vraag over : De viervoudige staat van de mens, door Boston

[Marnix]

Jezus was wel de vervulling van alles wat er in de Bijbel staat... alles in het Oude Testament heeft betrekking op Hem.... en Hij leefde naar wat er in het OT staat. Wat Hij deed was nooit tegenstrijdig met het Woord. Waarom wordt Jezus dan "het Woord" genoemd?

[Marco]

Waar gaat dit nu weer over? Het Woord, of Jezus? Lees Johannes 1 (vers 14) maar na. Jezus is het Woord. Betekent dit een wiskundig "<=>" ('desda*') teken? Vast niet. Je trekt de Bijbel uit de boekenkast, je trekt het Woord uit de boekenkast, maar je trekt niet Jezus uit de boekenkast.

Graag terug naar het topic. Volgens mij biedt dat meer dan genoeg stof voor discussie (ik had toch echt meer commentaar verwacht op m'n laatste posting :| )

* desda: "dan en slechts dan als"

[Bert Mulder]

- Over het suggereren: Het kan aan de vertaling liggen die ik gebruik (die van Van Keulen), maar daarin lees ik "Dit zal blijken als wij het werk dat de Heere aan mensen besteedt wanneer Hij hen van de stam verwijdert, duidelijk in ogenschouw nemen". En dan voert hij de bijlslagen op als bijzonderheden. In deze formulering zit niet veel ruimte. Dit zijn bijzonderheden die je in ogenschouw kunt nemen als de Heere bezig is.
- Mijn kritiek (als je mijn bedenkingen zo moet noemen) komt niet voort uit het feit dat dit een werk over ontdekking is. Dat is de HC ook. Maar dan héél anders. Zonderling noemt deze in één adem en zegt:

Het probleem is denk ik echter dat een werk van ontdekking op zichzelf reeds veel weerstanden oproept. Of we dan spreken over de bijlslagen van Boston of de kennis van ellende voorafgaand aan het ware zaligmakende geloof zoals beschreven in de HC, maakt dan uiteindelijk niet zoveel uit.

Zonderling, volgens mij maak je hier een fout. De Heidelbergse Catechismus heeft het helemaal niet over de kennis van ellende voorafgaand aan het ware zaligmakend geloof, maar als onderdeel van dat geloof. Wat moet u weten? Drie stukken. Oftewel: ten eerste, ten tweede, ten derde. Tegelijk moet je dat weten. En deze punten worden onderbouwd.
- En dat is meteen een volgend groot verschil. De onderbouwing. Die is er in dit gedeelte niet, of onvoldoende vanuit de Schrift. Misschien vanuit de persoonlijke bevinding van de schrijver, dat het bij hem zo gegaan is. Mogelijk, maar als dat het geval is, dan is dit gedeelte uiteindelijk vergelijkbaar met de bekeringsgeschiedenissen die je bij de EO vindt. Heel leerzaam, opwekkend en bemoedigend, maar geen algemene of gezaghebbende (op de Schrift gebaseerde) theologie.

En voor de duidelijkheid: Met dit alles komt de vrije souvereine genade juist stralend omhoog. Ik ben juist bang dat men, door teveel op bijlslagen, stappen en dergelijke te letten, men meer gaat focussen op het proces (of en hoe dat er nou is of niet) dan op de genade. Of op Christus. Je moet geen bijlslagen gaan tellen - zeker niet bij jezelf of bij je naaste. Je moet uit genade door genade gaan leven.

En mocht je achteraf bij jezelf bespeuren dat daar een geschiedenis achter heeft gezeten, schrijf die dan rustig op. Ga het vertellen bij de EO. Als bemoediging, niet als norm.

Dank je, broeder Marco, helemaal mee eens.

[Zonderling]

Het probleem is denk ik echter dat een werk van ontdekking op zichzelf reeds veel weerstanden oproept. Of we dan spreken over de bijlslagen van Boston of de kennis van ellende voorafgaand aan het ware zaligmakende geloof zoals beschreven in de HC, maakt dan uiteindelijk niet zoveel uit.

Zonderling, volgens mij maak je hier een fout. De Heidelbergse Catechismus heeft het helemaal niet over de kennis van ellende voorafgaand aan het ware zaligmakend geloof, maar als onderdeel van dat geloof. Wat moet u weten? Drie stukken. Oftewel: ten eerste, ten tweede, ten derde. Tegelijk moet je dat weten. En deze punten worden onderbouwd.

