Beste Refojongere,Refojongere schreef: Beste elbert,Wat me in de discussie over NHK en PKN opviel is dat de kerk vaak zo gezien wordt: als een instituut met een bepaald reglement (de kerkorde) en aangezien het reglement aangepast is (op een aantal punten verslechterd), is het instituut ook anders. Dat is in het kort gezegd de opvatting van onze hersteld-hervormde broeders en zusters.
Nee, daar geef je onze opvatting niet mee weer. De zichtbare kerk is niet slechts een instituut met wat regels, nee, het is 'de gemeenschap der heiligen'. Waaraan is de ware kerk te herkennen? Aan waar zij voor staat, wat zij gelooft/belijdt. Het is niet slechts de kerkorde die op een aantal punten is aangepast/verslechterd. Nee, het wezen van de kerk, tot uiting komend in de eenheid van het ware geloof is weggenomen.
en dus is de PKN geen kerk? Dat is de enige conclusie die ik hieruit kan trekken.
Nu gaat het mij er niet om om hierover verontwaardigd te doen, maar het gaat me wel om de zuiverheid van de zakelijke redenatie die wordt gehanteerd. Is het wezen van de kerk te vinden in de eensluidendheid van haar belijdenisgeschriften? En wat is belijden in dezen dan precies? Is belijden hetzelfde als het uitsluitend opnemen van de 3 gereformeerde belijdenisgeschriften in de kerkorde? Of ligt het veel breder en dieper, is het ook niet de bedoeling dat de belijdenis veelmeer een levende zaak is, d.w.z. dat de waarheid zoals die verwoord is, ook daadwerkelijk in de levens van de gelovigen wordt beleden? Is het wezen van de kerk weggenomen (dus niet: aangetast) als er 1 of meerdere belijdenisgeschriften worden genoemd die op bepaalde punten daarmee verschillen? Is er dan sprake van het legitimeren van de leugen en zo ja, in hoeverre? Wordt hiermee het christelijke belijden dermate onmogelijk gemaakt, dat je over een valse kerk moet spreken? Zo ja, dan is het de plicht van elke christen om zich daarvan af te scheiden. Zo nee, dan is het schuld als men dat doet.
De PKN zegt van zichzelf dat het Woord van God primaat heeft, maar ook dat ze 2 tradities in zich verenigt, nl. de gereformeerde en de lutherse. Dus wordt de schriftuitleg uit die 2 tradities legitiem genoemd. Als je dit pluraal noemt, is het wel een beperkte pluraliteit (hoe verdrietig dat ook is), nl. ofwel gereformeerd, ofwel luthers.Refojongere schreef: Twee redenen geef je waarom je toch als lid van de Hervormde Kerk bent overgegaan naar een plurale kerk:
1) Christus wordt als Hoofd beleden en de Schrift is enige bron en norm
2) Wij moeten blijven omzien naar onze dwalende broeders en zusters
Dit zijn vragen die ds. W. van Vlastuin ook heeft willen beantwoorden. Ik overtref de helderheid van zijn antwoorden niet. Vandaar dat ik ze hier plaats:
1) We zullen het met elkaar eens zijn dat de primaire erkenning van Gods Woord (en Christus als Hoofd van de Kerk (RJ)) niet betekent dat elk belijdenisgeschrift daaraan ondergeschikt kan worden genoemd en elke belijdenis kan worden gedaan. Als in de structuur het Woord bovenaan staat, is het niet onverschillig wat we verder vastleggen. Ik denk dat we overeenstemmen dat er grenzen zijn. Het verschil zal wel zijn waar die grenzen liggen.
Belijdenisgeschriften zijn bedoeld om velerlei uitleg van Gods Woord te voorkomen. Groen van Prinsterer zei het in de vorige eeuw zo: “Heeft een kerk alleen een Bijbel, dan is er in feite geen geloofsgemeenschap. Dan zijn alle meningen over de betekenis van het bijbelwoord gelijkwaardig, en elke theoloog heeft evenveel recht van spreken. Zonder een confessie is een kerk overgeleverd aan de theologie”. Wezenlijk voor belijdenisgeschriften is dat ze een keuze maken in de uitleg van Gods Woord. Nu er in de belijdende artikelen van de nieuw te vormen kerk elkaar uitsluitende belijdenissen zijn opgenomen, is de belijdenis geen belijdenis meer. De confessie geeft geen richting meer aan het verstaan van het Woord en daarmee is principieel de pluraliteit erkend.
