HSV onderwerp tijdens synode GG
-
Zonderling
- Berichten: 4330
- Lid geworden op: 19 nov 2005, 12:31
Ik hoop later op deze reactie in te gaan.Pim schreef:Bovenstaande bijdrage heb ik voorgelegd aan een HSV-vrijwilliger. Hij heeft mij toestemming gegeven zijn reactie in de discussie op het forum te mogen gebruiken, maar met de kanttekening dat deze reactie geen officieel HSV standpunt is, omdat het bestuur dat alleen kan uitdragen. Ik verlang derhalve van een ieder dat onderstaande reactie ook op de juiste manier gebruikt wordt in onze discussie.
Het probleem is dat de HSV nog steeds werk in uitvoering is. Met name aan
Genesis is na de eerste deeltuitgave nog heel veel werk gedaan. We hebben
iedereen gevraagd de deeluitgave te becommentariëren zodat we hem kunnen
verbeteren.
Veel mensen hebben dat gedaan en de deeluitgave van December a.s. is op veel
punten gecorrigeerd. Om maar een voorbeeld te noemen, de hieronder genoemde
teksten uit Genesis komen er als volgt uit te zien:
Gen 21:11 - Deze woorden waren volstrekt verkeerd in de ogen van Abraham
Gen 38:10 - Maar wat hij deed, was verkeerd in de ogen van de HEERE
Gen 48:17 - was dat verkeerd in zijn ogen
Het probleem is echter dat er mensen zijn die er de voorkeur aan geven de
fouten die zij in de HSV menen te ontwaren alleen met anderen te bespreken.
Ze vinden dit uitsluitend grond om de HSV af te kraken en doen dat op een
sappige manier met grote woorden als "blunders" etc. Naar mijn mening horen
broeders van hetzelfde huis zo niet met elkaar om te gaan.
Een aantal van de beneden genoemde "problemen" kan ik zo verklaren. Het
woord "bereid" in Ps 8:4 betekent in het hedendaags Nederlands niet meer wat
het zou moeten betekenen. Bij het lezen van "bereid" denk je hooguit aan
"klaarmaken", b.v. van een maaltijd. Het grondwoord betekent "vastmaken,
bevestigen". Vandaar ook het woord "plaatsen".
Het verouderde "aangezicht" wordt zoveel mogelijk vervangen voor "gezicht".
Je kunt echter moeilijk zeggen dat Abraham op zijn gezicht viel? Bovendien,
de tekst geeft aan dat hij plat op de grond kwam te liggen, en niet alleen
met zijn gezicht.
(2) Galaten 5:4.
(...) Dit puntje is inmiddels door het bestuur gehonoreerd. De definitieve tekst
wordt waarschijnlijk: "U bent uit de genade gevallen". Met dank aan degene
die dit opgemerkt heeft maar ook het dringende verzoek om dit soort
opmerkingen in het vervolg aan ons te adresseren.
(3) Hebreeën 11:38a.
(...) Dit puntje was al door meelezers gesignaleerd en is al rechtgezet.
Veel mensen doen niets meer dan eenvoudigweg de SV en de HSV naast elkaar leggen en verschillen zoeken. Ze moeten er ook de grondtekst naastleggen. Heel veel woorden betekenden in de tijd van de SV iets heel anders dan tegenwoordig. Ook zijn de statenvertalers zelf vaak niet consistent geweest. Daar zijn we al heel wat staaltjes van tegengekomen, inclusief een aantal vertaalfouten. Maar dat wil niet zeggen dat de HSV niet verbeterd kan worden. Kritiekpuntjes moeten simpelweg ingestuurd worden en dan worden ze stuk voor stuk serieus genomen. Een aantal van de punten die je meestuurde heeft ons nooit bereikt.
Heel kort alvast dit:
- Psalm 8:4. Hier gaat het echt niet om de hertaling van het oud-Nederlandse "bereid". Het grondwoord heeft meerdere betekenissen. De HSV kiest een andere betekenis dan de SV. Ik wil hier later nog op ingaan.
