Een kerstfilm zonder plastic romantiek

[Hendrikus]

uit het ND:

Een kerstfilm zonder plastic romantiek

door onze redacteur Aldwin Geluk

EDE – Na The Passion of the Christ en Narnia dient nu een nieuwe relifilm zich aan: The Nativity Story, waarin het ‘originele’ Bijbelse kerstverhaal centraal staat. Een kijkje over de schouders van Jozef en Maria.

Een ‘echte kerstfilm’? Dat is, in de door de plastic romantiek geobsedeerde filmwereld van Hollywood, een verhaal met buiten veel sneeuw, binnen een knappend haardvuur en een natuurlijk een dreigende (familie)ramp. En vanzelfsprekend: aan het eind komt alles goed en wordt het toch nog ‘écht Kerst’.
Dit jaar is het echter anders. Begin december komt wereldwijd de film The Nativity Story (letterlijk: het kerstverhaal) in de bioscopen. In deze film worden Jozef en Maria gevolgd vanaf het moment dat Maria van een engel te horen krijgt dat ze zwanger zal worden van de Messias, tot en met zijn geboorte en de vlucht van het gezinnetje naar Egypte.

Net als bij The Passion of the Christ pretenderen de filmmakers zich precies te houden aan de Bijbelse passages en het verhaal niet onnodig te dramatiseren of te romantiseren. En net als bij The Passion – en later ook bij de film Narnia – springt in Nederland evangelisatiebeweging Agapè in op de film, om die specifiek onder de aandacht van christenen te brengen, en om kerken ertoe te bewegen de film aan te wenden als evangelisatiemiddel.
Vrijdag vond in bioscoop Cinemec in Ede een voorvertoning van The Nativity Story plaats. Distributeur Benelux Films had, in samenwerking met Agapè, enkele tientallen voorgangers en medewerkers van christelijke organisaties uitgenodigd om de film alvast te komen bekijken voordat hij daadwerkelijk in de bioscoop komt.

Arm meisje
En inderdaad, de film houdt zich vrij nauwkeurig aan de Bijbelse noties rond Kerst. Wel zijn de kerstverhalen uit Lucas en Matteüs voor het gemak door elkaar gegooid tot één alomvattend, samenhangend verhaal. Eigenlijk worden in de film drie groepen hoofdpersonen om beurten gevolgd, als zij toeleven naar de geboorte van Christus.
Maria – overtuigend geacteerd door de zestienjarige actrice Keisha Castle-Hughes - wordt neergezet als een arm meisje uit een groot gezin, in het wat achtergebleven dorpje Nazaret. ,,Is er hoop, in Nazaret?’’, verzucht ze, als de Romeinse soldaten weer eens met veel geweld de belastingen van de keizer zijn komen innen, en zelfs de ezel van haar vader hebben meegenomen. Ze zit wat in de put, want ze is net uitgehuwelijkt aan Jozef - ,,waarom laten ze me trouwen met een man die ik amper ken, van wie ik niet houd?’’ – en een engel heeft haar verteld dat ze de Zoon van God zal baren. Treffend wordt duidelijk gemaakt hoezeer het in die tijd een schande was als een ongehuwd meisje zwanger bleek te zijn, en hoe moedig de stap van Jozef is zich toch over haar te ontfermen. De twee zijn zichtbaar opgelucht als het bericht van de volkstelling komt, en Jozef en zijn zwangere Maria naar Betlehem moeten reizen. Gelukkig heeft Jozef in het geheim de ezel van zijn schoonvader teruggekocht van de Romeinen, zodat ze die nu meekrijgen als vervoermiddel.

Honderden kilometers verderop zitten op dat moment de drie wijzen uit het Oosten gebogen over hun kaarten en boeken. Ze ontdekken dat drie planeten bijna op één lijn staan, dat dit wijst op de komst van een ‘Koning der Koningen’ en gaan op weg. Hun belevenissen zijn het minst Bijbelgetrouw. Nergens in de evangeliën staat immers dat zij echt Melchior, Balthasar en Kaspar heetten, en dat er ééntje zwart was. De wijzen zijn eigenlijk ook de enigen die – met een terloopse kwinkslag – wat humor in de film brengen.

De kwade genius van de film is koning Herodes. Hij wordt neergezet als een wreed heerser, met een soort achtervolgingswaanzin: overal om hem heen ziet hij mensen die wel eens de Messias zouden kunnen zijn, en zijn macht zouden kunnen ondermijnen. De filmmakers hebben die angst enigszins uitvergroot om het verhaal – dat voor de Bijbels onderlegde kijker geen verrassingen bevat – toch enige spanning mee te geven. Hetzelfde geldt voor de muziek – veel violen, het blijft Hollywood – die het belang van de menswording van God subtiel onderstreept.
Ondanks deze dramatische effecten draait de film absoluut niet heen om de elementaire boodschap van Kerst: dat Jezus de zoon van God is, en dat zijn komst nodig is om de wereld te redden.

Hoewel The Nativity Story wat betreft decors, acteerkwaliteiten en montage zeker niet onderdoet voor andere bioscoopfilms, dringt zich na afloop ervan wel de vraag op of het nu nódig is: films van Bijbelse gebeurtenissen. Er zullen mensen zijn die The Nativity Story enthousiast omhelzen als middel om hen – ook emotioneel - dichterbij de Bijbelse gebeurtenissen te brengen. Er zullen ook mensen zijn die ervoor kiezen de film te laten voor wat die is en het te houden bij het beeld dat zij zich gevormd hebben na jarenlange lezing en herlezing van het kerstevangelie.
In Nederland draait The Nativity Story vanaf 7 december in de bioscopen.

[Marnix]

dubbel

[Marnix]

Tja, de conclusie of het nou moet ik vrij makkelijk... Maar wel waar. Het moet niet. Sommige mensen vinden verfilmingen gaaf, anderen vinden de boeken beter, willen het aan hun eigen inbeeldingsvermogen overlaten etc.

Ik heb er geen moeite mee, hoewel ik waarschijnlijk niet de film ga kijken. Overigens heb ik de afgelopen jaren rond kerst wel genoten, van Narnia (afgelopen jaar) en van Lord of the Rings de jaren ervoor Film die ik nog wel wil zien is Kruistocht in Spijkerbroek, een verfilming van het boek van Thea Beckman.