Maarten Luther heeft leer van de consubstantiatie herroepen

[Erasmiaan]

In de kerkdienst afgelopen zondag haalde een predikant aan dat hij in het bezit is van een kopie van een bij de notaris opgemaakte akte, op bevel van Maarten Luther, waarin hij zegt de leer van de consubstantiatie (dat het brood van het avondmaal een voertuig zou zijn van de genade, een zgn. gedeeltelijke verandering in het lichaam van Christus) te herroepen en niet meer voor waar te achten. Hij zei deze akte gevonden te hebben in een artikel in een krantje dat slechts 12 jaargangen gehad heeft (ik ben de titel vergeten, iets met Amsterdammer maar niet de "Groene").

Luther wilde dit geheim houden omdat er anders teveel consternatie zou ontstaan in de kerken. Weet iemand hier meer van? De predikant gaf aan dat het in onze tijd ook slechts bij zeer weinigen bekend is.

[jvdg]

Bij velen bestaat het beeld van Luther dat hij voluit en rondborstig uitkwam voor zijn mening.
Zijn stellingen zijn daar een bewijs van.

Het verbaast mij daarom ten zeerste dat hij in dezen zo terughoudend zou zijn geweest.

Maar wie ben ik?

[Zonderling]

In de kerkdienst afgelopen zondag haalde een predikant aan dat hij in het bezit is van een kopie van een bij de notaris opgemaakte akte, op bevel van Maarten Luther, waarin hij zegt de leer van de consubstantiatie (dat het brood van het avondmaal een voertuig zou zijn van de genade, een zgn. gedeeltelijke verandering in het lichaam van Christus) te herroepen en niet meer voor waar te achten. Hij zei deze akte gevonden te hebben in een artikel in een krantje dat slechts 12 jaargangen gehad heeft (ik ben de titel vergeten, iets met Amsterdammer maar niet de "Groene").

Luther wilde dit geheim houden omdat er anders teveel consternatie zou ontstaan in de kerken. Weet iemand hier meer van? De predikant gaf aan dat het in onze tijd ook slechts bij zeer weinigen bekend is.

Interessant. Ik bezit dat artikel, maar het is wel enigszins anders dan de predikant aangaf. Luther heeft in een gesprek met Melanchthon niet lang voor zijn dood toegegeven dat hij het mis had en Melanchthon gevraagd dit te herstellen. Ik wil het artikel hier wel plaatsen, maar moet het eerst opzoeken.

[Erasmiaan]

In de kerkdienst afgelopen zondag haalde een predikant aan dat hij in het bezit is van een kopie van een bij de notaris opgemaakte akte, op bevel van Maarten Luther, waarin hij zegt de leer van de consubstantiatie (dat het brood van het avondmaal een voertuig zou zijn van de genade, een zgn. gedeeltelijke verandering in het lichaam van Christus) te herroepen en niet meer voor waar te achten. Hij zei deze akte gevonden te hebben in een artikel in een krantje dat slechts 12 jaargangen gehad heeft (ik ben de titel vergeten, iets met Amsterdammer maar niet de "Groene").

Luther wilde dit geheim houden omdat er anders teveel consternatie zou ontstaan in de kerken. Weet iemand hier meer van? De predikant gaf aan dat het in onze tijd ook slechts bij zeer weinigen bekend is.

Interessant. Ik bezit dat artikel, maar het is wel enigszins anders dan de predikant aangaf. Luther heeft in een gesprek met Melanchthon niet lang voor zijn dood toegegeven dat hij het mis had en Melanchthon gevraagd dit te herstellen. Ik wil het artikel hier wel plaatsen, maar moet het eerst opzoeken.

Ok. Waar stond dat artikel in? Ik ben er erg benieuwd naar.

[vlinder]

Ow ow, is die Luther al die jaren voorniets als dwalend op dat gebied geschilderd....

[memento]

uther heeft in een gesprek met Melanchthon niet lang voor zijn dood toegegeven dat hij het mis had en Melanchthon gevraagd dit te herstellen.