Inderdaad, wanneer iemand het ware geloof bezit, dan bezit hij ook ware evangelische zondekennis en bekering. En vóór het geloof is er geen ware evangelische zondekennis en bekering. Boston dacht er niet anders over.

Maar dat neemt niet weg dat er ook een ontdekkend werk is en zondekennis vóór het geloof en dat deze zondekennis vóór het geloof ook bedoeld is door de opstellers van de Heidelbergse Catechismus, wat uit de geschriften van Olevianus en Ursinus zeer duidelijk blijkt.

Misschien is het volgende artikel reeds voldoende om dat aan te tonen (bron RD, 5 september 2003). En anders is er in de geschriften van Olevianus en Ursinus genoeg te vinden om dat te bevestigen.

Chronologie gewild door opstellers Heidelberger
vrijdag 05 september 2003 08:43
Drs. J. M. J. Kieviet bestrijdt een conclusie van prof. dr. W. Verboom. Die had betoogd dat de drieslag ellende, verlossing en dankbaarheid in de Heidelberger Catechismus en een ouder belijdenisgeschrift niet chronologisch is bedoeld.

Prof. dr. W. Verboom deed in het RD van 30-8 verslag van een hoogst interessante ontdekking. Niet pas in onze Heidelbergse Catechismus (hierna: HC) van 1563 is sprake van de zo bekend geworden drieslag ellende, verlossing en dankbaarheid. Maar ook al een boekje uit 1558, nota bene een lutherse catechismus die ook in Heidelberg in gebruik was, is naar deze drieslag ingedeeld. „Wat ligt er meer voor de hand”, zo veronderstelt dr. Verboom begrijpelijkerwijs, „dan te denken dat Ursinus deze lutherse catechismus van 1558 heeft gekend en de driedeling hieruit heeft overgenomen?”

Belevingsvolgorde
Opvallend is dat Verboom in zijn betoog over deze ontdekking een ander element invlecht, namelijk de constatering dat het lutherse boekje de trits ellende verlossing dankbaarheid niet chronologisch hanteert. Hij bedoelt hier waarschijnlijk mee dat in dat boekje de orde van deze drie delen niet als een volgorde in de beleving, in de bevinding, wordt voorgesteld. Tegen het eind van zijn artikel spreekt hij immers over „de gelijktijdigheid van de kennis van ellende, verlossing en dankbaarheid.”

Vooralsnog neem ik aan dat hij hiermee de inhoud van die lutherse catechismus ook naar de werkelijke intentie weergeeft. Overigens meen ik dat Verboom de juistheid van zijn stelling niet overtuigend aantoont. Zijn citaat uit het slot van het boekje is daartoe onvoldoende.

Maar mijn bezwaar tegen Verbooms artikel strekt verder. Het is niet zozeer gericht tegen wat hij met zo veel woorden zegt als wel tegen wat hij door middel van dit verslag van zijn ontdekking suggereert.

Het is bekend dat Verboom eind vorig jaar inaugureerde over de inhoud van onze HC: ”Een oude drieslag als theologisch paradigma in de twintigste eeuw”. Zijn stelling was toen -en zal nog zijn- dat de bevindelijk-chronologische opvatting van de drieslag niet de bedoeling van de opstellers was. Zelf voelt hij meer voor een didactische opvatting. Niet een belevingsorde maar een leerorde. Ik citeer: „Het kind van de gemeente op de leerweg tussen Doop en Avondmaal leert: ik ben ellendig, ik ben verlost en ik ben tot dankbaarheid geroepen.”

En nu kan ik mij niet aan de indruk onttrekken dat de ontdekking in het archief van Heidelberg als een welkome onderbouwing achteraf mag dienen. Zie je wel, ook die catechismus uit 1558 hanteerde geen bevindelijk-chronologische orde…

Voorbereiding
Ik wil er met enige bescheidenheid enkele andere overwegingen tegenoverstellen, toegespitst op de verhouding tussen ellendekennis en kennis van de verlossing.

