons juridisch bestel wel of niet kan, kan ik onvoldoende oordelen, dus dat laat ik graag rusten.

'recht' is níet wanneer een kerkgenootschap (a) de confessie in de grondslagleggende artikelen van de kerkorde kan wijzigen en tevens (b) alle kerkenraden en leden kan opleggen daarin mee te gaan. Waarom niet? Omdat de essentie van een geloofsgemeenschap de belijdenis is. Degenen die deze essentie wijzigen (al vormen ze een meerderheid), kunnen nooit in hun recht staan om hun wil aan anderen op te leggen.

Mijn ideaal is dat zelfs een seculier rechter het ongerijmde en onredelijke daarvan inziet, en eventueel uitstijgend boven het Nederlands recht, werkelijk 'recht' spreekt.

Nogmaals, het is een ideaal, dus laat nu niemand mij vanuit het Nederlands recht proberen te weerleggen, want ik heb het helemaal niet over het Nederlands recht, maar over RECHT.

Zonderling

[David J]

'recht' is níet wanneer een kerkgenootschap (a) de confessie in de grondslagleggende artikelen van de kerkorde kan wijzigen en tevens (b) alle kerkenraden en leden kan opleggen daarin mee te gaan. Waarom niet? Omdat de essentie van een geloofsgemeenschap de belijdenis is. Degenen die deze essentie wijzigen (al vormen ze een meerderheid), kunnen nooit in hun recht staan om hun wil aan anderen op te leggen.
Zonderling

Ik snap hier iets niet. Ik ben het met je eens dat de essentie van een geloofsgemeenschap de belijdenis is. Echter, een belijdenis kan -in en uit principe- gewijzigd worden, want het is een document opgesteld door feilbare en tijdgebonden mensen. Hoe zou je zo'n wijziging anders willen laten plaatsvinden dan na een democratisch besluit? En hoe zou je de eenheid van de geloofsgemeenschap anders willen bewaren dan door aan alle leden van die gemeenschap te vragen dat besluit te respecteren? Jouw standpunt lijkt in te houden dat de belijdenis niet gewijzigd kan worden zolang 1 lid daar tegen is. Is dat dan geen 'wil opleggen aan anderen'?

Natuurlijk kan niet door stemming worden bepaald wat waarheid is. Uiteindelijk is dat een zaak van ieders persoonlijke geweten. Maar als jouw geloofsgemeenschap besluit haar confessie te wijzigen, en jij kan je niet vinden in de nieuwe confessie en kan het ook niet over je hart verkrijgen om deze onder protest te erkennen, dan rest er slechts de erkenning dat je niet langer deel uit kunt maken van die gemeenschap.

[Zonderling]

David J,

Ik bedoelde niet dat er nooit een wettig meerderheidsbesluit zou kunnen zijn waarbij het belijden in het geding is.

Ik bedoelde alleen dat de meerderheid de minderheid niet het recht mag ontzeggen om daar niet in mee te willen gaan. Dat is namelijk wat de NHK gedaan heeft, in tegenstelling tot de NGK waarbij wél een recht bestond om niet mee te gaan in de fusie.

[David J]

Ik weet niet hoe dat destijds bij de NGK gewerkt heeft. Maar ik snap niet helemaal wat je bedoelt met 'het recht ontzeggen daarin niet mee te gaan'. De NHK heeft destijds rechtsgeldig besloten dat ze opgaat in de de PKN. Als je niet meegaat de PKN in, sta je dus per definitie buiten de NHK. Dat mag natuurlijk. De NHK heeft, voorzover ik weet, niet geprobeerd de gemeenten die nu de HHK vormen via de rechter te dwingen zich bij de PKN te voegen.

Dus wat is je punt precies? Of gaat het je alleen om de naam en de gebouwen?

[Zonderling]

Sorry, ik bedoelde de Gereformeerde Kerken (GK, dus niet NGK).

In de GK is geen enkele gemeente bij de fusie gedwongen om mee te gaan.
Dat wil zeggen dat gemeentes afzonderlijk en zelfstandig konden/kunnen beslissen om niet mee te gaan met de fusie. De gemeente blijft in stand en scheurt dus niet. Ambtsdragers blijven amtsdragers van diezelfde gemeenten.

Voor de gemeenten in de NHK was er fusiedwang: Iedereen ging automatisch mee. Gemeenten konden niet collectief beslissen om níet mee te gaan. Alleen individueel kon men dat beslissen. Volgens de NHK/PKN-uitlegging is hier dus altijd sprake van afscheiding c.q. scheuring waarbij NIEUWE afgescheiden gemeenten gevormd worden.

