Hendrikus schreef:RD Geplaatst: 6-10-2007
„Ontslag dr. Steenblok onwettig; schorsing ds. Kok onzorgvuldig”
Gereformeerde Gemeenten houden symposium rond eeuwfeest
ROTTERDAM - De tegenstellingen in de Gereformeerde Gemeenten in de oorlogsjaren en in de jaren daarna zijn niet op de juiste wijze behandeld. De gevolgde procedure rond de afzetting van ds. Kok was aanvechtbaar. En bij het ontslag van dr. Steenblok als docent van de Theologische School zijn ernstige beleidsfouten gemaakt. „Dat ontslag was in strijd met de eigen regels van de kerk en moet daarom onwettig worden genoemd.”
Dat zei ds. M. Golverdingen zaterdag in Dordrecht, tijdens het symposium ”Gereformeerde Gemeenten na 100 jaar; ontwikkeling en positiebepaling”.
Ds. Golverdingen (Boskoop) ging in zijn lezing ”Bewaard en staande gehouden” onder meer in op de problemen rond ds. R. Kok (1950) en rond dr. C. Steenblok (1953). Ds. Kok vereenzelvigde, volgens de synode in januari 1950, de beloften met het aanbod van genade. Dat stond voor de synode op gespannen voet met de algemene overtuiging binnen de gemeenten dat de beloften van het genadeverbond alleen aan de uitverkorenen zijn vermaakt, terwijl de aanbieding van het Evangelie komt tot ieder die het Woord hoort.
„De gevolgde procedure was gebrekkig en aanvechtbaar”, zei ds. Golverdingen. „Dr. Steenblok had namens het curatorium de synode vervroegd bijeen geroepen, maar hij was in het geheel niet bevoegd zo’n oproep te doen. Er was geen rapport over de opvattingen van ds. Kok, dat de afgevaardigden konden gebruiken bij hun beraad. De preses, ds. D. L. Aangeenbrug, gaf ds. Kok geen gelegenheid meer om iets voor te lezen uit een boekje van de gebroeders Erskine en J. Fisher, dat het aanbod van de genade vertolkte. Elke nadere fundering van de uitspraak in Schrift en belijdenis ontbrak in de acta van de synode. De behandeling van de Veenendaalse predikant was beslist onzorgvuldig.”
Op de generale synode van 1953 werd er scherpe kritiek op dr. Steenblok als docent geuit. De preses, ds. A. Verhagen, onthield hem de mogelijkheid om iets tot zijn verdediging te zeggen. Er was, volgens ds. Golverdingen, sprake van „een brede en verwarde bespreking.” „De synode ging bij het ontslag van dr. Steenblok voorbij aan de eigen statuten dat bij benoeming of ontslag van docenten vooraf het oordeel van het College van Curatoren moest zijn ingewonnen.”
Vervolgens maakte de synode „een ernstige beleidsfout”. De vergadering werd niet verdaagd. Evenmin werd een commissie van onderzoek ingesteld. Uiteindelijk ging de synode over tot een schriftelijke stemming in een besloten zitting. „Daarop verlieten de predikanten Aangeenbrug, Van de Ketterij en Mallan, en de ouderlingen Hage en Bas onder luid protest de zaal. Dr. Steenblok, die geen afgevaardigde was, volgde hen. Vervolgens onthief de synode bij schriftelijke stemming dr. Steenblok van zijn functie als docent wegens diens eenzijdigheid in het geven van onderwijs.”
In het licht van de geschiedenis kon ds. Golverdingen niet anders oordelen dan dat het ontslag van dr. Steenblok werd geforceerd. „Het ontslag was in strijd met de eigen regels van de kerk en moet daarom onwettig worden genoemd.”
.
Tegen het licht van bovenstaande, de berichtgeving in het Nederlands Dagblad hierover:
Geref. Gemeenten erkennen fouten synodes
van onze redactie kerk
DORDRECHT - De Gereformeerde Gemeenten hebben tweemaal in netelige kwesties onzorgvuldige en onwettige synodebesluiten genomen, vindt ds. M. Golverdingen. Het gaat om de afzetting van ds. R. Kok in 1950 en het ontslag van dr. C. Steenblok in 1953.
Golverdingen deed de opmerkelijke uitspraken zaterdag tijdens de herdenkingsbijeenkomst in Dordrecht van het honderdjarig jubileum van de Gereformeerde Gemeenten.
Het is voor het eerst dat een predikant uit de Gereformeerde Gemeenten zich zo duidelijk en publiek uitspreekt over de kwesties, die tot op dit moment discussie geven in het kerkverband.
,,Als kerkhistoricus moet je de moed hebben kerkrechtelijke fouten te erkennen'', zei Golverdingen, de kerkhistoricus van zijn kerkverband, na afloop.
Hij vindt het niet nodig dat de synode dergelijke procedurele fouten van vorige synodes erkent. De predikant uit Boskoop deed geen uitspraak over de vraag of inhoudelijk de schorsing en het ontslag terecht waren. Hij doet daarnaar nog onderzoek.
Golverdingen noemde de procedure rondom de schorsing van ds. Kok ,,heel gebrekkig en aanvechtbaar''. De synode was op geforceerde wijze vervroegd en er was geen rapport over de opvattingen van Kok. Bovendien ontbrak ,,elke nadere fundering van de uitspraak in Schrift en belijdenis''. ,,De behandeling van de Veenendaalse predikant, die 35 jaar de gemeenten met grote trouw en toewijding had gediend, was beslist onzorgvuldig'', concludeerde Golverdingen.
De zaak-Kok is de afgelopen jaren weer actueel. Diverse auteurs, onder wie dr. J. Blaauwendraad en dr. K. van der Zwaag, hebben betoogd dat de schorsing van Kok niet goed is verlopen en ook inhoudelijk niet terecht was.
Kok moest het veld ruimen omdat hij stelde dat de beloften van het genadeverbond gelijk staan met de aanbieding van het evangelie. De synode vond echter dat de beloften alleen voor de uitverkorenen zijn, terwijl het evangelie aan iedereen moet worden aangeboden.
Geforceerd
Dr. Steenblok was docent aan de predikantenopleiding van de Gereformeerde Gemeenten. Hij werd uit zijn functie ontheven, omdat hij het evangelie alleen voor de uitverkorenen wilde prediken.
Zijn ontslag is volgens Golverdingen geforceerd. De synode maakte ,,een ernstige beleidsfout'' door de synodevergadering in 1953 niet te verdagen ,,om de gemoederen tot rust te laten komen'' en een commissie in te stellen die met een weloverwogen oordeel moest komen. Steenblok werd in een schriftelijke stemming ontslagen.
Het gevolg was een kerkelijke breuk, waaruit de Gereformeerde Gemeenten in Nederland ontstonden. De Gereformeerde Gemeenten willen met dat kerkgenootschap graag weer samen. De Gereformeerde Gemeenten in Nederland hebben het gesprek echter afgebroken totdat de Gereformeerde Gemeenten '1953' hebben geëvalueerd. De synode bespreekt daarom in de komende maanden een rapport over dit onderwerp.
Met de uitspraken van Golverdingen is wel helder hoe het kerkgenootschap nu naar de geschiedenis kijkt: ,,Het ontslag was in strijd met de eigen regels van de kerk en moet daarom onwettig worden genoemd.''
