Ontwikkelingen HHK

[J.C. Philpot]

Weet niet of het al is gedeeld: In Lisse schijnt nu ook officieel een Hersteld Hervormde Evangelisatie te zijn opgericht. Onderdeel van Classis West.

Ben je speciaal lid geworden om dit nieuws te kunnen delen?

Her kenmerk van evangelisatie is overigens dat het geen officiele kerkelijke status heeft. Meestal is een evangelisatie in de klassiek-hervormde betekenis een stichting of vereniging. Dus of het is geen evangelisatie en valt mogelijk onder de classis. Of het is een evangelisatie en valt niet onder de classis.

[J.C. Philpot]

Ik vraag me wel af wat het motief van de classis is om hier aan mee te werken, gesteld dat dit waar is. Je werkt op die manier wel mee aan (het definitief worden van) een scheuring in een bestaande gemeente.

[Maanenschijn]

Ik vraag me wel af wat het motief van de classis is om hier aan mee te werken, gesteld dat dit waar is. Je werkt op die manier wel mee aan (het definitief worden van) een scheuring in een bestaande gemeente.

Kun je het als classis weigeren? Ik weet niet hoe dat zit.

[J.C. Philpot]

Kun je het als classis weigeren? Ik weet niet hoe dat zit.

De classis is niet verplicht om aan gemeentestichting mee te werken. Dat zou in dat geval betekenen dat leden die toch HHK willen worden, in de geografische gemeente (Katwijk?) lid zouden moeten worden.

Dan zou je in ieder geval niet stimuleren dat mensen gaan vertrekken uit de GG te Lisse.

[Herman]

Kun je het als classis weigeren? Ik weet niet hoe dat zit.

De classis is niet verplicht om aan gemeentestichting mee te werken. Dat zou in dat geval betekenen dat leden die toch HHK willen worden, in de geografische gemeente (Katwijk?) lid zouden moeten worden.

Dan zou je in ieder geval niet stimuleren dat mensen gaan vertrekken uit de GG te Lisse.

Volgens mij kan je het als classis helemaal niet tegenwerken. Net zo min als je als kerkenraad overkomende leden uit een andere gemeente kunt weigeren. Dus de classis zal zich altijd beroepen op 'de geestelijke nood die gevoeld wordt' en overgaan tot het stichten van een gemeente.
Dat nu de optie 'evangelisatie' uit de hoge hoed wordt getoverd is overigens wel merkwaardig.

[J.C. Philpot]

Het is een beslissing die genomen kan worden, maar niet verplicht is.

Ordinantie 2 Artikel 4 De vorming van nieuwe gemeenten

1. Het verzoek tot vorming van een nieuwe gemeente wordt - hetzij door belanghebbende
lidmaten, hetzij door een of meer van de betrokken kerkenraden - gericht tot het breed
moderamen van de classicale vergadering dat daarover, het breed moderamen van de
generale synode en de commissie toezicht en financiën gehoord, een beslissing neemt.
(...)
4. Het breed moderamen wint over het verzoek het oordeel in van de betrokken kerkenraden, stelt de betrokken lidmaten in de gelegenheid hun oordeel kenbaar te maken, kan bij zijn beslissing ten behoeve van die gemeenten bepaalde
overgangsmaatregelen treffen en besluit bij een gunstige beslissing op het verzoek
tevens tot de vestiging van de aangevraagde predikantsplaats.

https://www.hersteldhervormdekerk.nl/up ... ntie_2.pdf

[Wauwie]

Wie waren de voormannen? Als echte afgescheidene zou ik me er wel eens wat meer in willen verdiepen. Is er nog geen terugblik geschreven op de hele scheuring/afscheiding/voortzetting in 2004?

Geen grondige studie voor zover ik weet, wel weet ik dat dit boek verkrijgbaar is met interviews: https://www.boekenstek.nl/a-58758343/ke ... len-nieuw/
Volgens mij was prof. Op 't Hof oprichter van het comité tot behoud van de NHK. Ook iemand als dr. R. van Kooten liet in die tijd een stevig protest horen tegen de vorming van de PKN. En ds. T.J. de Jong was toen hoofdredacteur van 'Het gekrookte riet' wat later omgevormd is tot het kerkblad van de HHK.
Edit: vond de vraag wel interessant dus even speuren in de pauze leverde deze link op: https://theoluniv.ub.rug.nl/619/1/Bos,% ... thesis.pdf
Dit is de masterthesis van ds. M. Bos volgens mij, hij staat nu in de PKN van Ederveen.