- Genesis 17:17. "vallen op het aangezicht" is inderdaad niet "op zijn gezicht vallen". Wanneer dit was hertaald naar "viel neer op zijn aangezicht, dan doe je de grondtekst + de SV veel meer recht dan in de HSV-vertaling en dit is toch zeker heel begrijpelijk. Ik heb deze suggestie al in mijn eerste posting gedaan.
- Psalm 33:14. Hierop is in deze reactie niet ingegaan.
- Fijn dat de vertaling in overige 3 voorbeelden wordt gecorrigeerd.
- Op de site van de HSV staat inmiddels dat de teksten op de site nogal verouderd zijn. Dat vind ik geen aanmoediging om opnieuw met voorbeelden te komen. Ik zal met nieuwe voorbeelden dus moeten wachten tot na 9 december.
Nog één quote uit de reactie via Pim:
In eerste instantie heb ik kritiekpunten wel degelijk verzonden. Ik voel mij echter niet geroepen om alles wat ik vind bij de HSV te melden. Je mag verwachten dat de HSV vóór vrijgave van de teksten zorgvuldig is geweest en dat het aantal fouten beperkt is. Nu lijkt het erop (ook gezien de tekst op de HSV-site) dat er nog wel erg veel gecorrigeerd moet worden na eerste publicatie. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.Kritiekpuntjes moeten simpelweg ingestuurd worden en dan worden ze stuk voor stuk serieus genomen. Een aantal van de punten die je meestuurde heeft ons nooit bereikt.
Jammer, want die deeluitgaven zijn mede bedoeld om de fouten eruit te halen. De nauwkeurigheid van de HSV hangt mede af van kritische meelezers, die verbeterpunten voorstellen. Daarom vind ik het een mooie taak voor iedereen om ervoor te zorgen dat de HSV een zo nauwkeurig mogelijke herziene vertaling wordt. Want laten we wel zijn, dit omvangrijke project is nog lang niet af.Zonderling schreef:In eerste instantie heb ik kritiekpunten wel degelijk verzonden. Ik voel mij echter niet geroepen om alles wat ik vind bij de HSV te melden. Je mag verwachten dat de HSV vóór vrijgave van de teksten zorgvuldig is geweest en dat het aantal fouten beperkt is. Nu lijkt het erop (ook gezien de tekst op de HSV-site) dat er nog wel erg veel gecorrigeerd moet worden na eerste publicatie. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.Kritiekpuntjes moeten simpelweg ingestuurd worden en dan worden ze stuk voor stuk serieus genomen. Een aantal van de punten die je meestuurde heeft ons nooit bereikt.
Laatst gewijzigd door elbert op 07 sep 2006, 09:10, 1 keer totaal gewijzigd.
Sterker nog, ik hoop dat dit een continu project zal zijn!elbert schreef:Jammer, want die deeluitgaven zijn mede bedoeld om de fouten eruit te halen. De nauwkeurigheid van de HSV hangt mede af van kritische meelezers, die verbeterpunten voorstellen. Daarom vind ik het een mooie taak voor iedereen om ervoor te zorgen dat de HSV een zo nauwkeurig mogelijke herziene vertaling wordt. Want laten we wel zijn, dit project is nog lang niet af.Zonderling schreef:In eerste instantie heb ik kritiekpunten wel degelijk verzonden. Ik voel mij echter niet geroepen om alles wat ik vind bij de HSV te melden. Je mag verwachten dat de HSV vóór vrijgave van de teksten zorgvuldig is geweest en dat het aantal fouten beperkt is. Nu lijkt het erop (ook gezien de tekst op de HSV-site) dat er nog wel erg veel gecorrigeerd moet worden na eerste publicatie. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.Kritiekpuntjes moeten simpelweg ingestuurd worden en dan worden ze stuk voor stuk serieus genomen. Een aantal van de punten die je meestuurde heeft ons nooit bereikt.
Dat ben ik met je eens. Misschien is de zwakte van de vertalingen in het verleden wel, dat men een enorme inspanning deed om de vertaling af te krijgen en daarna aan het "onderhoud" wat minder aandacht besteedde.Pim schreef: Sterker nog, ik hoop dat dit een continu project zal zijn!