Er is een groot verschil tussen
(a) fusiedwang als gevolg van een synodebesluit (NHK-gemeenten)
(b) de vrije keuze van afzonderlijke gemeenten om wel/niet mee te gaan in de fusie (GK-gemeenten).

Je begrijpt dat ik (a) eigenlijk absurd vindt. M.i. is een centralistisch bestuurde kerk niet in overeenstemming met de principes van het presbyteriaal kerkbestuur.
Wanneer het dan bovendien gaat om een besluit waarbij de grondslag van de kerk (de confessie) wordt aangepast, vind ik het centrale model waarbij de synode kennelijk regeert over classes en kerkenraden volstrekt onacceptabel en ongepast.

Gevolgen zijn dat een krappe 2/3 meerderheid in de synode soms kan staan tegenover een zeer ruime omgekeerde meerderheid in een classis of kerkenraad. Met alle gevolgen die we afgelopen jaren hebben gezien.

Hopelijk is het nu wat duidelijker geworden. Ik veronderstelde bovenstaande eigenlijk als voldoende bekend.

Zonderling

[parsifal]

Hier ben ik het wel mee eens, maar dat had men eigenlijk voor de problemen er waren moeten bedenken. De gemeenten zaten nu eenmaal onder de koepel van de synode, daar was weinig protest tegen voor de fusie.

Sorry, ik bedoelde de Gereformeerde Kerken (GK, dus niet NGK).

In de GK is geen enkele gemeente bij de fusie gedwongen om mee te gaan.
Dat wil zeggen dat gemeentes afzonderlijk en zelfstandig konden/kunnen beslissen om niet mee te gaan met de fusie. De gemeente blijft in stand en scheurt dus niet. Ambtsdragers blijven amtsdragers van diezelfde gemeenten.

Voor de gemeenten in de NHK was er fusiedwang: Iedereen ging automatisch mee. Gemeenten konden niet collectief beslissen om níet mee te gaan. Alleen individueel kon men dat beslissen. Volgens de NHK/PKN-uitlegging is hier dus altijd sprake van afscheiding c.q. scheuring waarbij NIEUWE afgescheiden gemeenten gevormd worden.

Er is een groot verschil tussen
(a) fusiedwang als gevolg van een synodebesluit (NHK-gemeenten)
(b) de vrije keuze van afzonderlijke gemeenten om wel/niet mee te gaan in de fusie (GK-gemeenten).

Je begrijpt dat ik (a) eigenlijk absurd vindt. M.i. is een centralistisch bestuurde kerk niet in overeenstemming met de principes van het presbyteriaal kerkbestuur.
Wanneer het dan bovendien gaat om een besluit waarbij de grondslag van de kerk (de confessie) wordt aangepast, vind ik het centrale model waarbij de synode kennelijk regeert over classes en kerkenraden volstrekt onacceptabel en ongepast.

Hopelijk is het nu wat duidelijker geworden. Ik veronderstelde bovenstaande eigenlijk als voldoende bekend.

Zonderling

[Zonderling]

Hier ben ik het wel mee eens, maar dat had men eigenlijk voor de problemen er waren moeten bedenken. De gemeenten zaten nu eenmaal onder de koepel van de synode, daar was weinig protest tegen voor de fusie.

Het gaat om de vraag of de synode bevoegd is om de confessie te wijzigen en of de synode zo'n specifiek besluit kan opleggen aan classes en gemeenten. Dat is wel degelijk de inzet geweest van een jarenlange strijd vóór de fusie.

[Wauwie]

Hier ben ik het wel mee eens, maar dat had men eigenlijk voor de problemen er waren moeten bedenken. De gemeenten zaten nu eenmaal onder de koepel van de synode, daar was weinig protest tegen voor de fusie.

Het gaat om de vraag of de synode bevoegd is om de confessie te wijzigen en of de synode zo'n specifiek besluit kan opleggen aan classes en gemeenten. Dat is wel degelijk de inzet geweest van een jarenlange strijd vóór de fusie.

De vraag die hier gesteld wordt, is sinds 1816 niet meer relevant. Door de invoering van de regelementenbundel zijn de verhouding nogal gewijzigd. In dit geval kan de HHK niets anders doen dan haar verlies nemen en in gesprek gaan met de PKN over de afwikkeling van de lopende zaken.

[Zonderling]

Wauwie, je zit op een heel andere golflengte.

Vanuit principieel perspectief blijven de genoemde vragen altijd relevant namelijk. En daar vroeg ik slechts aandacht voor.