1) Zacharias Ursinus is de hoofdopsteller van onze HC. We beschikken over een catechismusverklaring van de hand van Ursinus zelf, zijn zogenaamde ”Schatboek”. Ik kan hier maar een enkel woord citeren uit zijn duidelijke uitleg van Zondag 2: „De kennis der ellende is noodzakelijk om het verlangen naar verlossing op te wekken. Derhalve is ze nodig tot onze vertroosting. Ze is wel geen oorzaak op zichzelf tot troost, maar een eerste voorwaarde die vervuld moet worden, een gelegenheid die men kan aangrijpen om troost te zoeken. De kennis der ellende schrikt af. Doch die schrik wordt heilzaam zo het geloof er bij komt. (…) Hieruit is het duidelijk dat men met de prediking van de Wet moet beginnen. Opdat bij de mens de hoop op eigen gerechtigheid terneer geworpen worde. En opdat zij worden voorbereid tot de kennis van zichzelf en tot een waar berouw. Zo dit niet geschiedt, worden ze door de verkondiging van de genade nog geruster en weerspanniger…”

2) Nu wordt wel beweerd dat Ursinus pas later tot deze bevindelijk-chronologische opvatting is gekomen (W. Verboom, RD 28-11-1996). Deze stelling is onhoudbaar. Ter voorbereiding op onze HC uit 1563 schreef Ursinus een jaar tevoren zijn Grote Catechismus. Daarin spreekt hij ook over de verhouding tussen ellendekennis en verlossingskennis. En hoe? Ik citeer slechts vraag en antwoord 148: „Waarom wordt de Wet vóór het Evangelie gepredikt aan de nog niet bekeerden? Opdat zij door de kennis van de zonde en de toorn Gods verschrikt, opgewekt worden om de verlossing te zoeken en voorbereid worden om het Evangelie te horen en zich tot God te bekeren.”

3) Wie nu zou denken dat de andere opsteller, Caspar Olevianus, er anders over dacht, leze ten slotte dit korte fragment uit diens uiteenzetting van het Genadeverbond: „De drie-enige God bedient het genadeverbond gewoonlijk op zulk een wijze dat Hij de harten der uitverkorenen naar Zijn eeuwige wijsheid voorbereidt, om dit te ontvangen. Door het verkondigen van het getuigenis der Wet wordt de mens overtuigd van zonden en van de verdoemenis, die reeds op hem ligt. Deze waarheid nu veroorzaakt de verschrikkingen van het geweten, die voor de uitverkorenen een zekere voorbereiding zijn tot het geloof. (…) Nadien komt er de belofte van het Evangelie bij, die een verzadiging in Christus aanbiedt…”

Dit is de regel die Ursinus en Olevianus ons in de HC willen bijbrengen. En naar deze regel zullen we onze Heidelberger ook moeten lezen. Met het oog op de ware leer. En met het oog op de ware troost.

De auteur is christelijk gereformeerd predikant in Rotterdam-Kralingen.

Zonderling

[Marco]

Het probleem is denk ik echter dat een werk van ontdekking op zichzelf reeds veel weerstanden oproept. Of we dan spreken over de bijlslagen van Boston of de kennis van ellende voorafgaand aan het ware zaligmakende geloof zoals beschreven in de HC, maakt dan uiteindelijk niet zoveel uit.

Zonderling, volgens mij maak je hier een fout. De Heidelbergse Catechismus heeft het helemaal niet over de kennis van ellende voorafgaand aan het ware zaligmakend geloof, maar als onderdeel van dat geloof. Wat moet u weten? Drie stukken. Oftewel: ten eerste, ten tweede, ten derde. Tegelijk moet je dat weten. En deze punten worden onderbouwd.

Inderdaad, wanneer iemand het ware geloof bezit, dan bezit hij ook ware evangelische zondekennis en bekering. En vóór het geloof is er geen ware evangelische zondekennis en bekering. Boston dacht er niet anders over.

Maar dat neemt niet weg dat er ook een ontdekkend werk is en zondekennis vóór het geloof en dat deze zondekennis vóór het geloof ook bedoeld is door de opstellers van de Heidelbergse Catechismus, wat uit de geschriften van Olevianus en Ursinus zeer duidelijk blijkt.

Misschien is het volgende artikel reeds voldoende om dat aan te tonen (bron RD, 5 september 2003). En anders is er in de geschriften van Olevianus en Ursinus genoeg te vinden om dat te bevestigen.

(even wat ingekort...)

Zonderling

Ik citeer hier alleen de Heidelbergse Catechismus zoals wij die kennen. Met de vragen en antwoorden zoals die er in staan.
Wat de overwegingen waren om sommige vragen wel of niet op te nemen (is het bewust dat v/a 148 er niet instaat?), daar ga ik niet te diep op in, simpelweg omdat ik daar geen verstand van heb.