Interessant wat ds. M. Bos aangeeft:
"Het Comité stelde dat een kerk met een plurale grondslag geen kerk genoemd kan worden, maar een afscheidingsbeweging is. Een kerk is in zijn visie pas een kerk als op de verkondiging van het Woord een Antwoord wordt geformuleerd in een eenduidige belijdenis. Volgens het Comité tot behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk kan dit slechts een gereformeerde belijdenis zijn. Hoewel de Gereformeerde Bond op zichzelf ook een eenduidige belijdenis voorstaat, vindt men niet dat het zijn van kerk daarmee staat of valt. De kerk is in hun opvatting daar waar het Woord zuiver kan worden verkondigd. Waar het Woord is, is de kerk. Logische gevolgtrekking is dat het Comité tot behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk sterk de nadruk legt op de belijdenis en bovenplaatselijk denkt. De Gereformeerde Bond legt de nadruk op Gods verbondstrouw en denkt meer plaatselijk.

Ben benieuwd hoe de GB naar zo'n conclusie zou kijken. Ik ben het met doe conclusie eens. Maar de GB laat zich juist voorstaan dat zij meer bovenplaatselijk denkt.

Het standpunt van het Comité is nieuw, dat van de Gereformeerde Bond niet. Onlangs las ik in het ‘Tijdschrift voor Nederlandse Kerkgeschiedenis’ een artikel over de doopformule ('Dat gij moogt worden een kind van God en een volgeling van Jezus') van de vrijzinnige ds. J.W.K. Hoevers, die van 1896 tot 1898 in Stolwijk stond. Aansluitend keek ik in Digibron en las dit artikel van ds. J.J. Timmer uit De Waarheidsvriend uit 1950: https://www.digibron.nl/viewer/collecti ... aa5e7a3676


In Stolwijk is een evangelisatie op gereformeerde grondslag. De prediking in de Hervormde Kerk is vrijzinnig. Die evangelisatie bestaat al tientallen jaren. Nu is er eindelijk in Stolwijk een moment aangebroken, waarin men weer in de kerk kan terug keren. De vrijzinnigen willen aan de mensen van de evangelisatie elke Zondag een beurt in de kerk afstaan.

Ook wil men plaats geven aan gereformeerde ouderlingen en diakenen, opdat zij de gereformeerde groep wettig vertegenwoordigen zullen.

Nu zou men denken, dat die mannen van de evangelisatie dit aanbod met beide handen zouden aangrijpen.

Neen, dat gebeurt helaas niet.

Dat wil men niet. En als u dan vraagt, waarom niet, dan komt het hier in hoofdzaak op neer, dat men zegt, dat men om des beginsels wil in geen kerk kan zitten, waar ook vrijzinnigen in zijn.

Als dat zo zou zijn, dan moet ds. den Oudsten in Alkmaar ook zijn ambt maar neerleggen en ds. Alers en ds. Slok moeten dat zelfde doen in Dordrecht, en ds. Vreugdenhil in Gorinchem, enz. enz. Immers in al die genoemde gemeenten staan vrijzinnige predikanten.

Maar als dat de maatstaf moet wezen dan durf ik nog wel een stap verder te gaan.

Dan kan ds. Kievit ook niet langer predikant van Baarn wezen. Dan moeten we er per slot van rekening allemaal uit.

Dei eenduidige belijdenis was er tussen 1896 en 1898 niet, en in 1950 ook niet. Het is een gezocht argument.

[Herman]

Het is een beslissing die genomen kan worden, maar niet verplicht is.