Ach ja, Luther is zoiezo wat makkelijker geworden, toen zijn einde naderde. Zo had hij ook geen problemen (meer) met Melanchtons visie op de vrije wil; als het de kerk maar bij elkaar hield.

[jvdg]

Met het, via een omweg, herroepen van die leer ben ik wel blij.
Maar tot hier toe zie ik geen rechtvaardiging/bewijs voor deze wijziging van zijn standpunt.

Trouwens, wat doet het er nog toe?

[Zonderling]

Hier het door Erasmiaan bedoelde artikel.
Ik twijfel er niet aan of het berust op waarheid.
Weliswaar is er geen notariële akte, maar er waren wel betrouwbare getuigen inclusief een getuigenis die onder ede is afgelegd.
Geheel juist is het slot van het artikel: "Met ons zal het menigeen verblijden dat Luther voor zijn dood tot deze bekentenis is ge-komen. Luther handhaafde zijn dwaling niet in hoge trots, evenmin als hij volhardde in zijn vroeger afkeurend oordeel over de brief van Jacobus en de Openbaring van Johannes. Terecht zegt dan ook de keurvorst: “Halsstarrig in bewezen dwaling te volharden, is schande, haar af te leggen en te erkennen, dat is eer."

Een belangrijke bekentenis van Luther

Algemeen bekend is, hoe scherp Luther heeft geoordeeld over hen, die van hem verschil-den in de leer van het Heilig Avondmaal, hoe heftig hij daarom veroordeelde degenen, met wie hij in de grond toch één was.
Toch is Luther voor zijn dood daarvan teruggekomen, gelijk blijkt uit een bekentenis, die hij omtrent het verschil kort voor zijn dood gaf, in een gesprek met zijn vriend Melachthon.
Wij wijzen daartoe op hetgeen A. Kluckhohn aantekent op één der door hem uitgegeven brieven van Frederik de Vrome, keurvorst van Palts (Briefe Friedrichs des Frommen I blz. 557).
Eerst verwijst Kluckhohn naar hetgeen de keurvorst schrijft in een brief van 31 December 1564, waar hij zegt: “maar Dr. Maarten Luther is een mens geweest, die zoveel als anderen kon dwalen, gelijk hij ongetwijfeld van zijn dwaling ten laatste overtuigd is, toen hij God zo ernstig heeft gebeden om vergeving en beleden, dat hij in de zaak van het sacrament te veel heeft gedaan – zoals zonder twijfel degenen weten te bevestigen, die bij zijn laatste stond te-genwoordig waren.”
Daarna gaat Kluckhohn aldus voort: nog duidelijker zegt Frederik in deze brief (die van 15 Februari 1565) het volgende: “Dat Dr. Luther in de zaak van het sacrament voor zijn dood heeft toegegeven, weten alle eerlijke lieden, ofschoon hij daarover niet een iegelijk sprak.”
Deze uitingen, zo gaat Kluckhohn voort, hebben betrekking op het volgende merkwaardige feit: in het gesprek, dat Melachthon met Luther voor zijn laatste reis naar Eisleben had, werd ook de avondmaalsstrijd genoemd, waarbij Melanchthon oprecht verklaarde, dat de leer der kerkvaders op dit punt nader kwam bij de leer van de Zwitsers, dan bij die van Luther. Laatst-genoemde zweeg enige tijd; toe sprak hij de woorden: “Lieve Filip, ik erken dat in de zaak van het sacrament te veel gedaan is.” “Zo laat ons” hernam Melanchthon, “een geschrift geven, waarin de zaak gematigd wordt, opdat de waarheid blijve en de kerken weder een-drachtig worden”, waarop Luther zei: “ja lieve Filip, ik heb dit dikwijls en rijpelijk over-dacht, maar zo zou de gehele leer in de verdenking komen. Ik wil het de Almachtige God be-volen hebben. Doe jij ook iets na mijn dood.”
Van dit feit kreeg Ursinus te Wittenberg kennis, want Melanchthon maakte er geen geheim van. Uit zijn mond hoorde ook Alesius, Professor te Leipzig, het verhaal, van wie het weer op anderen, als Pezel overging.
Bij de reeds lang bekende getuigenissen van Ursinus, Pezel en Hospinianus kwam nu in de laatste tijd de oorspronkelijke en onder ede bekrachtigde verzekering van Hardenberg te Bre-men. Hardenberg had het verhaal uit Melanchthon’s eigen mond en ter verkrijging van vol-komen zekerheid, vaardigde de raad van Bremen de Magister Schlonkgrawe naar Wittenberg af. Te Heidelberg werd de zaak door Ursinus bekend en het eerst genoemd in de strijd, die zich aan het Maulbronner colloquium aansloot. Frederik stelde, zoals van zelf spreekt, daarin het hoogste belang. Door Erastes liet hij aan de Burgemeester van Bremen schrijven, om met zekerheid te weten wat te Bremen dienaangaande was geschied.
Naar de regels der historische kritiek laat zich mitsdien het hele verhaal niet meer als fabel behandelen. Tot zover Kluckhohn.
J. Köstlin, die veel omtrent Luther onderzocht en schreef, en het nauwelijks geloven kon, zegt echter (Luthers Theologie II, 226, 227 noot) dat het verhaal zich niet als louter sage laat afwijzen, wegens Hardenberg’s bericht.
Tot staving van de geloofwaardigheid van de bekentenis, is vooral belangrijk hetgeen E. Stähelin (Johannes Calvijn, I, 228) opmerkt.
Met ons zal het menigeen verblijden dat Luther voor zijn dood tot deze bekentenis is ge-komen. Luther handhaafde zijn dwaling niet in hoge trots, evenmin als hij volhardde in zijn vroeger afkeurend oordeel over de brief van Jacobus en de Openbaring van Johannes.
Terecht zegt dan ook de keurvorst: “Halsstarrig in bewezen dwaling te volharden, is schan-de, haar af te leggen en te erkennen, dat is eer”.