Om toch nog even op het artikel in te gaan: Ursinus geeft aan dat je de wet eerst moet preken om de ongelovigen aan hun zonden te ontdekken. En Oliveanus zegt in punt 3) dat de drie-enige God.. gewoonlijk het genadeverbond zo bedient. Gewoonlijk. Daar kan ik mij dus prima in vinden. Maar geen van tweeën stelt - in ieder geval volgens deze tekst - dat het zo moet.

De conclusie, dat we naar deze regel de Heidelberger moeten lezen deel ik dus niet.

Vervolgens kom je trouwens toch weer uit op de schriftuurlijke onderbouwing. Ik ben van mening dat het lezen van de HC als ten eerste-tweede-derde schriftuurlijk onderbouwd kan worden. De onderbouwing van de chronologische lezing kan ik (nog) niet ontdekken. Maar wellicht moeten we dan dit topic gaan verplaatsen.

[Bert Mulder]

Is mijn mening zo, op dit vraagstuk, dat:

1. de driestelling is leerstellig
2. in de prediking moet eerst de wet gebracht worden, zodat we met onze ellende van nature gekonfronteerd worden. Zoals Christus zelf zegt, dat de gezonden geen medicijnmeester nodig hebben, maar die ziek zijn.
3. is het toch ook zo, dat de gelovige christen, hoe langer hij leeft, hoe meer waar zijn boetwaardigheid beseft. Dus is de beleving van de catechismus in die zin niet chronologisch.
4. Natuurlijk volgt de dankbaarheid op de verlossing, dus in die zin kan dat chronologisch gezien worden.

Het is dus niet zo dat God (normaal) een mens bekeerd door hem chronologisch van zondag 2 tot zondag 52 te laten leven, stap voor stap, zoals wel eens gesteld wordt.

[Zonderling]

Is mijn mening zo, op dit vraagstuk, dat:

1. de driestelling is leerstellig
2. in de prediking moet eerst de wet gebracht worden, zodat we met onze ellende van nature gekonfronteerd worden. Zoals Christus zelf zegt, dat de gezonden geen medicijnmeester nodig hebben, maar die ziek zijn.
3. is het toch ook zo, dat de gelovige christen, hoe langer hij leeft, hoe meer waar zijn boetwaardigheid beseft. Dus is de beleving van de catechismus in die zin niet chronologisch.
4. Natuurlijk volgt de dankbaarheid op de verlossing, dus in die zin kan dat chronologisch gezien worden.

Het is dus niet zo dat God (normaal) een mens bekeerd door hem chronologisch van zondag 2 tot zondag 52 te laten leven, stap voor stap, zoals wel eens gesteld wordt.

Dit sluit aan bij wat ik hiervoor postte.
Het is dus zeker niet 'fout' om de drie stukken chronologisch te zien.
En wat Boston betreft, ook Boston sluit hier geheel bij aan.

Maar het is niet juist om de 'bijlslagen' bij Boston te interpreteren als een vast chronologisch 'systeem', wie dat denkt die heeft van Boston weinig begrepen (zeker ook in het licht van zijn andere geschriften en preken). En daarom is de kritiek die hier op Boston geuit is, geheel onterecht.

[Miscanthus]

Is mijn mening zo, op dit vraagstuk, dat:

1. de driestelling is leerstellig
2. in de prediking moet eerst de wet gebracht worden, zodat we met onze ellende van nature gekonfronteerd worden. Zoals Christus zelf zegt, dat de gezonden geen medicijnmeester nodig hebben, maar die ziek zijn.
3. is het toch ook zo, dat de gelovige christen, hoe langer hij leeft, hoe meer waar zijn boetwaardigheid beseft. Dus is de beleving van de catechismus in die zin niet chronologisch.
4. Natuurlijk volgt de dankbaarheid op de verlossing, dus in die zin kan dat chronologisch gezien worden....

Hoezo moet in de prediking eerst de wet gebracht worden? Weet je wat Paulus ons over de wet vertelt?
Predik het evangelie aan alle creaturen. Er staat nergens dat ze moesten beginnen met de wet. Ik snap niet hoe je daar bij komt. de wet was daarbij gesteld, totdat Christus gekomen is. Paulus had niets te prediken dan jezus Christus en die gekruisigd.