Ordinantie 2 Artikel 4 De vorming van nieuwe gemeenten
1. Het verzoek tot vorming van een nieuwe gemeente wordt - hetzij door belanghebbende
lidmaten, hetzij door een of meer van de betrokken kerkenraden - gericht tot het breed
moderamen van de classicale vergadering dat daarover, het breed moderamen van de
generale synode en de commissie toezicht en financiën gehoord, een beslissing neemt.
(...)
4. Het breed moderamen wint over het verzoek het oordeel in van de betrokken kerkenraden, stelt de betrokken lidmaten in de gelegenheid hun oordeel kenbaar te maken, kan bij zijn beslissing ten behoeve van die gemeenten bepaalde
overgangsmaatregelen treffen en besluit bij een gunstige beslissing op het verzoek
tevens tot de vestiging van de aangevraagde predikantsplaats.

https://www.hersteldhervormdekerk.nl/up ... ntie_2.pdf

In de tussenliggende artikelen staan de voorwaarden, dus als aan al de voorwaarden voldaan kan worden, dan is het voor je als classis erg lastig om te weigeren de vorming van een gemeente toe te staan.

Als het gaat om de overkomst van leden schrijft kerkordespecialist ds. Van den Boogaart dit:

10. Iemand komt als belijdend lid van een ander kerkgenootschap over naar uw gemeente, wat is de procedure die gevolgd moet worden? Het consistorie (ouderlingen en predikant(en)) stelt allereerst een onderzoek in naar de beweegredenen waarom iemand lid van de HHK wil worden. De kerkorde geeft geen ijkpunten aan de hand waarvan een kerkenraad kan wegen iemand al dan niet toe te laten. Het is evident dat de grondhouding van de kerkenraad in principe positief moet zijn, iemand wil zich immers bij de gemeente (die lichaam van Christus is) aansluiten. De kerkenraad heeft echter ook de belangen van de hele gemeente in het oog te houden. Er kan dan ook reden zijn tot een vervolggesprek. Wanneer er zaken uit het verleden liggen die vragen om schuldbelijdenis, kan dat gevraagd worden. In verschillende gemeenten waar sprake is van veel ‘overkomers’, wordt door kerkenraden een ‘proefperiode’ gehanteerd zodat aanstaande leden goed over hun keuze nadenken en een goed beeld krijgen van de gemeente. Op dat moment zijn de aanstaande leden nog geen lid van de kerk. Het is ook niet mogelijk om deze leden als ‘gastleden’ in te schrijven. Dit laat onverlet dat het verlenen van pastorale zorg wel mogelijk is. Vervolgens besluit de kerkenraad op grond van hetgeen eertijds door de betrokkene beleden werd op welke van de belijdenisvragen bevestigend zal moeten worden geantwoord. In ieder geval dient te worden beloofd dat de betrokkene zich zal stellen onder het opzicht van de kerk. De gedachte hierachter is dat iemand die overkomt uit een ‘vrije groepering’ of bijvoorbeeld uit de Rooms-Katholieke Kerk, eerst nog aanvullende catechisatie nodig heeft en vervolgens alle belijdenisvragen moet beantwoorden. Voor iemand die uit een aanpalend kerkgenootschap overkomt, is het alleen verplicht om hem of haar de belijdenisvraag betreffende het opzicht te stellen. Vanuit de oude Hervormde vragen is dat de derde, te weten: ‘Wilt gij, in de gemeenschap der Hersteld Hervormde Kerk en onder haar opzicht, getrouw zijn onder de bediening van het Woord en van de sacramenten, volharden in het gebed en in het lezen van de Heilige Schrift, en door de u geschonken gaven medewerken aan de opbouw van de gemeente van Christus?’ Na het beantwoorden van deze vraag is de betrokkene lid in volle rechten. (Zie hiervoor Ordinantie 9, artikel 7, lid 5).

Impliciet staat hier dat de overkomst naar de HHK het zich voegen bij de [ware] kerk betekend. De grondhouding is dus niet dat ze heel erg rekening moet houden met de ligging en problematiek van de vertrekkende kerk. Uitgangspunt is het voegen bij de nieuwe gemeente, niet bij het vertrek uit de oude. Alhoewel het overkomen uit een andere gemeente als gevolg van een conflict, niet zonder kan zonder dat het conflict op christelijke wijze is afgewikkeld.

