HC, antwoord 21 (geloofsbeschrijving) bevat extra zin

[Bert Mulder]

Klopt, Bert. Zo gebeurt dat bij ons ook altijd.
De HC wordt als leidraad gebruikt.

Merkwaardig. Zo ervaar ik het zelden of nooit bij een catechismuspreek. In mijn ervaring speelt de tekst van de HC in zo'n dienst de rol die een Bijbeltekst speelt in een gewone dienst. Maar we zullen wel een ander interpretatie van 'leidraad' hebben...

Dat de HC beoordeeld wordt door de Bijbel ernaast te leggen is al helemaal onzin. Er wordt gewoon voetstoots vanuit gegaan dat de HC en de Bijbel hetzelfde zeggen. Ik kan me althans geen kritische opmerking van een (GerGem) predikant over de catechismus herinneren. Of bedoel je te zeggen dat het zo zou moeten zijn?

Dit raakt natuurlijk wel een beetje

Maar het is toch zo, dat als de predikant de 3fvE publiekelijk af zou kraken, ook in een preek, dat hij dan wel tegen zijn ambtseed ingaat. Mogelijke fouten in de 3fvE mogen alleen via de kerkrechterlijke weg behandeld worden. Pas als de GS er mee klaar is, mag het publiek behandeld worden. Dit om scheurmaking te vermijden.

Dus, geachte broeder, als jij problemen met de HC zou hebben, dan wordt het hoog tijd dat je een brief aan je kerkeraad stuurt, met een voorstel dit via classis naar de synode te sturen voor behandeling.

[David J]

O, ik heb geen problemen met de HC hoor. Maar je moet niet gaan pretenderen dat in een catechismuspreek de HC beoordeeld wordt door de Bijbel er naast te leggen. Dat gebeurt gewoon niet, want als dat wel zou gebeuren, dan moet de predikant ervan uitgaan dat de HC iets anders zou kunnen zeggen dan de Bijbel. En dat is niet mogelijk, zoals jij aangeeft.

Mijns inziens moeten we eerlijkshalve toegeven dat de HC in de praktijk van de catechismusprediking op gelijke hoogte staat met de Bijbel. En dat is niet gezond.

[Bert Mulder]

O, ik heb geen problemen met de HC hoor. Maar je moet niet gaan pretenderen dat in een catechismuspreek de HC beoordeeld wordt door de Bijbel er naast te leggen. Dat gebeurt gewoon niet, want als dat wel zou gebeuren, dan moet de predikant ervan uitgaan dat de HC iets anders zou kunnen zeggen dan de Bijbel. En dat is niet mogelijk, zoals jij aangeeft.

Mijns inziens moeten we eerlijkshalve toegeven dat de HC in de praktijk van de catechismusprediking op gelijke hoogte staat met de Bijbel. En dat is niet gezond.

Daar heb je wel gelijk in, dat in de praktijk het niet vaak genoeg uitgedrukt wordt, dat de 3fvE onder de Schrift staan.

Zoals Guido de Bres het ook stelde, dat als er enige fouten in de NGB stonden, dezen moest gewijzigd worden.

[Zonderling]

Dat de HC beoordeeld wordt door de Bijbel ernaast te leggen is al helemaal onzin. Er wordt gewoon voetstoots vanuit gegaan dat de HC en de Bijbel hetzelfde zeggen.

Het lijkt me niet meer dan normaal dat in Catechismuspreken uit de Bijbel gepreekt wordt en vanuit de Bijbel de catechismus eerst bevestigd en vervolgens verklaard wordt (of soms met enige vrijheid ook andere uitlegging wordt toegestaan, zoals Van der Groe bijvoorbeeld doet bij de verklaring van het artikel 'nedergedaald ter helle').

Wanneer de Bijbel niet als enige norm gebruikt wordt in catechismuspreken, dan lijkt mij dat niet goed.
Diverse oude schrijvers die ik lees, preken óók in catechismuspreken vanuit de Bijbel.

[Tiberius]

Klopt, Bert. Zo gebeurt dat bij ons ook altijd.
De HC wordt als leidraad gebruikt.

Merkwaardig. Zo ervaar ik het zelden of nooit bij een catechismuspreek. In mijn ervaring speelt de tekst van de HC in zo'n dienst de rol die een Bijbeltekst speelt in een gewone dienst. Maar we zullen wel een ander interpretatie van 'leidraad' hebben...

Misschien wel, ja. Ik heb als interpretatie "richtsnoer".
Een catechismusverklaring fundeert de HC in de Bijbel. Maar is inderdaad niet de bedoeling om de HC af te gaan zitten kraken. Als een predikant dat wil, moet hij de door Bert aangegeven procedure volgen.

[Marco]

Uiteindelijk gaat het toch om wat er in de schrift staat, niet allereerst om de letterlijke vertaling van de latijnse of duitse tekst. Daarin zijn we het hoop ik allemaal met Bert eens. Wat ik mij wel afvroeg is: Waarom zoveel moeite gestoken (vooral als je Latijn al wat weggezakt is) in een nieuwe vertaling van de Catechismus? Er zijn toch allang nieuwere vertalingen?

Bijvoorbeeld:

Vraag 21: Wat is waar geloof?

Antwoord: Waar geloof is een stellig weten waardoor ik alles voor betrouwbaar houd, wat God ons in zijn Woord geopenbaard heeft.
Tegelijk is het een vast vertrouwen, dat de Heilige Geest door het evangelie in mijn hart werkt, dat niet alleen aan anderen, maar ook aan mij vergeving van de zonden, eeuwige gerechtigheid en eeuwig heil door God geschonken zijn, enkel uit genade, alleen op grond van de verdienste van Christus.

En inderdaad, die bevat niet de 'extra' zin. Wel is het vloeiend Nederlands wat weergeeft wat er in dit antwoord hoort te staan. Kun je het alleen nog hebben over 'en kennis', maar dat zit al in het weten.

[Josephus]

't Is natuurlijk sowieso de vraag of het niet ontzettend krom is dat er in gereformeerde kerken uit een belijdenisgeschrift gepreekt wordt. De tekst van de HC wordt heel wat vaker bepreekt dan de gemiddelde Bijbeltekst. En bij veel catechismuspreken wordt er weliswaar uit de Bijbel gelezen, maar komt het gelezene verder helemaal niet meer ter sprake.

Niet om de HC te bekritseren, hoor. En al helemaal niet om het belang van een leerdienst te ontkennen. Maar het gaat om het principiele punt of de prediking over iets anders mag gaan dan de Bijbel zelf. Ik zou liever zien dat predikanten de HC gebruiken om een thema voor hun leerpredikaties te vinden, en niet om de inhoud van hun preek eruit te halen. Want er is maar een bron van gezag in de kerk. En dat is niet de synode, overigens.

Dat is ook de visie van "HC-goeroe" dr. Verboom. Ik kan me daar wel in vinden. Het komt volgens mij nog al te vaak voor dat predikanten zo'n beetje elke zin uit de HC willen verklaren. Ook de punten van de preek volgen dan het desbreffende HC-artikel. Dat hoeft helemaal niet. Verboom pleit ook voor de leerdienst als 'themadienst'. Op die manier verliest zo'n dienst het stoffige imago dat het voor velen toch heeft (en niet altijd ten onrechte!) en kun je juist de actualiteit er goed bij betrekken.