Ik (RJ) voeg hieraan toe: Als de pluraliteit wordt gelegaliseerd, dan is het toch zo dat het ingaan tegen het Woord van God erkend wordt? Hoe kan het dan dat je tegelijk zegt dat het Woord van God primaat heeft? Dat blijkt uit haar belijdenis.
Het is buitengewoon jammer dat het confessionele verschil tussen die beide tradities nooit is opgelost, maar dat de PKN ervoor heeft gekozen om beide tradities als legitiem te erkennen. Alle hervormd-gereformeerden, of ze nu lid zijn van de HHK of de PKN, betreuren dit en dat doe ik ook. Want we geloven dat de gereformeerde leer de Schrift correct naspreekt en dat alles wat daartegen strijdt, bestreden moet worden; of positiever gezegd: die gereformeerde leer moet verdedigd en verbreid worden, ook binnen de kerk.
Moet je hiermee nu zeggen dat binnen de PKN principieel gezien pluraliteit is toegestaan? Het is te gemakkelijk om dit massief met ja te beantwoorden, want dat zou veronderstellen dat kerkordelijk gezien alles kan en mag wat tegen het Woord van God en tegen de 3 gereformeerde belijdenisgeschriften ingaat. Dat is dus niet zo. Het is kerkordelijk legitiem om er lutherse opvattingen m.b.t. de doop en het avondmaal op na te houden (en ook evangelische m.b.t. de doop), maar niet daar waar het de kern van het belijden aangaat. Daarom vind ik het citaat van Groen van Prinsterer enigszins uit z'n verband gerukt, aangezien hij in de 19e eeuw geconfronteerd werd met praktische leervrijheid binnen de NHK, ook al werden de 3 gereformeerde formulieren op papier nog erkend als belijdenisgeschriften van de kerk. Terug naar de daadwerkelijke binding aan die uitleg van de Bijbel was dan ook zijn devies.
De vraag is nu: wat is de kern van het belijden en waar ligt de grens van wat je mag verdragen?
Voor hersteld-hervormden is dit heel duidelijk: de grens zijn de 3FvE en al wat daarbij of daarvanaf wordt gedaan is reden om als groep "achter te blijven" zoals men dat zelf zo noemt.
De vraag is of die keuze legitiem is, aangezien je je ook de vraag kunt stellen of een aangetaste belijdenis (doordat er op punten tegenstrijdige geschriften aan zijn toegevoegd) een reden vormt om je buiten die kerk te houden (en dus synodaal ongehoorzaam te zijn), ook als je als gemeente exclusief gereformeerd kunt zijn (over het woordje exclusief wordt getwist, maar in de praktijk van alledag is het gewoon wel zo). Op dit punt zijn verschillende keuzes gemaakt, die hebben geresulteerd in een scheuring.
Even afgezien hiervan, moeten we ons ook bedenken of de lutherse leer zoals verwoord in de Augsburgse confessie (want daar gaat het hier o.a. over), niet op de punten die van de gereformeerde verschillen, ook vallen onder het hout, het hooi en de stoppelen van 1 Kor. 3:12. Dat is een lastige vraag, aangezien je je moet afvragen waar de grens ligt van wat het fundament aantast. Is dat de lutherse leer van de consubstantiatie? Of een ander typisch lutherse dwaling? Wanneer wordt het een kerkscheidende kwestie, waarbij je moet zeggen: jullie horen niet bij de kerk? Het is lastig om daar een uitspraak over te doen en eerlijk gezegd kan ik dat niet. Ik wil wel zeggen dat het een stuk gemakkelijker zou zijn geweest als de ELK niet samen was gegaan met de NHK en de GKN. Dat had een hoop ellende bespaard, met name in hervormd-gereformeerde kring.