Om misschien een beetje een oneerbiedige vergelijking te maken met het bedrijfsleven: een softwareproduct kent ook zijn updates en service packs, met daarin verbeteringen die in de loop van de tijd gevonden worden. Dat zou met een bijbelvertaling ook zo'n verkeerde zaak niet zijn (N.B. zelfs de GBS doet iets dergelijks, zij het op bescheidener schaal dan de HSV stichting).
Elke laatste donderdag van de maand een automatische HSV update, of zo?
Met daarin wijzigingen op verzoek van de (mee)lezers?
Dat principe lijkt me niet zo goed in harmonie te brengen met het Goddelijk gezag van de Bijbel: Alzo zegt de Heere.
Als iets je niet welgevallig (meer) is, stuur je gewoon een verbetervoorstel in.
En hoe kan je dan iets (bijvoorbeeld een discussie, zoals je hier vaak tegenkomt) gronden op Gods Woord? Bewijsteksten kunnen dan gewoon in de loop van de discussie veranderd zijn.
(Goed: ik chargeer een beetje om mijn punt duidelijk te maken.)
Met daarin wijzigingen op verzoek van de (mee)lezers?
Dat principe lijkt me niet zo goed in harmonie te brengen met het Goddelijk gezag van de Bijbel: Alzo zegt de Heere.
Als iets je niet welgevallig (meer) is, stuur je gewoon een verbetervoorstel in.
En hoe kan je dan iets (bijvoorbeeld een discussie, zoals je hier vaak tegenkomt) gronden op Gods Woord? Bewijsteksten kunnen dan gewoon in de loop van de discussie veranderd zijn.
(Goed: ik chargeer een beetje om mijn punt duidelijk te maken.)
Het Goddelijk gezag van de Bijbel staat niet ter discussie, de nauwkeurigheid van de vertaling en de veranderde betekenis van Nederlandse woorden in de loop van de tijd wel.Tiberius schreef:Elke laatste donderdag van de maand een automatische HSV update, of zo?
Met daarin wijzigingen op verzoek van de (mee)lezers?
Dat principe lijkt me niet zo goed in harmonie te brengen met het Goddelijk gezag van de Bijbel: Alzo zegt de Heere.
Als iets je niet welgevallig (meer) is, stuur je gewoon een verbetervoorstel in.
En hoe kan je dan iets (bijvoorbeeld een discussie, zoals je hier vaak tegenkomt) gronden op Gods Woord? Bewijsteksten kunnen dan gewoon in de loop van de discussie veranderd zijn.
(Goed: ik chargeer een beetje om mijn punt duidelijk te maken.)
Ik geloof trouwens niet, dat als de HSV uitgekomen is, dat er dan nog uitgebreide wijzigingen gaan volgen, maar wel dat het bijvoorbeeld verstandig is om om de vijf of tien jaar een evaluatie te houden, met daarin mogelijke verbeteringen in de vertaling. Vooral de wijzigingen op langere termijn zullen mijns inziens te maken hebben met het veranderen van de Nederlandse taal.
Wat betreft het insturen van verbeteringen: die moeten dan wel echte verbeteringen zijn en moeten de betekenis van de grondtekst nauwkeuriger weergeven dan de courante vertaling. Daar heb je deskundigen (kenners van grondtalen en van de Nederlandse taal) voor om dat te beoordelen.
-
Zonderling
- Berichten: 4330
- Lid geworden op: 19 nov 2005, 12:31
Elbert e.a.elbert schreef:Jammer, want die deeluitgaven zijn mede bedoeld om de fouten eruit te halen. De nauwkeurigheid van de HSV hangt mede af van kritische meelezers, die verbeterpunten voorstellen. Daarom vind ik het een mooie taak voor iedereen om ervoor te zorgen dat de HSV een zo nauwkeurig mogelijke herziene vertaling wordt. Want laten we wel zijn, dit omvangrijke project is nog lang niet af.Zonderling schreef:In eerste instantie heb ik kritiekpunten wel degelijk verzonden. Ik voel mij echter niet geroepen om alles wat ik vind bij de HSV te melden. Je mag verwachten dat de HSV vóór vrijgave van de teksten zorgvuldig is geweest en dat het aantal fouten beperkt is. Nu lijkt het erop (ook gezien de tekst op de HSV-site) dat er nog wel erg veel gecorrigeerd moet worden na eerste publicatie. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.Kritiekpuntjes moeten simpelweg ingestuurd worden en dan worden ze stuk voor stuk serieus genomen. Een aantal van de punten die je meestuurde heeft ons nooit bereikt.