[Zonderling]

Hoezo moet in de prediking eerst de wet gebracht worden? Weet je wat Paulus ons over de wet vertelt?
Predik het evangelie aan alle creaturen. Er staat nergens dat ze moesten beginnen met de wet. Ik snap niet hoe je daar bij komt. de wet was daarbij gesteld, totdat Christus gekomen is. Paulus had niets te prediken dan jezus Christus en die gekruisigd.

Beide moet gebracht worden: Wet en Evangelie.
Laten we dat toch niet tegen elkaar uitspelen.

Het Evangelie alléén maakt zalig, maar zonder prediking van de Wet zal niemand het Evangelie horen.

Wat Bert bedoelt en wat ik met hem eens ben, is dat de Wet in orde voorafgaat. Dat wil niet zeggen dat er eerst alleen Wet gepreekt moet worden en dán pas het Evangelie. Dat zeker niet.
Trouwens in Handelingen vinden we zowel een 'preek' van Petrus als van Paulus en beiden hebben zowel de kennis van de ellende door de Wet gepredikt als de verlossing in Christus. Zeg dan niet dat de Wet niet nodig is.

[Erasmiaan]

Is mijn mening zo, op dit vraagstuk, dat:

1. de driestelling is leerstellig
2. in de prediking moet eerst de wet gebracht worden, zodat we met onze ellende van nature gekonfronteerd worden. Zoals Christus zelf zegt, dat de gezonden geen medicijnmeester nodig hebben, maar die ziek zijn.
3. is het toch ook zo, dat de gelovige christen, hoe langer hij leeft, hoe meer waar zijn boetwaardigheid beseft. Dus is de beleving van de catechismus in die zin niet chronologisch.
4. Natuurlijk volgt de dankbaarheid op de verlossing, dus in die zin kan dat chronologisch gezien worden....

Hoezo moet in de prediking eerst de wet gebracht worden? Weet je wat Paulus ons over de wet vertelt?
Predik het evangelie aan alle creaturen. Er staat nergens dat ze moesten beginnen met de wet. Ik snap niet hoe je daar bij komt. de wet was daarbij gesteld, totdat Christus gekomen is. Paulus had niets te prediken dan jezus Christus en die gekruisigd.

Waarom is Christus gekruisigd en kon het niet zonder bloedstorting?

[Marco]

Dit sluit aan bij wat ik hiervoor postte.
Het is dus zeker niet 'fout' om de drie stukken chronologisch te zien.
En wat Boston betreft, ook Boston sluit hier geheel bij aan.

Maar het is niet juist om de 'bijlslagen' bij Boston te interpreteren als een vast chronologisch 'systeem', wie dat denkt die heeft van Boston weinig begrepen (zeker ook in het licht van zijn andere geschriften en preken). En daarom is de kritiek die hier op Boston geuit is, geheel onterecht.

Maar Zonderling, wat heb je er dan aan om het te lezen? Hoe lees je het dan wel? Wat moet je er mee? Is het dan echt bedoeld als een bekeringsgeschiedenis zoals de EO die ook presenteert? En wat vind je dan van de onderbouwing ervan? Vind je die dan zo sterk?

En als je de drie stukken chronologisch ziet (en met name bij 1 en 2 blijf ik daar moeite mee hebben), wat zeg je dan tegen mensen die vinden dat ze zich in fase 1 of 2 bevinden?

Anders gezegd: Je kunt niet echt aan je zonden ontdekt zijn als je er niet van verlost bent. En of je nadat je dat bent gaan geloven direct dankbaar bent of dat daar een paar seconden tussen zit (hoe kan je nou niet direct dankbaar zijn voor zo'n verlossing als je de zonden en ellende beseft waarvan je bent verlost? Dat moet toch wel meteen?), dat maakt niet veel uit. Het gaat er om dat je je met alle 3 bezig houdt. En dat is wat in vr/antw 2 wordt vermeld.

Door zo sterk de nadruk te leggen op de volgorde van deze punten kan je een barriere opleggen voor zwakke gelovigen. Want hoe zal men weten of punt 1 is afgerond en je naar punt 2 mag. Een struikelblok voor velen, dat niet nodig is.