[J.C. Philpot]

Impliciet staat hier dat de overkomst naar de HHK het zich voegen bij de [ware] kerk betekend. De grondhouding is dus niet dat ze heel erg rekening moet houden met de ligging en problematiek van de vertrekkende kerk. Uitgangspunt is het voegen bij de nieuwe gemeente, niet bij het vertrek uit de oude. Alhoewel het overkomen uit een andere gemeente als gevolg van een conflict, niet zonder kan zonder dat het conflict op christelijke wijze is afgewikkeld.

Overkomen van leden kun je inderdaad niet zomaar wijgeren. Voor het stichten van een nieuwe gemeente ligt het mijns inziens genuanceerder. Die twee zaken zijn niet identiek.

De overkomst van een vrije gemeente naar de HHK juich ik toe. Maar met het meewerken aan cq stimuleren van het splitsen van de GG te Lisse, door middel van het daar stichten van een nieuwe gemeente, heb ik moeite. Dan zou ik zeggen: rij dan (voorlopig) maar naar Katwijk als je perse lid wil worden van de HHK.

Maargoed. Ik heb er genoeg over gezegd. Ik ken de ins en outs van de lokale situatie ook niet.

[Wauwie]

Labadisme heeft een sterke theologische lading. Volgens mij is het iets anders. Al eind jaren negentig werd duidelijk dat de voormannen van de tegenstanders van het SoW die een zelfstandig kerkgenootschap wilden, vooral zichzelf serieus nemen. En dat is al die jaren door niet veranderd. In aansluiting daarop heb ik er geen enkele moeite mee gehad dat ds. Kot nu lid van de PKN is, in zijn motivatie lees ik iets soortgelijks: er wordt veel van het menselijk handelen verwacht. De ontheven dominee uit Ouddorp is kandidaat in de NHK geweest en kan zonder veel moeite naar de PKN. Het zou mij niet verbazen als het gebeurd en hij zal vast de laatste niet zijn.

Qua prediking kan zo ongeveer de hele HHK wel naar de PKN, dat was ook niet het punt in 2004.
Ik snap ergens wel de weerstand die er is tegen het gegeven dat er nogal wat menselijk handelen speelde rondom 2004. Ds. M. van Kooten zei ooit, de NHK was Gods werk, het SOW-proces duivelswerk maar de HHK is mensenwerk, daarom kon die niet naar de HHK. Als HHK-er begrijp ik hem wel. Maar wederkerig proef ik soms (niet direct bij ds. Van Kooten hoor) maar weinig begrip voor de gewetensnood die men ervaarde in 2004. Elkaar uitmaken voor scheurmakers, weglopers of mensen die de belijdenis bij het vuil zetten helpt niet, beter kunnen we de pijn van 2004 bij de Heere leggen en op het grondvlak waar het kan broederlijk optrekken.

Het punt is: kan je je eigen geweten als maatstaf nemen? En wat zegt je geweten over het voorstellen van zaken waarvan op voorhand al duidelijk is dat het juridisch onhoudbaar is (dat een (deel van een) Hervormde Gemeente meenemen van geld en goed besluiten kan nemen om het kerkverband te verlaten)? Bij de Doleantie is al gebleken dat dit onmogelijk was. Waarom dan toch deze weg in slaan? Het heeft een hoop rechtszaken opgeleverd, waarvan de uitkomst niet verrassend was. Vanuit de HHK wordt hierover niet één woord gesproken, geen enkele toelichting dat er onjuiste uitgangspunten gehanteerd zijn. In het zwijgen over de onjuiste voorstelling van zaken zie ik weinig broederlijks.

[Refojongere]

Wie waren de voormannen? Als echte afgescheidene zou ik me er wel eens wat meer in willen verdiepen. Is er nog geen terugblik geschreven op de hele scheuring/afscheiding/voortzetting in 2004?