Ik ben het met je eens dat de kerk een pilaar der waarheid is en moet zijn (1 Tim. 3:15). Echter die pilaar is het niet op eigen kracht, maar door God, Die binnen die kerk werkt (zie ook de kanttekeningen bij dit vers). De vraag is of je met recht kunt zeggen dat God niet binnen de PKN werkt. Dat is de vraag die we ons moeten stellen. Daarbij moeten we niet te snel tot de conclusie komen dat Hij er niet werkt, omdat er verkeerde belijdenisgeschriften zijn opgenomen in de kerkorde van die kerk. Ik merk ook een vereenzelviging van de opdracht van de kerk met het wezen van de kerk. En ik weet nog zo net niet of je die twee wel zo gemakkelijk met elkaar kunt samen laten vallen.Refojongere schreef: 2) De prediking van Jezus tot de schare is echter geen model voor het kerk-zijn. Jezus preekte tot velen, maar vierde het avondmaal met enkelen. Kerkelijke gemeenschap is naar haar wezen beperkter dan een evangelisatietoespraak. Het laatste is erop gericht dat uit de schare een kerk zal ontstaan. In de kerk is niet alleen het Woord, maar ook het antwoord van het geloof. De kerk is naar haar wezen een pilaar der waarheid. De kerk zal een baken zijn in de grote leugenzee van deze wereld. Ook hier geldt dat Gods eer uiteindelijk meer weegt dan de massa mensen.
In ons denken over de kerk dienen we ons te hoeden voor de twee klippen van veruitwendiging en verinnerlijking. Van het laatste is sprake als de kerk verwordt tot een conventikel en haar bewogenheid met de mensheid verliest. Van het eerste is sprake als de mensenmassa en de veelheid van stromingen doelen in zichzelf worden, of zelfs kenmerken van de ware kerk gaan heten.
Overigens is Gods waarheid niet strijdig met het heil van de massa. Een kerk waar de leer van Gods Woord aanwezig is, zal tot heil van de wereld zijn. Een verwereldlijkte kerk verliest niet alleen haar zelfrespect, maar is ook krachteloos ten aanzien van de maatschappij. De kerk moet niet met haar mond vol tanden staan in haar verantwoording van haar geloof. In onze tijd van relativisme is het van het grootste belang dat de kerk niet met deze geest meegaat, maar onverkort Gods Woord erkent en betuigt. Alleen de kerk die anders is dan de wereld, kan de wereld veranderen. Missionaire gezindheid en reformatorische tucht zijn niet strijdig met elkaar, maar zijn twee kanten van dezelfde zaak.
Daar komt nog eens bij, dat omdat God de kerk tot pilaar van de waarheid maakt, wij niet zomaar hebben te beslissen over kerkvereniging en kerkscheuring. Daar ligt een stuk schuld, zowel bij de voormalige synodes die tegen heug en meug van een minderheid in de kerk een kerkvereniging hebben doorgedrukt, alswel bij die minderheid die zich er niet bij neerlegde, alswel bij een aantal verenigingen die kerkpolitiek bedreven (GB, Comite). Kerkopbouw is Gods werk, niet mensenwerk.
Beschouw je ze nog wel als schapen van de kudde (leden van de kerk) die verloren liggen als ze zich niet bekeren en Christus niet belijden?Refojongere schreef: Zijn dwalende broeders nog onze broeders en zusters? Dat hangt er vanaf, ik beschouw eerlijk gezegd mensen als Kuitert en Ter Linden niet als mijn broeders.
Ik heb met de leugenleringen van beide theologen helemaal niets en ben van mening dat die geen plaats hebben binnen welke kerk dan ook, maar als mens heeft de kerk nog wel een Boodschap voor en aan hen. En dan gaat het me nog niet eens in de eerste plaats om de theologen binnen de kerk, maar ook en vooral de gewone leden binnen die kerk (en dat zijn er 2 miljoen en er is sprake van kerkverlating
). Het verbreiden van die Boodschap was de doelstelling van de Geref. Bond binnen de NHK en dat is die nu nog steeds binnen de PKN, ook al heeft de GB kerkpolitiek gezien in de jaren 90 een scheve schaats gereden heeft ze/hebben wij schuld aan de scheuring.