Zodra je je zonden begint te kennen mag je al weten dat daar vergeving voor mogelijk is. En natuurlijk zul je dan in de loop van de tijd ontdekken dat je nog veel schuldiger voor God bent dan je je ooit zult kunnen beseffen. Reden om deste dankbaarder te zijn. Dat gaat samen en dat versterkt elkaar. En daar kom je nooit mee klaar. Niet met 1, niet met 2 en niet met 3. Tenminste niet in dit leven.

Nogmaals, het gaat er niet om, Boston verwijten te maken. Er blijkt een diep en actief geloof uit zijn geschrift. Maar naar mijn mening gaat hij in zijn theoretisering hier gewoon te ver. En dat dient de gelovige niet.

[Gian]

Is mijn mening zo, op dit vraagstuk, dat:

1. de driestelling is leerstellig
2. in de prediking moet eerst de wet gebracht worden, zodat we met onze ellende van nature gekonfronteerd worden. Zoals Christus zelf zegt, dat de gezonden geen medicijnmeester nodig hebben, maar die ziek zijn.
3. is het toch ook zo, dat de gelovige christen, hoe langer hij leeft, hoe meer waar zijn boetwaardigheid beseft. Dus is de beleving van de catechismus in die zin niet chronologisch.
4. Natuurlijk volgt de dankbaarheid op de verlossing, dus in die zin kan dat chronologisch gezien worden....

Hoezo moet in de prediking eerst de wet gebracht worden? Weet je wat Paulus ons over de wet vertelt?
Predik het evangelie aan alle creaturen. Er staat nergens dat ze moesten beginnen met de wet. Ik snap niet hoe je daar bij komt. de wet was daarbij gesteld, totdat Christus gekomen is. Paulus had niets te prediken dan jezus Christus en die gekruisigd.

Waarom is Christus gekruisigd en kon het niet zonder bloedstorting?

De wet moet alleen aan wettische mensen gebracht worden. Net zoals de joden nog wettisch waren.
Als je niet wettisch bent, hoef je ook niet aan de wet te sterven. Je hoeft alleen maar te geloven dat jij de wet nooit kan volbrengen en datChristus de wet voor jou volbracht heeft.

[Erasmiaan]

Is mijn mening zo, op dit vraagstuk, dat:

1. de driestelling is leerstellig
2. in de prediking moet eerst de wet gebracht worden, zodat we met onze ellende van nature gekonfronteerd worden. Zoals Christus zelf zegt, dat de gezonden geen medicijnmeester nodig hebben, maar die ziek zijn.
3. is het toch ook zo, dat de gelovige christen, hoe langer hij leeft, hoe meer waar zijn boetwaardigheid beseft. Dus is de beleving van de catechismus in die zin niet chronologisch.
4. Natuurlijk volgt de dankbaarheid op de verlossing, dus in die zin kan dat chronologisch gezien worden....

Hoezo moet in de prediking eerst de wet gebracht worden? Weet je wat Paulus ons over de wet vertelt?
Predik het evangelie aan alle creaturen. Er staat nergens dat ze moesten beginnen met de wet. Ik snap niet hoe je daar bij komt. de wet was daarbij gesteld, totdat Christus gekomen is. Paulus had niets te prediken dan jezus Christus en die gekruisigd.

Waarom is Christus gekruisigd en kon het niet zonder bloedstorting?

De wet moet alleen aan wettische mensen gebracht worden. Net zoals de joden nog wettisch waren.
Als je niet wettisch bent, hoef je ook niet aan de wet te sterven. Je hoeft alleen maar te geloven dat jij de wet nooit kan volbrengen en datChristus de wet voor jou volbracht heeft.

A. Hoe kom je aan deze "wijsheid"?
B. Wie zou er durven zeggen dat hij niet wettisch is? Als iemand dat durft te zeggen dan durf ik te zeggen dat hij een leugenaar is.

[entiteitxx]

de vraag die er aan ten grondslag ligt is of je ellendekennis verkrijgt door de wet of door Christus

[Afgewezen]

Hoezo moet in de prediking eerst de wet gebracht worden? Weet je wat Paulus ons over de wet vertelt?
Predik het evangelie aan alle creaturen. Er staat nergens dat ze moesten beginnen met de wet. Ik snap niet hoe je daar bij komt. de wet was daarbij gesteld, totdat Christus gekomen is. Paulus had niets te prediken dan jezus Christus en die gekruisigd.

Het Evangelie preken zonder de wet, is hetzelfde als iemand een geneesmiddel aanbieden zonder dat die persoon weet aan welke kwaal hij lijdt.