Geen grondige studie voor zover ik weet, wel weet ik dat dit boek verkrijgbaar is met interviews: https://www.boekenstek.nl/a-58758343/ke ... len-nieuw/
Volgens mij was prof. Op 't Hof oprichter van het comité tot behoud van de NHK. Ook iemand als dr. R. van Kooten liet in die tijd een stevig protest horen tegen de vorming van de PKN. En ds. T.J. de Jong was toen hoofdredacteur van 'Het gekrookte riet' wat later omgevormd is tot het kerkblad van de HHK.
Edit: vond de vraag wel interessant dus even speuren in de pauze leverde deze link op: https://theoluniv.ub.rug.nl/619/1/Bos,% ... thesis.pdf
Dit is de masterthesis van ds. M. Bos volgens mij, hij staat nu in de PKN van Ederveen.

Interessant wat ds. M. Bos aangeeft:
"Het Comité stelde dat een kerk met een plurale grondslag geen kerk genoemd kan worden, maar een afscheidingsbeweging is. Een kerk is in zijn visie pas een kerk als op de verkondiging van het Woord een Antwoord wordt geformuleerd in een eenduidige belijdenis. Volgens het Comité tot behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk kan dit slechts een gereformeerde belijdenis zijn. Hoewel de Gereformeerde Bond op zichzelf ook een eenduidige belijdenis voorstaat, vindt men niet dat het zijn van kerk daarmee staat of valt. De kerk is in hun opvatting daar waar het Woord zuiver kan worden verkondigd. Waar het Woord is, is de kerk. Logische gevolgtrekking is dat het Comité tot behoud van de Nederlandse Hervormde Kerk sterk de nadruk legt op de belijdenis en bovenplaatselijk denkt. De Gereformeerde Bond legt de nadruk op Gods verbondstrouw en denkt meer plaatselijk.

Ben benieuwd hoe de GB naar zo'n conclusie zou kijken. Ik ben het met doe conclusie eens. Maar de GB laat zich juist voorstaan dat zij meer bovenplaatselijk denkt.

Het standpunt van het Comité is nieuw, dat van de Gereformeerde Bond niet. Onlangs las ik in het ‘Tijdschrift voor Nederlandse Kerkgeschiedenis’ een artikel over de doopformule ('Dat gij moogt worden een kind van God en een volgeling van Jezus') van de vrijzinnige ds. J.W.K. Hoevers, die van 1896 tot 1898 in Stolwijk stond. Aansluitend keek ik in Digibron en las dit artikel van ds. J.J. Timmer uit De Waarheidsvriend uit 1950: https://www.digibron.nl/viewer/collecti ... aa5e7a3676


In Stolwijk is een evangelisatie op gereformeerde grondslag. De prediking in de Hervormde Kerk is vrijzinnig. Die evangelisatie bestaat al tientallen jaren. Nu is er eindelijk in Stolwijk een moment aangebroken, waarin men weer in de kerk kan terug keren. De vrijzinnigen willen aan de mensen van de evangelisatie elke Zondag een beurt in de kerk afstaan.

Ook wil men plaats geven aan gereformeerde ouderlingen en diakenen, opdat zij de gereformeerde groep wettig vertegenwoordigen zullen.

Nu zou men denken, dat die mannen van de evangelisatie dit aanbod met beide handen zouden aangrijpen.

Neen, dat gebeurt helaas niet.

Dat wil men niet. En als u dan vraagt, waarom niet, dan komt het hier in hoofdzaak op neer, dat men zegt, dat men om des beginsels wil in geen kerk kan zitten, waar ook vrijzinnigen in zijn.

Als dat zo zou zijn, dan moet ds. den Oudsten in Alkmaar ook zijn ambt maar neerleggen en ds. Alers en ds. Slok moeten dat zelfde doen in Dordrecht, en ds. Vreugdenhil in Gorinchem, enz. enz. Immers in al die genoemde gemeenten staan vrijzinnige predikanten.

Maar als dat de maatstaf moet wezen dan durf ik nog wel een stap verder te gaan.

Dan kan ds. Kievit ook niet langer predikant van Baarn wezen. Dan moeten we er per slot van rekening allemaal uit.

Dei eenduidige belijdenis was er tussen 1896 en 1898 niet, en in 1950 ook niet. Het is een gezocht argument.

1. Je moet eens het boek "belijdenis en verbond" lezen uit 2003 (red. Prof op 't Hof en prof. W. Verboom). Daarin wordt wetenschappelijk bewezen dat de belijdenis altijd doorslaggevend is geweest om in de Hervormde Kerk te blijven.