Misschien dan toch nog even een korte toelichting, want jullie peilen m.i. toch mijn bezwaren niet.
In de eerste jaren van de HSV is steeds benadrukt dat sprake zou zijn van een taalkundige herziening en dat de SV zélf niet veranderd zou worden.
In de toelichting bij de deeluitgave van juni 2004 is opgenomen:
Kort daarop gaf de heer Kole als toelichting dat soms minder juiste vertalingen worden gewijzigd, maar dat bij twijfel de vertaling van de SV gehandhaafd blijft.Soms stuitten we op een onjuiste vertaling en is een wijziging aangebracht
Tot zover heb ik nog geen grote problemen.
Maar nu de praktijk. De praktijk wijst uit dat de HSV héél vaak wijzigingen aanbrengt in de vertaling wanneer de SV gewoon een goede vertaling heeft op grond van de grondtekst. Ik heb het dan niet over oud-Nederlands of een andere taalkundige aanpassing, maar over de inhoud van de vertaling. In het OT (Genesis, Psalmen) gebeurt dat in vrijwel ieder hoofdstuk meerdere malen, in het NT is men daar gelukkig wat terughoudender in, maar komt het ook veelvuldig voor.
Twee van de zes voorbeelden die ik gegeven heb, raken dit soort situaties. Deze twee voorbeelden kwamen uit de Psalmen. (Helaas is juist op deze twee voorbeelden in de reactie van de bij de HSV betrokken persoon niet / niet goed ingegaan.)
Ik heb bij de HSV bezwaar gemaakt tegen deze aanpak, omdat daarmee het eigene van de SV niet bewaard blijft. De wijzigingen hebben bovendien een sterk subjectief en ook wel tijdgebonden karakter.
Als je deze wijzigingen analyseert, zie je dat in plaatsen waar je twee of meer mogelijkheden hebt om te vertalen, de herziener dan een andere voorkeur heeft dan de SV, en ... de herziener past het dan aan! Daarbij wordt dan al heel gemakkelijk voorbij gegaan aan onderzoek dat de SV in zo'n geval deden, namelijk: hoe vertalen de oude vertalingen het, de Joodse rabbijnen, diepgaander woordstudie, enz.
Het tijdgebonden karakter blijkt hieruit dat je de invloed terugziet van recente edities van woordenboeken die bepaalde teksten koppelen aan bepaalde betekenissen van één en hetzelfde woord, terwijl dezelfde teksten ook wel gekoppeld zouden kunnen worden aan een ándere betekenis van hetzelfde woord. De HSV volgt dan meestal de (subjectieve keuze) in het woordenboek. Natuurlijk is de keuze van SV ook in zekere zin een subjectieve keuze geweest, echter in een herziening van de SV mag daar toch wel zwaar gewicht aan worden toegekend.
Het bovenstaande betekent dat je niet over één nacht ijs moet gaan wanneer je inhoudelijke wijzigingen gaat aanbrengen. Zéker moet je dat niet gaan doen wanneer de SV gewoon een goede vertaling biedt, want dan tast je wel degelijk het eigene van de SV aan. Ik kan echt wel honderd voorbeelden geven waar dit gebeurd is en ik heb ook heel wat hiervan aangemeld.
Echter, wanneer de aanpak blijft zoals deze is, gaat het inhoudelijk ondoordacht aanpassen helaas gewoon door. Moet ik mij dan geroepen voelen om alles wat ik vind aan onterechte aanpassingen bij de HSV te melden. Het spijt mij voor jullie, maar daar begin ik echt niet aan.
Wat zou moeten gebeuren, is dat de HSV haar aanpak wijzigt.
Dat betekent terugkeren naar het uitgangspunt dat alléén echte fouten in de SV worden aangepast (na beoordeling door een wetenschappelijke commissie; dus geen overbodige aanpassingen meer) en dat de herziening zich verder beperkt tot taalkundige aanpassingen. Niets meer en niets minder. Zou dit gebeuren, dán ben ik bereid mijn opmerkingen weer in te sturen.