Overgenomen uit het Amsterdamsch Zondagsblad No. 2 Jan. 1888.

[mayflower]

Over Luther gesproken, ik heb afgelopen vrijdag 30 volumes, commentaren op het OT en NT voor 100,- eur. gekocht van Luther. Deze was zo goedkoop, omdat de deze commentaren in het engels waren, en volgens de verkoper verkochten deze niet.

[Geka]

Zeer leerzaam en interresant om te lezen. Nooit geweten.

[Christiaan]

Kan iemand mij ook vertellen waar Dr. Maarten Luther de consubstantatie-leer leert?

[Erasmiaan]

Bedankt Zonderling, de dominee zei dat hij het ook in de kerkbode af zou laten drukken (dat had hij al eens eerder gedaan in zijn vorige gemeente in Nederland). Met het oog op Hervormingsdag is dit goed om te lezen.

Overigens; hoe kom je hieraan? Heb je ook de betreffende jaargangen van het Amsterdamsch Zondagsblad?

[Marnix]

Heeft hij toevallig ook nog zijn antisemitistiche uitspraken teruggenomen? Dan is hij van alle blaam gezuiverd

[freek]

Kan iemand mij ook vertellen waar Dr. Maarten Luther de consubstantatie-leer leert?

Kan iemand mij vertellen wat het verschil is tussen consubstantiatieleer en transubstantiatieleer. Heb het al tig keer uit horen leggen, maar volgens mij zijn het twee termen voor precies hetzelfde, en was LUther hierin dus gewoon nog Rooms.

[Hendrikus]

Kan iemand mij ook vertellen waar Dr. Maarten Luther de consubstantatie-leer leert?

Kan iemand mij vertellen wat het verschil is tussen consubstantiatieleer en transubstantiatieleer. Heb het al tig keer uit horen leggen, maar volgens mij zijn het twee termen voor precies hetzelfde, en was LUther hierin dus gewoon nog Rooms.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Consubstantiatie

http://nl.wikipedia.org/wiki/Transsubstantiatie