2. Daarom konden predikanten als ds. A. Vroegindeweij en ds. J. van Sliedregt zeggen:
Maar wij willen die erve der vaderen niet overgeven, wij willen op die erve der vaderen onze roeping blijven vervullen, omdat we ons hervormd gevoelen, omdat we ons voor 100 % hervormd gevoelen, omdat we de belijdenis van die Hervormde Kerk liefhebben, omdat we Gods heilig Woord liefhebben.

Dat zouden ze niet gezegd hebben als er geen eenduidige belijdenis was.

[Herman]

Maargoed. Ik heb er genoeg over gezegd. Ik ken de ins en outs van de lokale situatie ook niet.

Juist dat maakt volgens mij wel uit. Niet lang geleden is een halve NGK opgenomen in de CGK, ergens in het Noorden van het land. Dat lijkt me een soortgelijke probleem, waar ook een splitsing van de gemeente ten grondslag ligt. 2004 is natuurlijk ook als een splitsing te beschouwen, dus ik vermoed dat juist de HHK heel gevoelig is voor een groep mensen die buiten de kerk komt te staan.

[Herman]

Die eenduidige belijdenis was er tussen 1896 en 1898 niet, en in 1950 ook niet. Het is een gezocht argument.

Het gaat niet over allerlei wind van leer en persoonlijk belijden. Het gaat om de opsomming van belijdenisgeschriften die opgenomen zijn in de kerkorde en die de formele grondslag van het belijden vormen. Dat is geen gezocht argument, het is wel een formeel argument.

[2e Hans]

Wie waren de voormannen? Als echte afgescheidene zou ik me er wel eens wat meer in willen verdiepen. Is er nog geen terugblik geschreven op de hele scheuring/afscheiding/voortzetting in 2004?

Geen grondige studie voor zover ik weet, wel weet ik dat dit boek verkrijgbaar is met interviews: https://www.boekenstek.nl/a-58758343/ke ... len-nieuw/
Volgens mij was prof. Op 't Hof oprichter van het comité tot behoud van de NHK. Ook iemand als dr. R. van Kooten liet in die tijd een stevig protest horen tegen de vorming van de PKN. En ds. T.J. de Jong was toen hoofdredacteur van 'Het gekrookte riet' wat later omgevormd is tot het kerkblad van de HHK.
Edit: vond de vraag wel interessant dus even speuren in de pauze leverde deze link op: https://theoluniv.ub.rug.nl/619/1/Bos,% ... thesis.pdf
Dit is de masterthesis van ds. M. Bos volgens mij, hij staat nu in de PKN van Ederveen.

Er worden heel wat namen uit het comité (ook van mede-oprichters niet genoemd hier). Opvallend is dat een groot deel van het comité niet HHK werd: ds. H.J. Stoutjesdijk, ds. M. Baan, ds. P. Molenaar.

Wat in Lisse gebeurt is niet echt behoud van de hervormde kerk te noemen.

[Wauwie]

Die eenduidige belijdenis was er tussen 1896 en 1898 niet, en in 1950 ook niet. Het is een gezocht argument.

Het gaat niet over allerlei wind van leer en persoonlijk belijden. Het gaat om de opsomming van belijdenisgeschriften die opgenomen zijn in de kerkorde en die de formele grondslag van het belijden vormen. Dat is geen gezocht argument, het is wel een formeel argument.

De formele argumenten zijn en worden door de HHK (en de aanjagers) selectief gehanteerd, zoals verder o.a. de grondslag van het belijden, de uitleg van de gevolgen van de kerkfusie of vermogensrechtelijke aangelegenheden bijvoorbeeld. Die scheve voorstelling van zaken heeft geleid tot een pijnlijke scheuring en de gevolgen van die selectieve opvattingen zijn nu nog onderhuids in die gemeenten aanwezig, en zijn ook een voedingsbodem voor diverse losmakingen. Van de zijde van de predikant hoeft maar een ongeschreven regel genegeerd te worden, en er dreigt een conflict met losmaking als sluitstuk. Formeel gelijk hebben op een puntje helpt niet bij de opbouw en voortgang van gemeenten en een kerkverband.