| © Trouw
Balkenende laat het CDA onthoofd achter
Partij dreigt zich los te zingen van de top
door Esther Lammers
Jan Peter Balkenende heeft het CDA van zijn kopstukken ontdaan. Niet alleen de fractietop heeft hij naar het kabinet gehaald, ook de partijvoorzitter en de directeur van het Wetenschappelijk Instituut schuiven door.
Maxime Verhagen, Gerda Verburg, Marja van Bijsterveldt en Ab Klink behoorden tot de hechte kring die Balkenende de afgelopen moeilijke jaren door dik en dun heeft gesteund. WI-directeur Klink voorzag hem steeds van argumenten voor de hervormingsagenda. Maxime Verhagen en Gerda Verburg voorkwamen met hun ijzeren greep op de CDA-fractie als (vice-)fractievoorzitter dat er brokken in de Kamer werden gemaakt. En partijvoorzitter Marja van Bijsterveldt zorgde ervoor dat de leden stoom konden afblazen, zonder dat er iets aan het kabinetsbeleid hoefde te worden veranderd.
Dankzij dit hechte team rond Balkenende bleef de partij een eendrachtige en stabiele uitstraling hebben, ook toen Balkenende het dieptepunt van zijn populariteit had bereikt. De loyaliteit van deze mensen heeft Balkenende nu beloond.
De keerzijde van deze medaille is echter dat Balkenende de partij verweesd achterlaat. Er is geen dagelijks bestuur meer en het is nog maar de vraag of straks een nieuw bestuur dezelfde loyaliteit aan de dag zal leggen. Ook het wetenschappelijk bureau moet op zoek naar een nieuwe, sterke ideoloog die de koers van het CDA verder helpt vernieuwen. Balkenende voert nu zijn eigen – in de jaren negentig bedachte – CDA- koers uit. Maar sinds hij in 2001 partijleider werd, blokkeert hij verdere vernieuwing van de partijstandpunten.
De fractie moet op haar beurt nog maar afwachten wie fractievoorzitter wordt. Intern woedt nu een hevige discussie of de nieuwe fractieleider per se een katholiek moet zijn, of het een linkse of rechtse CDA’er moet worden, en of de fractievoorzitter een onafhankelijk (dualistisch) type moet zijn of juist een lakei van Balkenende. Daarom duikt zowel de naam van de katholieke staatssecretaris Pieter van Geel op, als die van het rechtse kamerlid Sybrand van Haersma Buma en de huidige fractiesecretaris Van de Camp.
Balkenende heeft ervoor gekozen te investeren in een kabinet. Maar hij loopt daarmee het risico de greep op de partij te verliezen.
De greep op de partij verliezen..........wie heeft het ook alweer over "brokkenpiloot" gehad???
